کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

هدویگ: فکر می‌کنین فایده‌ای داشته باشه؟
گرگرز: سعی کن، هدویگ.
هدویگ: (به آرامی، چشمانش برق می‌زند) باشه، سعی می‌کنم.
پس از تنشی که یالمار برای هدویگ پیش می‌آورد، گرگرز تنش دیگری در این کودک می‌آفریند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

“اکدال نمی‌داند دیگر هویتی به نام هدویگ وجود ندارد؛ اما ما می‌دانیم چرا هدویگ در پرده ی پنجم، زمانی که یالمار نمی‌خواهد او را ببیند، به جای آن که به اتاق خودش پناه ببرد، به اتاقک زیر شیروانی می‌رود: او دیگر خود مرغابی وحشی است. می‌توان مردن هدویگ را رخدادی اتفاقی دانست. او به اتاقک می‌رود تا مرغابی وحشی را بکشد، اما تیز از تپانچه در می‌رود و خودش کشته می‌شود. اما پیش از این رخداد چیزی در گفتگوی گرگرز و یالمار نهفته است که دلیل وجودیش آن است که ایبسن نمی‌خواسته این را اتفاقی بینگارد. هدویگ در آن اتاقک است و گرگرز و یالمار در اتاق نشیمن مشغول گفتگویند:
یالمار: … یه چیزی مثله خوره افتاده به جونم که نکنه هدویگ از اولشم دوستم نداشته.
گرگرز: خب، ممکنه بعداً بهت ثابت بشه که اینطوری نیست. (گوش می‌دهد) این صدای چی بود؟ فکر کنم صدای مرغابی وحشی بود.
یالمار: داره قات قات می‌کنه. پدرم اون توئه.
روشن است که صدا از درون اتاقک به این قسمت می‌آید. به همین دلیل می‌توان گفت صدای این دو نیز به درون اتاقک می‌رود و هدویگ اتهامات یالمار را درباره خودش می‌شنود، زیرا شنوایی‌اش بسیار قوی است.
او آخرین سخنان یالمار را درباره خودش می‌شنود:
یالمار: فرض کن اونا -ورله و خانم سوربی- با دست پُر بیان و به هدویگ بگن، «اونو ولش کن. اگه با ما بیایی می‌فهمی زندگی یعنی چه…»
گرگرز: (با عجله) خُب، اونوقت فکر می‌کنی چی میشه؟
یالمار: اونوقت اگه بهش بگم «هدویگ! می‌خوای به خاطر من از اون زندگی چشم بپوشی؟» (با طعنه می‌خندد). اوه، بله! اونوقت معلومه جوابم چیه!
(صدای شلیک گلوله از داخل اتاق شنیده می‌شود)
همان‌طور که صدای شلیک می‌تواند پاسخی به پُرسش یالمار باشد. مردن هدویگ نیز حرکتی اتفاقی نیست و او بر اثر فشارهای درونی زیاد و درون‌افکنی شدید، جز مرغابی وحشی بودن از خود پندار دیگری ندارد.
واژه ی «اَند»^[۵۱] به زبان نروژی یعنی مرغابی و واژه ی «آند»^[۵۲] به معنی روح است. ایبسن نام این نمایشنامه را «ویلداندن»^[۵۳] گذاشت تا هر دو معنی «مرغابی» و «روح» در ذهن خواننده و بیننده بنشینند. درست همان‌طور که مرغابی وحشی در پستو لانه دارد، خود پستو با «جنگل» مصنوعی‌اش همان باغ بهشت مسیحیت است که اینک خشکیده است و به همین دلیل، خانواده ی اکدال نماینده ی کسانی‌اند که پس از هبوط در وعیت برزخی زندگی می‌کنند.
در متن نمایشنامه نیز بارها به بُن مایه ی شیطان یا دوزخ اشاره شده است. رلینگ درباره ی مولویک می‌گوید:
رلینگ: میدونی، خون شیطون تو رگای آقای مولویکه.
گرگرز: خون شیطون؟
رلینگ: آره، خون شیطون.
گرگرز: هوم!
رلینگ: و اونایی رو که خون شیطون تو رگاشونه، برای زندگی یه‌نواخت نساختن.
و باز در جای دیگر، هنگامی که گینا از رلینگ گله می‌کند که چرا به آنان خبر نداده که یالمار پیش آنها بوده، رلینگ به همین بُنمایه اشاره می‌کند:
- رلینگ: … خب من یه حیوونم. ولی باید اون حیوونه رو هم می‌پاییدم. منظورم اونیه که شیطون میره تو پوستش. بعدشم خودم همچین عین دیو خوابیدم که… (قادری،۱۳۸۶،۸۴).
فروید کتاب تمدن و ناخشنودیهای آن (۱۹۳۰) را چهل و شش سال پس از مرغابی وحشی نوشت. او بشرِ تمدن معاصر را بیمار می‌دانست. وی می‌گفت برای آنکه این انسانهای بیمار بتوانند به زندگی خود ادامه دهند، ناچارند به مکانیسم‌های دفاعی گوناگونی روی آورند تا لبه ی تیز سرخوردگی‌ها را بگیرند و از شدت زیانهایی که افسردگی به بار می‌آورد رهایی یابند. این مکانیسم‌‌ها دروغ‌هایی‌اند که آدمی جایگزین خواسته‌ها و آرزوهای از دست رفته‌اش می‌کند. همانطور که در مرغابی وحشی چند بار از کلمه ی «دروغ- زندگی» استفاده شده و دلیل استفاده از آن را حفظ زندگی کسانی می داند که به دنبال دروغ در حقیقت زندگی هستند.
“فروید به آثار ایبسن علاقه بسیار داشت و نتوانست از تجزیه و تحلیل روسمرسهولم چشم‌پوشی کند. چندان دور از ذهن نیست که گمان کنیم آثاری چون مرغابی وحشی نیز الهام‌بخش او بوده‌اند، زیرا رلینگ در این اثر همان‌گونه رفتار می‌کند که بعدها فروید آن را به طور علمی بیان می‌کند. او برای هریک از برزخیان «خیال شکرین»ی ساخته است تا با آن به زندگی دل ببندد. او هدویگ را «مامان مرغابی وحشی» می‌نامد؛ در ذهن یالمار این باور را کاشته که قرار است در فن عکاسی دست به اختراعی بزرگ بزند؛ اکدال پیر را در جنگل مصنوعی سرگرم کرده تا شکار خرگوش برایش جایگزین شکار خرس در گذشته باشد؛ به مولویک هم گفته خون شیطان در رگهایش است؛ مولویک هم این را باور کرده و هر از گاهی به سیم آخر می‌زند و، بدین وسیله، شکست گذشته را جبران می‌کند. این پزشک خانواده پدیداری است که هستی‌اش برخاسته از مناسبات دوران مُدرن است. در دوره‌ای که ارزشهای گذشته هزار پاره شده‌اند،‌رلینگ راه حل مناسبی پیشنهاد می‌کند. او می‌داند که بازگشت به گذشته برای این آدمها ممکن نیست؛ در عین حال می‌داند که در این بازار «من»های چهل تکه تنها راه برای تاب آوردن این است که انسان در اندیشه‌‌اش با تصاویر و صور مختلف روایتی بسازد و با ساختن و دوباره‌سازی این روایت‌ها قصه‌ای فراهم کند که بتواند به آن بگوید قصه ی زندگی خودش و با آن به نمادسازی خود و فرهنگش بپردازد.گرگرز و رلینگ با پیش کشیدن بحث عمق و سطح همان مسائلی را مطرح می‌کنند که از دو هزار و پانصد سال پیش تاکنون دامنگیر آدمیان بوده است.” (قادری،۱۳۸۶، ۸۷).
“افلاطون بود که در تمثیل غار در کتاب جمهوری، انسانها را اسیر حسیات و ناتوان از درک حقیقت می‌دانست. افلاطون می‌گفت چنین انسانهایی سایه‌ها را واقعی می‌پندارند (به حرفه ی عکاسی و روتوش کردن عکس‌ها در مرغابی وحشی توجه کنید). فقط کسی می‌تواند به حقیقت دست یابد که از غار بگریزد تا آفتاب حقیقت تن و ذهنش را بشوید و او را برای پرواز اندیشه و انتزاع آماده کند.
رلینگ با این پُرسش در برابر گرگرز و افلاطون می‌ایستد: «اگر آدمها در بیرون از غار با هم با غارهای دیگر روبه‌رو شوند تکلیف چیست؟
اگر ایبسن را صرفاً به خاطر فردانگاری شتابزده دکتر استوکمان آنارشیست یا آشوبگرا بدانیم، از او کم گفته‌ایم. ایبسن با رلینگ در گفتمان روشنگری افلاطون اختلال پیش می‌آورد و به انگیزه بازنگری و بازنویسی متن افلاطون دامن می‌زند. از این روی، ایبسن نه تنها الهامبخش فروید است بلکه نمایشنامه‌اش پیش درآمدی است بر گفتمان سطح و عمق که در فلسفه ی معاصر به آن پرداخته‌‌اند. ژیل دلوز درباره ی سطح و پوست چنین می‌گوید:
