روش تجزیهوتحلیل داده ها
اطلاعات حاصل از آزمونها و تکالیف در دو بخش توصیفی و استنباطی با بهره گرفتن از نرمافزار Spss-21 موردبررسی و تجزیهو تحلیل قرار گرفته شد. در مطالعه اول ابتدا از همبستگی اسپیرمن برای بررسی فرضیه های «کاهش نمرات بازداری رفتاری با کاهش نمرات درک خطرات ترافیکی به طور مستقیم و معنادار رابطه دارد» و «کاهش نمرات بازداری شناختی با کاهش نمرات درک خطرات ترافیکی به طور مستقیم و معناداری رابطه دارد» و «افزایش شاخص سبکشناختی که بیانگر کلگرایی است با افزایش نمرات درک خطر رابطه مستقیم معناداری دارد» استفاده گردید. برای بررسی میزان پیش بینی متغیر وابسته (درک خطر ترافیکی)، رگرسیون خطی به کار گرفته شد. از میان فرضیه های فرعی، دو فرضیه «بین افراد با سبکشناختی کل گرا و افراد با سبکشناختی تحلیلی در نمرات بازداری رفتاری تفاوت معناداری وجود دارد» و «بین افراد با سبکشناختی کل گرا و افراد با سبکشناختی تحلیلی در نمرات بازداری شناختی تفاوت معناداری وجود دارد» از روش آزمون مان-ویتنی استفاده شد.
درنهایت، برای بررسی فرضیه مطالعه دوم که بیان می کند «بین دو گروه آزمایش که آموزش درک خطر دیدهاند و گروه کنترل در میزان درک خطر ترافیکی تفاوت معناداری وجود دارد» آزمون تحلیل کوواریانس یکراهه به کار گرفته شد.
فصل چهارم
یافته های پژوهش
اهداف پژوهش حاضر الف) بررسی ارتباط درک خطر ترافیکی و سبکشناختی کلگرا-تحلیلی، بازداری رفتاری و بازداری شناختی در رانندگان، ب) بررسی اثربخشی آموزش ادراک خطر بر درک خطر ترافیکی بود. برای دستیابی به این اهداف دو مطالعه انجام شد. در مطالعه اول، نمونه ای ۱۲۹ نفر از بین رانندگان بخش حمل بار فرهنگسرای ترافیک با روش نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس انتخاب شدند. جامعه آماری مطالعه دوم شامل کلیه دانشجویان دارای گواهینامه دانشگاه فردوسی مشهد است. چهلودو دانشجو (۲۷ نفر در گروه آزمایش و ۱۵ نفر در گروه کنترل) از طریق نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس انتخاب شدند.
در این فصل یافته های پژوهشی در دو بخش ارائه می شود. ابتدا یافته های مطالعه اول و سپس یافته های مطالعه دوم ارائه خواهد شد. در بخش اول، ابتدا توصیف آماری داده های حاصل از متغیرهای جمعیت شناختی شامل پایه گواهینامه، وضعیت تأهل، تحصیلات، تعداد تصادفات و جریمه ها در طول یک سال گذشته سن، تجربه رانندگی، سابقه گواهینامه و میزان رانندگی روزانه ارائه می شود. سپس تحلیلهای استنباطی برای بررسی فرضیه ها گزارش خواهد شد. برای آزمون فرضیه ها در مطالعه اول از روشهای همبستگی، رگرسیون چند متغیری و مان-ویتنی برای گروه های مستقل استفاده شد. در مطالعه دوم نمرات پیشآزمون و پسآزمون دو گروه کنترل و آزمایش ارائه و سپس فرضیه مطرحشده با بهره گرفتن از آزمون تحلیل کوواریانس یکراهه، موردبررسی قرار میگیرد. ضمناً برای کلیه فرضیه ها سطح معنیداری ۰۵/۰ = α در نظر گرفتهشده است.
یافته ها
مطالعه اول
یافته های جمعیت شناختی
جدول ۱-۴ فراوانی و درصد شرکت کنندگان بر اساس پایه گواهینامه و وضعیت تأهل را نشان میدهد.
