استقلال دارای دو بعد است استقلال ظاهری (حسابرس مستقل به نظر می‌رسد)واستقلال باطنی (حسابرس به طور واقعی مستقل باشد )(فدراسیون بین‌المللی حسابداران ۲۰۰۱و انجمن حسابداران خبره کاندا ۲۰۰۰، انجمن حسابرسان استرالیا ۲۰۰۱ ، انجمن حسابدارن مدیریت انگلستان ۲۰۰۱)
مقایسه استقلال دریازده کشور فرانسه و هلند‚، سویس، انگلستان، آلمان، اردن، کویت، کانادا، مکزیک، آمریکا، و ژاپن پرداختند و به این تنیجه رسیدند که به استثنای کشور سوئیس بقیه کشورها هم به استقلال ظاهری و هم استقلال باطنی حسابرس توجه جدی دارند.(بلورد ونیدیس، ۱۹۸۵)[۱۵]
استقلال حسابرسان در هر دو جنبه ظاهری و باطنی برای قابلیت اتکای گزارش گری و در نتیجه برای فرایند شکل گیری سرمایه حیاتی است.(شووتز، ۱۹۹۴)
طی تحقیقی در کشور مالزی تاثیر چند عامل از جمله رقابت، کمیته ی حسابرسی صاحب کارو اندازه ی مؤسسه حسابرسی را براستقلال حسابرس مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسید که رقابت میان مؤسسات حسابرسی تاثیر مثبتی بر استقلال حسابرس داشته اما اندازه مؤسسه حسابرسی دارای تاثیر منفی بوده و کمیته ی حسابرسی نیز از دید گاه آزمودنی ها مهم نبود. (گول.۱۹۸۹)
تاثیر خدمات غیر حسابرسی، حق الزحمه ی معوق، اندازه شرکت مورد حسابرسی وشاغل بودن همسر حسابرس در شرکت مورد حسابرسی را بر استقلال حسابرس در سه کشور آمریکا، آلمان، فیلیپین مورد بررسی قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که به جز حق الزحمه ی معوق سایر عوامل تاثیر تعیین کننده ای بر استقلال حسابرس ندارند(آگاسر ودوپینگ،۱۹۹۱)
در تحقیقی که درکشور کانادا انجام داد به این نتیجه رسید که از دیدگاه مدیران مؤسسات اعتباری وبانک ها رقابت در حرفه ی حسابرسی مستقل نسبت به مدیران بانک ها وموسسات اعتباری نگرانی کم تری داشتند. (بارتلت، ۱۹۹۳)[۱۶]
طی تحقیقی در کشور مالزی تاثیر چند عامل از جمله کمیته ی حسابرسی صاحب کار بر استقلال حسابرس را مورد بررسی قرار دادند. نتایج تحقیق نشان داد که از دیدگاه حسابرسان مستقل و حسابدارن شاغل در شرکت های تولیدی وجود کمیته ی حسابرسی صاحب کار بر استقلال حسابرس تاثیر افزاینده دارد. (تئوه ولیم ، ۱۹۹۴)
طی تحقیقاتی در کشور انگلستان ۲۵ عامل افزاینده ی استقلال حسابرس از جمله رقابت در حرفه ی حسابرسی، اندازه شرکت صاحب کار و کمیته ی حسابرسی صاحب کار را مورد بررسی قراردادند. نتیجه تحقیق نشان داد از دیدگاه مدیران مالی شرکت ها، شرکای مؤسسات حسابرسی و تحلیل گران مالی ۲۵ عامل یادشده به ویژه رقابت، اندازه شرکت صاحب کار و کمیته حسابرسی مهم ترین عامل افزاینده استقلال حسابرس درمیان ۲۵ عامل افزاینده استقلال حسابرس هستند. (بیتی و همکارانش .۱۹۹۹)
اثررقابت بر استقلال و کیفیت کار حسابرسی در کره ی جنوبی مورد بررسی قرار داد وبه این نتیجه رسید مدیرانی که گزارش های مشروط دریافت کرده بودند بیش از مدیرانی که گزارش های مقبول دریافت کرده بودند،حسابرسانشان را تغییر داده‌اند. علاوه بر این؛ این مدیران احتمال دریافت گزارش های مقبول بیشتری در حسابرسی های بعدی داشتند .پارک نتیجه گیری می‌کند که رقابت، فرصت جدیدی به مدیریت صاحب کار می‌دهد تا حسابرس مورد نظر خود را انتخاب کند. وی درادامه می‌گوید: از نظر دولت ها و مجامع حرفه ای هدف اصلی رقابت افزایش کیفیت حسابرسی است اما این هدف زمانی تحقق می‌یابد که مدیریت صاحب کار از شهرت کافی برخوردار باشد وحسابرسان لایق و حرفه ای را انتخاب کند. به نظر می‌رسد دو عامل ساختار مؤسسه ی حسابرسی (به کار گیری کنترل کیفیت و…….) و مدیریت صاحب کار(انتخاب حسابرس با استقلال و کیفیت برتر ) می‌توانند از رقابت برای افزایش استقلال حسابرس بهره جویند. بر عکس، دوعامل یاد شده می‌توانند از رقابت سوء استفاده کرده واستقلال را کم رنگ کنند. (پارک ، ۱۹۹۰)[۱۷]
