آمارهای ارائه شده حاکی از آن است که به لحاظ زمانی، بیشتر سرقت‌های مقرون به آزار، درشب واقع می‌شوند.[۱۰۷] به لحاظ مکانی نیز بیشتر این نوع سرقت‌ها در مناطق آلوده از نظر روشنایی رخ می‌دهند. سرقت‌هایی هم که در روز اتفاق می‌افتد، عمدتاًً در مناطق خلوت و در ساعات میانی روز می‌باشد. موضوع مهم‌ّتر، در سرقت‌های مقرون به آزار و مسلّحانه که چاشنی خشونت بیشتری به همراه دارند، این است که مرتکبین آن ها همواره سعی می‌کنند که مکان‌ها و محل‌های سرقت، عاری از هر گونه تدابیر پیشگیرنده ی وضعی، همچون دوربین‌های مداربسته و نیز حضور فیزیکی پلیس باشد.
تعیین و تحلیل زمان و مکان سرقت و آماج های‌های انتخاب شده برای سرقت، (بزه دیده) می‌تواند در ارائه ی راه‌های پیشگیری از ارتکاب سرقت، کمک فراوانی به برنامه‌ریزان این امر نماید، که در فصل دوّم، تا حدودی به آن پرداخته‌ایم.
مبحث چهارم: وسایل مورد استفاده در ارتکاب جرم
بر اساس آمارها، در سرقت های مقرون به آزار ۸۵ درصد نوع وسیله ی نقلیّه، موتورسیکلت بوده،۱۰ درصد اتومبیل و ۵ درصد، سایر وسایل نقلیّه مورد استفاده قرار میگیرند. به لحاظ سلاح مورد استفاده نیز ۷۰ درصد کارد، ۲۵ درصد قمه و ۵ درصد از سایر سلاحها استفاده می‌کنند:
جدول شماره(۱۱): توصیف وسایل مورد استفاده سارقین مقرون به آزار
ردیف
وسیله
درصد
۱
وسیله نقلیه
موتور سیکلت
۸۵
۲
اتومبیل
۱۰
۳
سایر وسایل
۵
۴
سلاح
کارد
۷۰
۵
قمه
۲۵
۶
سایر سلاحها
۵
نمودار شماره(۱۱): توصیف وسایل مورد استفاده سارقین مقرون به آزار
وسایل وادواتی که مرتکبین سرقت‌های مقرون به آزار در جریان سرقت از آن استفاده می‌نمایند، به طور کلّی می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:
۱ـ وسایلی که جهت حضور یا فرار از صحنه سرقت مورد استفاده قرار می‌گیرد که شایع‌ترین آن ها موتورسیکلت و سپس، خودرو است.[۱۰۸] استفاده از موتورسیکلت بیشتر جهت سهولت در تهیّه ی آن و نیز قدرت مانور بالای آن است.
از وسیله نقلیّه ی خودرو نیز بیشتر جهت سوار نمودن قربانیان، به عنوان مسافر و سپس سرقت اموال و وسایل آنان که بعضاً با جرائم دیگری همچون ایراد ضرب و جرح، هتک حیثیّت، آدم‌ربایی و حتّی قتل نیز همراه است، استفاده می نمایند. در مواردی نیز سارقین، به عنوان مسافر سوار خودرو می‌شوند و به محض دور نمودن صاحب خودرو از محل‌های اَمن و بردن وی به منطقه ی مورد نظر، اموال وی را سرقت نموده و بعضاً مثل حالت قبل، جرائم خطرناک دیگری نیز انجام می‌دهند.
۲ـ وسایلی که جهت تهدید و یا آزار مالباخته در جریان سرقت قرار میگیرند که شامل انواع سلاح‌های گرم، سرد، قلّابی و نظایر آن می‌شود. امّا بیشترین سلاح مورد استفاده سارقان در جریان چنین سرقت‌هایی، سلاح‌های سرد نامتعارف، همچون کارد، قمه و چاقو و نظایر آن می‌باشد. این امر، نیز خود به دلیل سهولت در تهیّه ی چنین سلاحهایی و فقدان نصّ قانونی صریح، در مورد ممنوعیّت حمل و نگهداری آن ها می‌باشد.
