کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

علامه طباطبایی در ابتدای ورودش به قم به قاضی معروف بود، چون از سلسله سادات طباطبایی هم بود، خودش ترجیح داد به طباطبایی معروف شود. با ظاهری ساده، عمامه‌ای کوچک و قبایی از جنس کرباس آبی رنگ و دگمه‌های باز قبا و بدون جوراب با لباس کمتر از معمول، در کوچه‌های قم تردد داشت و در ضمن خانه بسیار محقر و ساده‌ای داشت. سید علی قاضی، مهم‌ترین استاد او و مؤثرترین شخص در تربیت روحی وی بود. به طوری که خود او گفته‌است: ما هر چه داریم از قاضی داریم. مرتضی طالقانی (فلسفه )، سید حسین بادکوبی( ریاضیات)، سید ابوالقاسم خوانساری( خارج فقه و اصول ) ،محمدحسین غروی اصفهانی میرزا حسین نائینی (رجال)حجت کوه کمری.(حسینی تهرانی،۱۳۷۹،ص۱۳۲)

۳-۲-۲-تألیفات و آثار:

علامه طباطبایی دو اثر شاخص دارد، که بیشتر از سایر آثار وی مورد توجه قرار گرفته‌است.نخست تفسیر المیزان است، که در ۲۰ جلد و طی ۲۰ سال به زبان عربی تالیف شده‌است. در این تفسیر، از روش تفسیر قرآن به قرآن» استفاده شده‌است، و علاوه‌بر تفسیر آیات و بحث‌های لغوی در بخش‌هایی جداگانه با توجه به موضوع آیات مباحث روایی، تاریخی، کلامی، فلسفی و اجتماعی نیز دارد. این اثر به دو شکل منتشر شده‌است: نخست در چهل جلد، و سپس، در ۲۰ جلد. این اثر توسط سیدمحمد باقر موسوی همدانی به زبان فارسی ترجمه شده‌است.اثر مهم دیگر او اصول فلسفه و روش رئالیسم است. این کتاب شامل ۱۴ مقاله فلسفی است، که طی دهه های ۲۰ و ۳۰ شمسی تالیف شده و توسط مرتضی مطهری و با رویکرد فلسفه تطبیقی شرح داده شده‌است این کتاب نخستین، و یکی از مهم‌ترین کتاب‌هایی است که به بررسی مباحث فلسفی، با توجه به رویکردهای حکمت فلسفی اسلامی و فلسفه جدید غربی پرداخته‌است. ( فدایی مهربانی،۱۳۹۱،ص۵۴)

آثار محمدحسین طباطبایی (به استثنای تفسیر المیزان) را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد:کتاب‌های به زبان عربی،کتاب توحید که شامل ۳ رساله‌است: رساله در توحید،رساله در اسماء الله،رساله در افعال الله.کتاب انسان که شامل ۳ رساله‌است: الانسان قبل الدنیا،الانسان فی الدنیا،الانسان بعد الدنیا، رساله وسائط که البته همگی این رساله‌ها در یک مجلد جمع‌ آوری شده و به نام هفت رساله معروف است.رساله الولایه،رساله النبوه و الامامه،بدایه الحکمه،نهایه الحکمه،(این دو کتاب از متون درسی فلسفی حوزه و دانشگاه محسوب می‌شود.)کتاب‌های به زبان فارسی:شیعه در اسلام،قرآن در اسلام (به بحث درباره مباحث قرآنی از جمله نزول قرآن، آیات محکم و متشابه ناسخ و منسوخ و… پرداخته‌است.)، وحی یا شعور مرموز،اسلام و انسان معاصر،حکومت در اسلام، سنن النبی (درباره سیره و خلق و خوی پیامبر اسلام در بخش‌های مختلف زندگی فردی و اجتماعی ایشان است.) اصول فلسفه و روش رئالیسم (‌در مورد مبانی فلسفی اسلامی و نیز نقد اصول مکتب ماتریالیسم دیالکتیک است.علی و فلسفه الهی:خلاصه تعالیم اسلام،رساله در حکومت اسلامی،نسب‌نامه خاندان طباطبایی (اولاد امیر سراج الدین عبدالوهاب)،شرحی کوتاه بر دیگر آثار: بدایه الحکمه:کتابی که یک دوره تدریس فشرده فلسفه برای دوستداران علوم عقلی در قم و سپس دانشگاه‌های کشور شد.نهایه الحکمه:این اثر برای تدریس فلسفه با توضیحی بیشتر، عمقی افزون تر و سطحی عالی تر تدوین شده‌است.حاشیه بر کفایه:کتابی اصولی پیرامون قوانین استنباط است.مجموعه مذاکرات با پروفسور هانری کربن:او که محققی فرانسوی است پیرامون چگونگی شیعه و مباحث اعتقادی و… مذاکراتی با وی داشته که در این کتاب وجود دارد. رساله انسان قبل از دنیا، در دنیا و بعد از دنیا:این کتاب که اکنون با نام «انسان از آغاز تا انجام» ترجمه شده‌است مباحثی مفید از عوالم سه گانه ماده، مثال و عقل مطرح کرده و پیرامون شبهات و دغدغه خاطر جوانان مطالبی بسیار مفید و لازم ارائه کرده‌است. (نصری،۱۳۸۳، ص ۳۵)

