«مشروط به عدم اطلاع از چنین موارد و شرایطی» دادگاه چنین اظهار نظر کرد که اگرچه آزادی عمل برای تردد در دریاچه های کانادا یک واقعیت انکارناپذیر بوده که در شرایط معمولی می بایست اطلاع داده می شده است، اما خوانده با توجه به شرایط و مقررات قرارداد، علی الخصوص کلمات «مشروط به عدم اطلاع» از حقوق خود ‌در مورد صرفنظر کردن از انتقاد این اطلاع به بیمه گر اتکائی صرف نظر ‌کرده‌است. شرط حذف و اشتباه هم در موافقت نامه ها و قراردادهای اتکائی «مازاد سرمایه» دارای همان حالت و شرایط نادیده انگاشتن وظایف عرفی است. اگر بیمه گر اتکائی بتواند اثبات نماید که در جریان کار «اصل حسن نیت» نادیده انگاشته شده است، از همان حقوق و اختیاراتی برخوردار می‌گردد که بیمه گر واگذارنده در قبال بیمه گذار دارد. به محض آگاهی از زیر پاگذاشتن « اصل حسن نیت» و یا عدم افشا اطلاعات و حقایق مورد نیاز و حیاتی و یا وارونه جلوه دادن اطلاعات اعم از عمدی یا غیر عمدی، بیمه گر اتکائی می‌تواند قرارداد را نادیده انگارد.[۵۸]

گفتار دوم- اصل نفع بیمه ای

‌بر اساس این اصل یک قرارداد بیمه هنگامی اعتبار دارد که نفع بیمه ای وجود داشته باشد. به عبارت دیگر، بیمه­گر باید مطمئن شود که بیمه گذار، نفعی در معامله بیمه دارد در غیر این صورت قرارداد بیمه منعقد نمی شود. ‌بنابرین‏ شرکت‌های بیمه موقعیت بیمه شده، نوع بیمه نامه و موارد دیگر را در عملیات بیمه­گری مورد توجه قرار می‌دهند. در حقوق فرانسه، بیمه زیان فقط برای تأمین زیان تلف بیمه شده مجاز است. همچنین بیمه نامه های مسئولیت، خسارت‌های معنوی را نیز مانند خسارت عدم النفع تحت شمول قرار نمی دهند، همان طورکه خسارت‌های ناشی از جرم و خسارت‌های عمدی را نیز جبران نمی­کنند. در ایران هم شرکت‌های بیمه مورد فوق را به سختی تحت پوشش بیمه قرار می‌دهند. البته خسارت ناشی از جرم یا ارتکاب فعل عمدی به جهت قابل پیش‌بینی بودن خسارت و به استناد قاعده اقدام و با توجه به نتایج حاصل از اصل غرامت قابل بیمه شدن نیستند .

جلوگیری از تشویق یبمه گذاران به وارد کردن خسارت عمدی به خود قابل توجیه است. اما ‌در مورد خسارت معنوی که به استناد قاعده لاضرر و لاضرار در سالام و نیز مستند به اصل ۱۷۱ قانون اساسی و ماده ۱ قانون مسئولیت مدنی به رسمیت شناخته شده، باید تأمل بیشتری داشت و دلیل خودداری از بیمه نمودن خسارت‌های فوق را در منافع اقتصادی و منفعت طلبی بیمه­گران جستجو کرد.[۵۹]

در قانون عرفی انگلستان شرایط و مقررات مغایری در این زمینه یافت نمی شود که چنانچه نفع بیمه وجود نداشته باشد عقد و وجود بیمه را منع کرده باشد. اگرچه قوانین مدنی و مدون، بسیاری از قراردادهای بیمه ای را در زمان عقد قرارداد باطل و بی اعتبار می‌داند چنانچه بیمه گذار نفع بیمه نداشته باشد. هر گونه قرارداد بیمه ای که بدون نفع بیمه منعقد شده باشد یک قرارداد بی اعتبار تلقی گردیده و در مراجع ذیصلاح قضائی قابل تعقیب و پیگیری نیست. به مفهوم وسیع کلمه، یک بیمه گذار باید نفع بیمه ای ‌در مورد بیمه داشته باشد. این نفع بیمه­ای ‌در مورد بیمه، به خاطر مسائل حقوقی و یا مسائل مالی، که حوادث مورد بیمه می‌تواند بر روی آن اثر بگذارد، تفاوت چندانی ندارد. در بیمه عمر نفع بیمه ای در زمان صدور قرارداد و بیمه نامه باید موجود باشد زیرا اثبات نفع بیمه ای در زمان بروز خسارت اجباری و الزامی نیست. قانون بیمه های باربری مصوب ۱۹۰۶ در بخش (S.S.4.8) مقرر می‌دارد که بیمه گذار باید در زمان بروز خسارت نفع بیمه ای خود را به اثبات رساند نه در زمان صدور و انعقاد قرارداد بیمه . اعتبار قرارداد اتکائی نیز بسته به وجود نفع بیمه ای شرکت بیمه واگذارنده در موضوع مورد بیمه می‌باشد.

