در زمینه تعدد جرم کتبی چاپ و منتشر شده که می‌توان به مجموعه مقررات و نظرات مربوط به تعدد جرم محمد خاکپور[۱] در سال ۱۳۴۷، مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم غلامحسین الهام[۲] سال ۱۳۷۸، بررسی تاریخی و تطبیقی قاعده تعدد جرم مرحوم ضیاالدین پیمانی[۳] سال۱۳۷۴ و تعدد و تکرار جرم در حقوق جزا سید یزدالله طاهری نسب[۴] سال ۱۳۸۱ اشاره نمود و البته هرکدام از این کتب به طور کلی به قاعده تعدد جرم پرداخته‌اند. به صورت تطبیقی نیز پایان نامه‌ای به بحث تعدد جرم در حقوق ایران، لبنان و فرانسه توسط محمد کورانی در دانشگاه امام صادق[۵] پرداخته شده است. نویسنده از این کتب استفاده نموده و در جاهای بسیار زیادی که مشابه بودند از یکی از این منابع استفاده شد و بیشتر کتاب تعدد جرم دکتر طاهری نسب به دلیل کامل بودن مد نظر قرار داده شد. در زمینه تعارض قوانین با توجه به اینکه در پایان نامه کارشناسی ارشد محمد کورانی به آن پرداخته شده بود مد نظر قرار گرفته است. در خصوص تعدد جرم به عنوان یک قاعده کلی کتب فوق الذکر چاپ و منتشر شده است ولیکن در خصوص تعدد معنوی چون به صورت خاص نپرداختند، عنوان این رساله بدیع محسوب می‌شود.
۱-۴ فرضیات
در این پایان نامه نویسنده با بررسی قوانین کیفری سعی نموده است، ابهامات زیر را روشن و فرضیات زیر را اثبات نماید. در این رساله، فرضیاتی را که بعضی از حقوق دانان در کتب خود به اثبات رساندند و در برخی موارد از آن ها که اختلاف نظر وجود داشت نیز آورده شده است چندین کتب در ارتباط قاعده تعدد جرم منتشر شده در این کتب به تعدد معنوی جرم به صورت دقیق پرداخته نشده است. این رساله اولین نوشتاری است که به صورت جزیی تمام موارد، مسائل و اشکالات مربوط به تعدد معنوی را بررسی نموده است.
-
- یافتن مصداقی که دقیقاً مشمول فعل واحد و عناوین متعدد جرم باشد دشوار و یا نادر است.
-
- تعدد معنوی را نمی‌توان فقط به جرایم مطلق ارتباط داد.
- تخیف قابل اعمال نسبت به تعدد معنوی مبتنی بر تخفیف درجه‌ای است.
۱-۵ اهداف تحقیق
هدف این پژوهش پاسخگوئی به ابهام یا ابهاماتی است که در بین نظرات دکترین در ارتباط با تعدد معنوی جرم است و مهمترین ابهام این است که پیش‌بینی سیستم تعدد معنوی با توجه به اینکه یافتن مصداق برای آن محل سوال است از لحاظ قانونی لازم است یا خیر؟ ضمن اینکه بررسی همه مواردی که به عنوان یک مصداق از تعدد معنوی در نوشته های حقوق دانان مورد اشاره قرار گرفته‌اند به نوعی صحت آن ها مورد شک است، و در صورتی که این نهاد پذیرفته شود برای رفع مشکلاتی که در زمینه مقررات دادرسی و شکلی به وجود می‌آید چه کارهایی باید انجام شود از اهداف دیگر تحقیق است. در کل هدف نهایی این تحقیق ارائه تحلیل صحیحی از تعدد معنوی در حقوق ایران و تلاش در جهت رفع ابهاماتی است که در این حوزه از حقوق کیفری حاکم است.
