در رابطه با تهیه صورتهای مالی دو مورد حائز اهمیت است:
۱- بحث انباشتگی صورتهای مالی میان دوره ای: به این ترتیب که در استاندارد حسابداری ایران صورتهای مالی میان دوره ای برای هر دوره ای که تهیه می شود دوره قبل را نیز شامل می شود به بیان دیگر صورتهای مالی میان دوره ای در ایران به صورت انباشته میباشد و در دوره های سه ماهه،شش ماهه،نه ماهه و دوازده ماهه تهیه می شود.اما در نقاط دیگر جهان این دوره ها به چهار دوره سه ماهه تقسیم می شود(استاندارد گزارشگری مالی میان دوره ای ایران،۱۳۸۹).
۲- بحث روش(رویکرد) تهیه صورتهای مالی میان دوره ای: به این ترتیب که در استاندارد حسابداری ایران اقلام درآمد و هزینه بر اساس مبانی مشابه به مبانی تهیه صورتهای مالی سالانه اندازه گیری و شناسایی می شود(روش منفصل) اما در رابطه با برخی اقلام درآمد و هزینه که ماهیت سالانه دارد(از قبیل مالیات بر درآمد) لازم است ابتدا درآمد یا هزینه برای کل سال برآورد شود تا بتوان بر اساس آن سهم دوره میانی را به نحو مناسب شناسایی کرد(روش متصل) طبق استاندارد ایران روش منفصل بر خلاف روش متصل موجب هموار سازی عملکرد مالی طی سال نمی شود(همان ماخذ).
وقتی سال مالی شرکت به پایان میرسد، ضرورت تهیه گزارشات مبتنی بر حسابرسی مستقل احساس می شود و بیشتر احتمال می رود که مدیر برای رسیدن به اهداف خود، مدیریت سود کند. از طرفی دیگر گزارشات مالی میان دوره ای مانند گزارشات مالی سالانه حسابرسی نمی شوند. در نتیجه بهتر است کیفیت اسناد حسابرسی مبتنی بر اقلام تعهدی اختیاری، یعنی جایی که مدیران فرصت های فراوانی در اختیار دارند، تا سود را مدیریت کنند، به خوبی شناخته شود (زنگین و اوزکان، ۲۰۱۰).
اما نکته حائز اهمیت این است که به کارگیری اندازه اقلام تعهدی سالانه برای کشف مدیریت سود موجب این می شود که ما نتوانیم مدیریت سود را کشف کنیم به سبب اینکه تأثیرات مدیریت سود بالا و پایین (جهت مدیریت سود) در میان دوره ها در پایان سال تعدیل می شود. که این موجب کاهش میانگین اقلام تعهدی در پایان سال می شود (همان ماخذ).
علاوه بر این، اقلام تعهدی اختیاری در طول میان دوره ها متفاوت است. زیرا مدیریت در میان دوره ها دید مثبت تری دارد و اخبار ناخوشایند را تا میان دوره آخز به تأخیر می اندازد که بتواند مدیریت سود کند. همچنین استاندرادهای حسابداری ملزم میکند. که برخی از درآمدها و هزینه ها (مانند مالیات بر درآمد) که ماهیت سالانه دارد. و چون نمی تواند در طول میان دوره ها میزان واقعی این هزینه ها و درآمدها را تعیین کرد و لازم است ابتدا درآمد و هزینه برای کل سال برآورد شود. تا بتوان بر اساس آن سهم دوره میانی را به نحو مناسب شناسایی کرد. بنابرین مدیر میتواند با فرصت طلبی از این برآوردها استفاده کند. و با به کار بردن ابزاری به نام مدیریت سود عملکرد میان دوره ها را غلط منعکس کند (همان ماخذ).
همچنین صرف نظر از فرصت فراهم شده در میان دوره ها، مدیریت سود به انگیزه های مدیریت بستگی دارد. در نتیجه برای اینکه مدیر بتواند به پیشبینی ها و برآوردها و اهداف خود برسد می توان چنین ارزیابی کرد که اقلام تعهدی اختیاری در میان دوره آخر بیشتر است (دس و همکاران ،۲۰۰۹).
علاوه بر این ارقام سود در گزارشات میان دوره ای جزء لاینفک سود سالانه است. و سود میان دوره آخر به عنوان « تسویه رو به بالا» یا رفع مغایرت میان دوره های قبلی محسوب میشوند (گونی و همکاران[۳۷]، ۲۰۰۸).
در نتیجه در نظر داشتن اهمیت حسابرسی منتقل در کیفیت گزارشگری مالی و ارتباط آن با گزارشگری مالی میان دوره ای میتواند زمینه لازم را بری سرمایه گذاران فراهم آورد تا تصمیمات خود را به موقع اتخاذ کنند. (همان ماخذ).
۲-۹ – تعریفی از ریسک
تصمیمات مربوط به تامین مالی و تعیین ترکیب بهینه ساختار سرمایه از یک طرف و توجه به ریسک شرکت از طرف دیگر ازجمله مسائلی است که در تصمیم گیری مدیریت حائز اهمیت است.
استفانرأس اینطور بیان کرده که بخش پیش بینی نشده بازده ، یعنی بخش ناشی از اخبار غیر مترقبه ،ریسک واقعی هر نوع سرمایه گذاری است .مهمتر اینکه ،اگر همواره آنچه را که انتظار داریم ، به دست آوریم سرمایه گذاری کاملا قابل پیش بینی و بنابرین بدون ریسک خواهد بود . به عبارت دیگر ، ریسک یک دارایی از اخبار غیر مترقبه – اتفاقات پیشبینی نشده – ناشی می شود(جهانخانی و شوری، ۱۳۸۹). و به عبارتی سادهتر میتوان گفت ریسک یا عدم اطمینان در معنای عام اشاره به تحقق نتیجه ای متفاوت با نتیجه مورد انتظار دارد .
با توجه به آنچه ذکر شد ریسک در نتیجه عدم اطمینان ناشی از احتمال به دست آوردن بازده در یک بازه زمانی مشخص با ارزش ثابت ایجاد میگردد که اینچنین ریسکی بر دو نوع میباشد :
-
- ریسک غیر سیستماتیک که در اثر عوامل خاص مربوط به یک پروژه یا شرکت مشخصی ایجاد می شود که طبق نظریه مدیریت پرتفولیو این ریسک را میتوان از طریق ایجاد یک پرتفولیو متنوع و بهینه شده به حداقل رساند.
-
- ریسک سیستماتیک که در نتیجه عوامل اقتصادی و سیاسی و اجتماعی مؤثر بر پروژه سرمایه گذاری ایجاد میگردد و در نتیجه پروژه سرمایه گذاری نقشی در ایجاد این نوع از ریسک ندارد . لذا ریسک سیستماتیک به وسیله عوامل ذکر شده بر روی شرکت یا یک بخش از صنعت تاثیر گذار است(راعی،۱۳۸۶).
شاخص ریسک سیستماتیک در مدیریت پورتفولیو ضریب بتا است و زمانی که انتظار رشد شاخص بازار وجود داشته باشد ، سرمایه گذاران سهامهایی با بتای بالاتر را انتخاب میکنند و در شرایط انتظار کاهش شاخص بازار به انتخاب سهمهای با بتای منفی و پایین دست میزنند(همان منبع).
۲-۱۰- انواع ریسک