۱-۳- ضرورت و اهمیت انجام تحقیق
در دو دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی، سازمانها برای افزایش توان رقابتی خود تلاش میکردند تا با استانداردسازی و بهبود فرآیندهای داخلی خود محصولی با کیفیت بهتر و هزینه کمتر تولید کنند. در آن زمان تفکر غالب این بود که مهندسی و طراحی قوی و نیز عملیات تولید منسجم و هماهنگ پیشنیاز دستیابی به خواستههای بازار و در نتیجه کسب سهم بیشتری از بازار است. به همین دلیل سازمانها تمام تلاش خود را بر افزایش کارایی معطوف میکردند. در دهه ۸۰ میلادی با افزایش تنوع در الگوهای مورد انتظار مشتریان، سازمانها به طور فزایندهای به افزایش انعطاف پذیری در خطوط تولید و توسعه محصولات جدید برای ارضای نیازهای مشتریان علاقهمند شدند. در دهه ۹۰ میلادی، به همراه بهبود در فرآیندهای تولید و بهکارگیری الگوهای مهندسی مجدد، مدیران بسیاری از صنایع دریافتند که برای ادامه حضور در بازار، تنها بهبود فرآیندهای داخلی و انعطافپذیری در تواناییهای شرکت کافی نیست؛ بلکه تامینکنندگان قطعات و مواد نیز باید موادی با بهترین کیفیت و کمترین هزینه تولید کنند، و توزیعکنندگان محصولات نیز باید ارتباط نزدیکی با سیاستهای توسعه بازار تولیدکننده داشته باشند. با چنین نگرشی، رویکردهای زنجیره تامین و مدیریت آن، پا به عرصه وجود نهاد.
در سالهای گذشته مطالعات بسیاری روی همترازی بین ساختار زنجیره تامین و دیگر عوامل کلیدی، چه به صورت مفهومی و چه به صورت تجربی صورت گرفتهاست. قسمت عمده تحقیقات انجام شده پیرامون مدیریت زنجیره تامین، در خصوص عملیات خردهفروشی (برای نمونه، آبرناتی و دیگران، ۱۹۹۹؛ گراگیا و دیگران، ۲۰۰۱؛ هانتر و دیگران، ۲۰۰۲؛ کو، کینکید و براون، ۲۰۰۰)، استفاده از فناوریهای نوآورانه همانند فناوری اطلاعات، تجارت الکترونیک، مهندسی مجدد فرآیندها جهت افزایش سرعت و انعطاف زنجیره تامین (برای نمونه، بویر و مک درموت، ۱۹۹۹؛ فیشر، ۱۹۹۷؛ جوشی، کاتوریا و پورث، ۲۰۰۳) و سیستم پشتیبانی تصمیمگیری همانند شبیهساز تخصیص منابع و منطق فازی که قابلیت زنجیره تامین در تخصیص منابع را مدل نمودهاند (برای نمونه، آلتینوز، کیلداف و وینچستر، ۲۰۰۱) بوده است. ضمنا تحقیقاتی نیز برای بیان رابطه بین ساختار سازمانی و محیط سازمان انجام شدهاست (برای نمونه، دس و برد، ۱۹۸۴؛ مینتزبرگ، ۱۹۷۹؛ رابینز و دیکنزو، ۲۰۰۴؛ اسمیت و ریس، ۱۹۹۹). هرچند پشتیبانی تئوری از مدل ارتباطی مشخصه های محیطی کسب و کار، اولویت رقابتی، ساختار زنجیره تامین و عملکرد کسبوکار شرکت انجام شده است، اما تحقیقی با بررسی جامع همه عوامل ذکر شده و نیز بررسی تجربی آن انجام نشدهاست؛ و این یک شکاف در تحقیقات صورت گرفته میباشد.
بنابرین پژوهش حاضر درصدد آن است تا با بررسی همه این عوامل در کنار یکدیگر، این شکاف را پر نماید. با توجه به افزایش تغییرات محیطی در سالهای گذشته و تعطیلی تعدادی از شرکتهای جامعه مورد مطالعه به دلیل عدم توجه به محیط کسب و کار و نیاز مشتریان به مقوله هایی مانند کیفیت و هزینه در زمان کمتر، شرکتهای قطعه ساز خودرو در شرکت شهرکهای صنعتی سمنان جهت حفظ بقا و داشتن عملکرد بهتر نسبت به رقبای خود باید با یکسو کردن محیط کسب و کار، اولویتهای رقابتی و ساختار زنجیره تامین (همسویی استراتژیک) به عملکرد بهتری دست یابند.