۱-۶ روش تحقیق
مطالعه و گردآوری مطالب در ارتباط با عنوان رساله، در بین قضات و حقوق دانان که با اختلافات زیادی روبرو است، می‌طلبید در این خصوص به روش مطالعات می‌دانی روی آورد، و لیکن اهل فن در این زمینه حقوق دانان هستند که در تألیفات خود به طور مختصر در این مورد پرداخته‌اند. در چندین مورد که به قضات و نمایندگان مجلس و اداره تدوین لوایح کیفری قوه قضائیه مراجعه شد که در این زمینه به طور دقیق بررسی نکرده بودند یا اینکه کتب حقوق دانان را معرفی کردند. و لذا مطالعات انجام شده برای نگارش این رساله غالباً کتابخانه‌ای و توصیفی است. از کتب کتابخانه‌های تخصصی حقوق، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، کتابخانه قوه قضائیه قسمت تدوین لوایح کیفری و کتابخانه دانشگاه های متعدد و… جهت مطالعه و بررسی منابع استفاده شده است. اگر به کتب حقوق جزای عمومی نگاه کنیم به این مهم فقط در چند صفحه پرداخته شده در کتاب‌های تعدد جرم نیز به جز کتاب دکتر طاهری نسب زیاد به موضوع پرداخته نشده است. در این رساله از کتب حقوق دانان بزرگ به صورت خلاصه یا به صورت کلی با ذکر منبع استفاده شده است.
۱-۷ قلمرو تحقیق
عنوان پایان نامه «بررسی تعدد معنوی در حقوق کیفری ایران» می‌باشد. همان گونه که از عنوان پایان نامه مشخص است قلمرو بحث در حوزه حقوق و قوانین کیفری ایران اعم از قانون مجازات عمومی سابق، قانون مجازات اسلامی، قانون آیین دادرسی کیفری و دیگر قوانین کیفری مرتبط می‌باشد. و با توجه به اینکه این قاعده در قانون مجازات ایران از بدو امر از قانون مجازات فرانسه اقتباس شده است، بنابرین ناگزیر به بررسی مختصر قانون مجازات فرانسه در ارتباط با عنوان نیز شده است.
این پایان نامه مشتمل بر پنج فصل می‌باشد که در فصل اول به کلیات و در زیر مجموعه آن به بیان مسأله، چگونگی روش تحقیق، قلمرو تحقیق و اهداف و فرضیات پرداخته شده است. در فصل دوم هستی شناسی تعدد معنوی یا به عبارت دیگر مبانی وجودی تعدد معنوی را مورد بررسی قرار داده است که از این رهگذر در مباحث اولیه تعاریف تعدد جرم، تعدد معنوی جرم، ماهیت و انواع تعدد معنوی و در مباحث بعدی بنیانهای نظری و نظریات فلسفی و حقوقی در ارتباط با تعدد معنوی و همچنین جایگاه حقوقی و سوابق تاریخی و تقنینی را بررسی کرده‌است. فصل سوم به وصف شناسی تعدد معنوی پرداخته و در قسمتی نیز به بحث تعارض یا تنازع قوانین مرتبط با بحث تعدد معنوی پرداخته شد. فصل چهارم این رساله به بررسی ضمانت اجرا و مقررات حاکم بر تعدد معنوی و آثار و ابهاماتی که در فرایند دادرسی تعدد معنوی وجود دارد پرداخته شده است. در آخرین فصل این رساله به نتیجه گیری از مطالب و پاسخ به سوالات و فرضیات مطرح شده پرداخته و در انتها منابع و مآخذ پایان نامه آورده شده است.
فصل دوم: هستی شناسی تعدد معنوی
در این فصل سعی شده در مباحث اولیه به بررسی موضوعات کلی در ارتباط با عنوان رساله، اعم از تعاریف تعدد جرم و تعدد معنوی، و همچنین ماهیت و انواع تعدد معنوی و در مباحث بعدی به بنیانهای نظری مربوطه اعم از نظریات فلسفی، رویکردها و سیستم‌های تعدد معنوی و همچنین اصل فردی کردن مجازات‌ها و در انتها به جایگاه حقوقی و پیشینه تعدد معنوی به صورت تاریخی و تقنینی پرداخته شده است.
