کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

پس از به ثمر رسیدن زنجیره ی انقلاب های اسلامی و شکل گیری حلقه ی بیداری اسلامی در جهان اسلام، روابط ایران و ترکیه نیز در سایه ی تحولات اخیر رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است. اگر چه هیچ گاه سابقه نداشته روابط دو طرف به آن سطح از تیرگی برسد که مجبور به قطع روابط شوند اما هیچ گاه هم سابقه نداشته دو طرف تا این اندازه به یکدیگر نزدیک شوند که یک محور منطقه‌ای بسازند و تلاش کنند به کمک این محور، نفوذ خود را در منطقه افزایش دهند. اما حالا به نظر می‌رسد که این محور تحت تأثیر تحولات اخیر منطقه قرار گرفته است. ایران از سوریه حمایت قاطع می‌کند در حالی که ترکیه پس از آغاز نا آرامی‌ها در این کشور موضع دوستانه و استراتژیک خود را با دمشق تغییر داده و این سبب شده تا این تیرگی بر روابط ایران و ترکیه نیز اثر بگذارد (دیپلماسی ایرانی،۱۳۹۰).
۲-۲-۴- سیاست و برخورد جریان اسلام گرا نسبت به مسئله ی فلسطین
ترکیه، نخستین کشور اسلامی است که اسرائیل را به رسمیت شناخت و همواره روابط میان ترکیه و اسرائیل برقرار بوده است. ترکیه در نوامبر ۱۹۸۸ دولت در تبعید فلسطین را به رسمیت شناخت و در دهه ی ۹۰ نیز به رغم پیشرفت های چشمگیر و سریع روند صلح خاورمیانه، برای ارتقاء روابط خود با اسرائیل ناچار بود به طور هم زمان روابط خود با فلسطین را نیز به حد سفارت ارتقاء دهد این امر در ۳۱ دسامبر ۱۹۹۱ اعلام گردید (قاسمی،۱۷۴:۱۳۸۴).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مسئله ی فلسطین در دهه ی ۱۹۹۰ یکی از خطوط گسست اصلی میان اسلام گرایان و کمالیست ها بود. نقطه ی اوج این اختلاف در سال ۱۹۹۶ بروز کرد. سالی که سه موافقت نامه نظامی بین ترکیه و اسرائیل امضاء شد و رئیس ستاد مشترک ارتش ترکیه، نجم الدین اربکان را مجبور کرد که این موافقت نامه ها را تأیید کند. دهه ی ۱۹۹۰ دو مسئله ی امنیتی مهم برای ترکیه به وجود آورد، یکی مسئله ی کردها و دیگری احساس خطر از جانب بنیادگرایان اسلامی، در دهه ی ۱۹۹۰ ابعاد نظامی و امنیتی روابط دو کشور به صفت برجسته، بارز و ممتاز آن تبدیل شد، به گونه ای که با شروع تلاش های گسترده ی دو کشور برای بازسازی و بهبود پیوندهای تضعیف شده، موضوعات نظامی و امنیتی در صدر اولویت ها و مسائل مورد علاقه ی طرفین قرار گرفت تا جایی که به عقیده ی اغلب صاحب نظران سیاسی این روابط به «اتحاد راهبردی» تبدیل شد (Inbar,2005:1).
اگرچه اسلام گرایان در آن زمان با گسترش روابط با اسرائیل مخالف بودند، ولی کمالیست ها نظرشان را بر کل جامعه ی سیاسی ترکیه تحمیل کردند. در آن زمان نظرکمالیست ها این بودکه در هر شرایطی باید اسرائیل را بر فلسطینی ها ترجیح داد. در حالی که اسلام گرایان ترکیه در دهه ی ۱۹۹۰ با گسترش روابط با اسرائیل مخالف بودند. شروع انتفاضه الاقصی در سال ۲۰۰۲ اثرات غیر منتظره ای بر روابط ترکیه واسرائیل گذاشت. احساس شدید هم دردی مردم ترکیه با رنج و محنت فلسطینی ها، مقامات ترک را بر آن داشت که در روابط شان با اسرائیل تجدید نظر کنند. به تبع آن مقامات ترک اقدامات خشن اسرائیل را تقبیح می کردند و از تشکیل دولت مستقل فلسطینی حمایت می کردند به طوری که «بولنت اجویت» نخست وزیر ترکیه در برابر تصمیم دولت اسرائیل برای فرستادن تانک ها به کرانه ی غربی، موضع گیری کرد و آن را ارتکاب نسل کشی جلوی چشم جهانیا ن نامید (نقدی نژاد،۴۲:۱۳۸۷).
به قدرت رسیدن اسلام گرایان حزب عدالت و توسعه در سال ۲۰۰۲ باعث شد که آن ها در برخورد با مسئله فلسطین دچار مشکل شوند. از یک سو شاهد اعمال خشن و بدون تناسب اسرائیل علیه مقاومت مشروع فلسطینی ها بودند و از سوی دیگر به خوبی می دانستند که موضع گیری شدید علیه اسرائیل هزینه هایی را برای ترکیه به بار می آورد و در روابط ترکیه و ایالات متحده اختلال ایجاد می کند. اسلام گرایان در موضع گیری های خود علیه اسرائیل حرف می زدند، ولی اقدامی تند برای قطع رابطه با اسرائیل انجام ندادند. اردوغان سیاست فعال تری را نسبت به مسئله ی فلسطین - اسرائیل در پیش گرفت و به طور آشکار اقدامات اسرائیل در کرانه ی غربی و غزه را «تروریسم دولتی» نامید و هم زمان درصدد برقراری روابط نزدیک تری با رهبر فلسطینی ها برآمده است (Larrabee,2007:110).
ترکیه خود را بازیگری حامی صلح در منطقه نشان داده و تلاش نموده تا پرونده های مهم لاینحل در منطقه را با ابتکارات خود حل کند. تلاش برای میانجی گری بین رژیم صهیونیستی و حماس، برخورد تند با «شیمون پرز» و موضع گیری بسیار تند در برابر جنایات این رژیم در غزه و کشتار مردم بی گناه و… مسئولان ترکیه را به قهرمانان جهان عرب، بلکه در سراسر دنیا تبدیل کرده است. راه اندازی کاروان آزادی به مقصد غزه توسط ترکیه و پس از آن حمله ی صهیونیست ها به این کاروان، و برخورد محکم ترکیه با این رژیم، آخرین نمونه از حرکت های ترکیه بود که باعث تعجب منطقه شد (طاهایی،۲۸:۱۳۸۹).
۲-۲-۵- سیاست و برخورد جریان اسلام گرا نسبت به مسئله ی لبنان
شروع جنگ بین اسرائیل و حزب الله باعث شد هر کشوری از زاویه ی منافع و امنیت ملی خود روند حوادث را پیگیری کند و به بررسی شرایط، فرصت ها و چالش های احتمالی بپردازد. هرچند نوع رویکرد برخی از دولت های اسلامی در قبال تحولات لبنان بسیار تعجب آور و سوال بر انگیز است. ترکیه از جمله کشورهایی است که در بعد دولتی رفتاری متفاوت از سایر کشورهای اسلامی از خود بروز داده است. هرچند در رفتار و نوع مواضع اتخاذ شده از سوی دولت و حاکمیت ترکیه می توان به خوبی ملاحظات سیاسی را مشاهده کرد. دولت اسلام گرای ترکیه از ابتدای تحولات لبنان تلاش کرد تا با حفظ ملاحظات سیاسی و ایفای یک نقش متوازن کننده در معادلات منطقه، نسبت به برقراری آرامش و توقف درگیری ها و تجاوزات رژیم صهیونیستی، تحرکاتی را انجام دهد. اولین اقدام ترکیه، برقراری تماس های تلفنی متعدد توسط نخست وزیر ترکیه با سران و مقامات کشورهای مختلف از جمله برخی از کشورهای اروپایی، امریکا و اسرائیل از یک طرف و گفت وگوی تلفنی با برخی از سران کشورهای اسلامی از جمله ایران، سوریه و لبنان از طرف دیگر بود. در این تماس های تلفنی، علاوه بر مسائلی نظیر برقراری سریع آتش بس و رایزنی پیرامون برگزاری اجلاس فوق العاده ی سران کشورهای اسلامی، موضع ایجاد کریدور جهت ارسال کمک های انسانی مطرح شد که یکی از مهم ترین موضوعاتی بود که طرف ترک سعی داشت به عنوان یک ابتکار آن را مطرح سازد و از این طریق در جهت کاستن از آلام مردم بی گناه لبنان، که در این تراژدی غم انگیز بیشترین صدمات را متحمل شده اند، اقدامی صورت دهد (رستگار،۳۸:۱۳۸۵).
با توجه به موقعیت جغرافیای ترکیه و نقشی که این کشور می توانست در ارسال کمک های انسانی به مناطق جنگی ایفا کند، موضوع ایجاد کریدور، یکی از مهم ترین محورهای گفت وگوهای اردوغان با سران کشورهای مختلف به شمار می رفت. اگر چه بر اساس برخی اخبار منتشره در سایت های خبری،کمالیست ها و نظامیان ترکیه در مسیر ارسال کمک های انسانی از جمله کمک های انسانی ایران به لبنان مشکلات و موانعی را ایجاد کردند، اما نفس انجام این ابتکار و اقدام، نشان دهنده ی حس نوع دوستی و مسئولیت پذیری این کشور در قبال بحران لبنان و نشان دهنده ی علاقمندی دولت اسلام گرای ترکیه به خاورمیانه است (نقدی نژاد،۴۹:۱۳۸۷).
در راستای همین اقدامات و تحرکات دیپلماتیک، اردوغان، نخست وزیر ترکیه در اظهارات صریحی که بعد از شروع بحران لبنان داشت، اعلام کرد، تحولات اخیر لبنان و فلسطین، کشورش را به تجدید نظر در مشارکت در طرح صلح خاورمیانه ی بزرگ واداشت. حرکت های اسرائیل غیر منصفانه و دور از وجدان است. گروهی از قدرت های بزرگ از این حرکت ها حمایت می کنند و گروه دیگر به تماشای رویدادها نشسته اند. اردوغان با تأکید بر لزوم برقراری آتش بس و اینکه روند فعلی زمینه ی جنگ تمدن ها را فراهم خواهد کرد، افزود فرزندان اسرائیل هر چقدر که ارزش داشته باشند به همان اندازه، فرزندان فلسطین هم برای ما ارزش دارند (واعظی،۶۶:۱۳۸۷و۶۷).
ترکیه پنج شرط برای حضور در ترکیب نیروهای حافظ صلح در لبنان مطرح کرده است، اول اینکه نیروهای حافظ صلح با تصمیم سازمان ملل اعزام شوند. دوم، اعزام نیروها پس از اعلام آتش بس صورت می گیرد. سوم، نیروهای حافظ صلح در محل درگیری ها حضور نداشته باشند. چهارم، این طرز فکر به وجود نیاید که نیروهای حافظ صلح از یکی از طرف های درگیر حمایت می کند، و پنجم، وظیفه خلع سلاح حزب الله به این نیروها داده نشود (رستگار،۳۹:۱۳۸۵).
۲-۲-۶- سیاست و برخورد جریان اسلام گرا نسبت به مسئله ی بیداری اسلامی
حزب عدالت و توسعه طی یک دهه اخیر، سیاست به ‌اصطلاح حسن همجواری را در قبال همسایگان خود در پیش گرفته است. ترکیه بر همین اساس سعی کرده رابطه خوبی با خودکامگان عرب برقرار کند اما بیداری عربی، تمام تلاش‌های این کشور را بر باد داده و روند عادی‌سازی روابط با همسایگان جنوبی را متوقف کرده است. ترکیه در خصوص انقلاب‌های عربی رفتاری دوگانه داشته است. در مورد مصر، بلافاصله از حسنی مبارک درخواست کرد از قدرت کناره بگیرد، اما هنگامی که نوبت به لیبی و روش‌های خونین قذافی رسید، با تردید فراوان واکنش نشان داد (بشاره، ۱۳۹۰).
با شروع بیداری اسلامی و حمایت ترکیه از انقلاب های تونس و مصر و نام بردن برخی از چهره های شاخص اسلامی تونس و مصر از ترکیه به عنوان الگوی اسلام گرایی خود، موقعیت ترکیه وارد مرحله جدیدی شد. دولت ترکیه در ابتدای خیزش مردم بحرین و یمن هم اظهاراتی انتقادی علیه حکام این کشورها داشت، از جمله این که، اردوغان خواسته بود کربلای دیگری در بحرین تکرار نشود. اما وقتی شورش ها به لیبی و پس از چند ماه به سوریه رسید، موضع ترکیه تغییر کرد. سکوت طولانی ترکیه در قبال جنایات رژیم قذافی تامل برانگیز بود، سکوتی که با تجمعات و اظهارات اعتراضی گروه ها و احزاب عدالتخواه ترکیه علیه اردوغان مواجه شد و ناشی از روابط خوب اردوغان و قذافی تفسیر شد، از گرفتن نشان حقوق بشر اسلامی از قذافی تا سرمایه گذاری های گسترده ترکیه در صنعت نفت لیبی، اما با گذشت ایام و شکست های مکرر سرهنگ و هم چنین دخالت ناتو و اعراب به نفع انقلابیون لیبی، ترکیه هم به صف منتقدین رژیم لیبی پیوست و از قذافی خواست تا از قدرت کناره گیری کند (ثقفی،۱۳۹۰).
بر اساس اظهار نظر‌های احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، باید انتظار داشت که این کشور موضعی مهم در سیاست خارجی اتخاذ کند. موضعی که نوع رابطه آینده ترکیه را با همسایگانش مشخص و شفاف خواهد کرد. این موضع همچنین مشخص خواهد کرد که ترکیه موافق تغییر در جهان عرب خواهد بود یا در کنار کسانی خواهد ایستاد که نسبت به این تغییر بی‌اعتنا هستند یا در برابر آن مقاومت می‌کنند (بشاره،۱۳۹۰).
جمع بندی
در این فصل، روند اسلام گرایی در ترکیه با توجه با تاریخچه ی اسلام گرایی و روند شکل گیری جریان اسلام گرایی در این کشور از دوره ی عثمانی تا شکل گیری احزاب اسلام گرا بررسی شده است. همچنین رهبران و شخصیت های اسلام گرای ترکیه در قالب اشخاصی چون، نجم الدین اربکان، رجب طیب اردوغان، عبدالله گل، رجایی کوتان و فتح الله گولن مطالعه شده است. همچنین احزاب و سازمان های اسلام گرای رفاه و سایر احزابی که توسط شخص اربکان تأسیس شده و نحوه ی فعالیت های آن ها بررسی شد. در ادامه، فعالیت های حزب عدالت وتوسعه و تأکید بر موفقیت های این حزب در پیشبرد اهداف اسلام گرایانه در جامعه ی ترکیه و همچنین سازمان های اسلام گرای ترکیه و طریقت های مختلف در این کشور و نحوه فعالیت گروه های اسلام گرای ترکیه مطالعه شده است. به منظور شناخت بیشتر چگونگی روند اسلام گرایی در این کشور، عملکرد و سیاست های اسلام گرایان یعنی مشارکت سیاسی، نحوه ی تعامل با گروه ها و ایدئولوژی های رقیب، بازسازی هویت ملی و اسلامی و اصلاح قانون اساسی بررسی شده است. در عرصه ی اجتماعی، عملکرد اسلام گرایان با توجه به احیای شعائر اسلامی، عملکرد نهاد های آموزشی و نحوه ی تعامل با اقلیت های قومی و مذهبی تبیین شده و در عرصه ی اقتصادی، میزان توسعه و اصلاحات اقتصادی اسلام گرایان در دوران شکوفاییشان تحلیل شده است. همچنین، عملکرد و سیاست های اسلام گرایان در عرصه ی خارجی در سطح منطقه ای یعنی نحوه ی تعامل و سیاست های آنان با کشور های قبرس، ایران، سوریه، لبنان و فلسطین و مسئله ی بیداری اسلامی و در سطح بین المللی، نحوه ی تعامل اسلام گرایان با اتحادیه ی اروپا و آمریکا بررسی شده است.
فصل چهارم
روند اسلام گرایی در مالزی
مقدمه
این فصل روند اسلام گرایی در مالزی را مورد بررسی قرار خواهد داد. در ابتدا، تاریخچه ی جریان اسلام گرایی و روند اسلام گرایی در این کشور در دوره های قبل از استعمار و چگونگی ورود اسلام به این منطقه مطالعه خواهد شد. و سپس نحوه ی پیدایش حرکت های بیداری اسلامی در دوره ی استعمار و استقلال بررسی می شود. همچنین، شخصیت ها و رهبران اسلام گرا و نحوه ی فعالیت های آنان مطالعه می شود. فعالیت احزاب اسلام گرا و جهت گیری گروه ها و سازمان های اسلامی در قالب نهاد های اسلامی تبیین می شود. همانند فصل سوم، به منظور بررسی عملکرد و سیاست های اسلام گرایان در عرصه ی داخلی، عملکرد احزاب اسلام گرای مالزی در عرصه ی سیاسی با توجه به مؤلفه هایی چون، مشارکت سیاسی، رشد مردم سالاری و دموکراسی، باز سازی هویت ملی و اسلامی، نحوه ی تعامل با ایدئولوژی های رقیب و اصلاح قانون اساسی مطالعه خواهد شد. و در عرصه ی اجتماعی با توجه به مؤلفه هایی چون، احیای شعائر دینی، عملکرد نهاد های آموزشی، تعامل با اقلیت های قومی و مذهبی، و در عرصه ی اقتصادی با توجه به اصلاحات و توسعه ی اقتصادی این کشور توضیح داده خواهد شد. به منظور تبیین عملکرد احزاب اسلام گرا در عرصه ی خارجی، سیاست های اسلام گرایان در سطح بین المللی با توجه به نحوه ی تعامل آن ها با سازمان های اسلامی- بین المللی و آمریکا و ایران بررسی می شود. و در سطح منطقه ای با توجه به نحوه ی تعامل با حرکت های بنیادگرا در منطقه جنوب شرق آسیا، تعامل با فلسطین، لبنان و مسئله ی بیداری اسلامی توضیح داده می شود.
الف) تاریخچه ی روند اسلام گرایی در مالزی
۱- اسلام گرایی قبل از استعمار
مجمع­الجزایر مالایا، یا سرزمین مالایا که شامل مالزی، اندونزی و فیلیپین امروزی است. در خاور دور و آسیای جنوب شرقی واقع شده است (وحید مازندرانی، ۱۳۴۵: ۴۴). فدراسیون مالزی شامل دو قسمت غربی و شرقی است. که به طول ۷۰۰ کیلومتر در جنوب دریای چین از یکدیگر جدا می­ شود، مالزی متشکل از ملیت های متعددی است که در اوایل مسیحیت، به خاطر داد و ستد دسته­های دریایی هندوستان و چین به عنوان نخستین سکنه در غرب مالزی (مالایا)^[۴] اقامت گزیدند. از قرن هشتم تا سیزدهم میلادی، مالایا قسمتی از امپراطوری سوماترا^[۵] محسوب می شد (تیشوا،۱۲۲:۱۳۵۲). در سال ۱۲۹۴م، قدرت نوینی یعنی امپراطوری ماژاپاهیت^[۶] به وجود آمد. که در اواسط قرن چهارم این امپراطوری موفق گردید که قدرت خود را بر همه ی مجمع الجزایر و شبه جزیره ی مالزیا بگستراند. ولی این امپراطوری، فاقد به هم پیوستگی بود (فیستیه،۱۳۴۵: ۲۰).