در محضر علامه طباطبائی:این کتاب توسط محمد حسین رخشاد نوشته شده‌است و شامل پرسش‌ها و پاسخ‌های زیادی در موضوعات مختلف از علامه‌است.شیعه در اسلام:علامه این کتاب را برای معرفی عقاید شیعه به طور عقلانی نوشته‌است. ولایت‌نامه،این یک رساله عرفانی از وی است که همایون همتی آن را ترجمه کرده‌است و انتشارات روایت فتح آن را منتشر کرده‌است. علامه شاگردان زیادی تربیت کرد، که در زیر نام مهم‌ترین آن ها ذکر می‌گردد: مرتضی مطهری، محمد جواد باهنر، عبدالله جوادی آملی، سید محمد حسینی بهشتی، حسن حسن زاده آملی، محمدتقی مصباح یزدی، محمدرضا نکونام، غلامحسین ابراهیمی ینانی، محمد محمدی گیلانی، محمد صادقی تهرانی، سید جلال الدین آشتیانی، علی قدوسی، سید مرتضی جزایری، آیت الله شیخ محمود امجد، عبدالله فاطمی نیا، بیات زنجانی، محمدمفتح،محمد ماعیل صائنی زنجانی، ابراهیم امینی،عزالدین حسینی زنجانی، دکتر جواد مناقبی، یحیی نصاری شیرازی، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، سید محمد علی موحد ابطحی، حسینلی منتظری، سید محمدحسین حسینی طهرانی، امام موسی صدر، ناصر مکارم شیرازی، حسین نوری همدانی،سید علی خامنه‌ای،سید محمد خامنه‌ای،سید حسین نصر،داریوش شایگان، حسین مظاهری ،علی اصغر کرباسچیان و همچنین بسیاری از روشنفکران در جلسات مباحثه از ایشان بهره گرفتند.( فدایی مهربانی،۱۳۹۱،ص۵۵)

۳-۲-۳-مفهوم تربیت:

در زبان فارسی، واژه «تربیت» به معنای پروردن و آموختن آمده است.(دهخدا) در زبان عربی نیز چون از دو ریشه اشتقاق یافته، معانی گوناگون پیدا ‌کرده‌است؛ ریشه نخست تربیت، «ربب» است که به معنای اصلاح و تدبیر و سرپرستی کردن، خوب رسیدگی کردن و به اتمام رساندن و کامل کردن آمده است. ریشه دوم تربیت «ربو» است که به معنای رشد و نمو، افزودن و پرورش جسمی است.

معنای اصطلاحی تربیت عبارت است از:برانگیختن و فراهم آوردن موجبات رشد و پرورش و شکوفایی تمام استعدادها و توانایی‌های انسان، به منظور رسیدن به کمال و سعادت مطلوب(بهشتی ،۱۳۸۷)

بر این اساس می توان بینش در بیماران وسواسی را روی پیوستاری قرار دارد که از بینش خوب –که در آن بیماران به افراطی و غیر منطقی بودن افکار و نگرانی هایشان به خوبی آگاهند- تا اطمینان هذیانی^[۶]– که در آن وسواس ها واقعی و منطقی در نظر گرفته می شود- گسترده شده است(مارکوا و همکاران، ۲۰۰۹؛ کشیاپ، ۲۰۱۲؛ اونن،۲۰۱۳). از این رو نسخه چهارم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، بینش ضعیف را به صورت ناتوانی فرد برای تشخیص افراطی یا غیرمنطقی بودن نشانه های خود تعریف می‌کند(انجمن روانپزشکی امریکا،۱۹۹۴؛کشیاپ، ۲۰۱۲). همچنین آنچه که در نسخه چهارم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی تحت عنوان بینش ضعیف مطرح شده، در نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی به صورت بینش خوب یا نسبتا خوب، بینش ضعیف و عدم بینش ، تصحیح شده است(انجمن روانپزشکی آمریکا^[۷]، ۲۰۱۳).

بینش ضعیف در اختلال وسواس فکری – عملی با برخی ویژگی های بالینی از قبیل تعداد و شدت بیشتر وسواس و اجبار ها، سن شروع پایین تر، طولانی تر بودن مدت بیماری، دوره مزمن بیماری و شدت بیشتر بیماری ارتباط دارد(کیشور^[۸] و همکاران،۲۰۰۴؛ کاتاپانو^[۹] و همکاران،۲۰۰۱؛ کاتاپانو و همکاران، ۲۰۱۰؛ جاکابوسکی^[۱۰]، ۲۰۱۱؛ بلینو^[۱۱] و همکاران، ۲۰۰۵؛کشیاپ، ۲۰۱۲). همچنین اختلال شخصیت اسکیزوتایپال، نشانه های افسردگی همبود یا وسواس ها و اجبارهای انباشت با بینش ضعیف مرتبط است (ماتسوناگا^[۱۲] و همکاران، ۲۰۰۲؛ ترکسوی^[۱۳] و همکاران، ۲۰۰۲؛ آلونسو^[۱۴] و همکاران، ۲۰۰۸؛ کیشور، ۲۰۰۴؛ بلینو و همکاران، ۲۰۰۵؛ ساموئل^[۱۵] و همکاران، ۲۰۰۷؛ براردیس^[۱۶] و همکاران، ۲۰۰۵، اونن، ۲۰۱۳). ازسوی دیگر ، بینش پایین به عنوان یک از قوی ترین پیش ­بینی کننده های نتیجه درمانی ضعیف در نظر گرفته شده است( کاتاپانو و همکاران،۲۰۰۱؛ ترکسوی و همکاران، ۲۰۰۲؛ کشیاپ،۲۰۱۲).