تعریفی که با دقت حدود نفع بیمه ای شرکت بیمه واگذارنده را معین و مشخص می کند به شرح زیر است:

«حدود مسئولیتی است که واگذارنده با توجه به قرارداد اولیه بیمه در صورت بروز خسارت متحمل خواهد شد». بدین ترتیب نفع بیمه ای بیمه گر اولیه (با بیمه گر اتکائی که واگذار مجدد انجام داده است) محدود به میزان و حدود خساراتی است که ممکن است با توجه به شرایط بیمه نامه یا بیمه نامه های صادره اتفاق بیفتد، حدود مسئولیت او عبارتند از:

۱ـ سرمایه یا سرمایه های بیمه شده یا حدود غرامت ها.

۲ـ اشیاء و یا مسئولیت های بیمه شده.

۳ـ خسارت تحت پوشش بیمه ای.


موضوعات: بدون موضوع
   پنجشنبه 24 آذر 1401نظر دهید »

بازداشت متهم دارای پیامدهای مثبت و منفی می‌باشد.از جمله پیامدهای مثبت می توان به تسهیل اجرای عدالت از رهگذر حفاظت از آثار جرم و پیشگیری از وقوع مجدد جرم اشاره کرد که مورد دوم فقط در روند اجتماعی کارساز است زیرا همین متهم ممکن است در بازداشتگاه مرتکب جرمی شود.بازداشت آثار زیان باری نیز دارد.ترس از بازداشت در بسیاری از افراد، خود از عوامل مهمی است که می‌تواند از تکرار جرم ممانعت به عمل آورد، همچنین بازداشت فرد با اصل برائت مغایرت دارد چون هنوز جرم متهم ثابت نشده است که بتوان او را بازداشت کرد و این عمل ممکن است موجب تضییع احتمالی حقوق دفاعی متهم گردد.در واقع تعارض بازداشت با اصل برائت و فرض بی گناهی متهم قبل از صدور حکم قطعی باعث شد که برخی از حقوق دانان توجه خود را ‌به این اقدام که تهدیدی بر علیه آزادی متهم به شمار می رود، معطوف دارند.پیامدهای غیر اصلاحی بازداشت متهم نظام های عدالت کیفری را به سمتی رهنمون کرده که جز در موارد استثنایی ‌به این ابزار کیفری توسل نجویند، با این حال بازداشت در همه نظام های حقوقی امری پذیرفته شده است اما محدوده، میزان و تأثیر آن در هر کشوری متفاوت می‌باشد و در حال حاضر کشورهای مختلف سعی می‌کنند با اقتباس از کنوانسیون ها و اسناد بین‌المللی یا منطقه ای رویکردی به سمت استفاده حداقلی از فرایند بازداشت داشته باشند و عدالت محوری، کرامت محوری و رعایت حقوق انسانی متهمان همواره مدنظر قرار گیرد.کاربرد افراطی این مجازات می‌تواند نمایانگر جامعه ای ناامن، نگران و از سطح پایین امنیت عمومی میان شهروندان و رابطه متقابل آنان با دولت خبر دهد.

نکته حائز اهمیت مجازات هایی است که در بازداشت نسبت به متهمین صورت می‌گیرد و یکی از خطرناک ترین این مجازات ها، شکنجه افراد است که مطابق با اسناد مختلف بین‌المللی مورد ممنوعیت واقع شده و سازوکارهایی جهت مقابله جدی با آن از سوی سازمان های بین‌المللی و معاهدات مختلف انجام گرفته است.پیشگیری و مبارزه با شکنجه مستلزم اتخاذ راهبردهایی مؤثر و استفاده از تکنیک های منطبق با شرایط ویژه حاکم بر این جرم است.در این راستا همکاری، عضویت و تبعیت دولت ها از اسناد بین‌المللی می‌تواند راهگشا باشد.حکومت هایی که مدعی اجرای عدالت اند باید شکنجه را به هر نحو ممنوع اعلام کنند زیرا شکنجه مفهوم عدالت را مخدوش و در نتیجه اعتماد مردم را نسبت به دولت سلب می کند.حق آزادی از شکنجه یا به تعبیر دیگر حق مصونیت شکنجه بر مبنای کرامت ذاتی انسان به او تعلق می‌گیرد و رعایت آن اقتضای حداقلی عدالت است که اگر رعایت نشود، حداقل عدالت رعایت نشده است.همان‌ طور که اشاره شد یکی از تضمیناتی که شاید مهم باشد و تا حدودی بتواند خطر شکنجه را در زمان بازجویی متهم کاهش دهد، این است که شخص متهم فورا به دنبال دستگیری اش به یک وکیل دسترسی داشته باشد، در رابطه با این امر باید گفت که حق داشتن وکیل در منطوق بسیاری از قواعد آمره بین‌المللی لحاظ گردیده و نیروی الزام آور خود را نشان داده است.