از هر حسابرسی می‌خواهد که تمام روابط میان حسابرس و شرکت صاحب کار را که بر استقلال حسابرس و قضاوت وی تاثیر می‌گذارد به کمیته حسابرسی صاحب کار گزارش کند. (کمیته استاندارد های استقلال، ۱۹۹۹)
نقش کمیته های حسابرسی صاحب کار خیلی بیش از رابط میان شرکت وحسابرس است و تاکید بر آن است که کمیته ی حسابرسی صاحب کار باید نقش کلیدی در انتخاب حسابرس مستقل داشته باشد.(انجمن حسابدارن مدیریت انگلستان، ۲۰۰۱)
شرکت های بزرگ با کیفیت معمولاً مکانیزم کنترل قوی تری دارند وسعی می‌کنند حسابرسان با کیفیت بالاتر را انتخاب کنند. مؤسسه تحقیقاتی در گزارشی که به کمیته استاندارد های استقلال ارائه کرد در مورد رابطه ی اندازه ی شرکت صاحب کار واستقلال حسابرس می‌گوید:از نظر آزمودنی ها ،اندازه یک شمشیر دو بله است وبیش تر آزمودنی ها امکان سوء استفاده مساوی را هم برای شرکت های بزرگ و هم برای شرکت های کوچک قایل بودند. شرکت های بزرگ تر سیستم کنترل داخلی قوی داشته و کیفیت گزارش گری بالایی دارند. از طرف دیگر، به دلیل حق الزحمه ی حسابرسی بیش تر حسابرسان سعی می‌کنند به هر قیمتی حسابرسی این شرکت ها را به دست آروند. اگر چه شرکت های کوچک تر دارای حق الزحمه ی حسابرسی پاینی هستند اما ممکن است حسابرسی ساده تری داشته باشند. حسابرسان این شرکت ها سعی می‌کنند با صاحب کار رابطه ای دوستانه داشته باشند. بنابرین، اندازه (بزرگ و کوچک ) شرکت مورد حسابرسی می‌تواند هم منجر به افزایش استقلال و هم منجر به کاهش استقلال حسابرس شود.(اسکلایف، ۲۰۰۰)[۱۸]
مؤسسات بزرگ حسابرسی از شهرت بالاتری برخوردارند و معمولاًهزینه بیش تری را صرف آموزش حسابرسان خود می کنندو کنترل کیفی قوی تری دارند. مؤسسات حسابرسی بزرگ برای افزایش کیفیت حسابرسی خود، سرمایه گذاری زیادی می‌کنند.(دوپوچ وسیر مونیک، ۱۹۸۰)
به همین دلیل، کمیته استاندارد های استقلال شهرت و اعتبار مؤسسه حسابرسی را مهم ترین عامل حفاظت از از استقلال آن می‌داند. (کمیته استاندارد های استقلال ، ۱۹۹۹)
مؤسسات حسابرسی بزرگ تر باید قادر به مقاومت بیش تری در برابر مدیریت صاحب کاران باشند.زیرا، یا اثر فشار صاحب کار بر این گونه مؤسسات زیاد است ویا این که شهرت و اعتبار مؤسسه ی حسابرسی اثر این فشار را از بین خواهد برد(پارک، ۱۹۹۰)
طی تحقیقی به این نتیجه رسیده شد که مؤسسات حسابرسی مشهور قیمت های بالاتری داشته واز اعتبار وشهرتشان بیش تر مواظبت می‌کنند (کریسول وهمکارانش، ۱۹۹۵)
از دید گاه حسابرسان مستقل و کاربران صورت های مالی، ریسک از دست دادن استقلال در مؤسسات حسابرسی کوچک تر، بیش تر است.(شوکلی، ۱۹۸۴)
هشت مؤسسه بزرگ حسابرسی جهان مستقل تر به نظر می‌رسند و صورت های مالی حسابرسی شده توسط این مؤسسات قابل اتکا تر هستند(مک کینلی و همکارانش، ۱۹۸۵)
مؤسسات حسابرسی بزرگتر، مستقل تر از مؤسسات حسابرسی کوچک تر هستند. (فرانسیس وهمکارانش، ۱۹۹۸)
