آگاهی اجتماعی
خلاقیت سازمانی
پردازش اطلاعات
مهارت اجتماعی
هوش اجتماعی
ادب و ملاحظه
رفتار مدنی
وجدان کاری
نوع دوستی
جوانمردی
رفتار شهروندی سازمانی
شکل ۱-۱٫ مدل مفهومی تحقیق
منبع: سیلورا (۲۰۰۱)، ارگان (۲۰۰۱)، رندسیپ (۱۹۷۹)
منبع: سیلورا(۲۰۰۱)،ارگان(۲۰۰۱)، رندسیپ(۱۹۷۹)
اهمیّت و ضرورت انجام پژوهش
هوش اجتماعی یکی از جدیدترین مفاهیمی است که به عنوان یکی ازعناصر حیاتی رهبری و مدیریت در سازمان ها به حساب می‌آید (اوکیجی و همکاران، ۲۰۰۹) افرادی که از هوش اجتماعی بالایی برخوردار هستند باید بتوانند از تمام قدرت مغزی و جسمانی خود استفاده کنند تا بتوانند با بقیه ارتباط مؤثری برقرار کنند. هوش اجتماعی روز به روز به عنوان یک مبحث جدید به ویژه برای افرادی که در طول روز به مهارت‌های ارتباطی از جمله کارکنان سازمان نیازمند هستند، از اهمیت بیشتری برخوردار است (گودرزی،۱۳۸۴). ضرورت و اهمیت این تحقیق از این جهت است که مشخص می‌کند تا چه حد دارا بودن هوش اجتماعی می‌تواند بر میزان موفقیت کارکنان سازمان کمک کند؟چرا که مهارت های اجتماعی هم در درازمدت و هم در کوتاه مدت موجب موفقیت افراد می شود، با گنجاندن مفهوم هوش اجتماعی در برنامه آموزشی سازمان ها می توان به کارکنان کمک کرد تا عملکرد بهتری در سازمان داشته باشند (گلمن، به نقل از پارسا، ۱۳۸۹: ۳۳۹). از آنجا که کارکنان در تحقق اهداف سازمان نقش بسزایی دارند و از جایگاه خاصی برخوردارند و کارکنانی می توانند در سازمان مؤثر باشند که از ویژگیهای خاصی همچون مهارت، تخصص، خلاقیت، نوآوری و مهارت های رفتار شهروندی سازمانی و هوش اجتماعی برخوردار باشند. بنابرین شناسایی افراد با قابلیت های هوش اجتماعی بالا، قرار دادن آنها در پستهای مورد نیاز و جلوگیری از هدر رفتن زمان، زیان شخصی، سازمانی و سرمایه های ملی، در پژوهش حاضر بسیار با اهمیّت و ضروری می‌باشد. همه آنچه که بدان اشاره شد به خوبی گواه این مهم است که هوش اجتماعی می‌تواند به عنوان یکی از پیش نیازهای توفیق کارکنان در بروز رفتار شهروندی سازمانی و خلاقیت سازمانی قلمداد شود. بر این اساس فرضیه این پژوهش در صدد است تا ارتباط و همبستگی بین هوش اجتماعی با رفتار شهروندی سازمانی و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان را بررسی نماید.
اهداف پژوهش
هدف کلی؛
شناسایی رابطه بین هوش اجتماعی بارفتار شهروندی سازمانی و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان.
اهداف ویژه؛
۱٫ تعیین میزان هوش اجتماعی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا شهر همدان
۲٫ تعیین میزان رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا شهر همدان
۳٫ تعیین میزان خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا شهر همدان
۴٫ تعیین میزان رابطه بین هوش اجتماعی با رفتار شهروندی سازمانی و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان.
سوالات پژوهش:
۱٫ میزان هوش اجتماعی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان چقدر است؟
۲٫ میزان رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان چقدر است؟
۳٫ میزان خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان چقدر است؟
فرضیه های پژوهش
فرضیه اصلی: بین هوش اجتماعی با رفتار شهروندی سازمانی و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد.