پیشنهادات

در پایان مطالب، مجموعه ای از تدابیر که به نظر نگارنده می‌تواند در زمینه حقوق حمایتی متهم مفید واقع گردد، ارائه می شود:

۱٫بازداشت قبل از محاکمه باید به عنوان آخرین راه حل استفاده گردد و همچنین باید همراه با رعایت حقوق متهمین در رسیدگی ها و تحقیق از متهم جرم و به منظور حمایت از جامعه و قربانی باشد.

۲٫در جرایم غیر مهم پیش از استفاده از بازداشت متهم از قرارهای کنترل قضایی استفاده شود، تا هم آزادی آنان تأمین گردد و هم این که برای حفظ نظم عمومی هر وقت لازم شود به متهم دسترسی داشته باشند.

۳٫باید سعی شود رژیم بازداشتگاه ها به گونه ای باشد که در جهت اصلاح و بازسازی، سازگار کردن و اجتماعی شدن مجدد مرتکبین جرایم، مؤثر واقع شود.

۴٫پیش‌بینی سازوکارهایی در جهت محدودیت استفاده از بازداشت انفرادی، تأکید بر نگهداری افراد در مکان های رسمی بازداشت و برچیده شدن کلیه مکان های سری و غیررسمی بازداشت همراه با حمایت های بیشتر بین‌المللی از بازداشت شدگان.

۵٫پیش‌بینی امکان سازوکار جبران خسارت ‌در مورد قربانیان شکنجه و همچنین افرادی که بی گناه بازداشت شده اند.

۶٫توجه ویژه به فرایند آموزش برای تمامی اقشار جامعه به ویژه مأمورین بازداشتگاه ها و زندان ها و سایر نهادهای مرتبط با افراد محروم از آزادی.

۷٫استفاده از روان شناسی قضایی، ‌به این معنا که با عنایت به شرایط فردی متهم سوالات مناسب از او به عمل آید و ضمن جلب اعتماد او و تقلیل تنش های روانی و ممنوعیت روش های خشن، کمک کند تا فرد به سوی بیان حقایق هدایت گردد.

۸٫نظارت قضایی مستمر در جهت حمایت از حقوق افراد متهم، که به نظر می‌رسد تعیین چنین نهاد نظارتی قضایی می‌تواند در حمایت از حقوق متهمین نقش بسزایی داشته باشد.

فهرست منابع

  • منابع فارسی

الف) کتب

۱٫ابراهیمی، محمد، تبیین موضوعی ممنوعیت شکنجه و رفتارهای غیرانسانی در نظام بین‌المللی حقوق بشر، تهران، انتشارات خرسندی، چاپ اول، ۱۳۸۹

۲٫اشرافی، لیلا و طه، فریده، دادرسی عادلانه، تهران، نشر میزان، چاپ دوم، ۱۳۹۰

۳٫بکاریا، سزار، رساله جرایم و مجازات ها، ترجمه محمد علی اردبیلی، تهران، نشر میزان، چاپ پنجم، ۱۳۸۵

۴٫حجازی، محمد علی، حقوق اسیران جنگی، تهران، نشر میزان، چاپ اول، ۱۳۸۷

۵٫دوسوالدبک، لوئیس و هنکرتز، ژان ماری، حقوق بین‌المللی بشردوستانه عرفی، ترجمه دفتر امور بین الملل قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، جلد اول، تهران، مجمع علمی و فرهنگی مجد، چاپ اول، ۱۳۸۷

۶٫ضیایی بیگدلی، محمد رضا، حقوق بین الملل بشر دوستانه، تهران، کتابخانه گنج دانش؛ کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، چاپ دوم، ۱۳۹۲

۷٫فضائلی، مصطفی، دادرسی عادلانه؛ محاکمات کیفری بین‌المللی، تهران، مؤسسه‌ مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش، چاپ دوم، ۱۳۸۷

۸٫فلاحی، مهرداد، حمایت کنسولی و حقوق متهمین بیگانه با تأکید بر بررسی عملکرد ایالات متحده آمریکا، قم، انتشارات فارس الحجاز، چاپ اول، ۱۳۸۶

۹٫فلک، دیتر، حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه، ترجمه سید قاسم زمانی و دیگران، تهران، مؤسسه‌ مطالعات و پژوهش های حقوقی شهردانش، چاپ اول، ۱۳۸۷

۱۰٫کاسسه، آنتونیو، حکومت های غیرانسانی و نقض حقوق بشر در اروپای امروز، ترجمه کیا طباطبایی، تهران، انتشارات بعثت، ۱۳۷۷

۱۱٫کاسسه، آنتونیو، حقوق کیفری بین‌المللی، ترجمه حسین پیران و دیگران، تهران، انتشارات جنگل، چاپ اول، ۱۳۸۷

۱۲٫کورنل، تریشا و کلش، کیت و دیگران، تاکتیک های نوین در حقوق بشر، چاپ Friesens، ۲۰۰۴

۱۳٫گودرزی بروجردی، محمد رضا و مقدادی، لیلا، تاریخ تحولات زندان، تهران، نشر میزان، چاپ دوم، ۱۳۸۶


موضوعات: بدون موضوع
   پنجشنبه 24 آذر 1401نظر دهید »

گروه ها

دفعات مشارکت در دوره های آموزشی

میزان مشارکت در برنامه های ترویجی و مشارکتی

میزان تمایل به مشارکت در فعالیت های اجتماعی

میانگین

sig

میانگین

sig

میانگین

sig

۳۰-۱۵ سال

۱۸۲٫۵

۰۰/۰

۱۷۸٫۶

۰۷/۰

۲۱۴٫۲

۰۰/۰

۴۵- ۳۱ سال

۱۳۵٫۹

۱۳۶٫۸

۱۲۴٫۸

۶۰- ۴۶ سال

۱۲۵٫۹

۱۴۳٫۶

۹۵٫۴

۲-۱-۳-۴ آزمون های مقایسه میانگین دفعات مشارکت در دوره های آموزشی، میزان مشارکت در برنامه های ترویجی و مشارکتی و میزان تمایل به مشارکت در فعالیت های اجتماعی بر حسب تعداد فرزند

مطابق نتایج حاصل از آزمون t ، متغیر تعداد فرزند توانسته است تفاوت آماری معنی داری در میزان مشارکت در دوره های آموزشی و میزان تمایل به مشارکت در فعالیت های اجتماعی ایجاد نماید. ‌به این معنی که هرچه تعداد فرزند کمتر باشد، دفعات مشارکت در دوره های آموزشی و میزان تمایل به مشارکت در فعالیت های اجتماعی بیشتر است. ضمن آن که متغیر تعداد فرزند سبب تفاوت آماری معناداری در میزان مشارکت در برنامه های ترویجی نشده است. زنان روستایی به دلیل تعدد و تنوع فعالیت هایی که هم در داخل و هم خارج از خانه انجام می‌دهند، در صورت داشتن فرزند کمتر، وقت بیشتری برای شرکت و حضور در دوره های آموزشی می‌توانند داشته باشند. این موضوع ‌در مورد فعالیت های اجتماعی که نیاز به دور شدن از محیط خانه دارد نیز مطرح است. اما در ارتباط با برنامه های ترویجی و مشارکتی این نیاز کمتر احساس شده به همین دلیل تعداد فرزند کمتر یا بیشتر تفاوتی در میزان مشارکت در برنامه های ترویجی و مشارکتی ایجاد نمی کند.

جدول ۹-۴ مقایسه میانگین دفعات مشارکت در دوره های آموزشی، میزان مشارکت در برنامه های ترویجی و مشارکتی و میزان تمایل به مشارکت در فعالیت های اجتماعی بر حسب تعداد فرزند (۳۰۰n= )

متغیرها

میانگین

آماره t

۳ فرزندوکمتر از ۳ فرزند

(۱۴۲نفر)

بیشتر از ۳ فرزند

(۱۵۳نفر)

دفعات مشارکت در دوره های آموزشی

میزان مشارکت در برنامه های ترویجی و مشارکتی

میزان تمایل به مشارکت در فعالیت های اجتماعی

۷۹/۱

۵۱/۲

۰۵/۳

۳۹/۱

۴۲/۲

۸۴/۲

** ۵۴/۱

۵۷/۱

**۹۶/۱

**: معنی داری در سطح یک درصد

۳-۱-۳-۴ آزمون های مقایسه میانگین دفعات مشارکت در دوره های آموزشی، میزان مشارکت در برنامه های ترویجی و مشارکتی و میزان تمایل به مشارکت در فعالیت های اجتماعی بر حسب تحصیلات

با توجه به نتایج جدول ۱۰-۴ سطح تحصیلات توانسته است در میزان مشارکت در برنامه های ترویجی و مشارکتی تفاوت آماری معناداری ایجاد نماید. آزمون دانکن نشان داد زنان روستایی با سطح تحصیلات دیپلم و بالاتر از سایر زنان مشارکت بیشتری در برنامه های ترویجی و مشارکتی دارند.

جدول ۱۰-۴ مقایسه میانگین میزان مشارکت در برنامه های ترویجی و مشارکتی بر حسب سطح تحصیلات (۳۰۰n= )