جدول ۱-۴٫ توزیع پایه گواهینامه و وضعیت تأهل اعضای نمونه پژوهش
فراوانی
درصد
پایه گواهینامه
۱
۱۵
۷/۱۱
۲
۱۱۳
۹/۸۸
وضعیت تأهل
مجرد
۶
۷/۴
متأهل
۱۲۲
۳/۹۵
همان طور که در جدول ۱-۴ ملاحظه میگردد، ۷/۱۱ درصد شرکتکنندهها دارای پایه گواهینامه یک و ۹/۸۸ درصد آن ها دارای گواهینامه پایه دو داشتند. همچنین این جدول نشان میدهد که ۳/۹۵ درصد شرکت کنندگان متأهل و ۷/۴ درصد آن ها مجرد بودند.
جدول ۲-۴ فراوانی، دامنه، میانگین و انحراف معیار متغیرهای جمعیت شناختی شامل سن، میزان تحصیلات، تجربه رانندگی، سابقه گواهینامه، میزان رانندگی، تعداد تصادفات و تعداد جریمه های یک سال گذشته را نشان میدهد.
جدول ۲-۴٫ تعداد، دامنه، میانگین و انحراف معیار سن، میزان تحصیلات، تجربه رانندگی، سابقه گواهینامه، میزان رانندگی، تعداد تصادفات و تعداد جریمه های یکساله
متغیر
فراوانی
دامنه
میانگین
انحراف معیار
سن
۱۲۸
۶۰-۲۳
۷۹/۳۸
۸۵/۸
میزان تحصیلات
۱۲۸
۱۶-۰
۶۴/۸
۲۹/۳
تجربه رانندگی
۱۲۸
۳۴-۱
۰۶/۱۳
۸۴/۶
سابقه گواهینامه
۱۲۸
۴۰-۵/۱
۰۷/۱۴
۲۰/۸
میزان رانندگی (ساعت در روز)
۱۲۸
۲۱-۰
۰۰/۷
۳۳/۳
تصادفات
تصادفات در یک سال گذشته
۱۲۸
۳-۰
۲۰/۰
۴۹/۰
مقصر بودن
۱۲
مقصر نبودن
۹
جریمه ها در یک سال گذشته
۱۲۸
۱۰-۰
۲۹/۱
۶۹/۱
همان طور که در جدول ۲-۴ ملاحظه میگردد، میانگین سنی شرکت کنندگان ۷۹/۳۸ سال بود. میزان تحصیلات شرکت کنندگان در بازه صفر تا ۱۶ سال میباشد و متوسط سالهای تحصیل شرکت کنندگان ۶۴/۸ سال بود. شرکت کنندگان به طور متوسط ۰۶/۱۳ سال تجربه رانندگی داشته و به طور متوسط ۰۷/۱۴ سال از صدور گواهینامهی آن ها می گذشت. شرکت کنندگان تعداد ساعات رانندگی خود را از صفر تا ۲۱ ساعت در روز گزارش کردند. دامنه تعداد تصادفات شرکتکنندهها در طی یک سال گذشته صفر تا ۳ تصادف بوده است. درمجموع کل افرادی که در طی یک سال گذشته تصادف داشته اند ۲۱ نفر بوده که ۹ نفر از آن ها اعلام کردند در تصادف به وجود آمده مقصر نبودند. درنهایت مشاهده می شود که دامنه تعداد جرائم شرکتکنندهها در طی یک سال گذشته صفر تا ۱۰ جریمه بوده است.
یافته های مربوط به هر فرضیه در پژوهش
در این بخش ابتدا به توصیف آماری داده های حاصل از اجرای آزمونها پرداخته شده و سپس فرضیه ها مطرحشده مورد آزمون قرارگرفته است. جدول ۳-۴ میانگین و انحراف معیار متغیرهای موردمطالعه یعنی درک خطر ترافیکی، بازداری شناختی، بازداری رفتاری و نمره سبکشناختی کلگرا-تحلیلی ارائه شده است.
جدول ۳-۴٫ آماره های توصیفی متغیرهای موردمطالعه
آزمونها
متغیرها
تعداد
میانگین
انحراف معیار
بیشترین
کمترین