هدف از این کنوانسیون بررسی تاثیرات نامطلوب تغییرات آب و هوایی است. اما هدف خاصی که کنوانسیون در راستای بررسی کلی تاثیرات تغییرات آب و هوایی دنبال می کرد، ثبات تراکم گازهای گلخانه ای در سطح که اجازه سازگاری طبیعی با تغییرات آب و هوایی را به اکوسیستم ها دهد. در خصوص این هدف، اصول مطرح شده در اعلامیه ریو در مورد توسعه و محیط زیست و دستور کار ۲۱ به عنوان راهنمای اعضای کنوانسیون مطرح بود که نشان دهنده عدالت درون نسلی، رویکرد احتیاطی، حق به توسعه پایدار و اصل مسئولیت مشترک اما متفاوت خواهد بود. کنوانسیون تغییرات آب و هوایی مقرر می‌کند که همه اعضا دارای تعهداتی در ارتباط موارد زیر هستند:
-
- ایجاد فهرستهای ملی از انتشار انواع گازهای گلخانه ای و تقلیل دهنده ها
-
- ارتقای همکاری علمی و فنی
-
- مدیریت پایدار جنگل ها، اقیانوس ها و اکوسیستم ها
- ادغام ملاحظات تغییرات آب و هوایی در سیاست‌های محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی در سطح ملی[۶۱]
تعداد مشخصی از اعضای کنوانسیون بر اساس طبقه بندی که در ضمایم این کنوانسیون صورت گرفته است، تعهدات اضافی نسبت به دیگر کشورها عهده دار هستند. کشورهای عضو شامل کشورهای صنعتی هستند. این کشورها متعهد شده اند تا سال ۲۰۰۰ میزان انتشار گازهای گلخانه ای خود را تا میزان تعیین شده انتشار گاز در سطوح سال ۱۹۹۰ کاهش دهند. به منظور این هدف، کشورها ملزم به تصویب سیاست‌ها و تدابیری برای کاهش تاثیرات منفی تغییرات آب و هوایی هستند. این تدابیر از طریق کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و حفاظت از تقلیل دهنده های گازهای گلخانه ای صورت می‌گیرد. با این وجود، نحوه بیان کنوانسیون ۱۹۹۲ به نحوی مبهم ارزیابی شده است، به طوری که یک تعهد الزام آور بیان شده در کنوانسیون، همچنان مورد سوال و انتقاد بوده است.
کشورهای عضو کنوانسیون در انجام تعهدات خود نسبت به کنوانسیون می‌توانند بر اساس دیدگاه ها، منابع، اقتصاد و دیگر شرایط که مختص به هر یک است و با دیگران متفاوت است، عمل کنند و اعضا می‌توانند به طور مشترک سیاست‌ها و تدابیری را برای اجرای کنوانسیون اتخاذ کنند. این مقررات منجر به انجام مذاکرات بیشتر در مورد تعیین میزان خاص کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در پروتکل کیوتو ۱۹۹۷ شد. کنفرانس اعضای کنوانسیون به عنوان نهاد اصلی نظارتی کنوانسیون عمل می‌کند و به طور منظم به منظور بررسی تناسب، اجرا و تاثیرگذاری این کنوانسیون و پروتکل کیوتو نشست برگزار می‌کند. کنفرانس اعضاء توصیه هایی از بخش فرعی مشاوره فنی و عملی دریافت می‌کند. بخش تکمیلی اجرای کنوانسیون نیز توصیه هایی در مورد موضوعات اجرایی و خط مشی ها ارائه می‌دهد. دبیرخانه تامین کننده اطلاعات معتبر در مورد اجرای این کنوانسیون است. اکنون که پروتکل کیوتو لازم الاجرا شده است، کنفرانس اعضا نیز می‌تواند نشست رسمی اعضا برای پروتکل را برگزار کند که به عنوان (نشست مشترک) کنفرانس اعضا/ نشست اعضا نامیده می شود. نشست نخست اعضا به همراه یازدهمین کنفرانس اعضای کنوانسیون در نوامبر- دسامبر ۲۰۰۵ برگزار شد. این کنوانسیون در ایران در سال ۱۳۷۵ توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.