چیزی ژرفتر از پوست نیست. متخصصان پوست باید این را بر سر در مطب خویش بنویسند. فلسفه چیزی است همانند آسیب‌شناسی همگانی پوست یا هنر مطالعه ی سطح. در نوشته‌های خود فوکو آمده که سطوح ماهیتاً چیزهایی‌اند که بر آنها چیزهایی را می‌نویسند یا نقش می‌زنند: مغز سخنانی که نه دیده می‌شوند و نه پنهانند همین است. اگر سطحی نسازید که بر آن چیزها نقش ببندند، آنچه که پنهان نیست همچنان پنهان می‌ماند. سطح نقطه مقابل عمق (که از آن کسی باز به سطح بیاید) نیست؛ سطح نقطه مقابل تأویل است.” . (Deleuze, 1995, 87)
بدین ترتیب،‌در مرغابی وحشی پدیده‌ای دیدنی پیش می‌آید. رلینگ با کارهایش و سرابهایی که برای دیگران می‌سازد، می‌گوید حقیقت چیزی جز بررسی سطح یا پوست نیست. اگر یالمار باور کرده که در رشته عکاسی مخترع بیمانندی می‌شود، شکافی که بین آرزوی او و شیوه ی کارش می‌بینیم، تابناکترین حقیقت را درباره ی اوو آسیب‌شناسی اجتماعی چنین هویت دوگانه‌ای آشکار می‌کند. اگر اکدال پیر به جنگل مصنوعی دل خوش کرده، باز هم رلینگ برای او دلیلی دارد: «هوم…؟ حواست کجاست؟ به نظر تو آدمی که روزگاری شکارچی خرس بوده و حالا زیر شیروونی خرگوش میزنه، هیچ مرگش نیست؟…». بررسی این پوست نشانگر گونه‌ای بیماری روحی است که آبشخورش در پیوندهای نادرست اجتماع است.
در نامه ای که فروید به تاریخ چهارم مارس۱۹۲۳ به نویسنده ی معروف فرانسوی «رومن رولاند»^[۵۴] می نویسد چنین می خوانیم:” این نوشته(روانشناسی توده ها) راهی رانشان می دهد که از روانکاوی فردی شروع شده به درک جامعه می انجامد.” ( .(S. Freud, 1966
پرسش اصلی در این نوشته این است که ماهیت توده هاچیست و چگونه قادر به تغییرودگرگونی افرادهستند؟ فروید برای پاسخ به این پرسش در وهله ی اول به مطالعه ی دو نظریه در این باب می پردازد:
” کتاب های روانشناسی ازدحامات(۱۸۹۵) اثر «گوستاو لوبن»^[۵۵] و ذهن گروه(۱۹۲۰) نوشته ی «ویلیام مک دوگال»^[۵۶] برای فروید در مورد اینکه توده ها چگونه به تغییر وضع نفسانی فردنائل می شوند کافی نیست. او به جای مفهوم تلقین که محور اصلی تفکرلوبن قرار گرفته بود مفهوم لیبیدو را انتخاب می کند که حاکی از آرزومندی آدمی است ونیروی کافی را برای فعالیت های مختلف او فراهم می آورد.” (موللی،۱۳۸۳، ۱۶۳).
“رلینگ این سطح را عمق می‌داند اما گرگرز این را دروغ و حقیقت را در عمق می‌داند. ایبسن نیز با تردستی، کارگاه عکس یا خانه ی یالمار را چنان دوگانه نقش می‌زند که هم‌سطح باشد و هم‌عمق. بخشی از نورگیرهای این خانه را با پارچه ی آبی رنگی پوشانده‌اند. مرغابی وحشی در پستو در عمق به ریشه‌ای چنگ زده تا بمیرد و گرگرز مدام از بوی لجن می‌نالد و گفتیم که نام مولیک معنی در گِل ماندن را یادآوری می‌کند. از سوی دیگر، هدویگ عکاسی و رتوش می‌کند (از دید افلاطون این یعنی تقلید یا ماندن در سطح)؛ بینایی هدویگ دید او را در سطح نگه می‌دارد و اکدال پیر با جنگل مصنوعی در سطح مانده است. درست در حالی که جدال رلینگ و گرگرز اوج می‌گیرد و خواننده با این جدل درگیر می‌شود، به یاد آوریم که گرگرز با روشی که به هدویگ نزدیک می‌شود، می‌خواهد او را از ژرفای نادانی بیرون بکشد.او در جایی بیان میکند که کاش همانند سگ ورل می بود که مرغابی را از عمق به سطح کشیدودر عمل می بینیم که همانند سگ شکاری پدرش به عمق زد و مرغابی وحشی(هدویگ) را از آب بیرون کشید. تیر ورله به بال مرغابی وحشی خورده بود؛ اینک نه تنها بال این پرنده زخمی است، بلکه پایش هم می‌لنگد چرا که سگ ورله او را از پایش گرفته و از عمق به روی آب آورده بود.
هنگامی که هدویگ در پستو به مرغابی وحشی (یعنی خودش) شلیک می‌کند و می‌میرد، رلینگ باز به مطالعه پوست می‌پردازد. زمانی که او می‌خواهد تپانچه را از دست جسد هدویگ درآورد رو به دیگران می‌گوید، «محکم گرفته‌تش. خیلی محکم» (۲۰۴) و چند لحظه بعد به سطحی دیگر می‌نگرد: «اون باید تپانچه رو گذاشته باشه رو سینه‌ش و شلیک کرده باشه. باروت لباسشو سوزونده بود» (۲۰۶). چون به نماپردازی و نهان‌گویی ایبسن در این صحنه خوب بنگریم، روشن می‌شود که مرگ هدویگ اتفاقی نبوده بلکه با خواست خودش تپانچه را نزدیک سینه‌اش گرفته و شلیک کرده است. اگر سگ شکاری ورله از پای مرغابی وحشی می‌گیرد و آن را بالا می‌آورد، سینه ی مجروح هدویگ اینک رد دندانهای گرگرز را دارد.” (ایبسن،۱۳۷۳،۳۱).
“به همین دلیل می‌توان گفت مرگ هدویگ نمادی از تراژدی شیوه کار آرمانخواهی کور است. ایبسن در ۲۷ ژوئن ۱۸۸۴ در نامه‌ای به کاسپاری نوشت: «من آن معیارهای همگانی را مدتها پیش رها کرده‌ام، چون که دیگر به درستی استفاده از آنها شک دارم.»
بخشی از کار ایبسن واژگون‌سازی اسطوره‌های پیشین درباره رستگاری است.
ورله: (آهسته و عصبی) گرگرز، فکر نکنم کسی متوجه شده باشه.
گرگرز: (به او نگاه می‌کند) چی رو؟
ورله: تو هم متوجه نشدی؟
گرگرز: چی رو باید متوجه میشدم؟
ورله: ما سیزده نفر بودیم.
گرگرز: راستی؟ سیزده نفر بودیم؟ (۳۲-۳۱)
در نگاه اول تأکید بر عدد سیزده نشانگر ترسی خرافی از بدشگونی این عدد است.
یالمار که در میهمانی حضور دارد فکر می‌کند ورله دارد به طعنه به او می‌فهماند که نباید در این میهمانی شرکت می‌کرد. اما در عین حال، ایبسن به آخرین شام مسیح با حواریون که در آن نیز سیزده نفر حضور داشتند اشاره می‌کند. مسیح به حواریون می‌گوید تا خروسخوان یکی از آنان او را به یهودیان خواهد سپرد. درست در آغاز نمایشنامه با مفهوم مسیح – یهودا رو به رو می‌شویم. گرگرز از تپّه‌های هویدال به سوی شهر سرازیر شده است با آن اندیشه‌های آرمان- ‌خواهی‌اش به پیامبری می‌ماند که برای دیگران ندای آزادی و رستگاری می‌آورد (و البته این فرود آمدن از بلندیها و به خیل آدمیان خفته زدن از نمایشنامه براند به این سو در آثار ایبسن بُنمایه‌ای آشناست). سخن پایانی نمایشنامه از زبان رلینگ است که گرگرز را «خودِ شیطان» می‌خواند.” (قادری،۱۳۸۶،۹۰-۹۱).
گرگرزخود اعتراف می کندکه عامل قتل هدویگ است، همانگونه که در انتها بیان می کند خوشحالم نفر سیزدهم مهمانی بودم(خود شیطان)، یعنی تمثیلی از یهودا در شام آخر. حال به تعدادی از دیالوگ ها می پردازیم که در آنها همانند دیگر نمایشنامه های ایبسن مسأله ی ارثی بودن و قربانی و کفاره ی گناهان مطرح می شود:
هیالمار: میدونی گرگرز یه خطر جدی تهدیدش می کنه، چشماش داره از سو می افته….
گرگرز: چه بدبختی بزرگی! علتش چیه؟
هیالمار: (آه می کشد) میگن ارثیه.
گرگرز: (یکه می خورد) ارثی؟
جینا: مادر شوهرم هم چشماش کم سو بوده.
هیالمار: آره پدر اینطور میگه. خودم که مادرم یادم نمیاد. (۷۹)
اکدال پیر که نمادی از جامعه ی سنتی آن زمان است سخن ازانتقام به میان می آورد:
اکدال:… اونجا جنگل وضعش روبراهه؟
گرگرز: نه مث اون وقتا. خیلی از درختا رو انداختن.
اکدال: چی، انداختن؟(انگار ترسیده باشد صدایش را پایین می آورد) کار خطرناکیه. باعث دردسر میشه. جنگل انتقام خودشو میگیره. (۸۲)