    1. .South African DevelopmentFramework ↑

    1. .Wang & Zhenrong ↑

    1. .Stenseke ↑

    1. .Agwu ↑

    1. .Biro ↑

    1. .Reddy ↑

    1. .Anger ↑

    1. .Johnson & Rivera ↑

    1. .Women in development ↑

    1. .Gender & development ↑

    1. .Gender ↑

    1. .Sex ↑

    1. .Boserup ↑

    1. .Gender- Sensitive Development ↑

    1. .Cole & Bachayan ↑

    1. .Biology differences Theories ↑

    1. .Movahed ↑

    1. .Social and cultural differences Theories ↑

    1. .Sociolization Theory ↑

    1. .Rash ↑

    1. .Evolutionary Theories ↑

    1. .Seifert ↑

    1. .Lafrancois ↑

    1. .Seej ↑

    1. .Drive ↑

    1. .Hierarchy needs ↑

    1. .Maslow ↑

    1. .Herzberg ↑

    1. .Existence-Related ness-Growth ↑

    1. .AlderFer ↑

    1. ۶٫Mc Grigor ↑

    1. .Existenc. Relatedness. Growth ↑

    1. .Expectancy ↑

    1. .Werom ↑

    1. .Equality ↑

    1. .Adamz ↑

    1. .Goal-setting theory ↑

    1. .Need for achivement ↑

    1. .Mc Clelland ↑

    1. .Cerritner ↑

    1. .Need for Achievement ↑

    1. .Need for Power ↑

    1. .Need for Affiliation ↑

    1. .Etcinson. ↑

    1. .Justified action Theory ↑

    1. .Ajzen & fishbine ↑

    1. .Weber ↑

    1. .Halbwachs ↑

    1. .Homans ↑

    1. .Lind & Antone ↑

    1. .Chiappe & Flora ↑

    1. .Mc Geehee & et al ↑

    1. .Idrisa & et al ↑

    1. .Arnold & et al ↑

    1. .Bamgose & kongolo ↑

    1. .Rajika & Frank ↑


موضوعات: بدون موضوع
   پنجشنبه 24 آذر 1401نظر دهید »

۲-۳-۴-۱-مکتب سود انگاری

در تعریف مکتب سودانگاری[۴۲]آورده‌اند: «مکتبی که معتقد است کار صواب به آن است که خیر و سود هرچه بیشتر به جهانی ارزانی دارد.» (داگوبرت، ترجمه اردوبادی،۱۳۸۰).

بالاترین سود برای بیشترین کسان همراه با کمترین زیان رایج‌ترین ملاک نهایی است که در اخلاق حرفه‌ای به میان آمده است. این ملاک در اساس از نظام اخلاقی فایده‌گرایی اخذ شده است ( قراملکی، ۱۳۸۲). تعدادی از با نفوذترین فلاسفه در جهان غرب (از جمله جرمی بنتام و جی.اس. میل) اظهار ‌داشته‌اند ارزش اخلاقی رفتارشخصی را می‌توان به وسیله نتایج آن رفتار تعیین کرد. هدف خلق بزرگ‌ترین میزان منافع برای بیشترین مردم با کمترین میزان آسیب‌هاست. ایراد سودمندگرایی امکان استثمارآن است(هس مر ۱۳۸۲).یکی از نقاط ضعف این مکتب که به عنوان مکتبی اخلاقی مطرح گردیده است عبارت است از اینکه مقصود صاحبان این اندیشه از مصلحت و سود، تنها سود و بهره دنیوی است و تکیه آن بر منافع و لذات دنیایی است، در حالی که لذات اخروی موجب بیشترین و پایدارترین خوشی برای انسان می‌باشد (مصباح یزدی،۱۳۷۷).

۲-۳-۴-۲- مکتب تکلیف‌گرایی

بر طبق مکتب تکلیف گرایی[۴۳]اخلاق تکلیف‌گرایانه، بر آن است که خوبی و بدی یک عمل تنها مبتنی بر نتایج آن نیست، بلکه ویژگی‌های خود عمل یا انگیزه ورای آن، خوبی و بدی عمل را مشخص می‌کند. نتایج عمل هر چه باشد، تأثیری در خوبی و بدی آن نمی گذارد. مدافع برجسته این نوع نگرش ایمانوئل کانت است (لیدبیتر[۴۴]،۲۰۰۵). نظریه کانت در بررسی کاربردگرایانه (در برابر بررسی صرفا تئوریک و نظریه) دو نقیصه عمده دارد:

اولاً: عدم توانایی در رفع تعارضات اخلاقی در موقعیت. از طرفی بر اساس وظیفه اخلاقی رازداری نباید راست گفت، زیرا راست گفتن افشای رازی را سبب می‌شود و از طرف دیگر بر اساس وظیفه اخلاقی راستگویی نباید حقیقت را کتمان کرد و از راستگویی پرهیز نمود. در چنین موقعیتی وظیفه اخلاقی چیست؟

دوماً: نقیصه دوم، نهایی نبودن ملاک کانت است. نظریه کانت صرفا نشانه، شاخص و ملاک تشخیص خوب و بد در شرایط خاص است. اما این نظریه متضمن ملاک نهایی نیست. زیرا به تعبیر کی یر کیگارد فیلسوف بزرگ اگزیستانسیالیزم هر چند ما در گذر از زندگی استحسانی (حیات حیوانی) به نخستین سپهر وجودی آدمی (زندگی اخلاقی عقلانی) خویشتن را با عمل به وظیفه ی عقلانی معنادار می‌کنیم. اما به سرعت دست ما پی چیزی خواهد گشت تا وظیفه را معنادار کند؟ چرا باید به وظیفه عمل نمود؟ و پاسخ درست ‌به این سوال که سکوی پرش به دومین سپهر وجودی است، دست یافتن به ملاک برتری است که مبین عمل به وظیفه است. ‌بنابرین‏ نظریه وظیفه‌گرایی کانت متضمن ملاک نهایی نیست، بلکه خود محتاج ملاک نهایی اخلاق است (قراملکی،۱۳۸۲).

۲-۳-۴-۳- مکتب عدالت توزیعی

از نظر مکتب عدالت توزیعی[۴۵]اخلاق عدالتی از دو مکتب سرچشمه می‌گیرد:

یکی در قرن ۱۷ در آثار‌هابز، کانت، و نزدیکانی نظیر راولز و کوبرگ و دیگری ریشه اش در آثار فیلسوفانی چون آریستوتل روزاو، هگل، مارکس و دیویی. مکتب اولی دریافت افراد را مرکز، و روابط اجتماعی را به عنوان قراردادی در بین افراد به کار می‌برد. و مکتب دومی به وجود مرکز اعتقاد ندارد و سعی می‌کند به انسان‌ها بیاموزد که در اجتماع چگونه رفتار کنند. در این مکتب عدالت از توافق اجتماعی حاصل می‌شود. در این دیدگاه فیلسوفان و نویسندگان به بحث درباره طبیعت جهان، ذات خدا، تقدیر در برابر اراده آزاد، خیر و شر و روابط بین انسان و شرایطش می پردازند (استارات[۴۶]،۱۹۹۴). نظریه عدالت توزیعی به عنوان مکتبی اخلاقی توسط فیلسوف آمریکایی و نظریه پرداز سیاسی، جان رالز[۴۷] متولد ۱۹۲۱ م در «بالتیمور[۴۸]» و عضو دانشگاه‌هاروارد پیشنهاد شده است که با تلاش در دهه ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ نظریه عدالت را بر اساس برتری یک ارزش واحد به نام عدالت، مطرح نمود. از آنجا که دو مکتب سودانگاری و تکلیف‌گرایی نمی‌توانند یگانه معیار اساسی صواب و خطای قانع کننده در اخلاق باشند باید اصلی را درباره عدالت معتبر بدانیم تا ما را در توزیع خوبی و بدی در جهان کمک کند و آن مکتب عدالت توزیعی است (عاملی،۱۳۸۸).

نظریه عدالت توزیعی «جان رالز» را به عنوان یک مکتب اخلاقی می‌توان از یک سیستم اقتصادی خاص توزیع منافع به یک سیستم اخلاقی برای ارزیابی رفتار گسترش داد که بر اساس آن می‌تواند یک عمل را در صورتی که منجر به افزایش همکاری بین اعضای جامعه می‌گردد، «درست»، «عادلانه» و «مناسب» نامید و هر چه مخالف این جریان باشد «نادرست»، «ناعادلانه» و «نامناسب» دانست (هس مر، ترجمه اعرابی و ایزدی،۱۳۸۲). همچنین آورده اند که عدالت توزیعی از طرف قدرت حاکمه به اجرا درمی آید و عبارت است از تقسیم خوبی‌ها و بدی‌ها بر حسب لیاقت اشخاص؛ به عبارت بهتر «عدالت توزیعی یعنی آنچه مربوط است به تقسیم افتخارات، اموال یا هر گونه امتیازات دیگری که بتوان بین کسانی که درزندگی اجتماعی دستی دارند، تقسیم کرد و جز به تقسیم امتیازات و ثروت اجتماعی به چیز دیگری اطلاق نمی‌گردد.» (لالاند، ترجمه وثیق،۱۳۷۷).

به عبارت دیگر عدالت توزیعی به تناسب بین اعمال و رفتار و لیاقت و فضایل آنان مربوط است. از دیدگاه ارسطو عدالت یا جزئی است یا کلی؛ عدالت جزئی نیز خود به دوگونه است: نخست، عدالت در توزیع شرافت و ثروت در میان شهروندان و دیگری، عدالت جبرانی در روابط بین مردم (رأس، ترجمه قوام صفری،۱۳۷۷). در واقع عدالت توزیعی به انصاف در توزیع منابع مربوط می‌شود، و توزیع انصاف، توزیعی است که در آن به یک معنا، سود است؛ بعضی نیز ذکر می‌کنند که توزیع انصاف، توزیع هر آنچه از بازار آزاد نتیجه می‌شود، است (آئودی[۴۹]،۱۹۹۹).عدالت فراگیر، بدون تردید یکی از مهم‌ترین اصول راهبردی اخلاق است و در آموزه‌های دینی نیز برقراری آن از اهداف نبوت تلقی شده است. اما عدالت ملاک نهایی اخلاق نیست، زیرا اولا آن همه احکام اخلاقی را تبیین نمی‌کند. به عنوان مثال تفضل فراتر از عدالت، فداکاری و ایثار، عشق و… را نمی‌توان به ترازوی عدالت سنجید. ثانیاً خود محتاج ملاک برای تبیین شدن است، چرا که همیشه می‌توان پرسید: چرا باید عادلانه عمل کرد؟ (قراملکی،۱۳۸۲).

۲-۳-۴-۴- مکتب آزادی فردی

نظریه آزادی فردی[۵۰] از ابتکارات «رابرت نوزیک[۵۱]» است که بر اساس تقدم یک ارزش به نام «آزادی فردی» طراحی گردیده است. بر طبق مکتب آزادی فردی، همه باید برای آزادی بیشتر فعالیت کنند، زیرا موجب افزایش تبادل بازار می‌گردد که برای بهره جویی اجتماعی ضروری است از جمله انتقادات وارد بر این نظریه اخلاقی عبارت است از اینکه این مفهوم بر اساس تعریفی کوته بینانه از آزادی بنا شده است و به حق منفی محدود است. و افراد دیگر حق دخالت ندارند؛ اگرچه حق مثبتی برای بهره مندی از بعضی منافع که نصیب دیگران شده وجود داشته باشد (هس مر،۱۳۸۲).

بخش چهارم: حیطه‌های علم اخلاق در مطالعات مدیریت و سازمان

درباره حیطه‌های علم اخلاق که با دانش مدیریت و زیرمجموعه‌های آن ارتباط دارند، با توجه به هر حیطه، با تعاریف متفاوتی مواجه هستیم:

۲-۴-۱- اخلاق شغلی(اخلاق کار)


موضوعات: بدون موضوع
   پنجشنبه 24 آذر 1401نظر دهید »

بهر حال سؤنیت یا قصد یا عمد، به قصد یا عمد عمومی و قصد یا عمد خاص تقسیم می شود، عمد عام، عبارت از تصمیم به ارتکاب عملی است که مجرم با علم به ممنوعیت یا امر به اجرای آن به وسیله قانون مرتکب می‌شود این امر در متون قانونی معمولاً به صورت علم و یا عمد مورد توجّه قانون‌گذار قرار گرفته و گاهی به صورت (بقصد) از آن استفاده ‌کرده‌است.

در مادّه۵۲۰ قانون مجازات اسلامی آمده است « هر کسی شبیه مسکوکات رایج داخلی یا خارجی غیر از طلا و نقره بسازد یا عالماً یا عمداً آن ها را داخل کشور نماید …» ‌بنابرین‏ در جرایم عمدی وجود سؤنیت عام ضروری است و برای تحقّق تمام جرایم عمدی وجود این سوءنیت یا عمد لازم است اعم از این که در متن قانون به آن اشاره شده باشد یا نشده باشد امّا در عمد خاص علاوه بر اراده فاعل بر انجام فعل غیر قانونی خواست نتیجه حاصله و ایجاد اضرار و خسارت وارده نیز منظور نظر او قرار می‌گیرد.

در جرایمی مثل کلاه برداری و جعل عمد خاص از اجزا لازم و ضروری عنصر معنوی است، جرم تحریق، تخریب و مصادیق دیگر آن به اشکال مختلف نیز از جمله جرائمی است که ایراد ضرر و خسارت بر طرف و تحقّق نتیجه حاصله شرط وقوع آن است، ‌بنابرین‏ با فقدان سؤنیت جرم محقّق نخواهد شد.

ازنظر لغوی اراده عبارت است از خواستن ، طلب کردن، قصد و آهنگ و عزم.[۱۹۰] درضمن باید ‌به این نکته اشاره کرد که برای تحقّق عنصر معنوی یا روانی وجود دو عامل ضرورت دارد:اراده ارتکاب فعل و قصد مجرمانه.

اوّل- اراده ارتکاب فعل: در کلیّه جرائم اعم از عمدی یا غیر عمدی اراده ارتکاب فعل وجود دارد و قانون‌گذار فقط انجام عمل ارادی را مجازات می کند. ‌بنابرین‏ حتّی در صدمات بدنی ناشی از حوادث رانندگی و مستی راننده نیز، شخص مرتکب واجد اراده بوده و با وجود همین اراده است که راننده، اتومبیل را به راه انداخته است. در واقع راندن اتومبیل مورد اراده و خواست راننده هست و فقط نتیجه آن که صدمات بدنی بوده مورد نظر و مقصود راننده نبوده است، در صورت فقدان اراده ارتکاب فعل، تحقّق جرم منتفی است.[۱۹۱]

از طرف دیگر اراده ارتکاب فعل نیز باید با قصد مجرمانه، یا خطای جزایی توام باشد وگرنه به علّت فقدان عنصر روانی، عمل ارتکابی جرم تلقی نمی‌شود. فقط در یک مورد ارتکاب فعل به تنهایی(با فقدان قصد و فقدان خطای جزائی) مؤثر و جرم است و دیه دارد آن مورد استثنایی، قتل یا جرح و یا نقص عضو است که به طور خطایی واقع می شود.[۱۹۲]

دوم – قصد مجرمانه: قصد مجرمانه غالباً مترادف با سؤنیّت است و آن اراده جهت یافته به مقاصد نهی شده درحقوق جزا می‌باشد.پس زمانی سؤنیّت تحقّق پیدا می‌کند که مرتکب جرم خواستار نتیجه عمل و نتایج حاصله از عمل مجرمانه باشد و تا این ارکان تحقّق نیابد، سؤنیّت وجود نخواهد داشت.[۱۹۳] ‌بنابرین‏ در جرائم عمومی، فعل و نتیجه آن هردو مورد اراده و خواست عامل است.[۱۹۴]