برخی محققان بر این باورند که که بینش ضعیف ممکن است ناشی از نقائص شناختی باشد و یا ممکن است با یک مسئله ارگانیکی در ارتباط باشد(آیگنر^[۱۷] و همکاران،۲۰۰۵؛به نقل از کشیاپ،۲۰۱۲). ‌بنابرین‏ به طور کلی می توان دو دسته متغیر های روان شناختی و عصب روان شناختی را در ادبیات تحقیق ‌در مورد وسواس مشاهده کرد. برای اختلال وسواس مبانی عصب روان شناختی قویی مطرح شده است. از جمله مهمترین این متغیر ها کارکرد های اجرایی است. بیشترین کارکردهای اجرایی مورد بررسی پژوهشگران که در گروه بیماران وسواسی نسبت به گروه سالم دارای نقائص قابل توجهی هستند عبارتند از: حل تعارض / بازداری^[۱۸]، آمایه تغییر^[۱۹]، حافظه غیر کلامی، سیالیت^[۲۰] ، برنامه ریزی، تصمیم گیری، حافظه کاری فضایی، توجه و سرعت پردازش و سازماندهی حافظه کلامی(کشیاپ،۲۰۱۲؛ کشیاپ، ۲۰۱۳). با توجه به اینکه برخی دیگر از پژوهشگران چنین نتایجی را گزارش نمی کنند(کولز^[۲۱] و همکاران،۲۰۰۴؛ آبروزس^[۲۲] و همکاران،۱۹۹۵) به نظر می‌رسد که یافته های به دست آمده در این زمینه متناقض باشد(کشیاپ و همکاران، ۲۰۱۳).

در ادبیات پژوهش فقط سه مطالعه منتشر شده رابطه بین عملکرد عصب روان شناختی و بینش را مورد بررسی قرار داده است. کیتیس^[۲۳] و همکاران(۲۰۰۷) نشان دادند که گروه بیماران وسواس با بینش پایین در یادگیری کلامی و حافظه کلامی عملکرد ضعیف تری نسبت به گروه بیماران با بینش بالا داشتند(کیتیس و همکاران،۲۰۰۷؛ به نقل از کشیاپ،۲۰۱۲). همچنین کشیاپ(۲۰۱۲) نتیجه گرفت که بینش پایین با تخریب بیشتر در حل تعارض/ بازداری پاسخ، سیایلیت و حافظه کلامی ارتباط دارد(کشیاپ و همکاران،۲۰۱۲). مطالعه دیگر نشان داد که هرچند عملکرد عصب روان شناختی در دو گروه مقایسه اسکیزوفرنیا(با همبودی وسواس و بدون همبودی وسواس) مشابه بود اما گروه وسواس با بینش پایین عملکردضعیف تری را از خود نشان دادند(تومکایا^[۲۴] و همکاران، ۲۰۰۹؛ به نقل ازکشیاپ و همکاران، ۲۰۱۲).

کارکرد های عصب روان شناختی نه تنها برای مطالعاتی که به مبانی زیستی اشاره دارند مهم است بلکه در توانایی‌های سطح بالاتر فراشناختی نیز نقش دارند. اشاره شده که برخی فرایند های فراشناختی بهنجار مانند خود انعکاسی^[۲۵]، خود آگاهی^[۲۶] و توانایی نگهداری بازنمایی های ذهنی برای تفکر، بنیانی اساسی برای بینش است. از اینرو بینش محدود در فرد، بیانگر مشکل وی در معنا دهی به تجارب روزانه به منظور بنا کردن یک احساس شخصی پیچیده و منسجم از خود است (کشیاپ و همکاران، ۲۰۱۲). فراشناخت ارتباط نزدیکی با کارکردهای اجرایی دارد، چرا که هر دو توانایی “نظارت”^[۲۷] و “کنترل” فرایندهای شناختی برای انجام رفتار هدفمند را شامل می شود(فرناندز^[۲۸] و همکاران،۲۰۰۰). فراشناخت به عنوان تفکر درباره تفکر تعریف شده و شناخت ‌در مورد صحت واکنش های فرد به محرک ها را در بر می‌گیرد. فراشناخت یک مفهوم گسترده است که آگاهی و تنظیم فعالیت های شناختی را در بر می‌گیرد. آگاهی فراشناختی دربر گیرنده آگاهی فرد در موردتوانایی های شناختی، راهبردهای شناختی و تکالیف شناختی خود است. در حالی که تنظیم فراشناختی نظارت و کنترل شناختی را در بر می‌گیرد(فرناندز و همکاران،۲۰۰۰). ‌بنابرین‏ نظارت و کنترل دو مؤلفه‌ مشترک در مفاهیم فراشناخت و کارکرداجرایی است. اهمیت فرایند های فراشناختی مانند ارزیابی افکار و باور هایی درمورد تفکر، در شکل گیری و امتداد افکار خودآیند همواره مورد تأکید قرار می‌گیرد(اونن، ۲۰۱۳).