حدود ۱۵

°C 5-

m500 زیر دریا

کم بارش

دمای بالا

ZoneІІ

حدود ۵۰

°C10-

m1000

سبک

معتدل

ZoneІІІ

حدود ۳ ماه

°C14-

بالای m 1000

کم یا سبک

سرد تا خیلی سرد

ZoneІV

۲-۶- محیط
محیط به عنوان یک عامل توسعه روی فنوتیپها عمل کرده و نحوه بیان خصوصیات را سازماندهی میکند (Hodigins – Davis and Townsend, 2009). از این رو مرتبهای از اهمیت در ارزیابی کلونها، تشخیص و برآورد اثرات متقابل محیط در ژنوتیپ (G×E) به عبارتی اثر نسبی تغییرات متفاوت محیطی بر روی فنوتیپها میباشد (Isik and Klenschmit, 2003). ارقام زراعی در شرایط متنوعی کشت میشوند این ارقام تحت تأثیر عوامل متغیر محیطی مانند خاک، درجات مختلف حاصلخیزی، رطوبت، درجه حرارت و عملیات زراعی قرارمیگیرند. تمامی متغیرهایی که در تولید یک محصول زراعی دخالت دارند مجموعاً تحت عنوان محیط مورد توجه قرار میگیرند (عبد میشانی و شاه نجات بوشهری، ۱۳۸۷). فنوتیپ یک موجود تنها توسط ژنوتیپ آن تعیین نمیشود بلکه در ظهور آن محیط نیز دخالت دارد (فرشادفر، ۱۳۷۷).
به طور کلی عوامل محیطی مؤثر بر موجود زنده به دو دسته تقسیم میشوند:
۱- اثرات محیطی خارجی: این اثرات موجب تغییرات فنوتیپی میشوند به گونهای که با تغییرات قابل مشاهده در خارج از موجود زنده همبستگی دارند که مهمترین آنها عبارتند از: درجه حرارت، نور، تغذیه.
۲- اثرات محیطی درونی: اثراتی که موجب تغییرات فنوتیپی شده و با تغییرات درونی موجود زنده همبستگی دارند. از مهمترین اثرات محیطی درونی می توان به سن موجود، جنس و موارد درونی موجود زنده اشاره نمود.
در بعضی موارد تغییرات به خصوص محیط ممکن است سبب تغییر در رشد موجود زنده شود بطوریکه فنوتیپ آن نشان دهنده اثر یک ژن بخصوص باشد، چنین افرادی را فنوکپی میگویند (فرشادفر، ۱۳۷۷).
زمانی که یک واریته در یک محیط رشد دارای عملکرد بسیار مناسب باشد ولی در محیطهای دیگر عملکرد مطلوبی نداشته باشد، واریته و محیط سازگاری خصوصی بایک دیگر دارند و اگر واریته در اغلب محیطها عملکرد خوبی داشته باشد بین واریته و محیط سازش عمومی برقرار است (اهدایی، ۱۳۸۱وEberhart and Russell, 1966).
به طور کلی میتوان با بهره گرفتن از دو روش نقش محیط بر روی یک صفت را بررسی نمود:
۱- تجزیه واریانس ۲- استفاده از میانگین والدین
در روش اول تعداد زیادی ژنوتیپ بطوریکه کمتر از ۳۰ نباشد در یک طرح تکراردار بررسی میشوند و داده ها طبق طرح آزمایشی مورد تجزیه واریانس قرار میگیرند.

جدول ۲-۲ تجزیه واریانس طرح بلوک کامل تصادفی

S.O.V

حلق و تقصیر
اسرار حلق و تقصیر
۱٫موی سر تأثیری به سزا در زیبایی ظاهری انسان وبه ویژه جوانان دارد. ازاین رو به ندرت کسی حاضراست موی خود رابتراشد. همچنین بر کسی که موی دیگری رابه اجبارتراشیده واین زیبایی را ازاو گرفته ،پرداخت دیه واجب است. اهمیت ودشواری این مسأله درمیان عرب چنان بودکه ابن ابی العوجا، پس ازشکست درمناظره با امام صادق(ع) در بخشی ازپاسخ بدین سؤال که آن حضرت رادراین مناظره چگونه یافتی،با اشاره به حج گزاران گفت: مرا نزد شخصیتی فرستادید که فرزندکسی است که سر این مردم راتراشید.« … هُوَ اِبنُ مَن حلق رُؤوس من ترون»(جوادی آملی،۱۳۸۳،ص۲۲۹)
با این همه مرد حج گزار ازاین جمال ظاهری وصوری که درنظراو ارزشمند نیز هست دل بریده وبا فرمان وحی درپای جمیل محض ورضای اونثار می کند.

2. 2. 2. 2. تراشیدن سر یک آزمایشی است ازطرف خداوندتبارک وتعالی برای انسان اندیشمند ،بسیار روشن است که زیبایی اوبه چندتار مو بسته نیست، واگرهمان زیبایی ظاهری اوچند روزی کاسته شود، به آن اعتنا نکرده ،توجه به شخصیت وزیبایی معنوی خود دارد که درپیروی ازفرمان حق وخوب ازامتحان بیرون آمدن ،برزیبایی سیرت واجرآخرت اوافزوده خواهدشد.
      
      

      ( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

   
   
   
   

2. 2. تراشیدن سرموجب تذلّل است برای انسان اندیشمند، روشن است که تراشیدن سر،تذلل آدمی رانزد پروردگاربهترنشان می دهد، واگرسرنتراشد وتقصیرکند، گویا که هنوز به زینت خودعلاقه مندو به خود بیشتر توجه دارد تاخوشنودی پروردگار. پس عشق ورزیدن به حق تعالی برای اومعنا ندارد. مگرنه این است که مردان حق در راه دوستی واطاعت خداوند سرداده اند، آیا بایداز موی سرخود دریغ کرد. پس این دستور( حلق )یک آزمایش کوچک است ازجانب خداوند.

2. 2. تراشیدن سرحکمت وفلسفه ای دارد، علاوه برتذلّل وعدم توجه به زینت خود وسنت ابراهیمی ،اسراردیگری هم دارد. یکی ازآن هاشاید این باشد که درزمان های گذشته نشانه ها وعلاماتی دربین عرب معمول بوده که برای بنده وآزاد به کارمی رفته، مانند داغ زدن، حلقه به گوش نمودن وامثال این ها، اسلام دراینجا حلق راداغ عبودیت مطلق ونشانه پذیرفتن ،مقررفرموده تا معلوم باشد که جزء خدمتگزاران وپاسبانان رسمی این دوست محسوب ودر ردیف نظامیان این دربار درآمده. خلاصه سر تراشیدن دراین جا شاید مرسومی ازمراسم عرب درباره بردگی وبندگی وغلام وکنیز ،وهم تسلیمی است ازناحیه بنده که اگر مولا بخواهد می تواند اورا بفروشدویا برای خدمت باقی بدارد.(خداکرمی زنجانی،۱۳۷۵،ص۳۵۸)