۱-۴- کاربردهای تحقیق
نتایج و یافته های این پژوهش هم در شرکتهای تولیدی و هم در سازمانها میتواند کاربرد داشته باشد. با شناخت اینکه همترازی بین مشخصه های محیطی کسبوکار، اولویتهای رقابتی و ساختار زنجیره تامین در عملکرد تاثیر دارد، شرکتها به سوی انتخاب ساختار زنجیره تامین و اولویتهای رقابتی خود با توجه به محیط کسبوکار منحصر به فردشان میروند تا هم بتوانند در محیط رقابتی بقا داشته باشند و هم عملکردشان را بهبود بخشند.
۱-۵- اهداف تحقیق
هدف اصلی:
- بررسی رابطه بین همسویی مشخصه های محیطی کسب و کار، اولویتهای رقابتی و ساختار زنجیره تامین با عملکرد کسبوکار.
اهداف جانبی:
-
- بررسی تاثیر مشخصه های محیطی کسب و کار شرکتهای قطعه ساز خودروی استان سمنان بر عملکرد آنها.
-
- بررسی تاثیر مشخصه های محیطی کسب و کار شرکتهای قطعه ساز خودروی استان سمنان بر اولویت های رقابتی اتخاذ شده توسط آنها.
-
- بررسی تاثیر مشخصه های محیطی کسب و کار شرکتهای قطعه ساز خودروی استان سمنان بر ساختار زنجیره تأمین آنها.
-
- بررسی تاثیر انتخاب اولویتهای رقابتی بر ساختار زنجیره تامین، در شرکتهای قطعه ساز خودروی استان سمنان.
-
- بررسی تاثیر انتخاب اولویتهای رقابتی بر عملکرد، در شرکتهای قطعه ساز خودروی استان سمنان.
- بررسی تاثیر ساختار زنجیره تأمین بر عملکرد شرکتهای قطعه ساز خودروی استان سمنان
۱-۶- فرضیههای تحقیق
فرضیه اصلی:
همسویی بین مشخصه های محیطی کسب و کار، اولویتهای رقابتی و ساختار زنجیره تامین بر عملکرد کسب و کار شرکت اثرگذار است.
فرضیههای جانبی:
فرضیه ۱: مشخصه های محیطی کسب و کار بر عملکرد شرکت، اثرگذار است.
فرضیه ۲ : مشخصه های محیطی کسب و کار بر اولویت های رقابتی شرکت، اثرگذار است.
فرضیه ۳: مشخصه های محیطی کسب و کار بر ساختار زنجیره تأمین شرکت، اثرگذار است.
فرضیه ۴: انتخاب اولویتهای رقابتی بر ساختار زنجیره تامین، اثرگذار است.
فرضیه ۵: انتخاب اولویتهای رقابتی بر عملکرد شرکت، اثرگذار است.
فرضیه ۶: ساختار زنجیره تأمین بر عملکرد شرکت، اثرگذار است.
۱-۷- قلمرو مکانی و زمانی پژوهش
هر پایاننامه در حوزه علوم اجتماعی بویژه مدیریت در واقع در زمره تحقیقات کاربردی است. با توجه به اینکه آگاهی از سازمان، گروه، قشر یا جامعه ای که در آن تحقیق صورت میگیرد، میتواند بردرک بهتر فرایند و دستاوردهای تحقیق تاثیر دارد. از این رو تعریف و شناخت جامعه آماری ضرورت دارد (خاکی، ۱۳۸۶).
قلمرو مکانی: جامعه آماری در این پژوهش عبارت است از مدیران ارشد آشنا به استراتژیها و فعالیتهای شرکت در شرکت های صنعتی قطعه ساز خودرو استان سمنان.
قلمرو زمانی: موضوع تحقیق حاضر به فاصله زمانی ۱/۲/۹۲ تا ۳۰/۵/۹۳ مربوط می شود که در اردیبهشت ماه ۹۲ کار آغاز گردید و در مردادماه ۹۳ پایان یافت.
۱-۸- تعاریف عملیاتی متغیرهای پژوهش