اکثر کودکان به شوق یادگیری خواندن به مدرسه می‌روند و تحصیلات رسمی‌خود را با خواندن و نوشتن شروع می‌کنند. فرایند خواندن از جمله مسایل اصلی مورد بحث در یادگیری زبان و نشانه با سوادی مردم هر جامعه است. خواندن فرایندی بیش از رمز خوانی علائم از روی یک صفحه کاغذ است. خواندن با معیارهای تعلیم و تربیت ارتباط کامل دارد و یکی از کنش های آن با داشتن جامعه ای، با سواد است. پیترتراوس معتقد است که کمتر مقوله ای در آموزش و پرورش مانند خواندن امید و تصورات مردم را بر می انگیزد. در تعریف ماهیت « خواندن » باید نقش خواندن را در جامعه مورد توجه قرار داد ما در جامعه ای زندگی می‌کنیم که تمام نهادهای فرهنگی ـ دولتی ـ اقتصادی با زبان نوشتاری سروکار دارند که رفع آن ها به قدرت خواندن افراد بستگی دارد.
اختلالات خواندن :
متداول‌ترین اختلالات یادگیری در بین کودکان سنین دبستان، اختلال در خواندن می‌باشد. فرایند خواندن در آغاز مدرسه از اهمیت و حساسیت فوق العاده ای برخوردار است. از آنجایی که توانایی مهارت کودکان در خواندن، تأثیر قابل توجهی در سازگاری فردی و اجتماعی و بهداشت روانی آن ها دارد. بدون تردید خواندن مهمترین و پیچیده ترین فعالیت آموزشی کودکان در سال‌های آغازین مدرسه است. اغلب دانش‌آموزان در سال اول دبستان در نوشتن و حساب کردن با چندان مشکل قابل توجهی مواجه نمی‌شوند اما زمانی که آموزش خواندن به طور جدی شروع می‌شود بویژه هنگامی که جملات و عبارات با مقیاس و نقاشی های گویا همراه نیست دیده می‌شود که بعضی از شاگردان در زمینه خواندن با مشکل مواجه شده نیاز به کمک و راهنمایی فوق العاده هستند اما مسأله اختلال در خواندن زمانی مطرح است که کودک از نظر شنوایی و بینائی مشکلی نداشته و دچار هیچ گونه عقب ماندگی ذهنی نیز نباشند. ورنون اختلال خواندن را به شرح زیر معرفی کرده‌است. ۱- عدم آمادگی برای خواندن. ۲- معلولیت‌های جسمانی مانند اشکالات دیداری و شنیداری. ۳- اختلالات نودو شوریک. ۴- نیروی زیستی کم. ۵- عقب ماندگی عمومی رشد گفتار و اشکالات گفتاری. ۶- محدودیت در واژه ها. ۷- معلولیت های فرهنگی و اجتماعی. ۸- عوامل شخصیتی. ۹- عوامل اجتماعی. ۱۰- عوامل محیطی. ۱۱- عدم توجه مدرسه و تغییرمکرر کلاس یا آموزگار. ۱۲- شرایط نامساعد خانه. ۱۳- روش های آموزشی ناقص و تشکیلات ناقص مدرسه. ۱۴- محتوای ناکافی متن خواندنی که حاوی ارزش باشد. ۱۵- اشکال در درک موقعیت خفایی ۱۶- عدم برتری طرفی. ۱۷- اختلالات در قدرت حرکتی. ۱۸- تشخیص ضعیف بین تصاویر مشابه.
مشکل خواندن در واقع ساده ترین نشانه ای است که به کمک آن می‌توان شکست کودک را در بسیاری از زمینه‌های تحصیلی پیش‌بینی کرد. دانش‌آموزانی که با ناتوانائیهای خواندن رو به رو هستند ممکن است درکد خوانی درک مطلب و یا هر دو جنبه خواندن دچار ضعف باشد. متداول‌ترین مشکلات خواندن در بین دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری عبارتند : مشکلات کدخوانی ؛ و مشکلات ادراک خواندن. دانش‌آموزانی که در خواندن اختلال دارند در قدرت درک مطلب خواندن و بازشناسی کلمه خوانده شده و مهارت بلند خوانی و انجام تکالیفی که بر خواندن مبتنی باشد ضعف نشان می‌دهند.