۵٫راز سرتراشیدن ،این است که انسان هرگونه غرور وکبرو نخوت ومنیت را ازسرش به درکند، وخود رااز هر معصیتی تطهیر وتنظیف نماید.(عرفان حج،۳تا،ص۹۱)حاجی درموقع حلق یا تقصیر می خواهد بگوید: چنان چه سرخود رامی تراشم یا مو یاناخن خود راکوتاه کرده ،ظاهرخود را ازکثافات پاکیزه می کنم ، باطن خود رانیز ازپلیدی هاو ناپاکی ها منزه می دارم. چنان که با ازاله مو وناخن، خود راسبک می کنم، از گناه ومعصیت نیز خود را سبک بارمی نمایم.(درویش،۱۳۸۲،ص۱۳۴)
بنابراین تراشیدن موی سردرمنی، نشانی ازپاک شدن ازآلودگی های اخلاقی وزدودن زنگارهای روحی وبیرون آمدن ازسنگینی وتاریکی گناهان است. شایدبر اساس همین نکته است که حج گزار به هنگام حلق ازخدای تعالی می خواهدکه برابر هرتارمویی، درقیامت نوری به اوعطاکند.« اللهم أعطنی بکلّ شعرهٍ نوراً یوم القیامه»(جوادی آملی،۱۳۸۳،ص۲۲۹)
طواف آخر
سرّطواف آخر
همان طورکه مبدأ اصلی خداوند بوده وپایان آن نیزذات اقدس اوست« هوالاول والآخر» همچنین آغازهمه موجودات ازخدا و انجام وخاتمه کارهمه آنها به سوی اوست،«إنّا للله وإنّا الیه راجعون» و «ألا إلی الله تصیرالأمور»، بنابراین بایدابتدای هرکاری ازانسان موحدبه نام خداوانتهای آن نیزبه یاد اوباشد وهیچ کاری رابدون نام خداشروع نکند وازهیچ عملی بدون یادحق خارج نشود. معنای نام ویادخدا درآغاز وانجام هرکار، حضوراعتقاد توحیدی او درمتن عمل وتوجه به شهود خداوندی درصحنه کاراست. یکی ازمهم ترین آن امور، حج است زیرا ورود درآن با احرام ولبیک گفتن ، براساس توحید وصدق نیت بوده وخروج ازآن درپایان حج و وداع کعبه نیز برپایه توحید و صدق ارادت باشد. از این روحضرت امام رضا(ع) هنگام تودیع کعبه فرمودند: «اللهمّ إنّی أنقلب علی أن لا اله الّا انت.» (جوادی آملی،۱۳۸۳،ص۲۳۱)
به هرحال باید ازمنا گذشت وبه مکه آمد، خداوند ما راچندروز به بیابانها فرستاد تا دوره ای رابگذرانیم واکنون دوباره ما رابه خانه خود راه داده است.
طواف تکرار می شود؛ این دفعه نیت طواف ما غیر ازنیت اول است، حالا دیگربه قصدزیارت و حج طواف می کنیم. طواف ونمازوسعی باردیگرتکرار می شود. خداوندمی خواهدما راتربیت کند واو ربّ العالمین است. مربی باید افراد تحت تعلیم خودرا مکرربه عملی وادارکند. فلسفه تکرار داستان های قرآن نیزهمین است. اساساً ذکرخداوتوجه به نعمت ها یا قهرخداباید در انسان تکرارشود دراین طواف باید ملکوتی شده باشیم، چون به عرفات ومشعر رفته ازگناهان پاک شده ایم. سنخیت ما باکعبه پاک بیشترشده است، شباهت ما بافرشتگانی که دربالای کعبه ودرآسمان ها طواف می کنند، بیشتراست. این بارشیطان را زده، به طواف آمده ایم. حرکت های بدنی به خاطراین بودکه شاید روح وفکرم حرکت کند. دربیابان ساده رفتم شاید از تجملات دل بکنم، موی سردادم تا آماده سردادن شوم. به محل شیطان سنگ زدم تا آماده شوم به خودش سنگ بزنم. اگر درعمره جسمم روحم رادورکعبه می چرخاند، این بار باید روحم جسمم رادور کعبه بچرخاند. بازهم پای خودرا جای پای اولیای خدامی گزاریم میان کعبه ومقام ابراهیم طواف می کنیم ومی فهمیم که حرکت ما بایدمیان توحید وامامت باشد.(قرائتی،۱۳۸۷،ص۱۴۱-۱۴۰)
علاوه بر رقیّت وبندگی که نشانه آن ،حلق وسرتراشی بود، بایدکه امتحانات عملی هم ازیک نفرپاسبان به حدکفایت وشایستگی بشود ودرنتیجه تمرینات، معلوم شودکه اعضا وجوارح اوبه حدی وظیفه شناس شده که حقوق هیچ انسانی را، هرقدرکه زیردست وهمدم یامعاشراوهم باشد، هضم نخواهدنمود. فردی که تا اندازه ای زیردست انسان ومعاشردائمی اوست وخاطروی زیادحساس ومؤثراست(زن )، سپردن چنینی فردی به هرگونه پاسبانی ،تا آزمایش ها راتمام وکمال انجام ندهد روا نیست وتا تربیت به وسیله عمل جای گیردر فکراو نشده ومخلوط با عروق وخون ورگ وپی او نگردیده ،اجازه ندارد ونمی تواند به زن خود دسترسی پیداکند.
آخرین وصیت پیامبراسلام(ص) بنابرتقریر حضرت امیرالمؤمنین(ع) که دربسترمرگ فرموده ،این است:« الله الله فی النّساء وفیما ملکت أیمانکم فإنّ آخر ما تکلّم به نبیّکم أنّ قال اوصیکم بالضّعیفین النّساء وما ملکت أیمانکم.» وبعد ازطواف ثانوی بدین معنی که گفته شدزن به اوحلال شده وامورزن به وی واگذارمی گردد.(سحاب،۱۳۵۸،صص۱۳۷-۱۳۶)
گرچه با آگاهی برمنع هرعملی درشرع مقدس ،مسلمانان حقیقی مصمم به پرهیزاز آن است ،ولی ممکن است عواملی سبب سستی تصمیم ویاشکستن آن گردند. اگردراین حال ازمقام معنوی بلندی باردیگر به او تأکیدشود، یا خوداو به مقام معنوی ومکان متبرکی قدم نهد، یا به عبادت مقدسی بپردازد، برمراتب قدرت باطنی او افزوده شده درتصمیم خود راسخ ترمی گردد. درمراسم حج محرم باید ازمناسبات زناشویی با همسرش بپرهیزد، یعنی اراده نماید که این میل شهوانی را مهارکند. چون این میل غریزی بسیار قوی بوده وعدم مهارآن منشأ بسیاری ازمفاسد است. برای حصول مراتب کمال استیلاء برنفس ،باردیگر بادستور طواف نساء ونمازآن ،اختصاصاً تأکید دیگری برخویشتن داری شده است. بدین معنی که درصورت عدم مراعات آن دستور، محرم تاسال بعد واداء آن درمراسم حج ،محرومیت ازبرخورداری ازهمسر مشروعش ادامه خواهد یافت. بنابراین حکمت طواف نساء ونمازآن ،تقویت قدرت معنوی روحی برای نیل به مرحله کمال ،انصراف ازامیال شهوانی وانقطاع إلی الله درحین أداء آن فریضه می باشد، که مراتب مقدماتی آن با احرام بستن آغاز شده بود.(اللهوردیخانی،۱۳۸۱،ص۳۷)
۴-۵- جمع بندی و نتیجه گیری
یکی ازمباحث زیبای احکام الهی ،حج است.واشاره بدان حقایق وارکان در ردیف عبادات عظیمه است. حج ازجمله عباداتی است که بدون حج شرایط ظاهری ،شرایط باطنی آن حج نخواهدبود.بنابراین واجب است حفظ آداب وشرایط ظاهری حج. حاجی واقعی ،علاوه برعالم وعامل بودن به مسایل واحکام ظاهری باید به احکام باطنی حج نیز عالم وعامل باشد. حج صورت کارهمه کس بود،لیکن حج حقیقت نه کارهرکس. منظور ازحج صورت، حج ظاهری است وغرض ازحج حقیقت ،دو معناست، یکی به جاآوردن اعمال ظاهری حج توأم با رعایت آداب باطنی آن که عارف واقعی بادرک آن معانی قلباً به آن عامل می گردد. دیگری طواف همیشگی دل است به دورحال کعبه ازلی که حج عارفان واقعی است. بنابراین حقیقت خانه خدا قلب پاک عارف الهی است که عرش معلّای اوست (اللهوردیخانی،۱۳۸۱،ص۹۳)
شایان ذکراینکه هرعملی ازمصدرخاص صادرمی شود وازخصوصیت آن حکایت دارد. ازصدرمشروح عمل خالص ومشروح صادرمی شود که نه به نقص مبتلا ونه به عیب آلوده است. براین اساس زائر بیت الله به هرمیزان که به اسرار حج آگاه باشد، حج اوخالصانه وخلوص اومشروح تراست. زیراخلوص که معیار بهره مندی از ثواب وشأنی ازشئون عقل عملی است، مسبوق به معرفت است ومعرفت ازشئون عقل نظری است. شخص سالک بایدابتدا مراحل عبادی رابفهمد تا برابرفهم ومعرفت خود، اقدام خالصانه داشته باشد. پس بدون آشنایی به اسرار اعمال،پیمودن مراحل کامل اخلاص میسرنیست. این نکته درباره معرفت به اسرار سایرعبادات نیز صادق است. بنابراین چنان چه کسی پیش ازمعرفت به اسرارحج ،راهی بیت الله شود، گرچه ممکن است برحسب ظاهرحج او صحیح باشد لیکن حج کامل ومقبول انجام نداده وضیافت الله نصیب اونشده است. زیرا روح چنین حج گزاری به سبب عدم آگاهی به اسرار حج ،تعالی پیدا نکرده است.(همان،ص۱۶۶)
برای آشنایی بیشتر وبهتربا اسرار حج باید سنت وسیرت حج گزاران راستین ،یعنی معصومین به دقت موردبررسی وتأسی قرار گیرد. زیرا آنان درکنار رعایت آداب وسنن وفرایض حج وعمل به احکام ظاهری آن تکیه گاه تکوینی آن هارا نیز درنظر داشتند.
تذکر این نکته نیز سودمند است که راز بسیاری ازعبادات برانجام دهندگان آن هاپوشیده نیست ،لیکن پی بردن به رازمناسک حج دشواراست واسراربسیاری ازآن هابا عقل بشری قابل تبیین نیست. ازاین رو مراسم ومنسک حج با بندگی محض وتامّ هماهنگ تر وتعبد درآن بیشتر ازسایر دستورات دینی است .چنان که رسول خدا به هنگام لبیک گفتن به خداعرض کرد : خدایا من با رقیّت وعبودیت محض لبیک می گویم وحج می گزارم. «لبیک بحجّه حقّاً تعبداً ورقاً.» (جوادی آملی،۱۳۸۳،صص۱۶۶-۱۶۵)
۴-۶- بخش چهارم : بررسی سؤال چهارم تحقیق
آثار تربیتی مطلوب حج از منظر قرآن و روایات چیست؟
مناسک حج هرکدام نقش مؤثری درسازندگی حاجیان دارند، آن کس که باتوجه وخلوص به آن اعمال بپردازد، بدون شک یک دوره سیرو سلوک الی الله راپشت سرگزارده وازهرچه ناخالصی وتیرگی که دردرونش هست رهایی می یابد. ازاین رو ازامام علی(ع) روایت شده است که هرکس حج بگزارد ازهمه گناهان پاک می شود مثل روزی که ازمادر متولد شده وهیچ آلودگی وخلافی رامرتکب نشده است «قالَ أبوعَبدالله کأنّ أبی یقول :من أمّ هذا البیت حاجّاً أو معتمراً مبرّاً من أکبر رجع من ذنوبه کهیئه یوم ولدته أمّه.»
البته این بدان معنا نیست که تأثیرحج بر روی همه یکسان است، بلکه درمورد افرادمختلف فرق می کند چنانچه امام صادق حاجان رابه سه دسته تقسیم می کنند. (حسینی کشکوئیه،۱۳۷۲،صص۱۹۷-۱۹۶)
درمورد نقش وتأثیراعمال حج ازجهت متحول ساختن افراد یکی ازنویسنده های معاصرمی گوید: هریک ازاعمال متنوع حج عامل مستقلی برای بارور ساختن بعدی ازابعاد شخصیت آدمی است که مجموعاً درچندروز محدود حیوانی رامبدل به یک انسان وانسان را به یک موجود الهی مبدل می سازد. دوقطعه پارچه سفید به نام لباس احرام ،عاریتی بودن لباس های فاخرو رنگارنگ معمول را برای انسان قابل درک می سازد. همین دوقطعه پارچه سفید،به خوبی می تواند اثبات کند که حیات رانباید قربانی دسیسه حیات کرد. آدمی با جمله «لبیک اللّهم لبیک » می تواند عقده های حقارت را که یک عمر روان اورا مختل کرده، دریابد وبگشاید وارزش وعظمت موجودیت خود رالمس کند. زیرا اوبا لبیک پاسخی به دعوت الهی به سوی خودمی دهد. با این ذکر روحانی سازنده ،وابستگی خودرا به خداوند بزرگ که اورا به سوی خود خوانده است درک می کند. پس این بی نهایت کوچک شایستگی تماس با آن بی نهایت بزرگ را داراست.
درحقیقت حج پایگاه وآموزشگاه انسان سازی است. محل تربیت انسان های متقی است ، امانه انسان هایی که باریاضت های غلط ودرگوشه های عزلت تعلیم یافته باشند. بلکه درمیان اجتماع ودرانبوه انسان ها این دوره آغاز وبه پایان می رسد تا پس ازخاتمه درس ها دوباره به میان مردم برگردند وهرکدام چون چراغی تاریکی هارا روشنایی بخشند والگو وسرمشقی برای دیگران باشند.
در واقع ما مفهوم تعلیم و تربیت اسلامی را به معنای واقعی کلمه میتوانیم در حج مشاهده کنیم،
بهشتی(۱۳۸۹،ص۱۷) در رابطه با مفهوم تعلیم و تربیت اسلامی بر این عقیده است:«هرگونه اقدام هدایتگرانه ای که به منظورایجاد،ابقاء و اکمال استعدادهای ادراکی،میلی،ارادی و عملی متربی در چهارحوزه ی ارتباط با خدا،ارتباط با خود،ارتباط با دیگران و ارتباط با جهان برمبنای قرآن،سنت،و عقل به سوی هدف غایی قرب مطلق الهی انجام می شود.
ما با الهام از این تعریف آثارتربیتی حج را به ۴بخش تقسیم میکنیم:
۱٫آثار تربیتی حج ازحیث ارتباط با خدا
در این قسمت به آثار تربیتی خداشناسی و پرورش صفت خوف و رجا پرداخته ایم.
۲٫آثار تربیتی حج از حیث ارتباط با خود
در این قسمت به آثارتربیتی پرورش نیروی تفکر،خود شناسی،خودسازی ،پرورش حس حقیقت جویی و قطع تعلقات دنیوی پرداخته ایم.
۳٫آثار تربیتی حج از حیث ارتباط با دیگران
در این قسمت به اثر تربیتی وحدت امّت اسلامی در حج،مساوات مردمی در حج،خوش خلقی در حج،همکاری و تعاون در حج،حفظ زبان پرداخته ایم.
۴٫آثار تربیتی حج از حیث ارتباط با جهان هستی
در این قسمت به آثار تربیتی شناخت طبیعت به عنوان مظهر حق و استفاده ی بهینه از داشته های تکوینی پرداخته ایم.
۴-۶-۱- آثار تربیتی حج از حیث ارتباط انسان با خدا
پیوندی که فلسفه تربیت اسلامی بین خداوند سبحان و انسان ایجاد می کند همان ارتباط بندگی و عبودیّت می باشد،زیرا هدف اصلی از خلقت،عبودیت است:«وما خَلَقتُ الجِنّ و الِانس الّا لِیَعبُدون*مااُرید مِنهُم مِن رِزق و ما اُریدُ ان یُطعمون*اِنَّ اللهَ هُوَالرَّزّاقُ ذوالقوه المَتین»نکته ای که در این آیات مدّ نظر است کمال (نهایت)اطاعت از خداوند می باشد که از کمال محبّت و امید و خوف نسبت به او ناشی میشود.(مشایخی راد،۱۳۸۰،ص۹۴)
از جمله آثار تربیتی حج از حیث ارتباط انسان با خدا عبارتند از:
الف)خداشناسی