در قرن پانزدهم، دولت سلطنتی مالاکا^[۷] در مالایا تشکیل شد. به هر حال مشکلات داخلی امپراطوری ماژاپاهیت تا حدود زیادی استقرار سلسله سلاطین مالاکا را که برای اولین بار مظهر استقلال شبه جزیره ی مالزیا بود را آسان ساخت. به علاوه دگرگونی­هایی که در قرن سیزدهم در چین رخ داد عواقبی به ویژه، غیر مستقیم در مالزیا داشت. بدین معنی که در پیدایش دولت جدیدی در آسیای جنوب شرقی کمک کرد (همان منبع: ۲۲ و ۲۳). ماهیت فعل و انفعالات متناقضی که در شبه جزیره­ی مالزیا انجام گرفت طوری بود که برای پیدایش دولت مستقلی مساعد بود ولی با این وصف فراهم آمدن شرایط برای تشکیل دولتی واقعاً خودمختار تا آغاز قرن پانزدهم طول کشید. در پایان قرن پانزدهم، سلطنت مالاکا که بر قسمت اعظم فدراسیون مالزی امتداد یافت در جنوب شرقی آسیا تقریباً چهره­ی دولت بزرگی را داشت (فیستیه، ۱۳۴۵: ۲۷). این دولت فئودال از نظر تجارب و فرهنگ بسیار پیشرفته بود (تیشوا، ۱۳۵۲: ۱۲۲).
از قرن چهاردهم به بعد دین اسلام در شمال سوماترا و به خصوص در کشور کوچک پاسائی «pasaei» به وسیله­ دریانوردانی که از عربستان، ایران و هند آمده بودند رسوخ یافت (همان منبع: ۲۴ و ۲۵). قبل از ظهور و ورود اسلام، این سرزمین تحت تأثیر فرهنگ و تمدن چین و بیش از آن هندوستان بود و با خاورمیانه از طریق راه ها و جاده­های تجارتی نظیر جاده ی ابریشم در ارتباط بود و آیین هند و کیش بودایی و بت پرستی و آنیمیسم در آن بلاد رواج داشت (وحیدمازندرانی، ۱۳۴۵: ۴۴). منشأ استقرار نفوذ هندی ها در شبه جزیره هند و چین و در مجمع الجزایر اندونزی روابط تجاری است که از آغاز تاریخ میلادی بین هند و آسیای جنوب شرقی به وجود آمده است (فیستیه، ۱۳۴۵: ۱۶).
ورود اسلام به این بلاد همانند سایر بلاد شرقی نظیر هند از همان قرون اولیه و از طریق داد و ستد و به طور طبیعی، تدریجی و مسالمت آمیز صورت گرفت (وحیدمازندرانی، ۱۳۴۵: ۵۹). تجار مسلمان، عرب، ایرانی و هندی در این مسأله نقش بسیار مهمی داشتند چراکه با ظهور تمدن اسلامی و از همان قرن سوم هجری، قدرت تجاری مسلمانان در سطح شرق و بنادر مهم چین و جنوب شرقی در حال گسترش بود (ادیب،۱۳۵۲: ۳۵ و ۳۶). به حدی که به تعبیر آرنولد، احتمالاً اولین بار تجار عرب در قرون اولیه، اسلام را وارد این بلاد کردند (آرنولد، ۱۳۸۵: ۲۶۶). نفوذ آن ها از طریق جاده­ی تجاری جنوب شرق آسیا، از هندوستان به چین و از سواحل شبه جزیره ی ماله یا مالایا به اندونزی و مالزی گسترش یافت و آنان در پیوند با اقشار و طوایف مختلف مردم آن بلاد، ضمن تجارت، به نشر و تبلیغ دین برتر خود نیز همت گماشتند. به طوری که روابط تجاری وسیعی برای قرون متمادی بین هندوستان و مجمع الجزایر مالایا وجود داشته و اولین مبلغان به احتمال قوی همین بازرگانان بودند (همان منبع: ۲۶۸).
در هر حال، نخستین انگیزه­ ی گرایش به اسلام موضوع مصلحت بوده است زیرا در آغاز کار، همان طور که سابقاً در مورد آیین بودایی پیش آمد فقط طبقات حاکم به دین اسلام گرویدند. درست یک قرن بعد، پس از سقوط مالاکا به دست پرتغالی ها پدیده ی حقیقی مذهب رخ می­دهد. یعنی گرایش توده­های مردم به اسلامی که دیگر در آن دوره، مزایای مادی داشت. به علاوه، اسلامی که در مالزیا رسوخ یافت به خط مستقیم از عربستان نیامد بلکه قبلاً به وسیله ی بازرگانان هندی و به ویژه گجراتی تصفیه شده بود و آن چیزی بودکه هند به مالزیا آورد. به هر حال از قرن پانزدهم به بعد این نفوذ به اندازه­ای قوی هست که خط عربی جانشین خط سانسکریت شود و عده ی زیادی لغات عربی در زبان مالزیایی ها متداول گردد. می توان گفت مالاکا در اواخر قرن پانزدهم مرکز عمده ی تشعشع دین محمدی در شبه جزیره و در منطقه هایی که اقیانوس هند را به دریای چین وصل می­کردند بود (فیستیه، ۱۳۴۵: ۲۶ و ۲۷).
به روایت آرنولد، بازرگانان عرب و هندی و حتی ایرانی، زبان و آداب و رسوم و عرف و عادات بومیان را فرا گرفتند. و از آن ها همسر اختیار کردند و با رؤسای آنان و قدرت ها و اشرافیت بومی حاکم، روابط دوستانه برقرار کردند. همچنین، آنان با همکاری و هماهنگی بیشتر در میان خود بر دامنه­ قدرت خود افزودند و نوعی اتحادیه­ی حکومت سلطنتی تشکیل دادند و این سلطنت را در خانواده­های خود موروثی ساختند (آرنولد، ۱۳۸۵: ۲۶۷ و ۲۶۸). اسلام، ابتدا در نواحی ساحلی و بنادر مجمع الجزایر مالایا و مالزی و اندونزی رسوخ یافت و سپس به تدریج به داخل مجمع الجزایر سرایت کرد. این نکته به ویژه در مورد تنگه ی_­­ مالاکا و بندرآن، که در حدود سال ۱۴۰۰ میلادی تأسیس شد صدق می کند که بزرگ ترین مجرای بازرگانی در آسیای جنوب شرقی و واقع در بین سوماترا و شبه جزیره ی مالزیا و کناره و نوک آن یعنی سنگاپور کنونی بوده و تأسیس آن، نقطه ی عطف گسترش اسلام در مالزی قلمداد شده است (ادیب، ۱۳۵۲: ۳۸).
آن ها محصولات چین و مجمع الجزایر مالایا و به ویژه جزایر ملوک در مشرق اندونزی و بندرهای سوماترا و جاوه که مراکز تبادل کالا بین شرق و غرب بودند را به هندوستان و از راه خشکی و یا مستقیماً به بنادر ایران و عربستان و خلیج فارس یا دریای سرخ و خاور نزدیک و حوزه ی مدیترانه و سپس اروپا می­بردند. تنگه ی مالاکا به همین دلیل از نخستین مناطقی بود که مردم آن شدیداً به اسلام گرویدند و رؤسا و اوامر آن این دین را اختیار کردند. این در حالی بود که آیین هندو از نظر سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در اوج اقتدار خود بود و رقیبی از نظر سیاسی در برابر فرمانروایان هندوی مالزی قرار نداشت و دولت های مسلمان در سطح جهان در حال فروپاشی و زوال بودند و اسلام، بدون پشتوانه ی یک قدرت سیاسی توانست که در همین قرن بر آیین های هندو، بودا و بت پرستی غلبه کند (دی بور، ۱۳۴۳: ۵۷۳). در این مناطق قبل از هجوم استعمار غربی، خلیفه­ها یا سلطان ها و حکام محلی حکومت می کردند که آن ها نیز مسلمان شدند و سلطنت نیرومندی را تشکیل دادند که در آن، شاه یا سلطان مظهر وحدت جامعه به شمار می رفت (ستودارد، ۱۳۲۰: ۵۸).
در طی قرن ۱۵ میلادی و پس از آن به رغم چند قرن تماس و ترویج مسیحیت در میان این جوامع با حمایت پرتغالی ها، هلندی ها و انگلیسی ها، دین اسلام با سرعت و قدرت فراوان و به طور عمیق و خود جوش در بسیاری از جزایر آن نواحی گسترش یافت و بیشتر مردم پیرو آن شدند. این دین از قرن ۱۶ میلادی با سرعت شگفت انگیزی به جای آیین هند و گویش بودا قرار گرفت. از جمله دلایلی که به طور کلی درباره توسعه و پذیرش اسلام در این مناطق از لحاظ جامعه شناسی ارائه شده است عبارتند از:
۱- انعطاف پذیری مبلغان مذهبی مسلمان نسبت به ارزش ها و آداب و رسوم و فرهنگ بومی، تا آن جا که در تضاد آشکار با مفاهیم، عقاید و فرهنگ اسلامی قرار نمی­گرفت.
۲- به علت پیوند مبلغان اولیه اسلام با فرهنگ بومی، در مراحل بعدی، خود بومیان مسلمان بودند که با شوق و علاقه به تبلیغ دیانت اسلام پرداختند.
۳-گسترش اسلام در این جزایر و مناطق به دلیل منافع استعماری دولت خاصی و یا به وسیله ی مراکز دینی در خاورمیانه و یا کشورهای مسلمان صورت نگرفت. بلکه یک سیر مردمی داشت که هیچ استعمارگر و استثمارگری آن را تشویق یا ترغیب نمی­کرد.
۴- تاجران و دریانوردان مسلمانی که به این مناطق می­رفتند دارای مقاصد استعمارگرانه نبودند و در مقایسه با اروپاییان با بومیان رفتار عادلانه­ای داشتند و از موضع نژادپرستانه و امتیاز طلبانه با آن ها برخورد نمی کردند.
۵- معمولاً در جریان اسلام آوردن جزایر و سرزمین های مالایی، نخست توده­های مردم به اسلام می­گرویدند و در مراحل آخر رهبر و رئیس قبیله و یا قوم به اسلام گردن می­نهاد.
۶- همبستگی امت اسلامی، برابری و برادری از عوامل بسیار مهمی بود که در آن اوضاع سلطه ی افکار هندویی و جامعه ی طبقاتی، جذبه و کشش خاصی در میان بومیان برای گرویدن به اسلام به وجود آورد (توکلی، ۱۳۶۲: ۴۰ و ۴۱).
۲- اسلام گرایی در دوره ی استعمار
پرتغالی ها در راستای توسعه طلبی و برنامه­ی استعماری خود، در سال ۱۵۱۱، شهر مالاکا (مرکز مالزی شبه جزیره­ی امروزی) را به تصرف درآوردند. و در سال ۱۶۴۱، هلندی ها این منطقه را از دست پرتغالی ها گرفتند و خود، سیاست­های استعماری را ادامه دادند. منافع هلند و بریتانیا در منطقه، در دهه ی ۱۸۰۰ میلادی، با ایجاد شرکت هند شرقی توسط بریتانیا و دفتر تجاری در جزیره ی سنگاپور رو به گسترش گذاشت. تا اینکه در سال ۱۸۲۴ و در پی توافق دولت بریتانیا و پادشاهی هلند، مالاکا در عوض سوماترا به بریتانیا واگذار گردید و سرانجام در دهه ی ۱۸۸۰، بریتانیا رسماً تحت الحمایگی مالزی را ایجاد کرد (فلاح زاده،۱۳۸۳: ۳ و ۴).
تسلط و حاکمیت فرهنگ و تعالیم اسلامی در سرزمین ماله­ها (نژاد مهم و اصلی آن منطقه) با توجه به وجود قبیله­ها، نقش بسیار مهمی در اتحاد و یکپارچگی همه ی نژادها، اقوام و طوایف آن بلاد و استقلال آن سرزمین داشت. اسلام همانند دیگر جوامعی که در آن وارد می­شد، عامل وحدت بخش اساسی جامعه مالایی­ها شد و نزدیک بود که بخش­های مالزی و فیلیپین کنونی و سراسر مجمع الجزایر را فرا گیرد و پیشرفت، قدرت و سیادت را برای مردم آن بلاد به ارمغان آورد. اما با ورود و نفوذ تدریجی دولت های استعماری اروپا به این منطقه، این روند متوقف شد و رقابت های استعماری در این مناطق موجب تجزیه­ی این سرزمین ها شد. و فیلیپین به اسپانیا و سپس آمریکا رسید و اندونزی، سهم هلند و مالزی، سهم انگلستان شد (اسمیت، ۱۳۵۰: ۴۵).
انگلیسی ها در مالزی و هند و فرانسوی ها در الجزایر و هلندی ها در اندونزی کوشیدند تا مسلمانان را از هویت دینی و اسلامی شان جدا کنند و به مسیحیت و فرهنگ و ارزش ها و عادات غربی سوق دهند (وحید مازندرانی، ۴۸:۱۳۴۵). آن ها به کمک کارشناسان علوم انسانی و از طریق آموزش و پرورش تبشیر مسیحی، امور بهداشتی، رفاهی و امثال آن، وارد عمل شدند. اما به اعتراف خودشان نه تنها موفق نمی­شدند، بلکه، نتیجه ی معکوس می­گرفتند و نه تنها مسلمانان، مسیحی نمی­شدند بلکه بت پرستان نیز هرچه بیشتر مسلمان می شدند (ستودارد، ۱۳۲۰: ۴۰۰ و ۴۰۳).
تا قبل از سلطه ی بریتانیا بر این منطقه، اگرچه سلطان ها، مهم ترین کارگزاران مذهبی و سیاسی و مظهر ماهیت اسلامی جامعه مالایا بودند، با این وجود نقش بسیار محدودی در اجرای شریعت اسلامی، آموزش علوم دینی و اداره ی امور عبادی مردم داشتند. در آن دوره، اساساً علمای اسلامی، نمایندگان اصلی اسلام به شمار می آمدند و مردم در زمینه ی مسائل عبادی خود به آن ها رجوع می­کردند. علمای روستایی توانستند از طریق برقراری پیوند ازدواج با خانواده­های علمای دیگر و زمین داران ثروتمند، موقعیت خود را تقویت کنند. در آن دوره، علما اساساً به صورت شخصی یعنی فارغ از کنترل حکومت به امر قضاوت می­پرداختند. آن ها اگرچه پیرو مکتب شافعی بودند و اغلب در یک فرقه ی عرفانی نیز عضویت داشتند، تشکیلات مذهبی مهمی را در مالایا به وجود نیاوردند (لاپیدوس،۱۳۸۱ :۱۰۷۳ و ۱۰۷۴).
سلطه ی بریتانیا بر مالایا به تدریج باعث تغییر این نظام شد. ساکنان بریتانیایی این منطقه تشکیلات ویژه ی کنترل متمرکز بریتانیا بر این منطقه را تقویت کردند و نفوذ و اختیارات سلطان ها را (در همه ی مسائل به جز مسائل مربوط به دین و فرهنگ) از آن ها سلب نمودند. لذا سلطان ها سعی کردند نفوذ خود را در دو حوزه ی فرهنگ و دین که تنها راه اعمال نفوذشان بود افزایش دهند. آن ها کوشیدند تا تشکیلات مذهبی و اسلامی را تحت کنترل خود در آوردند و کنترل و نفوذ خود را بر بعد مذهبی زندگی روستائیان توسعه دهند (همان منبع:۱۰۷۴).
در سال ۱۹۱۵ شورایی با نام «مجلس مذهبی»^[۸] تشکیل شد که اداره ی دادگاه های مذهبی و مساجد روستائی را در دست خود قرار داد. در سال های بعد، این مجلس، آموزش زبان انگلیسی، عربی و زبان مالایو را مورد حمایت قرار داد.کتاب هایی را ترجمه و تألیف نمود و به دولت این اختیار را داد که در بعد مذهبی زندگی، اصلاحات و تغییراتی را انجام دهد. به هر حال حکومت های شبه جزیره مالایا بالاخره توانستند کنترل امور حقوقی، آموزشی و عبادی و مالی دین اسلام را در دست بگیرند. این امر که فاکتور مهمی در ثبات سیاسی تا دهه ۱۹۵۰ بود باعث اتخاذ رویکردی شدیداً محافظه کارانه نسبت به امور اسلامی شد. تغییرات ایجاد شده با هدایت های بریتانیا و همچنین تحولات ناشی از توسعه ی اقتصادی مالایا، باعث تحریک بیشتر «کائوم مودا» که جنبشی اصلاح طلب و تجددگرا بود، گردید. رشد این جنبش، دردسر بزرگی برای حکومت ها و نخبگان اسلامی روستاها بود. در این دوره، بازرگانان و دانشجویان روستایی که از روستاهای خود مهاجرت کرده بودند مجدداً بازگشتند تا علیه قدرت و اختیارات امام های محلی و صوفی ها و همچنین در دست داشتن امور اسلامی توسط حکومت به فعالیت بپردازند. در اواخر دهه ی ۱۹۲۰ نشریاتی که توسط دانشجویان مالایا در قاهره منتشر می­شدند مسأله ی اتحاد پان اسلامی و پان مالایایی و همچنین مسأله ی فعالیت علیه استعمار و امپریالیسم را مطرح کردند.کائوم مودا در دهه ی ۱۹۳۰ مبارزه سیاسی خود را آغاز کرد، به طوری که نام این جنبش، مخالفت ملی گرایانه علیه سلطه ی بیگانه را تداعی می­کرد. در مقابل، حکومت های چندین ایالت، دست به سانسور و یا توقیف نشریات زدند و تدریس علوم اسلامی، بدون اجازه ی سلطان ها را ممنوع کردند (لاپیدوس،۱۳۸۱ :۱۰۷۵).
در دهه ی۱۹۲۰ ابتکار عمل در دست ملی گرایان سکولار قرار گرفت. بسیاری از این انجمن ها لزوماً مخالف حکومت سلطان­ها یا سلطه ی بریتانیا نبودند. بلکه خواستار حمایت از ماله­ها در برابر چینی ها بودند. آن ها مدعی رهبری آینده ی نظام سیاسی مالایا بودند. ولی دیگران از جمله کارمندان دولتی و دانشجویان علیه سلطه ی انگلیس و علیه اشراف فعالیت می کردند. در سال ۱۹۳۸ فارغ التحصیلان «دانشکده ی سلطان ادریس» که اغلب از افراد طبقات پایین بودند و تحت تأثیر ملی گرایی چپ گرا و هندی­ها قرار داشتند، جنبش«کساتو ملایو مودا»^[۹] را به وجود آوردند تا ابزاری برای اجرای برنامه ی ضد بریتانیایی و ضد اشرافی باشد (همان منبع:۱۰۷۶).
در تمام کشورهای آسیای جنوب شرقی که تابع رژیم استعماری بودند شکست دولت غربی بر اثر ضربات ژاپن با از میان بردن عقده ی کهتری که اقوام بومی نسبت به قیم­های سابقشان داشتند شوک روحی عمیقی به وجود آورده بود. ولی در یک جامعه ی دارای چندین واحد مانند شبه جزیره ی مالزیا، واکنش بغرنج­تر بود. مالزیایی ها پیش از جنگ دوم جهانی زندگی سیاسی نداشتند. حداکثر می­ شود از جریان­های فکری سخن گفت و این جریان­ها هم فقط در یک طبقه­ی متوسط تأثیر داشت که در حقیقت در حال رویش بود، یک نوع نهضت اسلامی محافظه کارانه که منکر ارزش های غرب بود در مدارس مذهبی «پراک» و «کلانتان» رواج داشت، ولی تغییر شکل ترکیه در ۱۹۲۲ به یک دولت غیر مذهبی ضربه­ای به آن زد که دیگر نتوانست قد علم کند. در این هنگام بود که تمایل به تجدد طلبی ظاهر گشت که در قالب نهضت «کائوم مودا»^[۱۰] متجلی شد و همچنین انجمن مالزیا برای پیشرفت تحصیل علم و نهضت اتحاد مالایا که هدف آن در عین حال، پیشرفت اقتصادی مالزیایی­ها و دفاع ار حقوق سیاسی آنان بود، شکل گرفت. ولی توده ی مردم و رهبران نوین آن ها عمیقاً محافظه کار باقی مانده بودند. مالزیایی ها در آستانه ی جنگ جهانی دوم، گرچه از مقامی که چینی ها داشتند ناراضی بودند. معهذا هیچ کوشش مثبتی نمی کردند و برای دفاع از حقوق خود، به امید سازمان اداری بریتانیا بودند (فیستیه، ۱۳۴۵: ۱۱۸).