درمان اختلال خواندن :
برای آنکه مهارت خواندن در کودکان روند رو به رشد داشته باشد ضروری است هماهنگی لازم میان ۳ نهاد خانه، مدرسه، ورسانه ها صورت گیرد. از آن جا که در ابعاد مختلف اجتماعی ـ فرهنگی ـ اقتصادی و نقش این ۳ بر کسی پوشیده نیست. توجه برنامه ریزان آموزشی، مدارس رسانه ها و خانواده را به نکات زیر جلب می‌کند.
الف :برنامه ریزان آموزشی : با دو برنامه ی درسی فارسی تجدید نظر شود. ۲- در نظام ارزشیابی یادگیری خواندن به هدف ارزشیابی عمیق تر در یادگیری خواندن درک مطلب استنباط و استنتاج، تجدید نظر صورت گیرد. ۳- از روش های فعال و خلاق در تنظیم محتوای کتب درسی استفاده شود. ۴- معلمان در زمینه ی علاقه مند کردن دانش‌آموزان به مطالعه آموزش ببینند .
ب ) اقدامات مدرسه :۱- به جای انگیزه های بیرونی مثل نمره یا جایزه انگیزه های درونی مثل لذت بردن از خواندن تقویت گردد. ۲- در محیط مدرسه فرصت‌های تعامل فکری و اجتماعی بین دانش‌آموزان در زمینه خواندن ایجاد گردد. ۳- برای آنکه دانش‌آموزان به خواندن علاقه مند شوند مطالب کتب درس متناسب با نیازهای واقعی دانش‌آموزان تدوین شود. ۴- در کنار کتب درسی، کتاب های مورد علاقه دانش‌آموزان با عناوین متنوع از طریق کتابخانه مدرسه در اختیار آنان قرار گیرد. از طریق قصه نویسی و قصه خوانی به فعالیت‌های یادگیری خواندن توجه شود .برای درمان دانش‌آموزان باید فرایند درمان مستلزم دانش، مهارت، و هنر درمانگر و تلاش سخت و پی گیرانه درمانجو است، همچنین مستلزم همکاری و صبر و حوصله کافی والدین درمانجو است.
خواندن به عنوان یک مهارت حیاتی در جامعه، پایه یادگیری هم در محیط مدرسه و هم در خارج آن است. برای دست یابی به مهارت‌های خواندن لازم است از مراحلی گذر نمود. آمادگی خواندن، مرحله آغازین یادگیری خواندن ـ گسترش سریع مهارت‌های خواندن و پالایش خواندن. خواندن را می‌توان به دو نوع یادگیری عمده تقسیم کرد. بازشناسی کلمات وفهم خواندن، شیوه های متعدد وگزینه هایی برای مراحل آغازین خواندن روش های کد برگردانی آوا نگاری، زبان شناسی، تغییر الفباء شیوه تأکید روی حروف آغازین کلمات، شیوه معمای تصویری شیوه ی تجربه زبانی ـ شیوه چند حسی با برنامه های خواندن انفرادی، خواندن برنامه‌ئی، وسایل فنی کمک آموزشی و لابراتوار های خواندن، برنامه های دیگر مانند آموزش گروهی، بدون کلاس، انواع جدیدفعالیتهای انفرادی گروهی، استفاده از متخصصین و مشاوران سازماند‌هی جدید از جمله مواردیست که در داخل مدرسه می‌توانند در پیشبرد کیفیت خواندن کودکان ناتوان در یادگیری دخالت مستقیم داشته باشند.
تقویت حافظه و حافظه یادگیری :