۴- آزمون کفایت مرز
این آزمون در هر سه دسته از آزمون­های ساختار، رفتار و سیاست وجود دارد. در این آزمون روابط ساختاری لازم برای تحقق هدف مدل را در نظر می­گیرند و آیا متغیرهای تاثیرگذار اصلی به صورت درون زا دیده شده اند؟ آیا محدوده زمانی به طرز مناسبی در نظر گرفته شده است؟

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۵- آزمون سازگاری ابعاد
این آزمون شامل تحلیل دیمانسیونی معادلات می­باشد. در عین سادگی این آزمون، بسیاری از مدل­ها از این آزمون رد می­شوند و یا تنها به وسیله پارامترهایی که معنی کم یا هیچ معنایی ندارند، پذیرفته می­شوند.
۲-۴-۴-۶-۲- آزمون­های رفتار مدل
آزمون رفتارهای مدل کفایت ساختار مدل را از طریق تحلیل رفتار تولید شده بوسیله ساختار ارزیابی می کنند. این آزمون­ها شامل موارد زیر است:
۱- آزمون بازتولید رفتار
این آزمون بررسی می­ کند که چقدر رفتار تولید شده به وسیله مدل با رفتار مشاهده شده از سیستم واقعی مطابقت دارد. در نتیجه به طور کلی اگر مدل نتواند نشان دهد که چگونه سیاست­های داخلی، رفتار مشاهده شده را تولید می­ کنند، مدل دلیل قانع­کننده ­ای برای اثبات بهبود رفتار نمی_­تواند ارائه کند. وقتی شخص بتواند نشان دهد که یک رفتار مشاهده شده یک نتیجه لازم از ساختار مدل است، اطمینان بیشتری نسبت به مدل ایجاد می­ شود.
۲- آزمون پیش بینی رفتار
آزمون­های پیش ­بینی رفتار شبیه آزمون­های بازتولید رفتار است. در حالیکه آزمون­های بازتولید رفتار روی بازتولید رفتار تاریخی تمرکز می­ کنند، آزمون­های پیش ­بینی رفتار روی آینده تمرکز می­ کنند. آزمون پیش ­بینی رفتار بررسی می­ کند که آیا مدل الگوهای کیفی درستی از رفتار را تولید می­ کند یا خیر.
۳- آزمون رفتار غیرمعمول
در این آزمون می توان با نشان دادن اینکه اگر فرضیات تغییر داده شود چگونه رفتار غیرموجه بروز می کند، از فرضیات کاربردی مدل دفاع کرد.
۴- آزمون رفتار متعجب کننده
هرچقدر یک مدل SD بهتر و جامع­تر باشد احتمال بیشتری دارد که رفتاری را در سیستم واقعی نشان دهد که در حال حاضر وجود دارد ولی شناسایی نشده است. در چنین حالتی سازنده مدل متعجب می­ شود و باید به دنبال دلایل این رفتار غیر­منتظره بگردد و دلایل را با سیستم واقعی مقایسه کند. وقتی این رویه به شناسایی رفتارهایی که قبلاً در سیستم واقعی تشخیص داده شده بودند برسد، باعث اطمینان بیشتر مدل می شود.
۵- آزمون حساسیت رفتار
تمرکز این آزمون ، روی حساسیت رفتار مدل به تغییرات در مقادیر به تغییرات در مقادیر پارامترها می­باشد. آزمون حساسیت رفتار بررسی می­ کند که آیا تغییرهای ممکن در پارامترهای مدل می ­تواند منجر به این شود که مدل در رفتارهای قبلی که پذیرفته بود، رد شود. آزمون حساسیت رفتار معمولاً بوسیله آزمایش مقادیر مختلف پارامترها و تحلیل اثر آن روی رفتار، انجام می­پذیرد. نکته مهم این است که پیدا کردن یک پارامتر حساس الزاماً مدل را نامعتبر نمی­کند حتی اگر اثر بزرگی روی رفتار داشته باشد.
۲-۴-۴-۶-۳- آزمون­های سیاست مدل
اگرچه همه آزمون­های مدل SD هدف­شان نشان دادن مفید بودن مدل به عنوان ابزاری برای تحلیل حساسیت می­باشد، این دسته از آزمون­ها تمرکز بیشتری بر روی مقایسه تغییرات در یک مدل و در واقعیت متناظر دارند.
۱-آزمون بهبود سیستم
در این آزمون بررسی می­ شود که پیشنهاداتی که توسط مدل برای بهبود در سیستم ارائه شده ­اند، واقعاً در دنیای واقعی باعث بهبود می­شوند. البته اشکال این آزمون این است که تا مدل اجرا نشود نمی­ توان مطمئن بود که بهبودی حاصل می­ شود و همچنین دلیل محکمی وجود ندارد که بهبود ایجاد شده در اثر سیاست پیشنهاد شده است یا در اثر عوامل دیگر.
۲- آزمون پیش بینی رفتار تغییریافته
این آزمون شامل اعمال سیاست­های دنیای واقعی در مدل، بررسی نتایج آنها و صحت­سنجی تغییرات رفتاری نتیجه شده از این سیاست­ها در مدل می­باشد. بطور مثال شخص می ­تواند پاسخ مدل به سیاست­هایی که در سیستم واقعی پیاده شده ­اند را بررسی کند تا ببیند که آیا مدل به یک تغییر سیاست آنچنان که سیستم واقع پاسخ می­دهد، پاسخ می­دهد یا نه؟
۲-۵- مبانی نظری مدل­های ریاضی زنجیره تامین
به طور کلی مدلهای طراحی و تحلیل زنجیره تامین، با رویکرد مدلسازی را می­توان به چهار طبقه تقسیم کرد. این مدلها براساس اهداف تحقیق و طبیعت ورودی­ ها در این چهار طبقه قرار می­گیرند.
(۱) مدلهای تحلیلی قطعی که متغیرها در آن شناخته شده و مشخص هستند، (۲) مدلهای تحلیلی احتمالی که در آن حداقل یکی از متغیرها شناخته است و فرض می­ شود که از یک توزیع احتمال مشخص پیروی می­ کند، (۳) مدلهای اقتصادی و (۴) مدلهای شبیه­سازی (جانسون، ۱۹۹۹، ۴۵).
در زیر به معرفی مدلهای ریاضی زنجیره تامین به طور مختصر پرداخته می­ شود.
۲-۵-۱- مدل کوهن و لی^[۹۹]
کوهن و لی(۱۹۹۸)، یک مدل برنامه­ ریزی ریاضی غیرخطی­، عدد صحیح مختلط و قطعی براساس تکنیک­های مقدار اقتصادی سفارش ارائه کرده ­اند. این مدل به ادعای نویسندگانش به دنبال توسعه سیاست کاربرد منابع جهانی است. به طور دقیق­تر تابع مورد استفاده در مدل آنها سود بعد از مالیات برای تسهیلات تولید و مراکز توزیع را حداکثر می­ کند.
این تابع هدف دارای محدودیتهایی شامل محدودیتهای مدیریتی ( محدودیتهای تولیدی و منابع) و محدودیتهای سازگاری منطقی ( امکانپذیری، در دسترس بودن، محدودیتهای تقاضا و نامنفی بودن متغیرها ) است.
خروجی­های ناشی از مدل آنها شامل موارد زیر می­ شود:
- تخصیص محصولات نهایی و زیرمونتاژها به کارخانه­های تولیدی، فروشندگان به مراکز توزیع، مراکز توزیع به نواحی بازار.
- مقادیر قطعات، زیرمونتاژها و محصولات نهایی که باید بین فروشندگان، تسهیلات تولیدی و مراکز توزیع حمل شوند.
- مقادیر قطعات، زیرمونتاژها و محصولات نهایی که در تسهیلات تولیدی باید تولید گردد.
علاوه بر این، مدل مذکور نیازمندی­های مواد و تخصیص­ها را برای تمامی محصولات مادامی که سودهای پس از مالیات را حداکثر می­ کند، توسعه می­دهد (جولکا و همکاران، ۲۰۰۲، ۱۷۷۱).
۲-۵-۲- مدل جایارامان و پیرکول^[۱۰۰]
جایارامان و پیرکول(۲۰۰۱)، مدل یکپارچه از نوع برنامه­ ریزی مختلط صفر و یک ارائه دادند و سعی در بهینه­سازی تصمیمات مدیریت زنجیره عرضه نمودند. در مدل آنها چندین عرضه­کننده، مرکز تولید، محصول و مرکز توزیع وجود دارد که این امر مدل آنها را واقعی نموده است به نحوی که در شرایط واقعی نیز آن را تست کرده ­اند.
آنها در مدل خود کل زنجیره عرضه را بصورت همزمان در نظر گرفته و با حل مدل مقدار خرید مواد اولیه از هر عرضه کننده، ترکیب تولید در مراکز تولید و نهایتاً جریان محصولات نهایی به مشتریان را مشخص کرده ­اند.
تابع هدف مدل آنها از نوع حداقل کردن هزینه­ های زنجیره عرضه با توجه به محدودیتهای تقاضا، ظرفیت تولید، ظرفیت انبارها، عرضه مواد اولیه است.
تابع هدف این مدل هزینه­ های کل زنجیره عرضه را حداقل می­ کند. این هزینه شامل هزینه ثابت استقرار و عملیات مراکز تولید و انبارها، هزینه متغیر و توزیع، هزینه­ های حمل و نقل مواد اولیه از فروشندگان به مراکز تولید و نهایتاً هزینه حمل و نقل محصولات نهایی به مشتریان از طریق انبارها است (جولکا و همکاران، ۲۰۰۹، ۱۷۶۹)
۲-۵-۳- مدل کوهن و مون^[۱۰۱]
کوهن و مون(۱۹۹۱) با ارائه یک مدل ریاضی سعی در بهینه نمودن جریان مواد و محصولات و ترکیب تولید محصولات در یک شبکه زنجیره عرضه با ساختار ثابت نمودند. مدل آنها در حقیقت توسعه مدل کوهن و لی بود با این تفاوت که اثرات پارامترهای متعدد بر هزینه زنجره عرضه و همچنین مسایل اضافی در مورد تعیین اینکه کدام تسهیلات تولیدی مراکز توزیع باید راه ­اندازی شوند را در نظر می­گیرد.
به طور دقیق­تر، کوهن و مون زنجیره عرضه­ای شامل عرضه­کنندگان مواد اولیه، تسهیلات تولیدی، مراکز توزیع و خرده­فروشان را در نظر گرفتند. این سیستم محصولات نهایی و واسطه­ای را تولید می­ کند و از مواد اولیه متعددی استفاده می­ کند.
با بهره گرفتن از این سیستم مشخص، مدل، هزینه­ های تولید و حمل و نقل متعددی را به عنوان ورودی قبول می­ کند و در نتیجه خروجی­های آن عبارتند از­:
- کدام یک از تسهیلات تولیدی و مراکز توزیع در دسترس باید باز شوند.
- مقادیر سفارش مواد اولیه و واسطه ای برای فروشندگان و تسهیلات تولیدی
- مقادیر تولید محصول برای هر محصول بوسیله هرکدام از تسهیلات تولیدی
- مقادیر حمل شده محصول از تسهیلات تولیدی به مراکز توزیع به مشتریان
تابع هدف مدل، یک تابع هزینه است که شامل هزینه­ های ثابت و متغیر تولید و هزینه­ های حمل و نقل می­گردد. محدودیتهای مدل نیز محدودیتهای مربوط به تقاضا، عرضه، ظرفیت، نیازمندیهای مواد اولیه و ساختار زنجیره است.
براساس نتایج بدست آمده از زنجیره تامینی که کوهن و مون ارائه کرده ­اند­، آنها نتیجه می­گیرند که تعدادی از عوامل وجود دارند که در دامنه­ای از موقعیتها، از هزینه­ های مسلط زنجیره تامین هستند و هزینه­ های حمل و نقل معناداری در هزینه­ های کلی عملیات زنجیره تامین بازی می­ کند (کیچن، ۲۰۰۴، ۵۱).
۲-۵-۵- مدل چاندرا و فیشر^[۱۰۲]
چاندرا و فیشر (۱۹۹۴) مدلی با عنوان برنامه­ ریزی هماهنگ تولید و توزیع ارائه دادند. هدف از ارائه مدل توسط آنها بررسی ارزش هماهنگ بین برنامه­ ریزی تولید و توزیع بود.

BEMF Back Electromotive Force
ΔB Reversal Flux Density
B_m Maximum Flux Density
syf Stator Yoke Flux
spf Stator Pole Flux
ryf Rotor Yoke Flux
rpf Rotor Pole Flux
فصل اول:
پیشگفتار
در فصل اول مقدمه ای بر اهمیت موضوع این تحقیق ارائه شده و به تحقیقات پیشین و اهداف اصلی این تحقیق اشاره گردیده است. در این فصل، قابلیت‌های موتور سوئیچ رلوکتانس و مزایا و معایب آن و همچنین عواملی که باعث انتخاب این موتور به عنوان موضوع مورد مطالعه شده اند، شرح داده خواهد شد. نیازهای یک سیستم محرکه الکتریکی خودرو و مشخصات ضروری موتور الکتریکی بکار رفته در آن بیان خواهد گردید. سپس توضیح داده خواهد شد که چگونه موتور سوئیچ رلوکتانس با بهره گرفتن از روش جریان پیوسته می تواند به عنوان کاندیدای مناسبی برای سیستم محرکه الکتریکی خودروهای برقی و ترکیبی انتخاب شود. طراحی و توسعه کنترل کننده ای که بتواند موتور سوئیچ رلوکتانس را در حالت جریان پیوسته کنترل کند ضروری به نظر می رسد. لذا در ادامه دلایل انتخاب کنترل کننده پیشنهادی شرح داده شده است. همچنین با توجه به محدودیت منابع انرژی در خودروهای برقی و اهمیت راندمان و کاهش تلفات و بهینه سازی عملکرد موتور الکتریکی در این نوع از خودروها، در مورد بهبود عملکرد موتور توضیحاتی ارائه شده است. در ادامه به تحقیقات موجود در این زمینه و نتایج آن اشاره شده و در پایان، اهداف این پایان نامه تبیین گردیده اند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• • 1. 1. مقدمه

     

موتور سوئیچ رلوکتانس دارای مزایایی همچون سادگی و استحکام ساختار موتور، هزینه پائین تولید و نگهداری، خنک کنندگی آسان، قابلیت اطمینان بالا و مقاوم بودن موتور در مقابل خطا، و راندمان بالاتر نسبت به موتورهای القایی است. در مقایسه با موتورهای مغناطیس دائم، موتور سوئیچ رلوکتانس از راندمان کمتری برخوردار است، لیکن عدم نیاز به مواد مغناطیس دائم در ساخت موتور سوئیچ رلوکتانس مزیت مهمی بشمار می رود. زیرا که مواد مغناطیس دائم هزینه ساخت را افزایش می دهند و در طبیعت نیز کمیاب بوده و در انحصار کشورهای محدودی است. علاوه بر آن، در شرایط کاری سخت و دماهای بالا مواد مغناطیس دائم خاصیت مغناطیسی خود را به مرور زمان از دست می دهند. اگرچه از زمان ساخت اولین موتور سوئیچ رلوکتانس بیش از ۱۵۰ سال می گذرد، لیکن به علت فقدان کلید نیمه هادی سریع در گذشته، درایو موتور سوئیچ رلوکتانس در آن زمان توسعه چندانی نیافت. توسعه صنعت الکترونیک و ساخت کلید های قدرت سریع، ارزان قیمت و کنترل کننده های دیجیتال با کیفیت بالا در دهه های اخیر توجه محققان را به تکمیل درایوهای SRM^[1] معطوف نمود. اخیراً موتور سوئیچ رلوکتانس در کاربردهای مختلف سرعت متغیر مانند سیستم محرکه الکتریکی خودروهای برقی و ترکیبی مورد توجه محققان قرار گرفته است ]۱-۵[. علاوه بر مزایای مذکور در مورد موتور سوئیچ رلوکتانس، این موتور دارای ویژگی ارزشمندی است که در کاربرد هایی همچون سیستم محرکه الکتریکی خودرو آن را متمایز می کند. این ویژگی، قابلیت افزایش ناحیه توان ثابت موتور در سرعتهای بالا بدون تغییر در ساختار سیم پیچ ها و فقط با بهره گرفتن از روش های کنترلی است.
در سالهای اخیر به علت اهمیت مصرف انرژی و همچنین مسائل زیست محیطی و افزایش آلاینده ها در جوامع شهری که خودروها نقش مهمی در آن دارند، توسعه خودروهای برقی و ترکیبی شدیداَ مورد توجه کارخانجات تولید خودرو قرار گرفته است. در این میان، انتخاب بهترین موتور الکتریکی برای سیستم محرکه الکتریکی خودرو همچنان یک چالش محسوب می شود. لیکن موتور سوئیچ رلوکتانس با همه مزایا و معایبی که دارد همواره یکی از کاندیداهای اصلی این کارخانجات است.
سیستم های محرکه الکتریکی خودروهای برقی و ترکیبی به گشتاور بالا در سرعت های پائین نیاز دارند . علاوه بر آن، به منظور کاهش جریان نامی مبدل و منبع تغذیه، گشتاور مشخصه (نسبت گشتاور به جریان) بالا از خصوصیات لازم دیگر یک موتور الکتریکی در خودرو برقی است. گشتاور مشخصه بالا هزینه های درایو را نیز کاهش می دهد. گشتاور مشخصه بالا می تواند با تخصیص تعداد دور بالاتر سیم پیچ هر فاز موتور محقق شود. از طرف دیگر، یک موتور الکتریکی مناسب برای خودرو برقی باید دارای یک ناحیه توان ثابت وسیع باشد. در مرجع] ۶ [مشخصه گشتاور بر حسب سرعت بهینه سیستم محرکه الکتریکی خودروهای برقی بررسی شده است. این مطالعه مشخص می کند که محدودیت های عملکرد خودرو مانند شتاب اولیه می تواند توسط موتوری با حداقل توان برآورده شود، اگر موتور در اکثر مواقع در ناحیه توان ثابت کار کند. جدول ۱-۱ به عنوان نمونه نشان می دهد که اگر ناحیه توان ثابت توسعه یابد، توان نامی مورد نیاز موتور الکتریکی خودرو برای دستیابی به پارامترهای ثابت و مشخصی همچون شتاب و سرعت بیشینه خودرو چگونه کاهش می یابد.
مطابق جدول ۱-۱ اگر نسبت سرعت ناحیه توان ثابت به سرعت پایه برابر ۶ باشد توان نامی مورد نیاز موتور تقریباً نصف حالتی است که نسبت مذکور برابر با یک باشد] ۶[. بنابراین، ناحیه توان ثابت نقش مهمی در انتخاب توان نامی موتور الکتریکی محرکه خودرو برقی و ترکیبی دارد .
جدول ۱-۱- توان نامی مورد نیاز موتور الکتریکی خودرو بر حسب نسبت حداکثر سرعت ناحیه توان ثابت به سرعت پایه] ۶[