گفتار دوّم: شیوه ی ارتکاب جرم
آنچه در این مبحث به آن خواهیم پرداخت، شیوه ی ارتکاب جرم در پرونده های مربوط به سرقت های مقرون به آزار یا تهدید است. لازم به ذکر است بیان این خصوصیّات و ویژگی‌ها، عمدتاًً ماحصل کار قضایی و امنیتی نگارنده است که در طول خدمت قضایی از پرونده های مورد بحث، استخراج شده است و بر مبنای استنباط و تفسیر نظری است؛ بنابرین با توجه به اینکه شاخصه و مبنای دقیقی، در این زمینه وجود نداشت، باالتّبع، آماری در این خصوص، تنظیم و صورت نگرفته است؛ هرچند با کمی تلاش این مهمّ نیز، دست یافتنی است.
با توجّه به مقدّمه ی مذکور، پاره ای از مهمترین ویژگی های مورد بحث، بدین قرارند:
مرتکبین چنین جرائمی، عمدتاًً از ورزیدگی و فیزیک جسمی مناسب بهره‌مند بوده و بیشتر قربانیان خود را به صورت اتّفاقی انتخاب می‌کنند؛ از این رو طرح‌ریزی خاصّی ندارند که حاکی از برنامه‌ریزی ویژه‌ای باشد. عموماً اهداف مادّی و مالی دارند. این متهمان طرح عملیّاتی نداشته و عمدتاًً نسبت به یک سوژه به طور آنی تصمیم میگیرند. بیشتر به صورت دو یا چند نفره، مرتکب جرم شده و تحقّق انگیزه ی سرقت آنان، اکثراً با ربایش همراه است.
متهمان سرقت‌های مقرون به آزار یا تهدید، فوق‌العاده هیجانی بوده و هنگام اوّلین اقدام مجرمانه، به دلیل حرفه‌ای نبودن و به طور ناخواسته، احتمالاً مالباخته را به قتل می‌رسانند. این متهمان در صورت توفیق در سرقت‌های به عُنف، این جرم را به همراه جرائم دیگر همچون تجاوزات جنسی انجام می‌دهند؛ ترجیح می‌دهند از درگیری با پلیس پرهیز کنند. لیکن در صورت شناسایی و احتمال دستگیری عمدتاًً عکس‌العمل‌های فرار و گریز یا درگیری با مأمورین را در پیش میگیرند. این سرقت‌ها، به ندرت انفرادی انجام می‌شود و اجتماع این گروه از بزهکاران ریشه در آشنایی در زمان زندانی بودن و یا ریشه در ولگردی در مناطق آلوده ی شهری دارد.
این متهمان، کمتر به عقوبت اعمال خود اندیشیده، در صورت توفیق در تکرار اعمال مجرمانه، خطرناک می‌شوند و گاهی سرقت را با جرائم خاصّی، همچون ربایش و هتک ناموس همراه می‌سازند.
متهمان چنین جرائمی، گرایش زیادی به شرب خمر و یا استعمال تفنّنی انواع موادّ مخدّر به خصوص تدخین و مصرف حشیش و داروهای روانگردان دارند. در صورت تکرار جرم، در انجام عمل بزهکارانه خود با بی پروایی با مجنی علیه، درگیر می‌شوند. قربانیان خود را عموماً در مناطق خلوت و در هنگام شب و نقاط کور که فاقد حفاظت و پوشش انتظامی‌است، گزینش می‌کنند.
تکرار جرم، آنان را به دست زدن به اعمال مجرمانه و دیگر اهداف پلید ضد اجتماعی و سرقت انواع خودروها گرایش می‌دهد تا از آن برای ارتکاب جرم بهره گیرند. در صورت سرقت خودرو، مال‌باختگان را به عنوان مسافر سوار می‌کنند و سپس موجودیشان را به زور میگیرند و یا اینکه مال‌باختگان مؤنّث را به نقاط حاشیه‌ای شهرها می‌برند و ضمن سرقت موجودی ، به آنان بی‌حرمتی اخلاقی روا می‌دارند.
چنین متّهمانی بیشتر با چهره ی آشکار، قربانیان را شکار کرده، فاقد هر گونه کمال‌‌اندیشی و آینده‌نگری بوده و عمدتاًً به محض دستگیری شکننده هستند و از اعمال خود نادم شده و اعتراف می‌کنند.[۱۰۹]
فصل دوّم
چالش‌ها
درآمد
