۱-۸- جامعه آماری، روش نمونه‏گیری و حجم نمونه

جامعه، مجموعه ای از موجودات است که در یک زمان مطلوب قرار می گیرند و حداقل دارای یک صفت مشخصه باشند. صفت مشخصه، صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایزکننده جامعه آماری از سایر جوامع می‌باشد. جامعه، در حقیقت همه عناصری است که موضوع یک تحقیق معین ‌در مورد آن مصداق پیدا می‌کند(کلانتری، ١٣٩٠).

جامعه مورد تحقیق شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره ۶ ساله از ابتدای سال ۱۳۸۶ تا پایان سال ۱۳۹۱ می‌باشد، که دارای شرایط زیر هستند:

1. 1. شرکت­های مورد نظر از ابتدا تا انتهای تحقیق در عضویت بورس اوراق بهادار تهران باشند.

1. 1. شرکت­های مورد نظر جزو بانک­ها و مؤسسات مالی و شرکت­های سرمایه گذاری،
      شرکت­های هلدینگ، لیزینگ ها و واسطه گری مالی نباشند.

1. 1. شرکت­هایی که اطلاعات مربوط به متغیرهای مورد بررسی این تحقیق آن­ها وجود نداشته باشد، ازجامعه حذف می‌گردد.

1. 1. سهام شرکت­ها در طی دوره تحقیق در بورس اوراق بهادار تهران معامله شده باشد.

1. شرکت­ها نباید در طی دوره تحقیق توقف فعالیت داشته باشند(با توجه به محدودیت های فوق تعداد ۴۱ شرکت به ‌عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب گردید).

۱-۹- تعریف متغیرهای تحقیق

رشد درآمدی: تغییرات ایجاد شده درآمدی در طول دوره زمانی مشخص، رشد درآمدی
‌می‌باشد(فاما و فرنچ، ۲۰۰۱)^[۱].

سود نقدی سهام: سود هر سهم از تقسیم سود پس از کسر مالیات شرکت، بر تعداد کل سهام، محاسبه می­ شود. که نشان دهنده سودی است که شرکت در یک دوره مشخص به ازای یک سهم عادی به دست آورده است(ریموند نوو، ۱۳۸۵)^[۲].

۱-۱۰- خلاصه فصل

با توجه به مسئله اصلی تحقیق حاضر یعنی اینکه آیا بین سود نقدی و رشد درآمدهای آتی و رشد فرصت های سرمایه گذاری شرکت های مورد مطالعه رابطه معنی داری وجود دارد یا خیر؟ این تحقیق در ۵ فصل طراحی و اجرا شده است که کلیات مربوط به پژوهش در فصل حاضر تشریح و در فصل های بعدی ادبیات تحقیق، روش تحقیق، روش تجزیه و تحلیل
داده ها و نتایج ارائه خواهد شد.

فصل ۲

مبانی نظری

۲-۱- مقدمه

شواهد تجربی ‌در مورد این سؤال اساسی که چرا شرکت ها سود سهام پرداخت می‌کنند، اجماع نظر کاملی را نشان نمی دهد(فلور و تاکور، ۲۰۰۷)^[۳] سیاست تقسیم سود در طول زمان همیشه مایه سردرگمی محققان مالی بوده است. مدیران سو دهای شرکت را به منظور سرمایه گذاری مجدد و کاهش هزینه های تأمین مالی برای فرصت های سرمایه گذاری به میزان معقول نگهداری می‌کنند، یا بخشی از آن را به عنوان سود تقسیمی اعلان می‌کنند، که توزیع سود منابع در دسترس برای سرمایه گذاری را کاهش می‌دهد(ساوا و ساوو، ۲۰۰۶)^[۴] رویکرد سرما یه گذاری مجدد سود موجب رشد واحد اقتصادی، و رویکرد توزیع سود موجب جذب سهام‌داران بالقوه می شود(میلر و راک، ۱۹۸۵)^[۵].

اهداف شرکت ها از پرداخت سود سهام متفاوت بوده و ممکن است برای جذب مشتریان خاص یا انتقال اطلاعات به بازار باشد و یا فقط بازده وجوه نقد مازاد برای همه سهام‌داران را به طور منصفانه درپی داشته باشد. ‌به این جهت، هیچ یک از تئوری های سود سهام به تنهایی نتوانسته است از سایر تئوری های دیگر موفق تر باشد و علت آن احتمالاً به وجود انگیزه های متفاوت برای پرداخت سود سهام بر می­گردد(فلدستین و جری، ۱۹۸۳)^[۶]. تحقیقات زیادی، واکنش مثبت قیمت سهام به افزایش سود نقدی و واکنش منفی قیمت سهام به کاهش سودهای نقدی را تأیید نموده اند. این الگو دارای اعتبار زیادی است، زیرا در تحقیقات مختلف تأیید شده است(گرو و فرانک، ۲۰۰۳)^[۷].