می شود .هوش کلامی، روابط واژگان ارتباط کلامی، استعداد های عددی و سرعت دقت در عملیات حساب را شامل می شود . درک روابط فضایی به استعداد پی بردن به باز شناسی و همگونی شکل ها به یاری بینایی اطلاق می شود و منظور از درک معانی کلامی عبارت از به خاطر سپردن واژه های منحصر به فرد است . منظور از حافظه، حفظ کردن هر گونه طرح و نقشه ، شعر و قطعه یا اعداد و ارقامی به صورت طوطی وار است و عبارت است از تمیز دادن اختلاف های اندازه ، شکل ، طول و عرض یا جای خالی واژ ه ها و اندامها در شکل ها(عزیزی، ۱۳۸۶).
انواع هوش از نظر استرن برگ
هوش کلامی : در این نوع هوش فرد مطالب را به سرعت می خواند و می فهمد و در سخن گویی، واژگان بیشتر و دقیقتر ی به کار می برد .
هوش کاربردی: با بهره گرفتن از این هوش، فرد هوشمند همواره موقعیت ها را خوب بررسی می کند و مسائل خود را به نحو مطلوب و موفقیت آمیزی حل می کند .
هوش اجتماعی: افراد با بهره گرفتن از این هوش پیش از سخن گفتن می اندیشندو رفتار و کردارش با سنجیدگی و ژرف نگری همرا ه است (عزیزی، ۱۳۸۶).
انواع هوش از دیدگاه گاردنر^[۳۰]
هوش جسمی و حرکتی :استعداد کنترل حرکات بدن و دستکاری ماهرانه اشیا را هوش حرکتی می نامند.
هوش میان فردی:بخشی از آن که این روز های به نام هوش هیجانی معروف شده است اولین بار توسط گاردنر بیان شد . هوش میان فردی توانایی برقراری ارتباط با دیگران و درک مطلوب آنها است . این افراد سعی می کنند چیز ها را از نقطه نظر آدم ها ی دیگر ببینند تا بفهمند آنها چگونه می اندیشند و احساس می کنند .
هوش درون فردی:هوش درک کردن خود و استفاده از خود شناسی برای انتخاب هدفهای زندگی است. کسانی که هوش درون فردی دارند بسیار مستقل و فرد گرا هستند .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

هوش طبیعت شناختی:گاردنر وقتی که نظریه هوش های هفت گانه خود رادر تمام دنیا مطرح کرد دریافت که نظریه اش یک چیزی کم دارد و آن هوشی بود که آدم های عاشق طبیعت دارند . آدم ها ی این گروه خیلی خوب با حیوانات ،گیاهان و سایر چیز ها ی طبیعت نظیر کوه ،دریا و جنگل ارتباط بر قرار می کنند .
هوش تصویری یا فضایی:توانایی تجسم تقریبا هر چیزی حتی تجسم فکرها . یعنی اینکه وقتی به شما می گویند دموکراسی یک تصویر ذهنی ازآدم ها ی یک جامعه دموکراتیک در ذهنتان بسازید .
هوش زبان شناختی یا کلامی: این هوش در واقع بخشی از همان چیزی است که میان عامه مردم هم به عنوان هوش پذیرفته شده است . داشتن اطلاعات عمومی زیاد ، توانایی سخنوری و زبان بازی، توانایی خوب خواندن و نوشتن و در کل کسی که بتواند از زبان به بهترین نحوه استفاده کند، است .
هوش منطقی – ریاضی:کسانی که هوش منطقی و ریاضی بالایی دارند، هم در عملیات ریاضی بهترند و هم قدرت استدلال قوی تری دارند . این گروه از افراد توانایی استفاده از استدلال منطقی و اعداد را دارند . سوال ها زیادی می پرسند و دوست دارند آزمایش کنند .
هوش موسیقیایی-ریتمیک :کسی که به زیر و بم آهنگ ها، ریتم ها و تن صدا ها حساس است ، مطمئنا از هوش موسیقیایی بر خوردار است . توانایی تولید و درک موسیقی در افراد است . ( هاشمی ،۱۳۸۹)
هوش هیجانی^[۳۱] :هوش عاطفی از ایده هایی است که با ایده هوش چند گانه گاردنر پیوستگی تنگاتنگی دارد این ایده که متعلق به جان مایر^[۳۲]، پیتر سالوی^[۳۳] و دانیل گلمن^[۳۴] می باشد ، با نظر به قضاوت درباره عملکرد مدیران و توانایی آنها برای رهبری و ایجاد انگیزه در افراد اهمیتی قابل توجه یافته است.
هوش هیجانی از دیدگاه پیتر سالوی
خودآگاهی: اگاهی از عواطف خویش و ادراک خویشتن و شناخت احساسات .
خویشتن داری: ارزیابی و تشخیص احساس دیگران
اگاهی اجتماعی: منظم کردن احساسات خود .
مدیریت روابط: بکار گیری احساسات جهت عملکرد بهتر ( انصاری ، ۱۳۸۹)
۲-۲-۳-هوش معنوی
اشاره دارد به مهارت ها، توانایی ها و رفتار های لازم برای توسعه و حفظ ارتباط با منشاءغایی همه موجودات،کامیابی در جستجو معنی زندگی، یافتن یک مسیر اخلاقی که به هدایت ما در زندگی کمک نماید ، درک معنویات و ارزش ها در زندگی شخصی و روابط بین فردی ، است. (نسبی ، ۱۳۸۹)
هوش معنوی از دیدگاه نسبی
عقل شهودی: نور بصیرت که به ما اجازه می دهد در مورد جنبه ها خاصی از واقعیت خیالبافی کنیم.
ادراک استدلال: نقطه مقابل عقل شهودی است . این فرایند شامل ترسیم ، توسعه و تحلیل بصیرت بدست امده از طریق شهود ، بخاطر روشن کردن معنا و جزئیات خاص بصیرت ما است .
اگاهی از خواست و نیت : با ترکیب عقل شهودی و ادراک مستدل، ما قادر خواهیم بود که به یک حالت دانستن وارد شویم ، دانستن کامل اهداف و خواسته ها .
عشق و شفقت: نعمت عشق بیانگر جریان نامحدود عشق و انرژی الهی است .
قدرت و عدالت متمرکز: نقطه مقابل عشق، زور و محدودیت است . زمانی که در شکل مثبت ظهور یا بد نشان دهنده عدالت و انصاف خواهد بود .
شفا و بخشش: وقتی عشق، زور و محدودیت بطور مطلوب متعادل شوند نتیجه عبارتند از: بخشش خود و دیگران ، ابراز دلسوزی، خارج کردن عصبانیت.
زندگی با شوق: بروز کامل عشق در شخصیت فرد، توانایی برای زندگی با شادی و شوق است .
زندگی با وقار ، یکدلی و تعهد: بصورت پایبندی به اصول شخصی و نیروی متعالی خود است .
پیوند و خدمت خلاق : این ویژگی بر دو عملکرد اشاره دارد، یکی داشتن خلاقیت و دیگری ارتباط و پیوند داشتن با دیگران.
پادشاهی خداوند: یعنی شخص هرچه در زندگی با آن سرو کار دارد یا اساسا در دنیا وجود دارد را نشئه ای از وجود خداوند و حضور خداوند و نظارت او بر اعمالش بداند و اینکه همه چیز به خواست و اراده خداوند انجام می گیرد(نسبی ، ۱۳۸۹).
۲-۲-۴-هوش فرهنگی^[۳۵]
هوش فرهنگی برای نخستین با ر توسط ایرلی و انگ^[۳۶] از محققان مدرسه کسب و کار لندن مطرح شد این دو، هوش فرهنگی را قابلیت یادگیری الگو ها جدید در تعاملات فرهنگی و ارائه پاسخ ها ی رفتاری صحیح به این الگو تعریف کرده اند( عزیزی ،۱۳۸۶).
۲-۲-۵-هوش مصنوعی^[۳۷]
شروع هوش مصنوعی را در سال ۱۹۵۰ می دانند ، زمانی که الن تورینگ^[۳۸] مقاله خود را درباره چگونه ساختن ماشین هوشمند نوشت .هوش مصنوعی به آن دسته از دستاورد های عملی اطلاق می شود که بشر در راستای شبیه سازی کامپیوتری از اعمال و رفتار هوشمندانه خود به آن دست پیدا کرده است . هدف هوش مصنوعی، ایجادبرخی جنبه های هوش بشری برای کامپیوتر ها است تا بتواند اطلاعات را سریع تر و مطمئن تر پردازش کنند ، یاد بگیرند و با بهره گرفتن از آن استدلال و استنتاج کنند( کوپین^[۳۹] ۱۳۸۵ به نقل از نسبی).
۲-۲-۶-هوش سازمانی
هوش سازمانی مفهومی جدید درمدیریت است . پیشینه موضوعی هوش سازمانی به دهه ۱۹۹۰ بر می گردد . و ریشه های آن را باید در نظریه های مدیریت دانش و یادگیری سازمانی جستجو کرد اما سخن از هوش سازمانی از سال ۱۹۹۲ به طور اشکار و صریح در مقاله ای که ماتسودا^[۴۰] با عنوان هوش سازمانی و اهمیت آن به عنوان یک فرایند و فرآورده، در کنفرانس بین المللی اقتصاد در توکیو منتشر کرد ، مطرح شده است .اما به صورت کامل در سال ۲۰۰۲ هوش سازمانی توسط کارل البرخت در کتاب قدرت اذهان در کار مطرح شد وی قانونی تحت عنوان قانون البرخت در عرصه مسائل سازمان و مدیریت در این کتاب مطرح می کند . که نتیجه سال ها تجربه و پژوهش وی می باشد . قانون البرخت می گوید: هنگامی که افراد باهوش در یک سازمان جمع می شوند به سوی کند ذهنی و کم هوشی جمعی گرایش می یابند . البرخت در الگوی هوش سازمانی هفت مشخصه را مطرح می کند (کهن سال ، ۱۳۸۷).
۲-۲-۷-هوش اخلاقی
اخیراً اصطلاح جدیدی با عنوان هوش اخلاقی توسط بوربا وارد شده است. وی هوش اخلاقی را اعتقادات اخلاقی قوی و عمل به آنها و رفتار در جهت صحیح و درست تعریف می کند هوش اخلاقی به معنی توجه به زندگی انسان و طبیعت،رفاه اقتصادی و اجتماعی، ارتباطات آزاد و صادقانه و حقوق شهروندی است . هوش اخلاقی به این حقیقت اشاره دارد که ما به صورت ذاتی، اخلاقی یا غیر اخلاقی متولد نمی شویم؛ بلکه یاد می گیریم که چگونه خوب باشیم . یادگیری برای خوب بودن، شامل ارتباطات، بازخورد، جامعه پذیری و آموزش است که هرگز پایان پذیر نیست . آنچه که ما برای انجام کارهای درست به آن نیاز داریم، همان هوش اخلاقی است که با بهره گرفتن از آن به یادگیری عمل هوشمندانه و دستیابی به بهترین عمل خوب نزدیک می شویم . در هر بخشی از زندگی به بهترین اطلاعات قابل دسترس می رسیم، خطرات را به حداقل می رسانیم و نسبت به پیامدهای آن خوش بین هستیم . افراد با هوش اخلاقی بالا کار درست را انجام می دهند، اعمال آنها پیوسته با ارزش ها و عقایدشان هماهنگ است،عملکرد بالایی دارند و همیشه کارها را با اصول اخلاقی پیوند می دهند (صفایی،۱۳۹۲) .
۲-۲-۸-تعریف هوش اخلاقی
هوش ا خلاقی را ظرفیت وتوانایی درک درست از خلاف، داشتن اعتقادات اخلاقی قوی و عمل به آن ها و رفتار درجهت صحیح و درست تعریف می کنند چهاراصل از هوش ا خلاقی برای موفقیت مداوم سازمانی و شخصی ضروری است: ۱. درستکاری: یعنی ایجاد هماهنگی بین آنچه که به آن معتقدیم و آنچه که به آن عمل میکنیم. انجام آنچه که می دانیم درست است وگفتن حرف راست در تمام زمان ها. ۲. مسئولیت پذیری:کسی که هوش اخلاقی بالایی دارد، مسئولیت اعمال خود و پیامدهای آن اعمال، هم چنین اشتباهات و شکستهای خود را نیز میپذیرد؛ ۳. دلسوزی: توجه به دیگران که دارای تأثیر متقابل ا ست. اگر نسبت به دیگران مهربان ودلسوز باشیم، آنان نیز موقع نیاز با ما همدردی می کنند؛ و ۴.بخشش: آگاهی از عیوب واشتباهات خود و دیگران وبخشیدن خود و دیگران. بنابراین کارکنان با هوش اخلاقی بالا کار درست را درست ا نجام می دهند،ا عمال آ نها پیوسته با ارزش ها و عقایدشان هماهنگ است، عملکرد تحصیلی بالای دارند و خلاقیت آ نها افزایش پیدا می کند پژوهش های محققان تعلیم و تربیت نشان داده کودکانی که به هر دلیل هوش اخلاقی کسب نکرده اند در معرض خطرهای جدی قرار دارند. این کودکان به دلیل وجدان متزلزل، ضعف در مهار کردن امیال، رشدنیافتگی حساسیت های اخلاقی و باورهای که به گونه ای نادرست هدایت شده، تا حد زیادی به عقب افتادگی اخلاقی و اجتماعی دچار و در بزرگسالی به شخصیت های نابهنجار و ناموفق تبدیل می شوند. شاید بتوان گفت مهم ترین نکته در مبحث هوش اخلاقی این است که این هوش یه طور کامل آموختنی و قابل یادگیری است و به هیچ وجه جنبه ی وراثتی ندارد و تنها از طریق تربیت به کودکان منتقل می شود.بهترین زمان آموزش هوش اخلاقی در فرزندان از دوره ی نوزادی تا پایان نوجوانی است و تعلل والدین در این زمینه موجب ضعف بالقوه ی کودکان در یادگیری فضایل اخلاقی و ایجاد عادات مخرب می شود(صفایی،۱۳۹۲).
۲-۲-۹-هفت فضلیت هوش اخلاقی
همـدلی:همدلی یعنی همدردی با مردم و درک نگرانی ها و احساسات دیگران. این فضیلت به کودک کمک می کند غیر از نیازهای خود، نسبت به نیازها و احساسات دیگران نیز حساس باشد و تمایل بیشتری به یاری افراد آسیب دیده یا دچار مشکل پیدا کند. همچنین یک اهرم اخلاقی قوی است که کودک را وامی دارد به درستی رفتار کند و از آنجا که می تواند رنج های عاطفی دیگران را تشخیص دهد و درک کند، از ظالمانه رفتار کردن در حق دیگران پرهیز کند.
وجـدان:وجدان، ندای درونی بالقوه ای است که به کودک در تصمیم گیری برای تعیین درستی و نادرستی امور کمک می کند و باعث می شود او در مسیر اخلاق بماند و در صورت انحراف احساس گناه کند. وجدان بیدار، کودک را در مقابله با نیروهایی که در برابر خوبی قدعلم می کنند تقویت می کند و او را قادر می سازد در مواجهه با وسوسه ی نفس نیز به طور صحیح رفتار کند. این خصیصه سنگ بنای تقویت حصایل نیک بنیادی مثل صداقت و مسؤولیت پذیری و امانتداری است.
خویشتن داری:به فرزند شما یاد می دهد قبل از مبادرت به انجام هر عمل، فکر کند. در نتیجه او به گونه ای صحیح رفتار می کند و کمتر احتمال دارد به انتخاب های عجولانه که برایش پیامدهای خطرناک دارد، دست بزند. این فضیلت همچنین به فرزند شما کمک می کند و به خود متکی باشد زیرا او می داند به تنهایی قادر است اعمالش را مهار کند. همچنین پایه گذار بخشندگی و مهربانی است چرا که به کودک کمک می کند از لذات آنی چشم بپوشد و در عوض به کمک دیگران بشتابد.
احتـرام:فرزند شما را تشویق می کند. به دلیل آن که احترام به دیگران را ارزشمند می داند، با دیگران با ملاحظه رفتار کند. این ویژگی فرزند شما را بر آن می دارد با دیگران همان گونه رفتار کند که دوست دارد با خودش رفتار شود. به همین دلیل اساس پیشگیری از خشونت، بی عدالتی و نفرت را پایه گذاری می کند. وقتی کودک احترام را بخشی از زندگی روزانه اش بداند، احتمال بیشتری دارد که به حقوق و احساست دیگران توجه کند، در نتیجه برای خودش هم احترام بیشتری قایل می شود.
مهـربانی:توجه فرزند شما را به رفاه و احساسات دیگران جلب می کند. با تقویت این فضلیت در فرزندتان او کمتر خودخواهی به خرج خواهد داد و بیشتر دلسوز و غمخوار می شود و درک می کند که مهربانی کردن به دیگران، ساده ترین کاری است که می شود کرد. وقتی فرزند شما مهربان باشد بیشتر به فکر نیازهای دیگران است. به آن ها توجه می کند و در کمک به نیازمدان پیشقدم می شود و از کسانی که دچار آسیب یا مشکل شده اند، دفاع می کند.
انصـاف:به کودک کمک می کند ویژگی های دیگران را درک کند و آمادگی پذیرش چشم اندازها و باورهای جدید باشد. او یاد می گیرد بدون توجه به تفاوت جنسیتی، نژادی، ظاهری، فرهنگی، اعتقادی، و فارغ از توانایی ها با جهت گیری های قومی، به دیگران احترام بگذارد و همدلانه و مهربانانه رفتار کند. چنین فرزندی در برابر خشم، خشونت و تعصب ایستادگی می کند و از همه مهم تر، به افراد بر اساس منش آن ها احترام می گذارد.
بـردباری:باعث می شود کودک با دیگران عادلانه، منصفانه و بی طرفانه رفتار کند. بنابراین با رعایت قواعد نوبت و مشارکت با دیگران بازی می کند و قبل از قضاوت در مورد مردم، همه ی جوانب را به خوبی می سنجد. چون این فضیلت حساسیت اخلاقی کودک را افزایش می دهد، این شجاعت را خواهد داشت تا از کسانی که در حقشان بی عدالتی شده حمایت کند و خواستار این باشد که با همه ی مردم عادلانه و یکسان رفتار شود.به هر حال ایجاد ظرفیت هوش اخلاقی در کودکان شاید بزرگترین میراثی باشد که برای آن ها به جا می گذاریم. این توانایی ها در آینده می تواند بر تمام جنبه های زندگی کنونی آن ها و نیز کیفیت روابط، حرفه، خلاقیت، و مهارت های زندگی زناشویی و فرزند پروری شان اثر بگذارد و نقش آن ها را در تمامی ابعاد زندگی شان تغییر دهد. از آنجا که این فضایل همیشگی هستند و همه ی عمر با فرزندان ما می مانند و از آنجا که این درست همان چیزی است که در نهایت اعتبار آن ها را در مقام انسان تعیین خواهد کرد، می توان نتیجه گرفت که پی ریزی پایه و اساس هوش اخلاقی و سعی در ایجاد و حفظ آن اصلی ترین و دشوارترین وظیفه هر پدر و مادر است(صفایی،۱۳۹۲).
۲-۲-۱۰-هفت اصل ضروری هوش اخلاقی
اصول هوش اخلاقی از دیدگاه بوربا ( ۲۰۰۵) به شرح زیر می باشد:

Chi-Square

۱۵۳/۵۲۸

df

۴

Sig.

۰۰۱/۰

نتایج آزمون فریدمن نشان می‏دهد که از نظر ابعاد تأثیرگذارِ مدیریت دانش بر روی فشار روانی کارکنان از نظر اولویت، تفاوت معنی‏داری (p<0/01) وجود دارد. بدین صورت که نگهداری از دانش (با میانگین رتبه‏ای=۵۰/۴) در اولویت اول و ذخیره کردن دانش (با میانگین رتبه‏ای = ۰۶/۲) در اولویت پنجم قرار دارند.
فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات

مقدمه

در این تحقیق به “ارتباط فرایند مدیریت دانش و فشار روانی کارکنان بانک ملت شهر تهران” پرداخته شده است که سعی می شود هر یک از سؤالات تحقیق در زیرآورده و نتایج آنها مورد تحلیل قرار گیرد و در پایان پیشنهادهای اجرایی و پژوهشی و محدودیتهای تحقیق نیز ارائه شده است.

نتایج سؤالات تحقیق

در این قسمت نتایج تحلیلی سؤالات تحقیق، به تفکیک گزارش می شود:
سؤال اصلی تحقیق:
۵-۲-۱- آیا فرایندهای مدیریت دانش بر فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری دارد؟
مدیریت دانش، راز موفقیت سازمان‌ها در قرن ۲۱ است. دانش، مفهومی فراتر از داده و اطلاعات است. دانش به مجموعه اطلاعات، راه کار عملی مرتبط با آن، نتایج بکارگیری آن در تصمیمات مختلف، آموزش مرتبط با آن، نگرش افراد در مشاغل و مسئولیت‌های مختلف در ارتباط با آن گفته می‌شود. دانش هر نفر، حتی در موردی خاص، ممکن است با دیگران متفاوت باشد. دانش زیربنای مهارت و تجربه و تخصص هر فرد است که مدیریت آن می تواند نتایج مفیدی برای سازمان داشته باشد که نتایج تحقیق حاضر نیز نشان داد که فرایندهای مدیریت دانش بر کاهش فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری (R²adj. =0/537؛p<0/01 ) دارد که این یافته با نتایج مطالعات زیتینوگلو و همکاران (۲۰۰۷)، قاسمی نژاد و سیادت (۱۳۸۳)، خاتونی و همکاران (۱۳۸۸) و صفرزاده و همکاران (۱۳۹۱) همسو می باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

سؤالات فرعی تحقیق:
۵-۲-۲- آیا اکتساب دانش بر فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری دارد؟
در مرحله اکتساب دانش، دانش باید از محیط داخلی و خارجی شناسایی شده و کسب گردد؛ و نیز مشخص شود که چه قابلیت هایی را می توان مورد استفاده قرار داد که این موارد می تواند در افزایش و بهبود عملکرد افراد نقش مهمی برجای گذارد که این مهم رفته رفته باعث بهبود کارایی فرد شده و نتایج مفیدی برای فرد به ارمغان خواهد آورد که نتایج تحقیق حاضر نیز نشان داد که اکتساب دانش بر کاهش فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری (R²adj. =0/394؛p<0/01 ) دارد که این یافته با نتایج مطالعات چانگ (۲۰۰۹) و جایی پور و رحیمی (۱۳۸۷) همسو می باشد.
۵-۲-۳- آیا ایجاد دانش بر فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری دارد؟
نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر نشان داد که ایجاد دانش بر کاهش فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری (R²adj. =0/348؛p<0/01 ) دارد که این یافته با نتایج مطالعات رجایی پور و رحیمی (۱۳۸۷) و قاسمی نژاد و سیادت (۱۳۸۳) همسو می باشد. ایجاد دانش باعث می شود که افراد بتوانند در مواقع لازم نسبت به ایجاد دانش کارآمد اقدام کنند که این مهم رفته رفته توان سازگاری فرد را بهبود بخشیده و همانگونه که نتایج تحقیق حاضر نیز نشان داد، می تواند باعث کاهش فشار روانی در بین کارکنان و بخصوص کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران شود.
۵-۲-۴- آیا ذخیره کردن دانش بر فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری دارد؟
با اینکه سازمانها تولید دانش می کنند، در عین حال آن را فراموش هم می کنند. بنابراین ذخیره، سازماندهی و بازیابی دانش سازمان در عین حال به حافظه سازمانی هم اشاره می کند. حافظه سازمانی بخش مهمی از مدیریت مؤثر دانش سازمانی را تشکیل می دهد. حافظه سازمانی حاوی دانشی است که در اشکال مختلف از جمله مستند سازی، اطلاعات ساخت یافته ذخیره شده در پایگاه اطلاعات الکترونیکی، دانش اشخاص به صورت مستند شده در سیستم های خبره، رویه های سازمانی مستند شده و فرآیندها و دانش ضمنی کسب شده توسط افراد و شبکه های افراد ظاهر شده و باعث بهبود عملکرد آنها می شود که نتایج تحقیق حاضر نیز نشان داد که ذخیره کردن دانش بر کاهش فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری (R²adj. =0/286؛p<0/01 ) دارد که این یافته با نتایج مطالعات کاظمی و همکاران (۱۳۸۹) و صفرزاده و همکاران (۱۳۹۱) همسو می باشد.
۵-۲-۵- آیا توزیع دانش بر فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری دارد؟
دانش سازه ای است که در اثر تعامل افراد و ارتباطات آنها قابل انتقال می باشد. به عبارت بهتر تسهیم دانش هم می تواند به معنای یک فرایند متمرکز جهت دار برای پخش دانش در میان گروه معینی از کارکنان قلمداد شود؛ و هم می تواند مبین انتقال دانش بین افراد در داخل گروه های کاری باشد. در توزیع دانش باید به یک اصل عمومی توجه کرد و آن این است که “لازم نیست که همه کس همه چیز را بدانند". بنابراین برخی از دانش های سازمان که محرمانه بوده و یا جزو اسرار تلقی می شوند، نباید توزیع شوند. فناوری اطلاعات، یکی از ابزارهای مهم تسهیم دانش است. همچنین وجود ساختارها و ارتباطات غیررسمی در توزیع دانش نقش مهمی ایفا می کنند. در توزیع دانش مسائلی همچون چگونگی به اشتراک گذاری دانش موجود و انتقال آن به محل مناسب و مورد نیاز و چگونگی انتقال دانش، به گونه ای که در سازمان قابل دسترسی و استفاده باشد؛ و نیز چگونگی انتقال دانش از سطح فردی به سطح دانش گروهی و سرانجام سطح دانش سازمانی، از جمله مواردی است که در دستور کار این بخش از مدیریت دانش قرار می گیرد که این موارد می توانند باعث بهبود مسیر شغلی افراد شود که نتایج تحقیق حاضر نیز نشان داد که توزیع دانش بر کاهش فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری (R²adj. =0/357؛p<0/01 ) دارد که این یافته با نتایج مطالعات ناسوردین و همکاران (۲۰۰۶) همسو می باشد.
۵-۲-۶- آیا نگهداری دانش بر فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری دارد؟
برخی از برنامه های سازمانی باعث خروج افرادی از سازمانها می شود که دارای تجربیات و دانش‏های با ارزشی هستند. چنین پدیده ای می‏تواند منجر به از دست دادن دائمی و غیرقابل برگشت دانش این سازمانها شود که ذخیره، نگهداری و روزآمد کردن دانش را امری لازم می‏گرداند. نگهداری از دانش، از نابودی دانش جلوگیری کرده و به آن اجازه اینکه مورد استفاده قرار گیرد را می دهد. فرایند محافظت از دانش سازمانی شامل سه مرحله انتخاب، ذخیره و روزآمدکردن دانش می باشد که هر یک می توانند حاوی توانایی هایی برای سازمان باشند که نتایج آن می تواند یاری رسان کارکنان سازمان شود که نتایج تحقیق حاضر نیز نشان داد که نگهداری دانش بر کاهش فشار روانی کارکنان شعب بانک ملت شهر تهران تأثیر معناداری (R²adj. =0/428؛p<0/01 ) دارد که این یافته با نتایج مطالعات صفرزاده و همکاران (۱۳۹۱) همسو می باشد.

