کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

تکنولوژی در هر صنعت یا محصول و خدماتی دارای سطوحی از توانایی و شناخت است که به صورت خلاصه به ده سطر زیر می‏توان آن‏ها را طبقه‏ بندی کرد:

سطوح صفر: بی‏اطلاع و عدم شناخت از پدیده، محصول یا فرایند؛

سطح یک: شناخت از وجود چگونگی کاربرد؛

سطوح دوم: شناخت از راهبری، مدیریت و بهره‏برداری؛

سطوح سوم: شناخت از تعمیر و نگهداری؛

سطح چهارم: شناخت از روش‏های نصب قطعات؛

سطح پنجم: شناخت از روش‏های فرآیندی و کپی‏سازی؛

سطح ششم: شناخت از روش‏های اقتباس؛

سطح هفتم: شناخت از طراحی و توسعه؛

سطح هشتم: شناخت از تحقیقات صنعتی و کاربردی؛

سطح نهم: شناخت از تحقیقات اساسی و علوم پایه (خادم، ۱۳۸۹).

۲-۱-۲۴ تکنولوژی مناسب

در کل تکنولوژی‏ای مناسب است که:

• • قابل پیوند با تکنولوژی‏های موجود باشد.

• • شرایط توان و بازار صادراتی را داشته و متناسب با شرایط منطقه باشد.

• • کمترین تحولات سریع و ناگهانی نابهنگام در رفتار مصرف و تولید را ایجاد کند.

• • کمترین ارز‏بری را داشته باشد.

• • بیشترین ارتباط با صنایع داخلی و کمترین هزینه تولید را داشته باشد.

• زمینه‏ساز تحقیقات علمی و عملی در جامعه باشد (خادم، ۱۳۸۹).

جدول (۲-۱) معیارهای تکنولوژی مناسب

معیار
وضعیت مطلوب

مصرف انرژی

باید انرژی کم مصرف کند.

کاربر

باید مطابق نیروی انسانی کشور باشد. نباید باعث عدم کارایی شود.

هزینه

باید قابل تأمین کردن باشد

بهره ‏وری

بالا

دوام

سهولت در تعمیر و نگهداری

سادگی به کارگیری

سادگی در کسب مهارت‏های استفاده و تعمیراتی

اندازه به کارگیری

مناسب برای به کارگیری در واحدهای کوچک، متوسط، بزرگ

اثربخشی

قابل استفاده در بیش از یک بخش اقتصادی

مواد خام مورد نیاز

قابل استفاده از منابع خام محلی

جایگزین واردات

بهره‏گیری از منابع داخلی

ثبات اکولوژیکی

کمک‏کننده به حفظ محیط زیست

بازیافت ضایعات

قابلیت استفاده از ضایعات بازیافت شده

بومی‏گرایی

قابل استفاده در نواحی

تعیین محل

قابلیت توسعه در مناطق جغرافیایی مختلف

کاهش تفاوت درآمدها

قابلیت کاهش دادن اختلاف درآمدها

با ثبات‏سازی‏های اجتماعی-فرهنگی

نباید تأثیرات زیان‏آور بر شرایط اجتماعی- فرهنگی داشته باشد

مالکیت محلی

قابلیت تسهیل مالکیت ملی

۲-۱-۲۵ انتخاب تکنولوژی

انتخاب تکنولوژی مناسب خواه پیچیده و خواه ساده منوط به نیاز اجتماعی آن تکنولوژی و شرایط مناسب اقتصادی وقت دارد و لزوماًً پیشرفته بودن دلیلی بر مناسب بودن آن نیست. با توجه به شرایط موجود جامعه انتخاب تکنولوژی کارگربر بودن توصیه شده، ولی به منظور حفظ رشد آتی صنایع تکنولوژی‏های سرمایه‏بر در صنایع خاص ضروری است (مجموعه مقالات اولین سمینار انتقال تکنولوژی).

پیش از این فرض بر این اساس بوده است که تکنولوژی‏های کشورهای صنعتی برای توسعه کشورهای در حال توسعه مناسب است.

این گونه تکنولوژی‏ها نوعاً سرمایه‏بر (کاراندوز) در مقیاس بزرگ و کاملاً متمرکز است. برای هدایت این ها به صورت کارآمد به ساخت حمایتی پیچیده بازار، مواد خام، تولیدات، قطعه‏های یدکی، نظام‏های ارتباطی ارزان و کارآمد نیاز هست. این تکنولوژی‏ها سرمایه‏بر و کاراندوز می‏ باشند، نمی‏توانند پابه‏پای عرضه در حال افزایش کار، شغل کافی ایجاد کنند.