نشان داده شده که آگاهی فرد ‌در مورد افکار خودش و ارزیابی های منفی درباره افکار خودآیند پیش‌بینی کننده افکار وسواسی است (اونن، ۲۰۱۳). اونن(۲۰۱۳) نشان داده که نمرات فراشناختی در گروه وسواسی به طور معنا داری بالاتر از گروه سالم است. هرمان^[۲۹] و همکاران(۲۰۰۳) نیز نشان دادند که نمرات تمام خرده مقیاس های فراشناخت در گروه افراد وسواسی بالاتر از گروه کنترل است.(هرمان و همکاران، ۲۰۰۳؛ به نقل از اونن، ۲۰۱۳)البته باید توجه داشت که در پیشینه پژوهش ، با وارسی های ما ،تنها یک مطالعه رابطه بین بینش و فراشناخت را مورد بررسی قرار داده است. اونن(۲۰۱۳) نتیجه می‌گیرد که نمرات کنترل ناپذیری و خطر،اطمینان شناختی ، نیاز به کنترل افکار و خود آگاهی شناختی در بیماران وسواس با بینش پایین نسبت به ‌گروه‌های دیگر(بیماران وسواسی با بینش پایین و گروه کنترل) پایین تر است(اونن، ۲۰۱۳).

مبحث اول: ساختار و تشکیلات هیئت عمومی دیوان عدالت اداری

در قانون دیوان عدالت اداری در سال ۱۳۶۰ ماده مستقلی به هیئت عمومی و دیوان و طرز تشکیل، رسمیت جلسات به آن اختصاص داده نشده است در صورتی که بررسی حدود صلاحیت و اختیارات مهم قضائی و جایگاه آن در سازمان قضائی کشور می‌باشد. به هر تقدیر قانون‌گذار در مقام تعیین تکلیف نسبت به آرای متناقض صادره از شعب دیوان هیئت عمومی دیوان را مرجع صالح برای ایجاد وحدت رویه قضایی شناخته است. در بین روش های نظارتی و کنترل یک نظارت قضائی نیز توسط دیوان عدالت اداری به موجب ماده ۱۷۳ قانون اساسی به عنوان یکی از ارکان تضمین کننده تفکیک قوا و مانع تعدی و تجاوز قوه مجریه به صلاحیت های قوه مقننه و پاسداری از حقوق آزادی های افراد نسبت به آیین نامه، تصویب نامه، نظامنامه، بخشنامه، دستورالعمل و نظایر آن ها صورت می‌گیرد که از وظایف هیئت عمومی دیوان عدالت اداری است که این هیئت رکن مهم قضائی دیوان تلقی می شود.

پیش‌بینی وظایف سه گانه فوق الذکر از ناحیه قانون‌گذار در این ماده نشانگر موقعیت برجسته و ممتاز هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در سازمان قضائی کشور و نقش حساس آن در پاسداری از حریم قانون و اجرای صحیح و مطلوب آن در نظام اداری کشور می‌باشد.^[۲۰]بخش عظیمی از وظایف دیوان عدالت اداری به عهده این هیئت است و اگر واقعاً دارای استقلال باشد، تشکیلات منظم و قضایی بصیر و متقی داشته باشد می‌تواند سازمان‌های دولتی را در تمام سطوح وادار به اجرای صحیح قانون نموده و سلامت اداری را در کشور تضمین نماید.

تبصره – مشاوران و کارشناسان موضوع ماده (۷) این قانون می‌توانند با دعوت رئیس دیوان بدون داشتن حق رأی، در جلسات هیئت عمومی شرکت کنند و در صورت لزوم نظرات کارشناسی خود را ارائه نمایند. امروزه در کلیه نظام های حقوقی شناخته شده تصویب نامه ها و آیین نامه های مصوب دولت یکی از منابع علم حقوق محسوب گردیده و در سلسله مراتب تقسیم بندی رایج اعتباری در ذیل قوانین عادی جای دارند و همواره عدم مغایرت اینگونه مصوبات با قانون اساسی و قوانین عادی یکی از دغدغه های اساسی دستگاه ناظر و مسئول در این کشورها تلقی می‌گردد که کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده و ممکن است قوه مجریه در وضع مقررات از محدوده اختیارات خود خارج شده و به حوزه اقتدار قوه مقننه تجاوز نماید و یا مقرراتی مغایر با قوانین وضع کند و بدین ترتیب حقوق طبیعی افراد و آزادیهای مشروع آن ها را سلب یا محدود کند و یا با صدور احکام مخصوصاً در دعاوی علیه خود رعایت انصاف و عدالت را ننماید و حقوق افراد را مورد تجاوز قرار دهد.^[۲۱]

به منظور کنترل مقررات دولتی روش های کنترل در انواع مختلف پیش‌بینی شده است؛ نظیر کنترل موضوع اصل ۱۳۸ قانون اساسی از طریق مجلس شورای اسلامی بر آیین نامه ها وتصویب نامه ها، نظارت اصل۱۷۰ قانون اساسی و تکلیف برای قضات دادگاه ها به خودداری از اجرای مقررات خلاف شرع و….که در بین این روش های نظارتی و کنترل یک نظارت قضائی نیز توسط دیوان عدالت اداری به موجب اصل ۱۷۳ قانون اساسی به عنوان یکی از ارکان تضمین کننده تفکیک قوا و مانع تعدی و تجاوز قوه مجریه به صلاحیت های قوه مقننه و پاسداری از حقوق آزادیهای افراد نسبت به آیین نامه، تصویب نامه، نظامنامه، بخشنامه، دستورالعمل و نظایر این ها نیز صورت می‌گیرد.