۲-۲-۲-۲۳- کنوانسیون مبارزه با بیابان زایی سازمان ملل در کشورهایی که به طور جدی با خشکسالی یا بیابان زایی مواجه هستند (بویژه آفریقا)
کنوانسیون ۱۹۹۴ مقابله با بیابان زایی مشتمل بر تعهدات ویژه ای برای دول عضو متاثر از بیابان زایی است و مسئولیت های اضافی را برای دول عضو بیان کرده‌است. سازمان ملل متحد نخستین معاهده بین‌المللی راجع به یکی از جنبه‌های حفاظت از خاک یعنی بیابان زایی در سال ۱۹۹۴ تصویب کرد. بیابان زایی به عنوان تخریب زمین در مناطق خشک، نیمه خشک که در اثر عوامل متعددی مانند تغییرات آب و هوایی و فعالیت‌های انسانی به وجود می‌آید. کنوانسیون برای مبارزه با بیابان زایی و کاهش اثرات خشکسالی در کشور متاثر از این پدیده، از تنظیم و اجرای برنامه های مؤثر پشتیبانی می‌کند. این برنامه ها عبارتند از: راهبردهای بلندمدتی که بر حاصلخیزی زمین و احیای آن، حفاظت و مدیریت پایدار زمین و منابع آب تمرکز می‌کنند.[۶۲] این کنوانسیون الحاقیه اجرایی منطقه ای برای شمال مدیترانه در ۱۰ ماده دارد. همچنین الحاقیه اجرایی منطقه ای برای آسیا، آمریکای لاتین و کارائیب دارد که مهمترین این الحاقیه ها مربوط به آفریقاست. این کنوانسیون مشتمل بر یک مقدمه و چهل ماده و چهار الحاقیه است. ایران در سال ۱۳۷۵ این کنوانسیون را در مجلس شورای اسلامی تصویب نمود[۶۳].
۲-۲-۲-۲۴- کنوانسیون مربوط به مدیریت ذخایر ماهیان مهاجر و دوکاشانه ای(کنوانسیون ملل متحد در زمینه حقوق دریاها مصوب ۱۹ آذر ۱۳۶۱ راجع به حفظ و مدیریت ذخایر ماهیان مهاجر و دو کاشانه ای)
این کنوانسیون مشتمل بر یک مقدمه و ۵۰ ماده و ۲ ضمیمه است. ماهی در این کنوانسیون شامل نرم تنان و سخت پوستان به استثنای گونه هایی است که به خانواده غیرمهاجر تعلق دارند. هدف این موافقتنامه، ضمانت حفظ درازمدت و بهره برداری پایدار از ذخایر ماهیان مهاجر و دوکاشانه ای از طریق اجرای مؤثر مفاد مربوط به کنوانسیون است. اهداف این کنوانسیون عبارتند از: ۱- حفاظت، مدیریت و توسعه ذخایر آبزی زنده دریایی، ۲- حمایت از منافع خاص دولت‌ها (در منطقه یا خارج از آن)، ۳- تهیه چارچوبی برای جمع آوری و ارزیابی آمار داده ها، ۴- تخصیص سهمیه ای صید، ۵- دستیابی به دانش علمی و فنی بهتر در مورد ذخایر آبزی و ابزار صید و ۶- ارائه شکل رسمی و مشخص از ساز و کارهای حل و فصل اختلافات. این کنوانسیون در سال ۱۳۷۶ توسط مجلس شورای اسلامی در ایران تصویب شد[۶۴].
۲-۲-۲-۲۵- کنوانسیون منطقه ای کویت در مورد کنترل جابجایی فرامرزی دریایی و دفع زباله های خطرناک و دیگر زباله ها (تهران)
به دنبال تصویب کنوانسیون کویت، چندین پروتکل تصویب شد که یکی از این ها در مورد جابجایی فرامرزی دریایی و دفع زباله های خطرناک و دیگر زباله ها است. این پروتکل در سال ۱۹۹۸ تصویب شد و در سال ۲۰۰۱ لازم الاجرا شد. این کنوانسیون یک ماده واحده منضم به متن پروتکل که شامل شانزده ماده و پنج ضمیمه است و به صورت خاص به دنبال وضع مقرراتی برای مدیریت مناسب و کنترل جابجایی فرامرزی زباله های خطرناک و دیگر زباله در این منطقه است که خطراتی را برای سلامتی بشر و محیط زیست وارد می‌کند. مقررات این پروتکل شامل موارد زیر نمی گردد: الف) زباله های رادیواکتیوی تحت مقررات سند دیگر، ب) زباله های ناشی از تأسیسات نفتی نزدیک ساحل که پروتکل ۱۹۹۸ کویت ناظر بر آلودگی دریایی ناشی از اکتشاف و بهره برداری از فلات قاره که در مورد آن ها مقررات وضع نمی شود، ج) جابجایی فرامرزی زباله ها از راه خشکی یا از طریق هوا و د) زباله هایی که جابجایی و دفع آن ها بر محیط زیست دریایی در سازمان منطقه ای راپمی مزاحمت ایجاد نکند. این پروتکل در سال ۱۳۸۰ توسط مجلس شورای اسلامی ایران تصویب شد[۶۵].
۲-۲-۲-۲۶- کنوانسیون بین‌المللی جلوگیری از آلودگی دریا ناشی از کشتی ها (مارپول)