امروزه ابرقدرت اسلام بیش از هر چیز نیاز به فرهیختگی و رشد علمی دارد و سیاست گذاری و اندیشه در همه ابعاد به ویژه در صنعت هوانوردی نمادی واقعی پیدا می کند. در بخش نظامی به دلایلی که بدان اشاره شد اراده ملت در نیل به خودکفایی تهدید بیگانگان و به خصوص امریکا را به همراه داشت. تا جایی که مورد تحریم قرار گرفتیم و شمارگان این تحریم با وجود یک جنگ تمام عیار در همه ابعاد سیاسی نظامی و فرهنگی به ۳۵ سال تاکنون رسیده و هم چنان نیز ادامه خواهد داشت. در این تحریم روزنه تأمین ریزترین قطعات تا عظیم ترین و حساس ترین آنها نه تنها از طرف امریکا بلکه از سایر کشورها نیز مسدود شده است.
اکنون با گذشت این سال های پرفراز و نشیب لازم است که نگاهی به گذشته انداخته ودر عرصه سیاست گذاری و تبیین عملکرد گذشته و حال را مورد ارزیابی قرار دهیم. این امر از جهت جبران کاستی ها و برنامه ریزی موفق آتی بسیار حائز اهمیت است. در غیر این صورت قطعاً نمی توان از تعرض فرهنگی و اقتصادی بیگانگان و چشم طمع دشمنان در امان بود. یکی از شاخه های اساسی در صنعت هوانوردی صنعت مادر و مهم شبیه ساز ها می باشد. که به دلیل پیشرفت این صنعت و سهم ارزشمندی که در کاهش هزینه ها و امنیت بالا در آموزش های پروازی دارد مورد توجه کارشناسان فن قرار گرفته است. پیچیدگی تسلیحات و تجهیزات نظامی به ویژه وسایل پرنده مستلزم آموزش های گسترده و مداومی است که به نوبه خود زیر سیستم های کمک آموزشی پیشرفت هایی را نظیر شبیه ساز ها طلب می کند. بدیهی است که هواپیمابی ناجا از این نیاز مستثنی نبوده و با تجهیز به سیستم شبیه سازی می بایستی در آموزش نیروی انسانی کارآمد در جهت آموزش و ارتقاء مهارت و توانمندی خلبانان روی آورد.
هزینه نگهداری بالای تجهیزات و سوانحی که حین یک پرواز واقعی محتمل است ایجاب مینماید تا نخستین مراحل آموزش دانشجویان به طور مجازی و با بهره گرفتن از دستگاه های شبیهساز پروازی همانند کشورهای پیشرفته انجام گیرد. زیرا برای دانشجویان خلبانی در بحث آموزش مقدماتی پایه و پیشرفته تا سطوح عالی پروازی (خلبان یکم، معلم خلبانی، سر معلم خلبانی) در اختیار داشتن شبیه ساز های پروازی اجتناب ناپذیر و ضروری است. تنوع وسایل پرنده موجود در جمهوری اسلامی ایران و مخصوصاً هواپیمایی ناجا که طیفی از تجهیزات پرنده را در اختیار دارد و توجه به گستردگی مأموریت ها در جهت تامین امنیت در سرتا سر سرزمین ایران اسلامی ضرورت و مشکلات این موضوع نسبت به سایر کشورها دو چندان است. انجام کلیه پروازهای (عادی و اضطراری) از لحظه استارت وسیله پرنده در روی زمین و شروع پروازها و اجرای مانورهای آموزشی پیچیده و ناوبری نزدیک ودور و دیگر امور پروازی توسط شبیه ساز های پروازی امکان پذیر می باشد با تکمیل آموزش توسط شبیه ساز های پروازی دانشجویان خلبانی برای پرواز با وسیله پرنده به تکمیلی خواهند داشت. آموزش تجهیزات بسیار پیچیده شبیه سازهای پروازی کلیه تجهیزات داخل کابین و سیستم های هواپیما را در بر میگیرد. در این میان سیستم کنترل مکانیکی و نمایشگرها که اصولا توسط کامپیوتر های بسیار سریع و پر قدرت فراهم میشوند سیموله کردن کنترل پرواز و فرامین عملیات آن را با دقت فراوان امکان پذیر می سازد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تربیت و پرورش خلبانان بسیار حرفه ای که نیاز به حداقل آموزش با هواپیما و بالگرد را نیاز به تکمیل آموزش های پروازی داشته باشند از اهداف آموزشی شبیه ساز ها بوده که از اهمیت بالایی برخوردار است.
۲-۲-۶-۲) آشنایی با شبیه ساز پرواز
شبیه‌ساز پرواز سیستمی است که برای تقلید (یا شبیه‌سازی) رفتار هواگردها به ویژه هواپیما ساخته می‌شود. شبیه سازهای پرواز شبیه بازی های رایانه ای بسیار عظیم می باشند. این وسایل برای برای آموزش دادن خلبان ها برای پرواز دادن هواپیماهای جدید و تمرین کردن مهارت های پروازی در آن ها طراحی و ساخته می شوند. به عنوان مثال آموزش هواپیمای ۷۴۷ فقط برای take off اگر شاگرد از باند خارج شود و در هنگام بلند شدن یک سانحه داده است ولی با شبیه سازها بارها این تمرین بلند شدن را انجام و آموزش داده می شود بدون اینکه سانحه را تجربه کند. و تمرین کردن پرواز روی زمین از آسمان ایمن تر و کم خطرتر می باشد و با شبیه ساز پرواز می توان تجربه واقعی پرواز هواپیما را روی زمین و بدون مصرف سوخت و سایر هزینه ها و از دست دادن وسیله پرنده و جان انسان ها تجربه و کسب کرد. خلبان های هواپیما های جنگی نیز با بهره گرفتن از شبیه ساز پرواز می توانند مهارت های خود را برای صحنه های نبرد تمرین ارتقاء و تقویت نمایند. هر شبیه ساز پرواز، یک کابین دقیقاً مشابه به کابین خلبان هواپیمای خاص خود را دارد.
طبق آمارها، سوانح آموزش‌های هوایی که روزگاری رقم قابل توجهی را به خود اختصاص می‌دادند با ورود شبیه‌سازهای پرواز و حذف بخشی از آموزش با هواپیماهای واقعی از سوی شرکت‌های هواپیمایی کاهش یافته و دیگر شاهد بروز حوادث ناگواری نیستیم .
امروزه استفاده از چنین شبیه‌سازهایی برای آموزش خلبانان، اجباری والزامی است و بخشی از استاندارد را تشکیل می‌دهد. دکتر ایرج ابراهیمی، مدیر شرکت فناوری هوایی شاهین، طراح و سازنده شبیه‌ساز پرواز ایرانی است که سال‌ها در این زمینه کار تحقیقاتی و اجرایی داشته و با پافشاری بر ایده خود موجب بومی شدن این طرح شده و نیاز کشور را از خارج بی‌نیاز کرده است. در واقع خیلی از خلبان‌ها و کروی پروازی برای این که گواهینامه و امتیاز پرواز را بگیرند باید این دوره‌ها را بگذرانند تا این دوره‌ها جزو سوابق پروازشان درج شود. وقتی خلبانان با هواپیمای اصلی برای تمرین و کسب مهارت آموزش می بینند باید به محوطه‌های خلوتی بروند، اما اگر شرایطی اضطراری برای آنان پیش بیاید که مجبور شوند در فرودگاه هم که ترافیک آن شلوغ است فرود بیایند، با مشکلاتی مواجه خواهند شد، اما در این سیستم شبیه‌ساز خلبانان می‌توانند حتی شرایط اضطراری را نیز تمرین کنند. (سایت جام‌جم، مصاحبه با نخستین طراح و سازنده شبیه‌ساز پرواز ایرانی).
سازنده باید مطابق با معیارها و استاندارد‌های جهانی این چنین شبیه‌سازهایی را بسازند یعنی باید تمام اطلاعات، استارت موتور، چک‌کردن کارها، بلندشدن و اوج گیری و کم‌کردن ارتفاع پرواز شبیه‌ساز با عملکرد هواپیمای واقعی مطابقت داشته باشد. این چنین است که سازمان هواپیمایی کشور برای ساخت چنین شبیه‌سازهایی گواهی استاندارد صادر می‌کند. در واقع رعایت چنین استانداردهایی است که وجه تمایز آن با شبیه‌سازهای تفریحی و گیم می‌شود. معمولا در بازی‌های تفریحی خلبان فقط دسته‌ ها را می‌گیرد و پاسخی دریافت می‌کند، اما در این شبیه‌ساز خلبان تمام شرایط دشوار پرواز را درک می‌کند (دستنامه شبیه ساز، گردآوری شده توسط هواپیمایی معراج، ۱۳۹۰).
۲-۲-۶-۳) انواع شبیه سازها و تعاریف آن :
در تعریف اصلی شبیه سازها آورده اند که یک شبیه سازی،عرضه روشی برای اجرای مدل سازی انجام کار مورد نظر در یک محدوده زمانی مشخص که می توان از یک یا چند مدل در انجام شبیه سازی بهره گیری کرد هم چنین می توان تناوب اجرای مدل ها، اطلاعات تبادل شده بین مدل ها و نتایج به دست آمده از آنها را کنترل کرد .به طور کلی مدل های مورد استفاده در شبیه ساز می تواند انواع مختلفی را دارا باشد. اما نکته مهم در دقت و زمان اجرای آنها می باشد که بایستی ارتباط منطقی با توجه به نیاز های شبیه سازی دارا باشد. اولین پارامتری که در ساخت یک شبیه ساز دخیل است و از اهمیت به سزایی نیز برخوردار می باشد مسئله تعریف نیاز مندی ها است. در حین تعریف نیازمندی ها می بایستی چگونگی تأیید مدل سازی ها و اطلاعاتی مورد توجه ویژه قرار گیرد. در نهایت هنگامی که یک شبیه ساز ساخته شد و به مرحله اجرای آزمایش پروازی خود رسید گروهی با عنوان تیم تست تشکیل می شوند تا شبیه ساز را از هر جهت مورد آزمون قرار دهند، برای انجام یک مدل سازی قابل قبول و عملکرد درست و واقعی یک سیستم یا چرخه نیاز به درک نیازمندی هایی است که مدل سازی در آنها انجام می گیرد. وقتی یک شبیه ساز ساخته شد بایستی جلب اعتماد مصرف کننده را در درجه اول داشته باشد و این ارتباط مهمی با اعتبار سازندگان آن دارد و این میسر نمی شود مگر با آزمایشات موفقی که پس از ساخت شبیه ساز انجام می گردد. شبیه سازها در مصرف و عملیاتی که انجام می دهند به جند نوع تقسیم بندی می شوند که در ذیل به آنها اشاره مختصری خواهد شد .
الف – شبیه سازی تحلیلی غیر هم زمان ^[۱۷]
این نوع شبیه ساز برای مصارف مختلف و متنوع مهندسی شامل طراحی، توصیف عملکرد سیستم ها، محدودیت های عملیاتی، آنالیز ایمنی، برنامه ریزی برای آزمایش های پروازی و پیش بینی نتایج تست پرواز مورد استفاده قرار می گیرند. در این نوع شبیه سازها دو زمان در انجام محاسبات و عملکرد سیستم وجود دارد یکی زمان حقیقی و دیگری زمان واقعی، زمان حقیقی ممکن است از زمان واقعی کمتر و یا بیشتر باشد که این زمان ها اهمیت چندانی در این گونه شبیه ساز ها ندارند. مثلاً در شبیه ساز تحلیلی مدل آیرودینامیک هواپیما می توان از مدلی استفاده کرد که ضرایب دینامیکی هواپیما در ارتفاعات و سرعت های مختلف را با دقت بسیار زیادی محاسبه نماید و اصولاً این یکی از مزایای شبیه ساز در این نوع می باشد که به زمان وابسته نبوده و مستقل از آن است و همین امر کیفیت بسیار بالایی به این گونه شبیه ساز ها می بخشد. در فرایند ساخت این گونه شبیه ساز از شیوه های طراحی با رایانه به منظور کمک به ارزیابی ساختارها و هم چنین از شبکه های بسیار ریز برای محاسبه آنالیز دینامیک سیال بال هواپیما یا ویژگیهای اصلی موتور بهره گیری شده است. اصلی ترین دلیل اینکه شبیه سازها در زمان حقیقی مورد محاسبه طراح درست کار نمی کنند آن است که شبیه سازها همگی از پیچیدگی مدل همراه با طبیعت متمرکز آنالیز برخوردار می باشند در طراحی، سازندگان ممکن است از تعدادی از این نوع شبیه سازها برای ظاهر کردن خصوصیات اصلی یک شبیه ساز دیگر استفاده نمایندو مهندسان نیز در طراحی خود با به کارگیری تعداد زیادی شبیه ساز به خصوصیات مختلفی از سیستم برسند ودر این طراحی خود را پیش از ساخت بهینه کرده و یا طراحی قدیمی را ارتقاء بخشند.
ب_ شبیه سازی مهندسی هم زمان^[۱۸]
این نوع شبیه سازی به عنوان اصلی ترین تست آیرودینامیکی پرواز مورد استفاده قرار می گیرد و اکثر کارخانه های هواپیما سازی محصولات پرنده خود را با این شیوه مورد آزمایش قرار داده و از حیث زمان و هزینه بیشترین سود را برای تیم تست دارد و نیز قابل استفاده برای هر نوع کارکرد حیاتی سیستم ها در تست های پروازی می باشد. قرار گرفتن تمامی خصوصیات و پارامترها در این نوع شبیه ساز آن را بسیار گران ساخته است و نیازمند نظریه فنی و استادانه می باشد. فاکتورهایی که در این نوع شبیه ساز بایستی مد نظر قرار گیرند عبارتند از: زمان اجرا، پیچیدگی مدل، پارامترهای مورد نظر در کابین خلبان ( خصوصیات اصلی کابین )، متحرک یا ثابت بودن شبیه ساز، درجات آزادی و امکانات شبیه ساز بصری .
این شبیه ساز دارای سه بخش بوده که شامل حس فیزیکی، دیدن و پردازش اطلاعات می باشند. حس فیزیکی مربوط به خلبان ها می باشد، وحس دیدن مربوط به مشاهده و دیدن اطلاعات می باشد که از طریق نشان دهنده ها و یا بیرون از کابین در اختیار خلبان قرار می گیرد و پردازش که اصلی ترین بخش نیز می باشد ارزش مدل به کا رفته شده را مشخص می سازد به طوری که در شبیه سازی که دارای هواپیما، محیط و حس دیدن باشد شاهد یک فناوری نمونه و بسیار سودمند هستیم. البته بسته به نوع بهره گیری ازشبیه ساز این مشخصات ممکن است فزونی یا کاهش داشته باشند واین نوع از شبیه سازها برای مصارف ویژه ای به کار گرفته شوند، زیرا وجود سیستم های چند گانه در این نوع شبیه ساز باعث برهم ریختگی حواس خلبان شده و هر چند با مدل واقعی تفاوتی ندارد ولی در آموزش دیده یک پروسه به خصوص پایین آمدن ضریب دقت خلبان شده و عملاً آموزش را با موفقیت به انجام نخواهد رسانید .
ج- شبیه ساز سخت افزاری در حلقه^[۱۹]
این نوع شبیه ساز فراتر از شبیه ساز نوع گذشته می باشد و ویژگی آن این است که اجزاءحقیقی هواپیما در بدنه این نوع شبیه ساز به کار گرفته شده است و از مدل رایانه ای استفاده نشده است . مهمترین جزء این نوع شبیه ساز سیستم کنترلی آن است که به لحاظ قرابتی که با مدل اصلی دارد تأثیرات متقابل آن بر دیگر اجزاء سیستم کاملاً حقیقی و واقعی در نظر گرفته می شود. کارایی ویژه این شبیه ساز در آموزش خلبانان طراحی تست های پروازی، ارزیابی فلایت کنترل هواپیما و … می باشد. ناظرین NASAدر هواپیمای F-18 در خصوص زاویه حمله از این نوع شبیه ساز استفاده بی شماری برده اند. در صورتی که قبل از این از شبیه سازهای حالات مختلف و مخلوطی از شبیه سازها استفاده می گردید. در این شبیه ساز همانند چیزی که ما در هواپیما شاهد آن هستیم یک سری فعال کننده مدل های آنالوگی حرکت هواپیما را مدل سازی می کنند که همین مهم باعث افزایش کارایی سیستم و نزدیک تر شدن آن به حالت حقیقی می گردد .
پیچیده ترین بخش ساخت این شبیه ساز هماهنگی است که باید بین بخش سخت افزاری و نرم افزاری آن برقرارگردد که بدین منظور در آن از ماژول های مختلف آنالوگ به دیجیتال A/D بهره گیری فراوانی به عمل آمده است. سرعت عملکردی که در این سیستم برای رسیدن به زمان حقیقی مطرح می باشد یکی از مهمترین بخش های طراحی می باشد. اگر سیستمی در هواپیما با یک بسامد ۵۰ هرتز کار می کند بایستی در شبیه ساز نیز با همین بسامد یا ضریبی از آن کار نماید تا از ناهماهنگی بین اجزاء مختلف آن جلوگیری گردد. ممکن است طراحان برای رسیدن به یک فرکانس آن را در یک ضریب کسری ضرب نمایند ولی به هر صورت آنچه در خروجی ظاهر می گردد چیزی است که همگی اجزاء را در یک زمان کاملاً حقیقی به هم نزدیک کرده و یک هماهنگی بین آنها به وجود می آورد. و این سیستم یک سیستم واقعی است یعنی هر آنچه در هواپیما اتفاق می افتد در این سیستم نیز اجرا می گردد .
د – شبیه سازی پرنده آهنین^[۲۰]