مبحث دوم: ارکان هیئت عمومی به موجب مقررات قانون دیوان عدالت اداری

الف-ریاست هیئت عمومی

ب- دفترهیأت عمومی

ج-مدیر دفتر هیئت عمومی

د- هیئت های تخصصی

هـ- قضات دیوان

و- مشاوران و کارشناسان

در بین ارکان هیئت عمومی مشاوران و کارشناسان موضوع ماده ۷ این قانون بدون دعوت ریاست دیوان حق حضور در هیئت عمومی را ندارند و در صورت حضور در هیئت عمومی با دعوت رئیس حق رأی ندارند و حضور آنان صرفاً جنبه مشورتی داشته و استفاده از نظرات آنان در اموری به عمل می‌آید که واجد جنبه‌های فنی و تخصصی است. نکته قابل توجه دیگر راجع به ماده ۸ این قانون در خصوص نظر اکثریت اعضاء حاضر در جلسه هیئت عمومی است که ملاک صدور رأی است که راجع به اکثریت قانون‌گذار از جهت حد نصاب اظهار ننموده شاید بواسطه روشن بودن مطلب باشد از نظر عرفی اکثریت در لغت صفت کمی جمعیت بیشتر در مقابل جمعیت کمتر است و آنچه مسلم است در بین یک جمعیت اگر نصف بعلاوه یک اتفاق نظر داشته باشند؛ نظر اکثریت حاصل شده و می‌تواند ملاک صدور رأی قرار گیرد اما اگر نصف باشد اکثریت بی مفهوم است و نظر نصف اعضاء نمی تواند ملاک صدور رأی قرار گیرد.^[۲۲]

مبحث سوم : قلمرو صلاحیت و حدود اختیارات وظایف هیئت عمومی دیوان عدالت اداری

قسمت نخست- رسیدگی به شکایات، تظلمات و اعتراضات نسبت به مقررات دولتی

رسیدگی به شکایات، تظلمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از آیین نامه ها و سایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداری ها و مؤسسات عمومی غیر دولتی در مواری که مقررات مذکور به علت مغایرت یا شرع یا قانون و یا عدم صلاحیت مرجع مربوط یا تجاوز یا سوء استفاده از اختیارات و یا تخلف در اجرای قوانین و مقررات یا خودداری از انجام وظایفی که موجب تضییع حقوق اشخاص می شود. به منظور صیانت از قوانین در مقابل تجاوزات احتمالی مقررات دولتی در اصل یکصد و هفتادم قانون اساسی نظارت قضایی به دو صورت توسط قضات کلیه محاکم در حین رسیدگی به دعاوی تحت صلاحیت آن ها توسط دیوان عدالت اداری به عنوان نهاد قضائی اختصاصی رسیدگی به مقررات دولتی مغایر، با قوانین عادی و اساسی و حتی شرح اعمال می شود و این نظارت شامل کلیه مقررات حتی مقررات قبل انقلاب که هنوز معتبر هستند می شود.^[۲۳] مقررات دولتی نظیر آیین نامه، بخشنامه و نظام نامه مکمل ضمانت اجرائی قانون را دارند و در خود قانون مصوب تصریح می شود و به وسیله دستگاه های اجرائی وضع می شود و در واقع این مقررات از متفرعات قانون و به منظور نحوه اجراء و حسن عمل انجام دستور آن است که تدوین وضع آن از طرف قوه مقنننه به قوه مجریه اعطاء و واگذار می‌گردد و به همین جهت است باید آیین نامه ها، بخشنامه های و نظام نامه موافق با قانون باشد و آیین نامه و نظام نامه و بخشنامه را می‌تواند نقض کند اما نمی توانند مغایر قانون باشد و اگر مخالف با قوانین وضع شود قابل اجرا نیست. ^[۲۴]

قسمت دوم-صدور رأی وحدت رویه در موارد مشابه که آرای متعارض از شعب دیوان صادر شده باشد:

سرانجام یک دور باطل آغاز می‎شود که در آن نشانه‎های مرضی و ناکامی فزاینده‎ای به طور آشکار ایجاد شده، بی‎اطمینانی هائی پدید می‎آید؛ به طوری که اطرافیان شخص افسرده شروع به گفتن چیزهایی از این قبیل می‎کنند که شما اگر کوشش کنید می‎توانید بهبود یابید، هیچ‎کس مجبور نیست آن‎گونه عمل کند، البته این موضوع موجب می‎شود که وضع موجود بدتر شود، وجود این‎گونه احساسات، خواه آشکار،‌ خواه پنهان، احتمالاً یکی از دلایلی است که چرا اشخاص تمایل دارند از مصاحبت با افراد افسرده اجتناب ورزند. به همین دلیل ممکن است که آموزش مهارت‌های اجتماعی به افراد افسرده بتوانند یک اقدام درمانی کارساز باشد (آزاد، ۱۳۷۸).

درمان افسردگی از نقطه‎نظر یادگیری: لوین سوهن و همکارانش، نخست می‎کوشند که تأثیر متقابل و مشخص بین فرد و محیط و رویدادهای مرتبط افسردگی را به دقت تعیین نمایند. یک گام در این راه عبارت است از: مشاهده مشخص در خانواده، به عنوان قسمتی از ارزیابی اولیه. این کار چند مقصود را عملی می‎کند، یکی آنکه مراجع را نسبت ‌به این اندیشه آگاه می‎سازد که افسردگی به تأثیر متقابل شخص با دیگران و محیط ربط دارد، دیگر آنکه به درمانگر یک راه سودمند و بالنسبه خالی از تعصب از نحوه کسب اطلاع درباره رفتار مراجع و کسان دیگری که دور و برش هستند، نشان می‎دهد. ابزارهای دیگری که در درمان بر پایه یادگیری اجتماعی مورد استفاده واقع می‎شود، عبارت است از: فهرستی از رویدادهای خوشایند و ناخوشایند، مراجع از طریق علامت زدن این فهرست معین می‎سازد که هر رویداد چند بار در زندگی‎اش پیش آمده و تا چه اندازه وقوع آن حادثه یا احتمال وقوعش برای وی خوشایند یا ناخوشایند بوده است. این فهرست حوادث چنان ساخته شده است که آن را بتوان همه روزه به کار برد. علاوه بر آن مراجع خلق و خوی خود را هر روز رتبه‎بندی می‎کند. این موضوع هم به مراجع و هم به درمانگر اجازه می‎دهد تا از رابطه بین خلق و خوی و رویدادها آگاه شوند. علاوه بر این علامت زدنهای روزانه، یک برنامه درمانگری مخصوص تهیه شده است که عبارت است از: تعلیم مهارتهایی که در ارزیابی اولیه آشکار شده که مراجع فاقد آن‎هاست. این برنامه‎ درمانگری می‎تواند شامل مواردی از قبیل: آموزش ابراز وجود، کارساز بودن در وظایف پدری و مادری، گذراندن وقت و آموزش آرامش عضلانی باشد (اسماعیلی، ۱۳۸۷).

۵- نظریه ‌اصالت وجودی- انسان‎گرایی درباره افسردگی: در حالی که نظریه‎های روان پویائی نقطه تأکیدشان از دست دادن شیء مورد علاقه به عنوان علت اصلی افسردگی است، نظریه‎های اصالت وجود بر محور از دست دادن عزت نفس دور می‎زنند، شی از دست رفته می‎تواند واقعی باشد یا سمبلیک مانند قدرت، مقام اجتماعی، یا پول. ولی از دست دادن در نفس خود، نمی‎تواند به اندازه تغییر حاصل در خودسنجی فرد بر پایه آن از دست دادن مهم باشد. بسیاری از افراد خودپنداری خود را بر پایه اینکه چه کسی هستند و یا چه چیزی دارند بنا می‎کنند. مثلاً من رئیس هیئت مدیره کارخانه هستم، من همسر یک شخصیت مشهور سینمایی هستم، همانندسازیهایی از این قبیل، تشخص خارجی و ارزش افراد را در اذعان خود نشان می‎دهد،‌ علت شایع افسردگی در مردان از دست دادن شغل است. شغل بیانگر ارزش شخص در نظر خودش است. یک علت شایع افسردگی در زنان از دست دادن همسر است مسئله، تنها از دست دادن شخص مورد علاقه نیست، بلکه منبع اصلی ارزش وی است، زیرا موقعیت اجتماعی سنتی یک زن مبتنی بر نقش شوهر است. علاوه بر آن، با از دست رفتن نان‎آور خانواده ممکن است امرار معاش زن دچار مظاهر شود، نظریه‎های انسان‎گرایی ممکن است بر اختلاف من آرمانی شخص و ادراک وی از حالت واقعی امور تأکید بگذارد. ‌بر اساس این نظریه افسردگی احتمالاً زمانی ظاهر می‎شود که اختلاف بین من واقعی و من آرمانی خیلی زیاد شود. به طوری که برای شخص قابل تحمل نباشد. این اندیشه با شواهد تجربی گرد آمده به وسیله پژوهندگانی که میزان خود ارزیابی‎های افراد افسرده و غیرافسرده را بررسی کرده‎اند مطابقت دارد (خیامی، ۱۳۹۲).

۲-۲-۱۱-۳- اضطراب

نوجوانی دوره ای از رشد، در حد فاصل کودکی و بزرگسالی است که در طی آن روابط با همسالان تعمیق می شود. استقلال در تصمیم گیری رشد می‌کند و فرد در پی مشغله های فکری و اجتماعی بر می‌آید. نوجوانی عمدتاًً دوره ی کاوش، انتخاب و فرایند تدریجی حرکت به سمت خودپنداری منسجم است، همچنین بهترین توصیف این دوره، فرایند پیشرفت^[۳۸] است که مشخصه ی آن افزایش توانایی تسلط بر چالش های پیچیده ی تکالیف تحصیلی^[۳۹]، بین فردی و هیجانی و در عین حال جستجوی استعدادها، هویت های اجتماعی^[۴۰] و علایق جدید است(سادوک و سادوک^[۴۱]، ۱۳۸۷). با این وجود است که لزوم توجه کارشناسان مسایل تربیتی و روانشناسی در جهت آموزش مهارت های لازم به نوجوانان برای کمک به عبور آنان از موانع، دستیابی به نقاط عطف ویژه ی این دوره از رشد و انطباق روان شناختی موفقیت آمیز، احساس می‌گردد.

اختلالات اضطرابی از شایعترین نوع آسیب روانی در میان کودکان و نوجوانان است (موریس^[۴۲] و همکاران، ۲۰۰۴). طبق تعریف اختلاف اضطراب منتشر کودکی و نوجوانی که از همان چاپ چهارمین راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی در طبقه اختلال اضطراب منتشر بزرگسالان طبقه بندی می شود، اختلالی مزمن که ممکن است در تمام عضر تدوام یابد. این اختلال معمولاً همراه دیگر اختلالات اضطرابی با بیماری های روانی مشاهده می شود(کاپلان و همکاران، ۱۹۹۴، ترجمه پورافکاری، ۱۳۷۹).

