۴-۱-اهداف تحقیق
-
- بررسی اثربخشی روش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس (MBSR) بر بهبود بهزیستی روانشناختی بیماران قلبی
-
- بررسی اثربخشی روش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس (MBSR) بر بهبود کیفیت زندگی بیماران قلبی
- بررسی اثربخشی روش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس (MBSR) بر کاهش استرس ادراک شده بیماران قلبی
۵-۱-سوالات تحقیق
-
- آیا روش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس (MBSR) بر بهبود بهزیستی روانشناختی بیماران قلبی اثر مثبت و معناداری دارد؟
-
- آیا روش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس (MBSR) بر بهبود کیفیت زندگی بیماران قلبی اثر مثبت و معناداری دارد؟
- آیا روش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس (MBSR) بر کاهش استرس ادراک شده بیماران قلبی اثر مثبت و معناداری دارد؟
۶-۱- فرضیه های تحقیق
-
- روش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس (MBSR) بر بهبود بهزیستی روانشناختی بیماران قلبی اثر مثبت و معناداری دارد.
-
- روش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس (MBSR) بر بهبود کیفیت زندگی بیماران قلبی اثر مثبت و معناداری دارد.
- روش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس (MBSR) بر کاهش استرس ادراک شده بیماران قلبی اثر مثبت و معناداری دارد.
۷-۱-متغیرهای پژوهش
ویژگی هایی را که پژوهشگر مشاهده یا اندازه گیری میکند، متغیر نامیده میشوند(دلاور، ۱۳۸۵).
۱-۷-۱-متغیر مستقل یا پیش بین
متغیری است که محقق میتواند در آن دخل و تصرف داشته باشد و ﺗﺄثیرات آن بر روی متغیر وابسته مشخص شود(دلاور، ۱۳۸۵)؛ که در این پژوهش، متغیر مستقل، «آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس» میباشد.
۲-۷-۱-متغیر وابسته یا ملاک
متغیری است که محقق در آن دخل و تصرف ندارد و متغیر مستقل بر آن ﺗﺄثیر میگذارد(دلاور، ۱۳۸۵)؛ که در این پژوهش، « کیفیت زندگی، بهزیستی روانشناختی و استرس ادراک شده» متغیر وابسته میباشد.
۳-۷-۱-متغیر کنترل
در مطالعه متغیرها را نمی توان هم زمان مطالعه کرد، باید برخی متغیرها را خنثی نمود، متغیرهایی را که اثر آن ها خنثی یا حذف میگردد، متغیر کنترل کننده گویند(دلاور، ۱۳۸۵)؛ که در این پژوهش متغیرهای کنترل در انتخاب آزمودنی ها عبارتند از :
-
- دامنه سنی آزمودنی ها بین ۳۰ تا ۶۰ سال
-
- نداشتن سابقه بیماری روانی و مصرف داروهای روان گردان
-
- عدم استفده از مداخلات روانشناسی و مشاوره ای دیگر
-
- عدم ابتلاء به اختلالات سایکوتیک، دمانس و عقب ماندگی ذهنی
- هوشیاری و توانایی شرکت در جلسات ذهن آگاهی و توانایی تکلم به زبان فارسی.
۴-۷-۱-متغیر تعدیل کننده
عاملی است که توسط پژوهشگران انتخاب، اندازه گیری یا دستکاری می شود تا مشخص شود که تغییر آن موجب تغییر همبستگی بین متغیر مستقل و پدیده مشاهده شده می شود یا خیر. به عبارت دیگر متغیر مستقل ثانوی است که انتخاب میگردد(دلاور، ۱۳۸۵)؛ که در این پژوهش، جنسیت به عنوان متغیر تعدیل کننده محسوب می شود.
۸-۱-تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها
۱-۸-۱-تعاریف نظری
الف) کیفیت زندگی: دونالد(۲۰۰۱) کیفیت زندگی را اصطلاحی توصیفی عنوان میکند که به سلامت و ارتقاء عاطفی، اجتماعی و جسمی افراد و توانایی آن ها برای انجام وظایف روزمره اشاره دارد.
ب) بهزیستی روانشناختی: احساس ذهنی خرسندی، شادکامی و رضایت از تجربیات زندگی، احساس موفقیت وتعلق پذیری است(سیگ ودینا، ۲۰۰۹).
ج)استرس ادراک شده: حالت یا فرایندى روانشناختى است که طى آن فرد بهزیستى جسمى و روانشناختى خود را تهدید آمیز ادراک مى کند. در واقع ایجاد استرس بستگى به چگونگى برداشت و درک فرد از موقعیت ها و حوادث دارد. ممکن است، یک موقعیت براى فردى بى خطر و براى فرد دیگرى به صورت یک تهدید درک شود(کلارک، ۲۰۱۰).
د)بیمار قلبی: بیماری قلبی و عروقی، نامی است عام و همگانی ومنظور از آن هر نوع بیماری قلب و رگ است، فشارخون، بیماری کرونری قلب، سکته مغزی و تب های روماتیسمی از نمونه های بیماری قلب و عروقی هستند. این بیماری در دنیای غرب، بیش از هر بیماری دیگری مردم را می کشد. در ایالات متحده بیش از نیمی از افراد بالای چهل و پنج سال به علت بیماری قلبی یا بیماری مربوط به گردش خون می میرند(سلیگمن و روزنهان، ۱۹۹۴) و فردی که به این بیماری مبتلا است بیمار قلبی نامیده می شود.
ه) ذهن آگاهی: ذهن آگاهی مستلزم راهبردهای رفتاری، شناختی و فراشناختی ویژه برای متمرکز کردن فرایند توجه است که به نوبه خود به جلوگیری از مارپیچ فروکاهنده خلق منفی – فکر منفی – گرایش به پاسخ های نگران کننده و رشد دیدگاه جدید و پدیدآیی افکار و هیجانهای خوشایند منجر می شود (سگال، تیزدل و ویلیامز[۳۶]، ۲۰۰۲).
۲-۸-۱-تعاریف عملیاتی
الف)کیفیت زندگی: میزان نمره ای است که آزمودنی (زنان و مردان بیمار قلبی) در پرسشنامه کیفیت زندگی( SF-36) (1992) میگیرد.
ب) بهزیستی روانشناختی: میزان نمره ای است که آزمودنی (زنان و مردان بیمار قلبی) در پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف (۱۹۸۹)میگیرد.
ج) استرس ادراک شده: میزان نمره ای است که آزمودنی (زنان و مردان بیمار قلبی) در پرسشنامه استرس ادراک شده (PSS) (1983)میگیرد.
د) بیمار قلبی: عبارت است از فردی که طبق تشخیص های پزشکی به عنوان بیمار قلبی تشخیص داده شده است.
ه) ذهن آگاهی: عبارت است از تکنیک های آموزشی کابات زین (۲۰۰۵) که برای افزایش آگاهی افراد در لحظه حال استفاده می شود.
فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
۱-۲-مقدمه
در فصل اول به بررسی مسئله پژوهش، اهمیت و ضرورت پژوهش، اهداف و فرضیه های پژوهش و تعاریف نظری و عملی پرداخته شد.
در این فصل به بررسی زمینه و زیربنای علمی مسائل موردبحث و مرور یافته های قبلی در قلمرو پژوهش پرداخته می شود. بنابرین به بررسی مبانی و پایه های نظری بیماری قلبی، کیفیت زندگی، بهزیستی روانشناختی، استرس ادراک شده و ذهن آگاهی و پژوهش های مرتبط پرداخته خواهد شد.
۲-۲- مبانی نظری تحقیق
۱-۲-۲-بیماری قلبی