اغلب کودکان و نوجوانان با اختلالات رفتاری ، احساست منفی دارند و با دیگران بدرفتاری میکنند . در بیشتر موارد ، معلمان و همکلاسی ها ،آنان را طرد میکنند و در نتیجه فرصت های آموزشی آنان کاهش مییابد (براون و پرسی[۸]، ۲۰۰۷) . از سوی دیگر، انزوای اجتماعی این کودکان ، موجبات افت تحصیلی و پرخاشگری هرچه بیشتر آنان را فراهم می آورد . کودکان و نوجوانان با اختلالات رفتاری معمولا محبوبیت ندارند . مجموعه این عوامل ، این کودکان را در معرض خطر بروز رفتارهای ضد اجتماعی قرار میدهد . روابط دوستی این کودکان معمولا با کسانی است که آنان نیز دارای مشکلات رفتاری هستند (کافمن[۹]، ۲۰۰۱). همه مشکلات هیجانی رفتاری با یکدیگر رابطه دارند . به ندرت می توان کودک یا نوجوانی را یافت که فقط یک مشکل رفتاری داشته باشند (تنکر سلی و لندروم[۱۰]، ۱۹۹۷). بنابرین در حوزه کاربردی این پژوهش میتواند به چند دلیل دارای اهمیت باشد که برخی از این دلایل مربوط به اهمیت خانواده و تشکیل نظام خانواده و خصوصاًً آموزشهای مناسب قبل از ازدواج میباشد واز دیگر جنبههای آن میتوان به نقش خانواده و اهمیت آن در نظام تعلیم و تربیت میباشد که ریشه یابی برخی از مشکلات تحصیلی دانش آموزان ، ریشه خانوادگی و یا تاثیر آن میباشد که در این خصوص میتواند برای کادر آموزشی مدارس اعم از پیشگیری و شناسایی دانش آموزان در معرض خطر مهم و حیاطی باشد . با وجود مشکلات بسیاری که این افراد با آن مواجه اند ، بیشتر آنان تا سال ها پس از ورود به مدرسه شناسایی نمی شوند و مشکلاتشان زمینه یابی نمی شود مگر اینکه اختلالات رفتاری آنان و مشکلات تحصیلی آنان شدید شود ( دانکن ، فورنس [۱۱]، ۱۹۹۵) . بسیاری از بزرگسالان ، تحمل رفتارهای کودکان و نوجوانان با مشکلات رفتاری را ندارند و به تنبیه آنان نیز متوسل میشوند . این کودکان و نوجوانان در مقایسه با همسالان بهنجار خود ، در جنبههای مهم زندگی محدودیت دارند و در تعاملات اجتماعی با مشکلات جدی مواجه اند . ناتوانی های این کودکان ، از رفتارهای آنان ناشی می شود(واکر[۱۲] و همکاران، ۱۹۹۸)
مشکلات جسمانی و روانی در خانواده سازگاری و نظام خانواده را متاثر ساخته است و کنشهای جدیدی را مطرح میکند . چنین خانواده هایی به دلیل تحمل استرسهای طاقت فرسا و نیز نقشهای جدید به احساسات و افکاری همچون احساس گناه ، خشم ، و تنفر و ناامیدی دجار میشوند . تحقیقات مختلف بر این نکته تأکید دارند که فشارهای روانی در خانواده میتواند مشکلات و بیماری های متنوعی را در خانواده ایجاد کند (برک هید[۱۳] ۱۹۸۹، جلیلی ۱۳۷۵ ، کوکرین،۱۹۹۲) .
سازمان جهانی بهداشت خانواده را به عنوان عامل اجتماعی اولیه در سلامت و بهزیستی معرفی کردهاست (کمپبل[۱۴] ، ۲۰۰۳ )، و یکی از عواملی را که سبب فرو پاشی یا تضعیف کانون خانواده می شود روابط زناشویی ناسالم میباشد . رضایت از زندگی زناشویی نه تنها موجب می شود افراد شادتر ، با نشاط تر و سالم تر زندگی کنند بلکه سهم عمده ای در سلامت والدین ، تربیت نسل بعدی و دوام زندگی دارد ( دانلی[۱۵] ،۱۹۹۳ ).
با این وجود ، می توان پذیرفت رضایت مندی زناشویی ، حاصل خشنودی و سازگاری زن و شوهر در ابعاد مختلف زندگی مشترک است و استحکام بنیان خانواده و سلامت والدین را تامین میکند (عسکری ، ۲۰۰۱).این پژوهش به دو دلیل عمده میتواند حائز اهمیت باشد ، اول جنبه اطلاع رسانی این روابط باعث برنامه ریزی مسئولین امر جهت آموزش زوجین و اثرات ازدواج نامناسب خصوصاً در امر تحصیل و مشکلات رفتاری دانش آموزان می شود . دوم اینکه برای اولین بار بررسی ناسازگاری زناشویی و ارتباط آن با مشکلات رفتاری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفته است . و از نتایج ان تحقیق مسئولین امر برای برنامه ریزی بهتر، مشاوران ، روانشناسان بالینی ، روانشناسان کودک ، مسئولین آموزش و پرورش و دیگر کسانی که به هر صورت با نوجوانان و یا با امر ازدواج در ارتباط اند سود خواهند برد .
۱-۴- اهداف پژوهش
هدف کلی : تعیین رابطه بین ناسازگاری زناشویی با مشکلات رفتاری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
۱– تعیین رابطه بین ناسازگاری های زناشویی با مشکلات رفتاری دانش آموزان
۲ – تعیین رابطه بین ناسازگاری های زناشویی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
۳- تعیین توان پیشبینی ناسازگاری های زناشوییبرای مشکلات رفتاری دانش آموزان
۴- تعیین توان پیشبینی ناسازگاری های زناشویی برای پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
۱-۵- فرضیه های تحقیق:
فرضیه اصلی : بین ناسازگاری زناشویی با مشکلات رفتاری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه(معنادار) وجود دارد .
-
- بین ناسازگاری های زناشویی با مشکلات رفتاری دانش آموزان رابطه ( معنادار) وجود دارد.
-
- بین ناسازگاری های زناشویی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه ( معنادار) وجود دارد.
-
- مشکلات رفتاری دانش آموزان از طریق ناسازگاری زناشویی قابل پیشبینی هستند.
- پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از طریق ناسازگاری زناشویی قابل پیشبینی هستند.
۱-۶- تعاریف واژه ها و اصطلاحات
۱-۶-۱- تعاریف نظری
ناسازگاری زناشویی : عدم سازگاری زن و شوهر در ابعاد مختلف زندگی مشترک و همچنین عدم رضایت مندی زناشویی که باعث به خطر افتادن سلامت اعضای خانواده و همچنین باعث سست شدن بنیان خانواده می شود (عسکری، ۱۳۷۹).
مشکلات رفتاری : به مشکلاتی اطلاق می شود که در آن پاسخهای هیجانی رفتاری فرد با هنجارهای سنی ، فرهنگی ، قومی و اجتماعی تفاوت داشته باشد . به طوری که بر تمام جنبههای عملکردی فرد اعم از (روابط اجتماعی ، تحصیلی ، مراقبت از خود ، سازگاری فرد و … ) تاثیر منفی بگذارد (ریوتل،شیرت کلیف و فیشر[۱۶]، [۱۷] CEC، ۱۹۹۱).
پیشرفت تحصیلی : میزان پیشرفت شناختی و دریافتی ؛ دانش ، مهارت ، توانایی به نسبت سن و فرهنگ و ارزشهای از پیش تعیین شده پیشرفت تحصیلی میگویند.
۱-۶-۲- تعاریف عملیاتی :
ناسازگاری های زناشویی :در این پژوهش ناسازگاری های زناشویی نمره ای است که آزمودنی از (( پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر[۱۸][۱۹]DAS )) کسب میکند وکسب نمره پایین در این پرسشنامه نشانگر ناسازگاری زناشویی است. این پرسشنامه توسط اسپانیر (۱۹۷۶) تهیه و ارائه شده است این پرسشنامه دارای ۳۲ ماده است نمره کلی بین ۰ تا ۱۵۱ متغییر است که یک نمرات برابر یا بیشتر از ۱۰۰ به معنای سازگاری افراد و نمرات کمتر از ۱۰۰ به معنی وجود ناسازگاری زناشویی میباشد.
مشکلات رفتاری : در این تحقیق تعیین مشکلات رفتاری بر اساس عملکرد دانش آموز در محیط مدرسه و گزارش مشاور مدرسه به هسته مشاوره آموزش و پرورش میباشد . در همین راستا با پرسشنامه ی خود گزارشی مشکلات رفتاری نوجوانان آشنباخ[۲۰] (۱۹۹۱) (YSR)[21] که دارای ۳۴ پرسش است و شامل سنجش ابعاد پرخاشگری ، بیش فعالی ، اضطراب ، افسردگی ، ناسازگاری اجتماعی ، رفتارهای ضد اجتماعی میباشد مشکلات رفتاری دانش آموزان مورد سنجش قرار گرفت.