۲-۱۳ – عوامل روانی تأثیر گذار بر سرمایه گذاری
یکی از جدیدترین پژوهش‌های صورت گرفته در رابطه با شناسایی عوامل تاثیر گذار بر رفتار سرمایه گذاران ، پژوهشی است که توسط حسن ا لتمیمی در بازار سرمایه امارات صورت گرفت. وی متغیرهای تاثیر گذار بر رفتار سرمایه گذاران را در پنج گروه از عوامل طبقه بندی کرد. این عوامل عبارتند از : اطلاعات مالی و حسابداری، اطلاعات خنثی ، توصیه های جانبدارانه ، انطباق تصویر خود با شرکت و نیازهای شخصی سرمایه گذار . یافته های این پژوهش حاکی از این است که متغیرهای مرتبط با نظریه حداکثر کردن مطلوبیت از قبیل : رشد سودآوری ، سود نقدی پرداخت شده به سهام‌داران و سود هر سهم پیش‌بینی شده از مهمترین متغیرهای تاثیرگذار در قصد خرید یک سهم در بازار خواهد بود.
(۲۰۰۳ ،Tamimi – Hasan Al)
به طور کلی شواهد تجربی به دست آمده از مطالعات صورت گرفته در بازارهای سرمایه، گویای این واقعیت است که فرایند تصمیم گیری سرمایه گذاران و رفتار آن ها بسیار پیچیده بوده، امکان ارائه یک الگوی واحد برای پیش‌بینی رفتار آن ها در بازار، به راحتی میسر نخواهد بود. در بسیاری از مواقع رفتار سرمایه گذاران در بورس غیر‌عقلایی است و شناسایی دقیق محرک‌های رفتاری امکان پذیر نخواهد بود.
به طورکلی می توان گفت که عوامل روانی تاثیرگذار بر قصد افراد به سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار به این شرح هستند:
۱) عوامل بیوریتمی؛
۲) قدرت تحلیل ذاتی؛
۳) کسب پرستیژ ( وجهه ) سهام‌داران بودن؛
۴) انطباق تصویر ذهنی خریدار و تصویر واقعی شرکت؛
۵) میزان درجه ریسک پذیری؛
۶) میزان اعتماد به نفس.
علم بیوریتم، سالهاست که در عرصه علوم مختلف تاثیرگذار بوده، در حال تثبیت جایگاه در رشته‌های مختلفی از جمله مدیریت است و حال اینکه باید بررسی کرد که بیوریتم و سیکلهای مختلف آن (جسمی، ذهنی و احساسی) چگونه بر قصد و تصمیم فرد به سرمایه‌گذاری تأثیر گذارند . با توجه به کشفیات علم بیوریتم ، افراد در زمان‌های مختلف رفتارهای متفاوتی در زمینه‌های مختلف از خود نشان می‌دهند و این تغییر درونی می‌تواند علت رفتارهای بیرونی در زمینه‌های متفاوت باشد و به طورطبیعی شناخت دقیق و علمی از این رفتارها ، باعث افزایش شناخت از جعبه سیاه افراد (سرمایه گذاران) و پی بردن به عکس العمل ها و رفتارهای بیرونی آنان می‌شود.این مسئله با مثالی بیشتر روشن می شود:
فردی را در نظر بگیرید که در یک دوره زمانی ویژه مبلغ پولی را به دست آورده و به دنبال راهی برای سرمایه گذاری پول خود است. وی می‌تواند قطعه زمینی خریداری کرده، و یا پول خود را پس انداز بلند مدت کند و … حال اگر این فرد از لحاظ سیکل ذهنی در ناحیه اوج قرار داشته باشد، به دلیل اینکه در این حالت از لحاظ ذهنی بسیار توانمند است، و ذهن وی به او اجازه کنکاش هرچه بیشتر را می‌دهد، به سرمایه گذاری هایی که نیاز به تجزیه و تحلیل و قدرت ذهنی بالایی داشته باشد رو می آورد و از آنجا که سلولهای ذهنی وی از هر زمان دیگری مستعدتر و آماده‌تر می‌باشند، در آن دوره زمانی ویژه گرایش بیشتری به بازار بورس اوراق بهادار پیدا می‌کند
عامل مهم دیگری که از لحاظ روانی بر ذهنیت و قصد افراد تأثیر گذاراست، قدرت و توانایی تجزیه و تحلیل ذاتی افراد برای سرمایه گذاری است . به طور کلی اگر افراد احساس کنند که انرژی و استعدادهای لازم برای انجام کاری را به خوبی در اختیار دارند ، در آن فعالیت موفق‌تر از دیگران عمل می‌کنند. ما در طول تاریخ شاهد ظهور ابر مردانی بوده ایم که با اینکه از تکنیک‌ها و اصول رشته خود به صورت آکادمیک بهره مند نبوده اند ، ولی بسیار خوش درخشیده‌اند ، چرا که آن ها به صورت ذاتی و درونی در زمینه فعالیت خود قدرتمند بوده اند . حال اینکه بعضی از افراد که از لحاظ ذاتی (ارثی) از قدرت تحلیل بالایی برخوردار هستند و در واقع این‌گونه افراد با کمترین داده ها و اطلاعات در زمینه مورد نظر، تجزیه و تحلیل دقیقی را از خود بروز داده ، در نتیجه این‌گونه افراد در صورت شناخت این پتانسیل درونی،گرایش هر چه بیشتری به خرید سهام و فعالیت در بازار بورس اوراق بهادار دارند.
از عوامل مهم دیگری که افراد را به خرید سهام و سرمایه گذاری در بازار بورس اوراق بهادار تحریک می‌کند ، به دست آوردن وجهه سهامداربودن است ، بدین‌معنی که بعضی از افراد فقط به دلیل اینکه کسب وجهه کنند، سهامدار یک شرکت خاص می‌شوند، به عبارت دیگر این‌گونه افراد با خرید سهام شرکتهایی خاص (بیشتر سهام شرکتهایی که شهرت زیادی در بازار کسب کرده‌اند)خود را از لحاظ ذهنی ارضا می‌کنند، و در واقع، برای به دست آوردن این پرستیژ به خرید سهام انگیزه پیدا می‌کنند . کسب این نوع از پرستیژ می‌تواند از راه گفتن جمله هایی، نظیر اینکه: “من یکی از سهام‌داران شرکت…..هستم”،”دیروز در مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت…..حضور داشته ام” و … به دوستان و آشنایان به دست آید.این‌گونه سرمایه گذاران می توا نند طبقه بندی متنوعی را شامل شوند ، که یکی از این گروه ها، افرادی هستند که سهام را در مبالغ پایینی خریداری می‌کنند و بیشتر دانشجویانی هستند که در رشته‌های مرتبط با بورس(اقتصاد، حسابداری، مدیریت و..)در حال تحصیل هستند و آرزویشان دستیابی به جایگاه کسانی است که الگوی آنان قرار گرفته اند .