اضطراب احساس ناخوشی، نگرانی یا تنشی است که شما در پاسخ به شرایط تهدید کننده یا فشارزا ارائه می دهید. توجه ‌به این نکته لازم است که برخی از افراد بیش از دیگران مضطرب اند(رحمتی، ۱۳۹۰).

اضطراب به منزله بخشی از زندگی هر انسان، در همه جوامع، به عنوان یک پاسخ مناسب و سازگار تلقی می‌گردد. فقدان اضطراب یا اضطراب بیمارگونه ممکن است ما را با مشکلات و خطرات زیادی مواجه سازد. اضطراب در حد متعادل و سازنده ما را وا می‌دارد که برای انجام امور خود، به موقع و مناسب تلاش کرده، بدین ترتیب زندگی خود را بادوام تر و بارورتر سازیم(ابوالقاسمی و همکاران، ۱۳۷۸).

بندرت اتفاق می افتد که در خلال فرایند نوجوانی بحران‌های اضطراب مشاهده نگردند، گاهی این اضطراب به طور ناگهانی و زمانی به صورت تدریجی ظاهر می شود. گاهی فراگیر است و زمانی بالعکس در خلال چند ساعت پایان می پذیرد. ‌بنابرین‏، اضطراب به منزله بخشی از زندگی کودکان و نوجوانان، یکی از مؤلفه‌ های ساختار شخصیت آن ها را تشکیل می‌دهد و از این زاویه است که پاره ای از اضطراب های دوران کودکی و نوجوانی را می توان بهنجار تلقی کرد و تاثیر مثبت آن ها را بر فرایند تحول پذیرفت. چون این فرصت را برای افراد فراهم می آورد که مکانیزم های سازشی خود را در جهت مواجه با منابع استر س زا و اضطراب آور گسترش دهند. بالعکس، اضطراب مرضی نیز وجود دارد که به منز له منبع شکست و سازش نایافتگی به شمار می شود و طیف وسیعی از اختلال های شناختی و بدنی تا ترس های غیرموجه و وحشتزدگی را شامل می شود و فرد را از بخش عمده ای از امکاناتش محروم می‌کند(دادستان، ۱۳۷۶).

یادداشتهای لازم به منظور افشای اطلاعاتی ‌در مورد ماهیت مخارج انجام شده و سایر اطلاعات مربوط باید پیوست گزارش دارایی‌های نامشهود ارائه شود. محدودیت مهم این روش آن است که ترازنامه گمراه کننده است. زیرا ارزش دارایی‌های شرکت، کمتر از واقعیت ارائه می‌شوند. اندازه گیری سود یا زیان نیز تعریف شده است، زیرا کلیه مخارج مربوط به دارایی‌های انسانی در دورهای که واقع شده اند، هزینه ی جاری تلقی می‌شوند به همین ترتیب اندازه گیری بازده سرمایه گذاری نیز تعریف شده خواهد بود.

سومین روش ارائه ی اطلاعات ‌در مورد سرمایه گذاریها در منابع انسانی، انعکاس آن ها در صورت‌های مالی حسابرسی نشده است و شرکت‌ها می‌توانند مجموعه ای از صـــورتهای مالی را که در برگیرنده سرمایه گذاریها در دارایی‌های انسـانی طبق روش های پیشنهادی حسابداری منابع انسانی است، به عنوان اطلاعات تکمیل به همراه صورت‌های مالی سالانه ارائه کنند.

در گزارش‌ها تصریح خواهد شد که صورت‌های مالی مذبور باید جدا از صورت‌های مالی اساسی که طبق اصول پذیرفته شده ی حسابداری تهیه و ارائه شده اند مورد بررسی قرار گیرند.

آخرین روش گزارش سرمایه گذاریها در دارایی‌های انسانی، منظور کردن آن در صورت‌های مالی اساسی است، در این روش سرمایه گذاری در دارایی‌های انسانی به عنوان دارایی بلند مدت مطرح و در زمان عمر مفید مورد انتظار آن مستهلک می شود. اگر چه این نحوه ی عمل ‌در مورد سرمایه گذاریها در منابع انسانی معمول و متداول نیست اما برخی شرکت‌ها از آن پیروی کرده‌اند. برخی از مؤسسه‌ ها و شرکت‌ها نظیر خطوط هواپیمایی، صنایع الکترونیک و باشگاه های ورزشی حرفه ای که بخش عمده سرمایه آن ها را نیروی انسانی تشکیل می‌دهد این روش را اعمال می‌کنند.

▪ نحوه ی گزارش دارایی‌های انسانی: چنانچه تصمیم گرفته شود دارایی‌های انسانی در صورت‌های مالی گزارش شود، به چند پرسش اساسی باید پاسخ داده شود.

۱- چه مخارجی باید مخارج سرمایهای تلقی شود؟

۲- این مخارج چگونه باید مستهلک شوند ؟

۳- این داراییها تحت چه شرایطی باید از حساب‌ها حذف شوند ؟

۴-سرمایه گذاری در منابع انسانی چگونه باید در صورت‌های مالی گزارش شوند؟

پرسش نخست، اساسی ترین پرسش از این موضوع است. این موضوع در واقع طبقه بندی کردن مخارج منابع انسانی به عنوان هزینه های جاری و مخارج سرمایه ای است. ضابطه ی اصلی برای تعیین آن که چه مخارجی باید جاری به حساب آید یا دارایی، که به امکان بالقوه خدمات آینده ی آن مخارج مربوط می شود. برای مثال مخارج آموزشی کارکنان مشخص.