این شبیه ساز مانند پوسته هواپیما کاملاً همانند یک هواپیمای واقعی است. به جای شاسی و قالب اصلی هواپیما دراین شبیه ساز از یک نوع قالب صلب استفاده می گردد. وتمامی اجزاء برروی این قالب نصب می گردند ولی ترتیب اتصال و نحوه قرارگرفتن همانند هواپیما می باشد. علت اصلی یک چنین طراحی، بررسی چگونگی عملکرد اجزاء مختلف یک هواپیمای واقعی می باشد. به همین دلیل است در مراحل پایانی ساخت و طراحی یک هواپیما این نوع شبیه ساز مورد استفاده قرار می گیرد حتی ممکن است این نوع شبیه ساز برای قسمت آیرودینامیک و یا موتور هواپیما مدل سازی شده باشد. البته استثناء نیز وجود دارد مثلا در شبیه سازی بوئینگ ۷۷۷، ژنراتورهای هواپیمای واقعی از موتورهای غول پیکر آن گرفته شده و به سیمولاتور متصل می گردد، که به این علت باعث کامل تر شدن آن و رسیدن به یک مدل کاملا حقیقی می شود. این نوع شبیه ساز دارای ارزش به سزائی برای تیم های طراحی است گر چه برای قسمت آیرودینامیک پروازی دارای محدودیت هایی می باشد.
ه – شبیه ساز نوع در پرواز^[۲۱]
شبیه ساز نوع بالا گران بوده و برای بررسی دینامیک پرواز مورد استفاده قرار می گیرد و مزایای بسیار زیادی نسبت به پرنده آهنین دارد. همه شبیه سازهایی که راجع به آنان بحث شد دارای پایه متصل به زمین هستند. حتی مواردی هم که دارای کیت حرکتی می باشند پایه هایی برای اتصال به زمین دارند که همین امر باعث کاهش کارایی و دور شدن شبیه ساز از مدل حقیقی آن می گردد . لیکن در این شبیه ساز خلبان می تواند همانند مدل واقعی از زمین کنده شده و به پرواز کاملاً واقعی بپردازد. مهمترین خصوصیت این شبیه ساز آن است که قادر به ایجاد حس پرواز در خلبان می باشد وبه خلبان این باور را انتقال می دهد که واقعاً در پرواز است و حالا باید پروسه های اصلی پرواز را دنبال کند تا مأموریت اصلی انجام شود. همین امر باعث افزایش کارایی این نوع شبیه ساز در بررسی کیفیت های پروازی نامطلوب یا P.I.O^[22]می گردد و قادر است به خوبی عکس العمل های خلبان را در پرواز نشان دهد. بزرگترین نقص در این نوع شبیه ساز آن است که در آن نمی توان از رایانه هایی که به طور واقعی پرواز را کنترل می کنند استفاده برد و هم چنین آیرودینامیک هواپیما توسط مدل عرضه می گردد .سال ها روی این مسئله کار شده است و در این خصوص مؤسسه مکانیک سیالات در کشور آلمان تکنو لوژی های پیشرفته تست سیستم های هواپیما را به راه انداخته که به آن مختصراً ^[۲۳]ATTAمی گویند. این سیستم اولین ماشین تست پروازی برای مشخص کردن و تعیین اعتبار تکنولوژی های مختلف مانند کنترل پرواز، هدایت ناوبری اثرات متقابل انسان و ماشین می باشد.
۲-۲-۶-۴) ویژگیهای شبیه‌ساز پرواز
شبیه‌ساز یک هواپیما ثابت و با مدل‌های ریاضی طراحی ‌شده و دارای تجهیزات سخت‌افزاری مانند چند رایانه، نمایشگر، نشانگرهای مختلف، دسته، یوک (فرمان هواپیما)، پدال، تراتل (دسته گاز هواپیما) است. تا هنگامی که خلبان پشت آن سیستم می‌نشیند تمام شرایط پرواز واقعی برای او شبیه‌سازی شود. در این روش ازچند رایانه صنعتی متداول بازار استفاده شده است که برای هر یک از این رایانه‌ها وظایف و کارهایی تعریف شده است. مثلاً شبیه‌سازی آلات دقیق به یک رایانه، دریافت و تفسیر اطلاعات به صورت دیجیتال به یک رایانه و هم چنین نشان دادن نمای حرکت بیرونی مانند پستی و بلندی‌ها و موانع نیز به رایانه دیگری داده می‌شود. تمام این مدل‌سازی‌ها به یک شبکه مادر متصل می‌شود. هسته مرکزی این شبیه‌ساز، رایانه ای است که می‌تواند معادلات ریاضی را حل کند بنابراین مهم‌ترین کار برای طراحی چنین ایده‌ای تهیه مدل ریاضی صحیحی است زیرا اگر نقصی در مدل ریاضی وجود داشته باشد، رایانه نمی‌تواند آن شبیه‌سازی را به خوبی به انجام برساند. طی براوردی که از ارتش امریکا به دست آمده است آموزش شبیه ساز۲۵۷ میلیون دلار در هر سال برای ارتش صرفه جویی داشته است که با وجود ۱۳۱ شبیه ساز به هر کدام ۹۶/۱ میلیون دلار اختصاص می یابد این امر اهمیت شبیه سازها را در کاهش هزینه های آموزش پرواز نشان می دهد با توجه به مطالب بالا نمی توان جایگزینی برای شبیه سازهای پروازی در آینده پیش بینی کرد و تنها جایگزین آن می تواند پروازهای حقیقی باشد که ضمن داشتن ضایعات نیروی انسانی و تجهیزاتی، هزینه بالایی نیز در بردارند. شبیه سازها با توجه به انواع آنها هر یک از تکنولوژی کلیدی به شرح ذیل برخوردارند:
۱-سخت افزاری ۲- نرم افزاری ۳- مدل سازی ۴ – آیرودینامیک ۵ – ابزار و روش اندازه گیری پارامتر هایی که در شرایط مختلف روی کارایی هواپیما تأثیر دارند ( مهمترین مورد ۶- واقعیات مجازی ۷- معادلات پروازی؛ این در حالی است که امریکایی ها توانسته اند تا به آن حد به واقعیت مجازی نزدیک شوند که شبیه ساز D را بسازند. این شبیه ساز قادر است در ارزیابی های خلبان برای گرفتن مدرک خلبانی مانند هواپیما مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین پیش بینی می شود در آینده برای گرفتن مدرک خلبانی در تمام هواپیماها از شبیه ساز استفاده گردد. در کشور مانیز با توجه به موقعیت ژئوپلتیکی آن وهم چنین نقشی که در بین کشورهای اسلامی و منطقه دارد. می بایستی این فناوری را تعقیب کرد. و با توجه به شرایط آب و هوایی خاص درجه حرارت بالا و کوهستانی بودن آن باعث می گردد بعضی از آموزش ها در شرایط ویژه اجرا گردد. (مثلاً تعدادی از بالگردها و هواپیماها در بخش آموزش تابستانی از ساعت ۱۱-۱۵ مشکل دارند. بالگرد ۲۰۶)
۲-۲-۶-۵) فناوری شبیه ساز و کاربردهای آن در صنعت هوایی
کلمه انگلیسی SIMULATORبه فارسی شبیه ساز ترجمه شده است. در صنعت حمل ونقل هواپیمایی سنگین آموزش کارکنان پروازی فقط با بهره گرفتن از شبیه سازی همان هواپیما امکان پذیر است. کارشناس حمل ونقل هوایی در یادداشت خود کارکردهای شبیه ساز را تشریح میکند. شبیه سازهای پیشرفته امروزی توسط شرکتهای هواپیمایی به کارخانجات سازنده دقیقاً مطابق شکل و قرار گرفتن سوییچها و نشان دهنده ها در جایگاه خلبان و بر حسب کارایی هواپیمایی به سازندگان شبیه ساز سفارش داده می شود. شبیه ساز یک هواپیمای ثابت بوده که مانند هواپیما پرواز کرده و حتی در بعضی مواقع خلبان فراموش می کند که با شبیه ساز در حال پرواز است، همه چیز حقیقی به نظر می رسد. این دستگاه حول ۶ محور مداوم در حال حرکت بوده (۶ درجه آزادی) و صدای موتورها در داخل جایگاه خلبان مشابه هواپیما است. شبیه ساز می تواند در شرایط مختلف جوی تکان های کم و زیاد رعد و برق پرواز کند. شرکتهای هواپیمایی که از یک نوع هواپیما بیش از ۶ فروند هواپیما دارند باید دارای شبیه ساز همان هواپیما باشند. شبیه سازهای نوین امروزی درست مانند هواپیما، تمام مانورهای پروازی که انجام آن با هواپیما عملی نبوده و خطرناک است در شبیه ساز به راحتی انجام می شود. این دستگاه در اثر اشتباه خلبان در مانور خطرناکی می تواند سقوط کرده و از ادامه پرواز باز بماند.کلید دیگری در رایانه معلم خلبان موقعی که فعال می شود شبیه ساز به وضع عادی بر می گردد. به علت اثرات روانی سانحه با فعال کردن سوئیچ دیگری در رایانه، معلم خلبان می تواند از وقوع سانحه جلو گیری کند و شبیه ساز اصلاً سقوط نخواهد کرد. سوئیچ FREEZEکه در رایانه معلم خلبان تهیه شده هنگامی که فعال بشود شبیه ساز در هر وضعی که بوده در همان حالت متوقف میشود معلم خلبان می تواند تمام اشتباهات را مطابق دستگاه های نشان دهنده به خلبان و کمک خلبان توضیح دهد و پس از آن می توان به پرواز ادامه داد. مشکلات موتور آتشسوزی، دود بالا رفتن درجه حرارتها و کم شدن فشارها و مشکلات چرخ، مشکلات دود در جایگاه خلبان و کابین مسافر، مشکلات روشن کردن موتورها، انجام مانورهای عادی و اضطراری، نشستن در هواهای بد، نشستن با سه موتور و دو موتور در هواپیما برای کم شدن وزن (در هواپیمایی که دارای این سامانه هستند) نیز انجام می شود. سازمانهای هواپیمایی کشوری اجازه نمیدهند خلبانی با هواپیماهای حمل ونقل پرواز کند، مگر آنکه تعلیمات شبیه ساز هواپیماهای مربوط را تکمیل کرده باشد. امروزه در کشورهای مترقی و با شبیه سازهای مدرن، رتبه بندی هواپیما فقط توسط پرواز با شبیه ساز داده می شود و احتیاج به پرواز نیست. قیمت یک ساعت پرواز آموزشی با هواپیما ۷۴۷٫B در حدود ۱۲۰۰۰ دلار و در حالی که قیمت یک ساعت شبیه ساز این هواپیما ۵۰۰ دلار است. تعداد قابل توجهی از مانورها وجود دارد که انجام آنها در هواپیما امکان پذیر نبوده و بسیار خطرناک هستند و باید در شبیهساز انجام داد. (سایت خبرگزاری فارس).
ما به حتم استفاده از شبیه سازی را به عنوان بخشی از آموزش پروازی باور داریم و توصیه می کنیم به هنگام تصمیم گیری برای انتخاب مرکز آموزشی این تسهیلات را بررسی کنید. در ایالات متحده نماینده اداره هوانوردی فدرال از دو واژه و عبارت برای شرح دادن وسایلی که هواپیما را شبیه سازی می کند استفاده می کنند :
۱-اسباب آموزش هواپیما که جایگزین عینی آلات دقیق، تجهیزات، صفحات و فرامین یک هواپیما است. این وسیله از نظر ظاهری و کارایی، نیازی نیست که شبیه نوع خاصی از هواپیما باشد و مجبور نیست که سامانه های حرکتی یا دیداری را داشته باشد .
۲- شبیه ساز هواپیما حتماً باید نسخه عینی نوع خاصی از هواپیما بوده که هم حرکت و هم سامانه های دیداری و چشمی را داشته باشد. در هواپیمای عمومی اسباب های آموزش هواپیما عمومیت دارند و شبیه سازها به ندرت مورد استفاده قرار می گیرند .
ما در بحث های خود برای هر دو نوع وسیله از کلمه شبیه ساز (سیمیلاتور) استفاده می کنیم. تعریف ما از شبیه ساز وسیله ای است که هم از نظر گسترش کابین و هم ار نظر خصوصیات عملکرد پروازی شبیه هواپیما است. شبیه ساز ها را می توان به دو دسته با شباهت زیاد و یا شباهت کم تقسیم کرد. شبیه سازهایی وجود دارد که با پایبندی به نمونه اصلی عرضه کاملی از یک هواپیما هستند. در حالی که گروه دیگر تنها بخشی از خواص یک هواپیما را عرضه می کند. درآموزش عمومی پرواز برای هر دو گروه شبیه ساز ها جایی برای استفاده وجود دارد .
سه دلیل اصلی برای استفاده از شبیه سازها در هواپیمایی وجود دارد:
دلیل نخست: این که این وسایل اگر فضایی بهتر از هواپیمای حقیقی به وجود نیاورند، محیطی به همان خوبی فراهم می کنند. اغلب نخستین پرواز هر شاگرد خلبانی موجب غوطه وری در اقیانوسی از مسائل و رویدادهای مختلف می کند که برای او از هر نظر بی نهایت است و همه اینها عرضه دهنده اطلاعات جدی و مهمی است همانند احساس نامأنوس از زمین جدا شدن حضور معلمی که مرتب تعلیم می دهد و بازخورد می خواهد، عبور و مرور وسایل پروازی دیگر در اطراف هواپیما و شنیدن مکالمه های غیر قابل درک از رادیوی هواپیما او را کاملاً سرگردان می کند که به سختی می توان فضایی نا آشناتر از این پیدا کرد. یک شبیه ساز با دادن این توانایی به استاد که هر کدام از عوامل را بخواهد بر اساس سطح مهارت شاگردش عرضه و یا حذف کند بخش عمده غوطه وری شاگرد در گرفتاری ها را از سر راه او بر می دارد. تحقیقات انجام شده مشخص می کند زمان فراگیری مانورهای اولیه اصلی در صورتی که شاگرد خلبان مبتدی مستقیماً در هواپیما قرار می گیرد سه تا چهار برابر مدت زمان مشابه در شبیه ساز می باشد که این عمل را یک صرفه جویی مهیج می توان به حساب آورد. .
دومین سود استفاده از شبیه سازها این است که، فضایی ایمن تر و مطمئن تر از هواپیما برای آموزش عرضه می کنند، چون شبیه ساز روی زمین است و در تمرین های حالت اضطراری مثل یک فرود بد یا از دست دادن موتور هنگام بلند شدن از زمین و یا برخورد با هواپیمای دیگری و یا ورود ناخواسته به منطقه پرواز ممنوع نمی تواند سانحه بدهد .
سومین منفعت استفاده از شبیه سازها آن است که، هزینه آن در عرضه آموزش با ایجاد محیطی ارزان تر از هواپیما به مراتب کم تر است به طور کلی قیمت شبیه سازها کم تر و هزینه کار با آنها نیز به مراتب کم تر است. در بسیاری از آموزش ها از راه های دیگری نظیر کرایه دادن هواپیما برای مدت طولانی درآمد بیشتری کسب می کند.
شبیه سازی در آموزش پرواز از حوزه های دیگری است که فناوری رایانه شروع به ایفای نقش عمده ای در راستای بهبود بخشیدن به توانایی های کارکنان پروازی کرده است. بیشتر شبیه ساز های امروزی بر اساس فناوری رایانه و روی تصاویر به نمایش در آمده دیداری هستند. در حالی که رایانه ها قادر هستند امکا نات افزوده ای را که کارایی و تأثیر گذاری آموزش را افزایش می دهد عرضه نمایند .
اختراع و بکارگیری شبیه ساز برای تعلیم کارکنان پروازی که امروزه به اوج پیشرفت خود رسیده ضمن از بین رفتن سوانح هواپیمایی، خدمت بزرگی به آموزش و آزمایش فن و مهارت خلبانی هواپیماهای سنگین در سراسر جهان صورت گرفته است و به کار گیری حداکثری شبیه ساز با حرکت در تمام محورهای آموزش توأم با سامانه ویژن^[۲۴]ایمنی پرواز به بالاترین درجه خود رسیده است. دستگاه ویژن که جلوی شبیه ساز نصب است در موقع نشستن باند فرود و نقاطی که هواپیما باید از باند خارج شود و در موقع بلند شدن مسیرها، هواپیما را از نقطه پارک برای رفتن به طرف باند پرواز به وسیله شبیه ساز با انتخاب یک شماره برای مثال ۱۲۷ فرودگاه مهرآباد و ویژن با تمام امکانات رادیویی و طول موج دستگاه های مختلف رادیویی در اختیار خلبان قرار می دهد و شبیهساز میتواند تعداد زیادی از این فرودگاهها را آماده برای استفاده داشته باشد. در موقع نشستن مادامی که هواپیما در ابر است باند فرودگاه دیده نمی شود و به موقعی که هواپیما از ابر خارج شد بستگی به دید فرودگاه و اطراف آن باند پرواز دیده می شود. تعلیم و آزمایش معلم خلبان و معلم مهندس پرواز در شبیه ساز انجام می شود. برای تمدید گواهینامه خلبان و مهندسان پرواز در شش ماه هر کدام باید هشت ساعت آموزش ببیند و آزمایش بشود. همه خلبانان وکارکنان پروازی پس از این آموزشهای شش ماهه با یک نیروی احیا شده و آماده تر به کار خود ادامه خواهند داد. معلم خلبانان در حین آموزش و آزمایش نحوه همکاری سه نفری که هواپیما را هدایت می کنند و استفاده و انجام دستورالعملها طبق فهرستهای بازبینی مربوطه را ارزیابی میکند(دستنامه شبیه ساز، گردآوری شده توسط هواپیمایی معراج، ۱۳۹۰).
هر شبیه ساز پروازی دارای سه سطح اصلی به شرح ذیل می باشند:
آشنایی با مفاهیم اصولی شبیه ساز ها
آموزش های گام به گام و زمانبندی شده
آموزش های کامل پروازی
طراحی این سه سطح به گونه ای است که کمترین اختلاف را با آموزش های واقعی داشته باشند.
بنابراین دانش پژوهان دارای کارایی بسیار بالایی خواهند بود. علاوه براین شبیه سازها امکان توسعه و پیشرفت کارایی مهارت های پروازی را با استفاده مؤثر از منابع تأمین می سازد. به طور مثال: شبیه سازها موقعیت اضطراری را که امکان ایجاد آن در حالت طبیعی و امن وجود ندارد فراهم می سازند. از این تجهیزات برای باز آموزی خلبانان حرفه ای در مواردی که بنابه ضرورت مدتی از پرواز دور مانده اند نیز استفاده شایانی می گردد. علاوه بر موارد فوق شبیه سازهای پروازی مزایای دیگری نیز دارند که به طور اختصار به آنها اشاره می گردد:

1. 1. در نمونه آماری از دانشجویانی که شبیه سازهای پروازی را در آموزش های مهارت خود مورد استفاده قرار داده اند مشخص شد که آنها سطح استاندارد بالاتری پیش از پرواز با هواپیما را دارا می باشند.

1. این دانشجویان بارها موقعیت های اضطراری و یا حساسی را تجربه کرده اند که در پرواز واقعی وقوع آنها محتمل بود. (شرایط مختلف جوی، خطاهای مکانیکی و عمل نکردن بخشی از سیستم پیچیده هواپیما که در پرواز واقعی تجربه آن بسیار زیانبار خواهد بود).

۳-۴-۱- پساب مورد استفاده در فرایند
برای انجام آزمایشات از پساب­های سنتزی با حجم ۲۵۰ میلی­لیتر، با pH و دوزهای متفاوتی از نمک سولفات سدیم استفاده شد. بدین ترتیب که برای هر مرحله آزمایش در ابتدا با بهره گرفتن از مواد مختلف محلولی با pH مورد نظر برای همان مرحله آماده می­گردید و در ادامه به سیستم نمک افزوده می­شد. در تمامی این محلول­های پسابی مقدار یکسانی از فنل معادل با mg/l 100 مورد استفاده قرار گرفت.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۴-۲- روش انجام آزمایش­ها
پس از آماده ­سازی پساب مربوط به هر مرحله از آزمایش، فاصله بین الکترودها که مطابق طراحی آزمایش تاگوچی برای همان مرحله در نظر گرفته شده تنظیم ­گردید. پساب­ها در یک بشر ۴۰۰ میلی­لیتر ریخته ­شد و با همین بشر تحت فرایند قرار ­گرفت. سطح مؤثر الکترودها cm² ۱۶ بوده و در کل از ۳ الکترود برای انجام فرایند بهره گرفته شد. مجموعه آزمایشگاهی در شکل
(۳-۱) ارائه شده است.
شکل (۳-۱) دستگاه آزمایشگاهی مورد استفاده
پس از آماده ­سازی سیستم، منبع تغذیه برق را که از طریق رابط به الکترودهای کاتد و آند که در درون بشر قرار داشت متصل بوده، روشن کرده و جریان روی آمپر مورد نظر تنظیم گردید.
همچنین به منظور یکنواخت­سازی نمونه­ها در طی انجام الکترولیز محلول همزده می­شد. مدت زمان انجام آزمایش­ها ۷۵ دقیقه بود و هر آزمایش ۲ بار تکرار شد. تمام آزمایشات در دمای محیط (^oC 25) انجام گرفت. پس از اتمام زمان آزمایش میزان غلظت فنل طبق روش مشخص شده در دستور کار دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه ­گیری گردید. اندازه ­گیری غلظت فنل از طریق دستگاه اسپکتروفتومتر بدین ترتیب بود که ابتدا مقداری از پساب تحت فرایند را در یک بالن ۱۰۰ ریخته و به نسبت ۲۰/۱ رقیق می­گردید. آنگاه مقداری از آن در لوله آزمایش ریخته می­شد. به منظور آماده ­سازی پساب از دو قرص آماده­ساز استفاده گردید. بدین ترتیب که ابتدا قرص اول را در داخل پساب به طور کامل حل کرده و پس از آن قرص دوم را در لوله آزمایش انداخته و بعد از انحلال کامل آن، پس از گذشت ده دقیقه غلظت فنل توسط دستگاه اندازه گیری می­شد.
اساس کار این دستگاه رنگ­سنجی است. بدین ترتیب که نور خاصی از سیستم عبور داده می­ شود. بر اساس میزان شکست نور، مقدار غلظت ماده آلاینده اندازه گیری می­گردد.
با توجه به کثیف شدن سطح الکترودها و امکان تشکیل بعضی ترکیبات پلیمری و برخی رسوبات روی آنها قبل از شروع هر مرحله از آزمایش، سطوح الکترودها سمباده کشیده ­شد. شکل (۳-۲) دستگاه اسپکتروفتومتر را نشان می­دهد.
شکل (۳-۲) دستگاه اسپکتروفتومتر
۳-۵- طراحی آزمایش با روش تاگوچی
طراحی آزمایش­ها روشی آماری است که به عنوان یک روش کنترل کیفیت به منظور بهینه­سازی فرایند آزمایش­های مهندسی به کار گرفته شده است. روش تاگوچی قوانینی ارائه نموده که طراحی آزمایشات را ساده­تر کرده و به آن شکل استانداردی بخشیده است. این آزمایش­ها توسط مجموعه ­ای از آرایه­های متعامد طرح­ریزی و به صورت موازی ایجاد می­شوند. استفاده از آرایه­های متعامد در طراحی آزمایش­ها، تعداد آزمایش­های مورد نیاز برای بررسی را به میزان چشمگیری کاهش می­دهد.
مراحل طراحی آزمایشات تاگوچی به سه مرحله کلی زیر تقسیم بندی شوند]۳۲ [:
انتخاب یک طرح مناسب برای انجام آزمایشات با توجه به تعداد عوامل و سطوح آنها
انجام آزمایشات با توجه به آرایه­­ متعامد انتخاب شده در مرحله اول
تجزیه و تحلیل نتایج
جدول (۳-۱) سطوح مختلف عوامل مورد بررسی در آزمایش­ها