کلیات تحقیق
۱-۱- مقدمه
در عصر صنعتی ایجاد ارزش بیشتر به قابلیت صنعتی و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ملموس و مالی بستگی داشت. در حالی که امروزه و با تغییر پارادایم اقتصادی از صنعتی به دانش محور، تنها روش ایجاد ارزش، پذیرش نو‌آوری به عنوان یک فرایند کسب و کار است. اقتصاد مبتنی بر دانش[۱]، اقتصادی است که در آن تولید و بهره‌برداری از دانش، نقش اصلی را در فرایند ایجاد ثروت ایفا می‌کند. یکی از ویژگی‌های متمایز اقتصاد مبتنی بر دانش، جریان هنگفت سرمایه‌گذاری در یادگیری سازمانی و تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات است. به همین دلیل ایتامی[۲] (۱۹۸۷) معتقد است در عصر حاضر بسیاری از کسب و کار‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که ارزش بر اساس منابع ملموس به دست نمی‌آید بلکه منابع ناملموس هستند که ایجاد ارزش می‌کنند (بنتیس[۳]، ۲۰۰۱، ص ۲۷۳).
برخلاف کاهش بازدهی منابع سنتی (مثل پول، زمین، ماشین‌آلات و غیره)، دانش در واقع منبعی برای افزایش عملکرد کسب و کار است. دانش در کسب و کار به شکل یادگیری سازمانی متجلی می‌شود، به بیان دیگر، منظور از سرمایه انسانی و یادگیری سازمانی توسعه و به کارگیری منابع دانش در شرکت‌ها است.
در اقتصاد مبتنی بر دانش، از یادگیری سازمانی به منظور خلق دانش و افزایش ارزش سازمانی استفاده می‌شود. در واقع امروزه مشخصه اقتصاد، جهانی شدن بازار است. علاوه بر آن نیرو‌های پیش برنده کلاسیک رشد اقتصادی، به تولید، کاربرد و بهره‌برداری از دانش تغییر یافته است. در ابتدا تنها سازمان‌های بزرگ که به اصطلاح «بازیکنان جهانی» نامیده می‌شدند، از این قضیه متأثر بودند اما بعد‌ها این موضوع به تمامی صنایع با فن‌آوری پیشرفته، کشاورزی و توزیعی، خدماتی و تولیدی گسترش یافت و کلید به دست آوردن مزیت پایدار رقابتی چگونگی استفاده از کاردانی‌های شرکت‌ها بود (مارتین[۴]، ۲۰۰۷، ص ۴۲۷). بنابرین می‌توان گفت کلید موفقیت در اقتصاد جهانی به دست گرفتن اهرم سرمایه فکری و انسانی است. مزیت‌های به دست آمده از این دارایی‌های ناملموس[۵] برتری دارد (دونل و همکاران[۶]، ۲۰۰۰، ص ۱۸۷).
اگرچه بحثبرسراهمیت یادگیری سازمانی طی دهههای اخیر توسعه یافته است، اما این موضوع مفهومی جدید نیست. ارگریس[۷] (۱۹۹۰) بیش از چهل سال است که در مورد آن مباحثی مطرح ساخته است. علاقه به مفهوم یادگیری سازمانی یا سازمان یادگیرنده به طور قابل ملاحظهای از دههی۱۹۹۰افزایش یافت. چو[۸](۲۰۰۴) به بررسی رابطه بین یادگیری سازمانی و اطلاعات حسابداری مدیریت و عملکرد تولیدی پرداخت. در این تحقیق اطلاعات حسابداری مدیریت به عنوان مواد خامی برای ارتقاء یادگیری سازمان عنوان شده که این مؤلفه منجر به بهینه شدن عملکرد مالی سازمانها می شود.
ما میدانیم که هدف سیستم اطلاعات حسابداری مدیریت جمع آوری، طبقه بندی و خلاصه کردن اطلاعات میباشد که در نهایت منجر به ارائه گزارش اطلاعات به مدیریت جهت برنامه ریزی، کنترل وارزیابی فعالیتهای تولیدی است (برگمن واسلگلر[۹]، ۱۹۹۵). در این تحقیق از دیدگاه یادگیری سازمانی برای بررسی اطلاعات حسابداری مدیریت، به منظور دستیابی به عملکرد بهینه تولید استفاده خواهد شد که این امر در نهایت به تکنولوژی پیشرفته تولید (AMT)[10] میانجامد.
۱-۲- بیان مسأله
تحقیق بر روی یادگیری سازمانی حدود ۴۰ سال است که شروع شده و تا به حال رشد فزایندهایداشته است (سوساناوهمکاران[۱۱]، ۲۰۰۵). یادگیری سازمانی اولین بار توسط مارس و سیمون[۱۲]در سال ۱۹۵۸ ارائه شد (فالکنر[۱۳]، ۲۰۰۶). یادگیری سازمانی یک شکل خاص از توسعه یادگیری درسازمان به وسیله افراد کلیدی سازمان است که می توانند با تغییرات متعاقب سازمان مرتبط باشند (کاردو[۱۴]، ۲۰۰۶ (. یادگیری سازمانی ابداع و فراگیری دانش جدید را در اولویت قرار میدهد و روی نقش افراد در ابداع و به کارگیری دانش جدید تأکید می کند. یادگیری سازمانی یک شیوه مهم برای رسیدن به عملکرد موفق و کسب مزیت رقابتی برای سازمانها ارائه میدهد. ملر[۱۵] (۱۹۹۲) در زمینه سنجش یادگیری مطرح می کند که یادگیری سازمانی، فراگیری دانش به وسیله افراد و گروههایی است که علاقهمند هستند آن را در شغلهایشان به کار ببرند و دیگران را متأثر کنند تا وظایفشان که برای سازمان مهم است را به درستی انجام دهند (کاندر وشارما[۱۶]، ۲۰۰۶).
بر طبق مطالب گفته شده می‌توان گفت یادگیری سازمانی ممکن است ساده تشریح شود، مانند موقعیت یا فرآیندهاییکه روی تولید یا بازده اثر میگذارند (توماسوآلن[۱۷]، ۲۰۰۶). یادگیری سازمانی مستمر نیاز به اطلاعات معتبر، شفاف، ارزیابی دقیق اطلاعات حسابداری مدیریت واطلاعات عملکردی درباره مناسب بودن آنها و سیستم پاسخ‌گویی دارد. یادگیری سازمانی متأثراز یادگیری فردی اعضای سازمانی میباشد (رادز و همکاران[۱۸]، ۲۰۰۸). تسهیلکننده های یادگیری سازمانی ساختارها و فرآیندهایی هستند که زمینه لازم را برای سهولت یادگیری و اثربخش فراهم می کند. ازجمله مواردی که باعث ارتقاءیادگیری سازمانی می شود: تعامل و همکاری بین اعضاء، گردش شغلی یا جابجایی میان وظایفی مانند R&D و بازاریابی، تنوع در فعالیتها و تجربیات شرکت، تغییرات محیطی، گزارشگری سریع و مداوم و… میباشد (چو، ۱۹۹۸).
تکنولوژی پیشرفته تولیدی مربوط به سختافزار فیزیکی در فرایند تولید است. هنگامی که از تکنولوژی پیشرفته تولیدی استفاده می شود سازمان میبایست اطلاعات حسابداری مدیریت را بر میزان برنامه‌ریزی اطلاعات و آیندهنگری وگرایش آن به اطلاعات افزایش دهد تا با تغییر مکرر در محصول مقابله کند (نانی ،۱۹۹۲ و اوتلی[۱۹]، ۱۹۹۴).
زمانی که سازمانی از تکنولوژی پیشرفته تولیدی استفاده می کند، با به کارگیری تکنیکها و رویکردهای حسابداری مدیریت در تهیه وگزارشگری سریع وارزیابیدقیق اطلاعات حسابداری مدیریت که مبنای یادگیری سازمانی مستمر است، موجب عملکرد بهینه سازمان خواهد شد. در تحقیقهای پیشین تنها به ارتباط اطلاعات حسابداری مدیریت، یادگیری سازمانی و عملکرد تولیدی پرداخته شده است در حالی که از تاثیر یادگیری سازمانی بر میزان به کارگیری اطلاعات حسابداری مدیریت که باعث عملکرد بهینه شرکت در امر تولید می شود، بحثی به میان نیامده است. به همین منظور ما در این تحقیق به دنبال بررسی تأثیر یادگیری سازمانی بر به کارگیری اطلاعات حسابداری مدیریت و عملکرد تولیدی شرکت هستیم.