اگر چه دارایی‌های نامشهود، عمر مفید نامحدود دارند، اما از لحاظ حسابداری باید طی عمر مفید برآوردی مستهلک شوند. دارایی های انسانی نیز به عنوان هزینه ای تخصیص می‌یابند که استهلاک نامیده می‌شوند. هدف اصلی از استهلاک دارایی‌های انسانی تطابق استفاده از دارایی با منافع حاصل از آن است. به طور معمول این امر در حسابداری تطابق هزینه ها با درآمدها نامیده می شود. عمر سرویس دهی (خدمت) برخی از دارایی‌های انسانی ممکن است معادل دوره انتقال مورد انتظار فرد در سازمان باشد، عمر سرویس دهی برخی دیگر ممکن است معادل دورهای تلقی شود که انتظار می رود فرد پست معینی را در یک سازمان اشغال کند. عمر سرویس دهی برخی دیگر ممکن است تابعی از وضعیت مورد انتظار تکنولوژی باشد. برای مثال مخارج جذب و استخدام افراد در سازمان به تناسب دورهای که انتظار می رود فرد در استخدام سازمان باشد، ممکن است برای سازمان به صرفه باشد.

اگر چه استهلاک روش اصلی برای تخصیص تدریجی دارایی انسانی به هزینه هاست، در برخی شرایط و وضعیت ها لازم است که حساب دارایی‌های انسانی تعدیل شوند، برای مثال دارایی انسانی ممکن است به دلیل ترک خدمت کارکنان یا تغییر در بر آوردهای دوره های خدمت، تعدیل و یا از حساب‌ها حذف شود. مانده مستهلک نشده ی حساب دارایی انسانی باید به عنوان زیان دورهای تلقی شود که تغییر رخ داده است.

یک جنبه دارایی‌های انسانی که مشکلات گزارشگری خارجی را به وجود می آورد احتمال ترک خدمت کارکنان است . برخی از سازمان‌ها با کارکنان خود قراردادهای استخدامی دارند که جا به جایی آن ها را محدود می‌کند اما بدیهی است که انسان‌ها در مالکیت سازمان‌ها قرارندارند. پرسش اصلی حسابداری این است که چگونه میتوان این مسئله را با درنظرگرفتن ذخیره ای برای هزینه های مورد انتظار ترک خدمت حل کرد.

مشکلات و انتظارات

انتقادها و مشکلات ‌در مورد حسابداری منابع انسانی بر سه محور اساسی متمرکز است. اولین موضوع رفتارهای مدیریت سازمان است. تغییرهای نظریهپردازانه و اهمیت دادن بیش از حد به فعالیت‌های اجرایی، مدیران را محتاط و مجبور به مقاومت در مقابل حسابداری منابع انسانی می‌کند.

دومین موضوع، پیچیدگی الگوهای اندازه گیری است، انتظار مدیران، واقعی بودن، ممکن بودن و مؤثر بودن هزینه هاست.

سومین نکته، نگرانی مدیران ‌در مورد واکنش کارکنان نسبت به موضوع است. یک سیستم حسابداری منابع انسانی ممکن است موجب مقاومتهایی در کارکنان سازمان شود زیرا آنان این مسئله را به عنوان عرصهای برای اندازه گیری فعالیت‌های خود تلقی می‌کنند.

۲-۳-۵‌- روش های گزارشگری منابع انسانی

چهار روش برای انعکاس سرمایه گذاری ها در منابع انسانی در گزارش های مالی سالانه شرکت ها وجود دارد ، اطلاعات مربوط به سرمایه گذاری ها در منابع انسانی را می توان در گزارش هیات مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام، گزارش دارایی های نامشهود، صورت های مالی حسابرسی نشده، یا به شکل پیوست صورت های مالی اساسی ارائه کرد. گزارش هیات مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام اغلب شامل اطلاعاتی درباره مخارج مربوط به منابع انسانی است که ممکن است چشم گیر یا حتی به نسبت مهم تر از مخارجی باشد، که برای دارایی های عینی (مشهود ) انجام شده است. به عنوان یک اقدام اولیه ‌در مورد نحوه عمل حسابداری دارایی های انسانی، گزارش هیات مدیره ممکن است مخارجی را به عنوان سرمایه گذاری در دارایی های انسانی گزارش دهد. برای نمونه یک شرکت ممکن است مخارج انجام شده برای آموزش کارکنان خود را جداگانه گزارش دهد. این گونه اطلاعات به سرمایه گذاران و تحلیل گران مالی کمک می‌کند تا میزان توجه مدیریت به توسعه ی منابع انسانی را به عنوان عامل حیاتی برای تضمین سود دهی شرکت در بلند مدت ارزیابی کنند. به علاوه گزارش هیات مدیره باید شامل اطلاعاتی ‌در مورد ترک خدمت کارکنان از لحاظ روند و هزینه ی آن نیز باشد. شرکت باید ‌در مورد ترک خدمت مدیران کلیدی و متخصصان فنی خود نیز که ممکن است به رقبای تجاری شرکت ملحق شوند یا رقیب جدیدی را به وجود آورند، گزارش دهد.این موضوع در صنایعی که با تکنولوژی پیش می‌روند و تحقیق و توسعه ی دانش فنی در آن ها نقش بسیار مهمی دارد، غیر عادی نیست. دومین روش آن است که اطلاعات ‌در مورد سرمایه گذاری ها در دارایی های انسانی در گزارش دارایی های نامشهود ارائه شود.