فرضیه ویژه ۱٫ بین هوش اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد.
۱٫ بین مؤلفه مهارت های اجتماعی هوش اجتماعی کارکنان و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد.
۲٫ بین مؤلفه آگاهی های اجتماعی هوش اجتماعی کارکنان و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد .
۳٫ بین مؤلفه پردازش اطلاعات هوش اجتماعی کارکنان و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد .
فرضیه ویژه ۲. بین هوش اجتماعی و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد.
۱٫ بین مؤلفه مهارت های اجتماعی هوش اجتماعی کارکنان و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد.
۲٫ بین مؤلفه آگاهی اجتماعی هوش اجتماعی کارکنان و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد.
۳٫ بین مؤلفه پردازش اطلاعات هوش اجتماعی کارکنان و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد.
فرضیه ویژه ۳. بین میزان هوش اجتماعی، رفتار شهروندی سازمانی و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشکده‌های دانشگاه بوعلی‌سینا تفاوت وجود دارد.
فرضیه ویژه ۴. مؤلفه های هوش اجتماعی توان پیش‌بینی رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا را دارند.
فرضیه ویژه ۵٫ مؤلفه های هوش اجتماعی توان پیش‌بینی خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا را دارند.
تعاریف مفهومی و عملیاتی اصطلاحات تحقیق
سازه ها و متغیرها را می‌توان به دو صورت مفهومی و عملیاتی تعریف کرد؛ تعریف مفهومی و تعریف عملیاتی. تعریف مفهومی به تعریف یک واژه توسط واژه های دیگر اشاره دارد. به عبارت دیگر در این گونه تعریف از واژه های انتزاعی و ملاکهای فرضی استفاده می شود. در این نوع تعریف به شناسایی ماهیت یک پدیده اشاره کرده و نقش مهمی را در فرایند تدوین فرضیه ها ایفا می کند (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۸: ۴۰).
الف: هوش اجتماعی
– تعریف مفهومی: والنیوس، پوناماکی و ریمپلا [۱۸] (۲۰۰۷) هوش اجتماعی را درک بهتر از روابط بین انسان‌ها، احساسها، افکار و رفتارها تعریف کرده‌اند.
– تعریف عملیاتی: در این پژوهش هوش اجتماعی عبارت است از نمرهای که شرکت کنندگان در پژوهش از پاسخ به سؤالات پرسشنامه هوش اجتماعی سیلورا[۱۹] ، مارتین یوسن[۲۰] داهل[۲۱] (۲۰۰۱) به دست می آورند.
– تعریف مفهومی مؤلفه پردازش اطلاعات: پردازش اطلاعات اجتماعی یعنی توانایی برای درک و فهم و پیش‌بینی رفتار و احساسات دیگران (سبحانی نژاد و یوزباشی، ۱۳۸۷: ۲۱).
– تعریف عملیاتی مؤلفه پردازش اطلاعات: در این پژوهش پردازش اطلاعات عبارت از نمرهای است که هر یک از شرکت کنندگان در پژوهش از پاسخ به پرسش های : ۱-۲-۳-۴-۵-۶-۷ پرسشنامه هوش اجتماعی سیلورا، مارتین یوسن داهل به دست می آورند.
– تعریف مفهومی مؤلفه مهارت های اجتماعی: به توانایی مهارت در مدیریت روابط و ساختن شبکه های حمایتی و داشتن روابط مثبت با افراد تعریف می شود (دوبرین[۲۲]، ۱۳۸۷: ۸۸).
– تعریف عملیاتی مؤلفه مهارت های اجتماعی: در این پژوهش مهارت هوش اجتماعی عبارت از نمرهای است که هر یک از شرکت کنندگان در پژوهش از پاسخ به پرسشهای ۸-۹-۱۰-۱۱-۱۲-۱۳-۱۴ پرسشنامه هوش اجتماعی سیلورا، مارتین یوسن داهل به دست می آورند.
