قائمی و همکاران(۱۳۹۳) در مقاله ای، تاثیر شرایط عدم اطمینان محیطی در نحوه استفاده مدیران از اقلام تعهدی اختیاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را بررسی نمودند. در این تحقیق، تعداد ۱۲۳ شرکت در طی دوره زمانی ۱۱ ساله ۱۳۸۷-۱۳۷۷ انتخاب شده است. نتایج نشان دهنده رابطه مثبت بین عدم اطمینان محیط فعالیت شرکت و نوسان در سود مدیریت نشده را نشان می‌دهد. ارتباط مثبت بین عدم اطمینان محیطی و سطح اقلام تعهدی اختیاری به کار رفته و همچنین سطح اقلام تعهدی اختیاری به کار رفته و هموارسازی سود نیز تأیید شده است. هر چند نتایج رابطه مثبت پیش‌بینی شده بین عدم اطمینان محیطی و هموارسازی سود را تأیید نمی کند، اما شدت بیشتر رابطه بین اقلام تعهدی اختیاری و هموارسازی سود در شرکت های تحت عدم اطمینان بالا، مورد تأیید قرار گرفته است.

۲-۱۴) تحقیقات انجام شده در خصوص رقابت در بازار محصول

بررسی شواهد تجربی نشان می‌دهد که در خصوص رقابت در بازار محصول تحقیقات اندکی در داخل و خارج از کشور انجام شده است. در این بخش برخی از تحقیقات انجام شده ارائه شده است.

۲-۱۴-۱) تحقیقات انجام شده در خارج از کشور

سوریسکی^[۷۱](۲۰۰۴) با معرفی معیار تغییر در سهم بازار به عنوان شاخص عملکرد شرکت، به بررسی رابطه بین سود و بازده سهام، با در نظر گرفتن فرصت‌های رشد آتی پرداخت. او با بهره گرفتن از دو مدل بازده پیش‌بینی نشده و قیمت سهام، دریافت که رابطه بین عملکرد جاری و آتی شرکت تحت تأثیر تغییرات سهم بازار بوده و سودهای جاری شرکت های دارای رشد سهم بازار حاوی اطلاعات سودمندی برای سرمایه گذاران است.

جوس و جوس^[۷۲](۲۰۰۸) نیز مجموعه متغیرهای اطلاعات محتوایی برگرفته از مطالعات سازماندهی صنعتی را در نظر گرفتند که در برگیرنده ویژگی‌های صنعت بودند و در مطالعات گذشته به عنوان عوامل تعیین کننده سودآوری جاری و آتی شرکت مورد تحلیل قرار گرفته بودند. آن ها در تجزیه و تحلیل نرخ بازده حقوق صاحبان سهام متغیرهای تمرکز در صنعت، موانع ورود به صنعت و سهم بازار شرکت را مد نظر قرار دادند و دریافتند که سهم بازار نسبت به دو متغیر تمرکز و موانع ورود در پیش‌بینی سودهای آتی از قابلیت بهتری برخوردار است.

تس^[۷۳](۲۰۰۹) به آزمون این فرضیه پرداخت که اگر در صنایع مختلف، فرصت‌های آتی رشد متفاوت باشند، آن گاه سودآوری نیز در این صنایع برای سرمایه گذاران دارای مفاهیم متفاوتی از جریانات نقدی آتی است.وی دریافت که سرمایه گذاران نسبت به سودآوری صنایع دارای رشد بالا در برابر صنایع با رشد پایین واکنش مطلوبتری نشان می‌دهند.این واکنش ‌به این علت است که افزایش سودآوری مستلزم رشد بیشتر جریانات نقدی آتی صنایع دارای رشد بالا نسبت به صنایع با رشد پایین است.

گیرود و مولر^[۷۴](۲۰۱۱) در تحقیقی به بررسی تاثیر حاکمیت شرکتی و رقابت در بازار محصول بر عملکرد شرکت‌ها پرداختند. نتایج نشان داد که حاکمیت شرکتی ضعیف در صنایع غیررقابتی، منجر به بازده سرمایه کمتر، بهره وری کمتر و ارزش بازار پایین تر می شود. همچنین نتایج حاکی از این است که حاکمیت شرکتی ضعیف، به طور بالقوه باعث کاهش بازدهی نیروی کار و افزایش هزینه های محصول می شود. اما این تاثیر در صنایع رقابتی و در شرکتهایی که توانایی رقابت در بازار محصول را دارند؛ کمتر است.

فوسو^[۷۵](۲۰۱۳) ارتباط بین ساختار سرمایه با عمکرد شرکت‌ها را با توجه به درجه رقابت در بازار محصول بررسی نمود. او در این تحقیق از یک معیار جدید برای سنجش توانایی رقابت در بازار محصول استفاده کرد که مبتنی بر کارایی هر شرکت در صنعت مربوطه می‌باشد. نتایج نشان داد که اهرم مالی، سودآوری شرکت‌های نمونه آماری را بالا برده است و همچنین توانایی رقابت در بازار محصول به طور بالقوه مزایایی ناشی از به کارگیری اهرم مالی در شرکت‌ها را بهبود بخشیده است.

۲-۱۴-۱) تحقیقات انجام شده در داخل کشور

سینایی و رشیدیزاد (۱۳۸۸) تحقیقی با عنوان بررسی ارتباط بین تغییرات سهم بازار با ارزش گذاری عایدات و فرصت‌های رشد آتی شرکت‌ها انجام دادند. این پژوهش با بهره گرفتن از اطلاعات مربوط به ۱۶۸ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵ انجام شد. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از تکنیک‌های آماری رگرسیون چندگانه و ساده بهره گرفته شد. نتایج بازگوکننده این بود که رابطه بین عملکرد جاری و آتی به طور معناداری وابسته به تغییرات سهم بازار بوده و این رابطه تا سه سال آینده تداوم می‌یابد . هم چنین به منظور ارزیابی تأثیر تغییرات سهم بازار بر عملکرد جاری از دو مدل بازده پیش‌بینی نشده و قیمت استفاده شد که نتایج بازگوکننده این بود که مربوط بودن سودهای جاری با ارزش، با رشد در سهم بازار افزایش می‌یابد. اما بین معیارهای سنجش تغییرات سهم بازار و فرصت های رشد رابطه معناداری مشاهده نشد.

عرب صالحی و همکاران(۱۳۹۱) در تحقیقی به بررسی ارتباط بین ریسک محیط، استراتژی شرکت و ساختار سرمایه با عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار پرداختند. نتایج نشان داد که بین ریسک محیط و جریان نقد آزاد هر سهم، بین ریسک محیط و نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و بین ساختار سرمایه و جریان نقد آزاد هر سهم رابطه معنادار وجود دارد.

نمازی و ابراهیمی(۱۳۹۱) ارتباط بین رقابت بازار محصول و بازده سهام در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را بررسی نمودند. آن ها برای اندازه گیری رقابت بازار محصول از شاخص‌های هرفیندال، لرنر و لرنر تعدیل شده استفاده کردند. نتایج نشان داد که بین شاخص هرفیندال با بازده سهام شرکت‌های نمونه آماری رابطه معکوس برقرار است ولی این رابطه معنادار نیست. همچنین، بین شاخص هرفیندال، لرنر و لرنر تعدیل شده با بازده سهام رابطه معکوس و معنادار وجود دارد. این یافته ها بدان معنا است که هرچقدر رقابت در بین صنایع بیشتر باشد؛ بازده سهام نیز بیشتر خواهد بود.

۲-۱۵) خلاصه پیشینه تحقیق