در این پژوهش تلاش شده است که این موضوع در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شود توزیع جریان نقدی بین مالکان شرکت اغلب بحث مهمی در بازار سرمایه است. شرکت ها می‌توانند جریان های نقدی خود را به روش های متفاوتی توزیع نمایند. یکی از شیوه های توزیع که مطالعات زیادی را به خود اختصاص داده، توزیع سود نقدی است.

۲-۲- فلسفه تقسیم سود

مفهوم منفعت­گرایی در ایجاد و اداره امور مؤسسات در سال­های اخیر مورد نقد قرار گرفته است و تئوری­پردازان اقتصادی مفاهیم دیگری از جمله مطلوبیت­گرایی را جانشین آن کرده ­اند. ‌به این دلیل منفعت­گرایی در غالب نقدها مردود اعلام می­ شود که سود تنها انگیزه تأسيس و اداره شرکت­ها نیست، بلکه اهداف رفاهی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی نیز از اهداف مهم تأسيس شرکت­ها به شمار می‌روند.

اقتصادانان همچنین تشکیل سرمایه را از عوامل مؤثر رشد و پیشرفت اقتصادی می­دانند. تشکیل سرمایه یا از طرف دولت یا از طرف بخش خصوصی صورت ‌می‌گیرد. دولت­ها در سرمایه ­گذاری­های خود اجرای برنامه ­های زیربنایی، سیاست­های اقتصاد ارشادی، برقراری امکانات برای دخالت در امر تنظیم عرضه و تقاضای کالاها و خدمات و… و نیز کسب منفعت به منظور پشتیبانی از اهداف سیاسی و نظامی را مدنظر قرار می‌دهند. اما هدف بخش خصوصی از سرمایه ­گذاری موارد زیر است:

1. 1. کسب سود سالانه به عنوان سود سهام

1. 1. کسب عایدی سرمایه

1. کسب سود سالانه و استفاده از عایدی سرمایه

در عین­حال که سرمایه ­گذاران به دریافت سود سالانه حاصل از سرمایه ­گذاری خود علاقه دارند، مدیران مؤسسات، ارزان­ترین و مهم­ترین منبع مالی را برای رشد و توسعه و تامین نیازهای مالی خود در عدم تقسیم سود جستجو ‌می‌کنند، لذا میان این دو گروه تضادی وجود که باید قاعدتاً به یک راه حل بهینه ختم شود(بورس اوراق بهادار تهران معاونت مطالعات اقتصادی و توسعه بازار، ۱۳۸۹).

۲-۳- تئوری های تقسیم سود

سیاست تقسیم سود، یک جنبه مهم از مدیریت مالی است، به دلیل این که که مدیران در قالب این سیاست، تصمیم می گیرند که از نتیجه کلی عملیات شرکت یعنی سود، چه مبلغی بین سهام‌داران توزیع و چه مبلغی به صورت سود سنواتی در شرکت نگهداری شود. بازده کلی سهامدار نیز از عوامل این تصمیم ­گیری یعنی سود سهم دریافتی وی و عایدی سرمایه ای (افزایش قیمت سهام طی دوره معین) ناشی می­ شود. ‌بنابرین‏ سود سهام دریافتی سهامدار یک عنصر مهم در بازده سرمایه گذاری در شرکت به شمار می­رود. ‌بنابرین‏ مدیران شرکت با تضادی در تلفیق دو جنبه قرینه از تقسیم سود روبرو هستند و ممکن است در این رابطه به یکی از دو صورت زیر عمل کند.

1. 1. ابتدا پروژه های سرمایه گذاری مورد قبول شرکت را از طریق سود، تأمین مالی کرده و سپس باقی­مانده آن را در صورت وجود بین سهام‌داران توزیع کنند. در این صورت سود سهام به عنوان یک باقی مانده انفعالی خواهد بود. این تصمیم مدیران شرکت احتمالاً به نوسانات شدید در پرداخت سود سهام از سالی به سال دیگر منجر می شود.