به طور کلی در موتورهای مغناطیس دائم، ناحیه توان ثابت محدود است. موتورهای جریان مستقیم نیز به خاطر وجود جاروبک گزینه مناسبی جهت استفاده در خودرو نیستند. موتورهای القایی اگرچه مشکل هزینه نگهداری موتورهای جریان مستقیم را ندارند، لیکن توسعه ناحیه توان ثابت در آنها امکان پذیر نیست.
ناحیه توان ثابت وسیع در یک موتور سوئیچ رلوکتانس می تواند با کاهش تعداد دور سیم پیچ محقق شود که این امر با دستیابی به گشتاور مشخصه بالا در تضاد است. در واقع با تخصیص تعداد دور سیم پیچ بیشتر به منظور حصول گشتاور مشخصه بالاتر، نیروی ضد محرکه بزرگتری به وجود خواهد آمد و نیروی ضد محرکه بزرگتر مقدار بیشینه جریان و به تبع آن گشتاور الکترومغناطیسی را کاهش می دهد. به عبارت دیگر وجود تعداد دور سیم پیچ بیشتر در هر فاز باعث می شود که با افزایش سرعت گشتاور الکترومغناطیسی کاهش شدیدتری داشته باشد . بنابراین ناحیه توان ثابت در موتورهای با تعداد دور سیم پیچ بالاتر کوچکتر و محدودتر است. این مسئله طراحان موتورهای سوئیچ رلوکتانس را مجبور می کند که بین مقدار گشتاور مشخصه و ناحیه توان ثابت موتور در کاربردهایی که هر دو پارامتر به طور همزمان مورد توجه است مصالحه ای ایجاد نمایند. بنابراین، چنانچه بتوان در طراحی ماشین تعداد دور سیم پیچ را به اندازه ای انتخاب نمود که گشتاور مشخصه مطلوب حاصل گردد و در عین حال با بهره گرفتن از روش های کنترلی، ناحیه توان ثابت را به اندازه کافی توسعه داد، موتور الکتریکی و درایو آن جهت کار در خودرو برقی بسیار مناسب خواهند بود.
اخیراً روش جریان پیوسته جهت توسعه ناحیه توان ثابت موتور سوئیچ رلوکتانس ارائه شده است. با بهره گرفتن از روش جریان پیوسته که از طریق کنترل زاویه هدایت امکان پذیر است، ناحیه توان ثابت می تواند بدون کاهش تعداد دور سیم پیچ موتور و گشتاور مشخصه توسعه یابد. ایده اصلی روش جریان پیوسته افزایش زاویه هدایت به بیش از ۵۰ درصد یک سیکل الکتریکی است. این مسئله مانع از کاهش جریان تا مقدار صفر در هر سیکل الکتریکی می گردد و جریان را قادر می سازد که بتواند در سرعت های بالا نیز افزایش یابد. بنابراین مقدار موثر جریان و به تبع آن گشتاور الکترومغناطیسی و توان خروجی در سرعت های بالا افزایش خواهد یافت.
از آنجا که این روش عملاً در چند سال اخیر استفاده شده است، تحقیقات چندانی بر روی آن انجام نشده و مقالات منتشر شده در این زمینه بسیار محدودند. در مرجع] ۷[ تأثیر جریان پیوسته بر ناحیه توان ثابت موتور سوئیچ رلوکتانس بررسی شده است. در این تحقیق نشان داده شده که در صورت عدم وجود تلفات در موتور، ناحیه توان ثابت موتور سوئیچ رلوکتانس می تواند به شکل نامحدود توسعه یابد. همچنین زاویه روشن شدن بهینه جهت دستیابی به حداکثر توان خروجی با بهره گرفتن از مدل تقریبی خطی اندوکتانس و صرف نظر کردن از کلیه تلفات محاسبه شده است .
در مرجع ]۸[ عملکرد چهار موتور سوئیچ رلوکتانس دو فاز، سه فاز، چهار فاز، و شش فاز تحت شرایط جریان پیوسته توضیح داده شده است. در مرجع ]۹[ تأثیر جریان مرجع تنظیم کننده جریان و همچنین تأثیر زاویه هدایت بر توان خروجی و پاسخ دینامیکی موتور ارائه گردیده است. در این مقاله نیز از مدل تقریبی خطی اندوکتانس استفاده شده است. در مرجع ]۱۰[ عملکرد یک موتور ۸/۱۲ در شرایط جریان پیوسته شبیه سازی شده است و مقادیر توان خروجی و گشتاور در ناحیه جریان پیوسته مورد مطالعه قرار گرفته است. عملکرد یک ژنراتور سوئیچ رلوکتانس در ناحیه توان ثابت توسعه یافته به روش جریان پیوسته در مرجع ]۱۱[ توضیح داده شده است. همچنین نویسندگان این مقاله در تحقیق دیگری ]۱۲[ یک موتور سوئیچ رلوکتانس به منظور استفاده در یک خودروی ترکیبی طراحی نموده و با بهره گرفتن از روش جریان پیوسته ناحیه توان ثابت موتور را توسعه داده اند. در این مقاله پنج موتور سوئیچ رلوکتانس ۱۶/۲۴ با تعداد دور سیم پیچهای ۵۳، ۶۰، ۶۳، ۶۸، و ۷۰ دور در هر سیم پیچ بررسی شده اند. در مرجع ]۱۳[ یک موتور سوئیچ رلوکتانس ۵۰ کیلو وات در یک خودروی ترکیبی استفاده گردیده و روش جریان پیوسته اعمال شده است .
اگرچه در تحقیقات قبلی روش جریان پیوسته ارائه شده و در عمل مورد استفاده قرار گرفته است، لیکن اصول کار روش جریان پیوسته با توجه به تغییرات نیروی ضد محرکه مورد مطالعه قرار نگرفته است. همچنین روش مشخصی جهت تعیین تلفات هسته موتور در ناحیه جریان پیوسته تا کنون پیشنهاد داده نشده است. به همین دلیل گزارشی در مورد عملکرد بهینه موتور در حالت جریان پیوسته منتشر نشده است. در حالی که کاهش تلفات و بهبود عملکرد موتور الکتریکی در خودرو برقی با توجه به محدودیت منابع انرژی در خودرو از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همچنین، از آنجا که موتور سوئیچ رلوکتانس دارای ساختار غیر خطی بوده و کنترل آن در محدوده وسیعی از سرعت پیچیده است و این پیچیدگی در ناحیه جریان ثابت دو چندان می شود، لذا تنها کنترل کننده ای که تا کنون جهت کنترل موتور در حالت عملکرد جریان پیوسته ارائه شده است، کنترل کننده مبتنی بر روش جستجوی جدولی است ] ۱۴ و ۱۵.[ در روش مذکور، زاویه روشن شدن فازها، زاویه هدایت و مقدار موثر جریان در یک جدول ذخیره شده اند. این جدول با بهره گرفتن از شبیه سازی موتور ایجاد گردیده است. به منظور جبران خطا های مدلسازی و شبیه سازی که در ایجاد جدول به وجود آمده اند، زاویه هدایت در حین کنترل باز تنظیم می شود. بنابراین کنترل کننده مبتنی بر روش جستجوی جدول به مدل دقیق موتور نیازمند است و با تغییر موتور و یا پارامترهای آن نیاز به تشکیل درباره جدول جدید است. بنابراین طراحی و پیاده سازی کنترل کننده ای برای محدوده وسیعی از سرعت که شامل ناحیه عملکرد جریان پیوسته نیز باشد به تحقیقات بیشتری نیاز دارد. از طرف دیگر،کنترل زاویه هدایت در حالت جریان پیوسته بسیار حساس بوده و کنترل کننده باید زاویه هدایت را به دقت کنترل کند.
با توجه به توضیحات ارائه شده در مورد تحقیقاتی که تاکنون انجام شده است و اهمیت دستیابی به عملکرد بهینه موتورهای الکتریکی در خودروهای برقی و ترکیبی، هدف اصلی این رساله بهبود عملکرد موتور سوئیچ رلوکتانس در ناحیه توان ثابت توسعه یافته است. بدین منظور لازم است که ابتدا عملکرد موتور سوئیچ رلوکتانس در حالت عملکرد جریان پیوسته دقیقتر بررسی گردد به نحوی که از مدل غیر خطی موتور که دارای دقت بیشتری است به جای مدل تقریبی خطی اندوکتانس استفاده شود و تغییرات جریان، شار، اندوکتانس، و نیروی ضد محرکه در این حالت عملکرد شبیه سازی شود. همچنین به منظور بهبود عملکرد موتور لازم است که راندمان موتور در شرایط کاری مختلف قابل محاسبه باشد و این خود مستلزم محاسبه تلفات هسته است. محاسبه تلفات هسته در موتور سوئیچ رلوکتانس به علت وجود شارهای غیر سینوسی و دارای اعوجاج فرایند پیچیده ایست که روش های مختلفی برای محاسبه آن در حالت عملکرد جریان ناپیوسته ارائه شده است. از آنجا که تاکنون روشی جهت محاسبه تلفات هسته موتور سوئیچ رلوکتانس در حالت عملکرد جریان پیوسته منتشر نشده، لازم است که روشی برای محاسبه آن پیشنهاد گردد. لازم به ذکر است که به خاطر ماهیت غیر خطی موتور سوئیچ رلوکتانس، بهینه سازی عملکرد آن با بهره گرفتن از روش های تحلیلی و معادلات موتور امکان پذیر نمی باشد. لذا یافتن نقطه کار بهینه باید با بهره گرفتن از آنالیز عملکرد موتور در شرایط کار مختلف بدست آید. پس از دستیابی به نقطه کار بهینه، هدف اصلی هنگامی محقق خواهد شد که کنترل کننده ای طراحی شود که بتواند موتور را در شرایط کار بهینه درایو نماید. با توجه به ماهیت غیر خطی موتور سوئیچ رلوکتانس و نیاز به کنترل موتور در محدوده وسیع سرعت، کنترل کننده فازی گزینه مناسبی خواهد بود.