خطای کیفری: عدالت نه تنها اقتضا می‌کند که تقصیر و مسئولیت کیفری متوجّه کسی باشد که با وجود علم به نتیجه مجرمانه فعل خود آن را مرتکب می شود، بلکه اگر ترتّب نتیجه مذکور را بر فعل یا ترک آن محتمل دانست و از ارتکاب فعل خودداری نکرد و یا در مواردی غافل بود مقصّر شناخته شود.[۱۹۵]

تقصیر یا خطای کیفری عنصر روانی جرایمی است که اصطلاحاً غیر عمدی نامیده می شود. و به موجب تبصره مادّه ۳۳۶ قانون مجازات اسلامی: ( اعم است از بی احتیاطی، بی مبالاتی، عدم مهارت، عدم رعایت نظامات دولتی) چه در تمام موارد مذکور فاعل در تحصیل نتیجه فعل ارتکابی به هیچ وجه عامد نیست. [۱۹۶]

به طور کلّی می‌توان گفت هر چند که قانون‌گذار در برخی از موادّ قانونی راجع به تخریب (مثلاً در موادّ ۶۷۵ ،۶۷۷، ۶۷۹ قانون مجازات اسلامی به عنصر عمد اشاره کرده و در برخی دیگر (مثلاً در موادّ ۶۷۶ و ۶۷۸) ‌به این عنصر اشاره نکرده است، لیکن تردیدی وجود ندارد که عنصر روانی جرم تخریب در حقوق ایران (عمد) در خراب کردن مال متعلّق به دیگری است و این جرم با سهل انگاری یا بی احتیاطی قابل ارتکاب نمی باشد مگر آن که حکم خاصّی در این مورد در قانون یافت شود که گاهی به دلیل اهمیّت مال مورد تخریب، چنین احکام خاصی در قوانین ایران مشاهده می‌شوند. به عنوان مثال می توان به قانون اخلال گران در صنایع نفت ایران مصوّب ۱۶/۷/۱۳۳۶ اشاره کرد.[۱۹۷]

گفتار دوّم: عناصر رکن معنوی جرم تخریب

در تحقق عنصر روانی یا معنوی وجود دوعامل ضرورت دارد. اول: اراده ارتکاب فعل، دوم: قصد مجرمانه حال به بررسی این دوعامل ‌در وقوع جرم تخریب می پردازیم.

بند اوّل: عنصر اراده و اختیار

از نظر لغوی اراده عبارت است ازخواستن، طلب کردن، قصد وآهنگ و عزم و ازنظر حقوقی سه اصطلاح«اصل آزادی اراده» «اصل استقلال اراده» و«اصل حاکمیت اراده» به کار گرفته شده و آن عبارت است از تأثیر اراده افراد در روابط اشخاص در زندگی قضایی.[۱۹۸]

علم و آگاهی فاعل بر تحریم های قانونی و نیز کیفیت و ماهیت و اوصاف فعل اگر چنانچه با اراده ارتکاب توام نباشد به تنهایی بی تأثیر است. عمد متضمّن این است که با وجود آگاهی، فاعل عزم کاری کند که دقیقاً قانون‌گذار آن را جایز ندانسته است. اراده ارتکاب همان خواستن فعل یا ترک فعل است ‌بنابرین‏ اگر فاعل تخریب از روی اجبار مجبور به تخریب یا آتش زدن مزرعه ای شده باشد نمی توان او را مجرم دانست.[۱۹۹]

پروفسور گارو استاد حقوق جنایی دانشگاه لیون فرانسه در تعریف اراده با قصد از نظر لغوی می‌گوید این کلمه نماینده جهت حرکت میل انسانی است به طرف هدفی معلوم، امّا در امور کیفری اراده یا قصد عبارت است از تمایل به طرف عمل مثبت یا منفی مجرمانه اگر این معنی صحیح باشد باید گفت که هیچ جرمی بدون قصد و اراده وجود ندارد تنها اراده است که ایجاد جرم می کند و تمام جرایم مرکّب هستند از عمل و قصد زیرا اراده با میل اشتباه می‌شود و صفت ارادی فعل قطعاً چیزی است که عمل ارادی انسان را از نظیر آن ها که به وسیله حیوانات اتفّاقاً واقع می‌شود جدا می‌سازد در حقیقت هیچ فعل یا ترک فعلی نمی‌تواند قابل مجازات باشد مگر به شرط کار ارادی انسان باشد. [۲۰۰]

در عرف حقوق گاه اراده را مرادف عمد به کار می‌برند که منظور همان عمد درفعل به معنی خواستن فعل است و چون هر جرم علی الاصول تا اراده نباشد واقع نمی شود، ‌بنابرین‏، اراده در تمام جرایم اعم از عمدی یا غیر عمدی وحتی ‌در جرایم خلافی وجود دارد .[۲۰۱]


موضوعات: بدون موضوع
   پنجشنبه 24 آذر 1401نظر دهید »

1 ... 24 25 26 ...27 ... 29 ...31 ...32 33 34 ... 479

شهریور 1404
شن یک دو سه چهار پنج جم
 << <   > >>
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31        
جستجو
آخرین مطالب