از این گذشته، نوع کالاهایی که تولید می‏ کنند، عموماً از نوعی نیست که نیازهای مردم تهیدست را برآورده سازد. ‌بنابرین‏ جوهر استدلال برای تکنولوژی‏های مناسب این است که تکنولوژی‏های سرمایه‏بر، متمرکز، پیچیده و گرانبهای کشورهای غنی عموماً برای کشورهای فقیر و به ویژه جوامع روستایی آن ها نامناسب است. معیارهای زیر حداقل معیارهای اساسی است که در هر گونه انتخاب تکنولوژی چه وارداتی و چه در محل ایجاد شود، باید دخیل باشد:

۱-تکنولوژی مناسب باید با شرایط محلی، فرهنگی و اقتصادی جامعه سازش‏پذیر باشد.

۲-ابزارها و فرآیندها باید تحت کنترل عملیات مردم باشد.

۳-تکنولوژی مناسب باید از منابع موجود و محلی استفاده کند.

۴-اگر منابع وارداتی و تکنولوژی به کار رود، جامعه باید بعضی نظارت‏ها را ممکن سازد.

۵-تکنولوژی مناسب باید تا آنجا که ممکن است از منابع انرژی محلی استفاده کند.

۶-از لحاظ بوم‏شناختی و محیط زیست باید مناسب باشد.

۷-ویرانگری‏های فرهنگی را به حداقل برساند.

۸- برای آن که جامعه خود را گرفتار نظام ناکارآمد و نامناسب نکند، باید انعطاف‏پذیر باشد.

۹- برای حصول اطمینان از ارتباط تحقیق با رفاه حال مردم محل یعنی به حداکثر رساندن فعالیت محلی و مشارکت ساکنان محلی بر توسعه تکنولوژیک، تحقیق و اجرای سیاست تحقیق با توجه به تکنولوژی مناسب باید همیشه و در محل قابل اجرا باشد.

گام‏های زیر را برای هر گونه انتخاب تکنولوژی باید برداشت:

• • تعیین دامنه و هدف‏ها

• • شناسایی تکنولوژی به تفصیل

• • تحلیل و ارزشیابی تأثیرهای ممکن

• • شناسایی روابط متقابل تأثیرها

• یافته ها و گزینه‏ها

عوامل مؤثر بر انتخاب تکنولوژی به شرح زیر می‏ باشد:

• • جمعیت

• • سرمایه

• • تولید ملی

• • نیازهای تکنولوژی

• • محیط زیست

• • توان تکنولوژیک که می‏تواند بالفعل یا بالقوه باشد

• • مواد خام

• • اقتصاد

• • نیروی کار

• • ماشین‏آلات

• سایر عوامل مانند سیاست‏های نظامی (خطیب، ۱۳۸۰).

۲-۱-۲۶ انگیزه های خرید تکنولوژی

هیچ کسب و کاری قادر به ایجاد تکنولوژی‏های مورد استفاده نیست و فرضاً چنانچه واحد تحقیق و توسعه (R&D) داشته باشد، باز هم به اطلاعاتی نیاز دارد که کاملاً در اختیار او نیست. دلایل ادعای فوق عبارتند از:

۱-خرید تکنولوژی موجب صرفه‏جویی در زمان به ویژه هنگامی که تکنولوژی در مکان دیگری توسعه یافته است.

۲-صرفه‏جویی در منابع و جلوگیری از درگیر شدن منابع داخلی شرکت و کاهش فشار عصبی مدیران می‏ شود.

۳-کاهش خطرپذیری، چرا که ‌تامین کننده تکنولوژی بهتر خطرپذیری را مدیریت می ‏کند.

۴-وجود نتایج بهتر، زیرا دارنده تکنولوژی مهارت و تخصص لازم را در آن تکنولوژی به کار برده است.

۵-ممکن است تکنولوژی مورد نظر تنها گزینه موجود باشد و همچنین ممکن است تحت پوشش حق اختراع و اکتشاف یا حق انحصاری^[۲۳] باشد.

۶-عدم توجیه هزینه و زمان آن هم وقتی که دیگران در زمان و هزینه کمتر به آن دست یافته‏اند.

۷-محدود بودن منابع داخلی شرکت (دیرمینا، ۱۳۸۲).

۲-۱-۲۷ انگیزه های فروش تکنولوژی

انگیزه های فروش تکنولوژی به شرح زیر می‏ باشد: