۲-۱۱-۲) صندوق های سرمایه گذاری غیر فعال:
این صندوق ها با جمع آوری سرمایه از محل سپرده سرمایه گذاران اقدام به سرمایه گذاری پرتفویی از اوراق بهادار می نمایند. سرمایه این صندوق ها ثابت بوده و از این حیث شبیه صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه ثابت اند. بیشتر این شرکت ها به سرمایه گذاری در اوراق قرضه تمایل دارند. این صندوق ها پس از اینکه توسط متولی ( مؤسسه کارگزاری یا پذیره نویسی) ایجاد شدند، پس از اتمام دوره پذیره نویسی به امین سپرده می‌شوند، که امین می‌تواند یک شرکت سرمایه گذاری ، بانک ، شرکت بیمه و … باشد.
ویژگی صندوق های سرمایه گذاری غیر فعال ( UT ) به شرح زیر است.
دارایی های صندوق سرمایه گذاری غیر فعال ، ثابت بوده و چندان در موقعیت معامله و مبادله قرار نمی گیرد. کار مدیریت شرکت ( UT ) پس از جمع آوری وجوه مورد نیاز برای ایجاد و راه اندازی UT رو به اتمام است. دارایی های گرد آوری شده را به امین سرمایه گذاری واگذار می کند. کار امین عبارت است از انجام سرمایه گذاری در اوراق بهادار ( عمدتاًً اوراق قرضه ) مورد اعتماد و وثوق، به منظور کسب سود قابل قبول. بدین سبب تا هنگامی که امین هیچ گونه احساس خطری نسبت به کاهش اعتبار اوراق بهادار ( قرضه ) ننموده، آن ها را برای کسب سود بیشتر نزد خود نگه داری می کند و به مجرد بروز این احساس به فروش اوراق اقدام می کند. با توجه به ثبات حجم معاملات در UT ، انتظار می رود که هزینه های عملیاتی آن در مقایسه با سایر صندوق های سرمایه گذاری بسیار کم باشد. لیکن رکورد انجام معاملات و درگیری کم در انجام جابجایی در بازار سرمایه، از پشتوانه و استقبال کمی برخوردار بوده و نسبت به سایر صندوق های سرمایه گذاری به لحاظ نحوه ثابت اداره دارایی ها از اهمیت کمتری برخوردار است.
UT دارای عمر محدودی است.
در UT سرمایه گذار از میزان دارایی های شرکت با خبر است( بر خلاف صندوق های با سرمایه باز که دارایی آن ها متغیر است.)
این صندوق ها معمولا‍ً در اوراق قرضه سرمایه گذاری می نمایند. این صندوق ها با صندوق های با سرمایه ثابت در سه موضوع ذیل تفاوت دارند:
الف: خرید و فروش دائمی و فعالف روی اوراقی که در پرتفوی صندوق قرار دارد، صورت نمی گیرد و معمولا‍ً همه اوراق تا زمان بازپرداخت نگهداری می شود، مگر اینکه تغییر زیادی در موقعیت اوراق یا شرایط اقتصادی رخ داده باشد.
ب: صندوق های سرمایه گذاری غیر فعل، طول عمر معینی دارند در حالی که صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه ثابت و متغیر ، طول عمر معینی ندارند.
ج: بر خلاف صندوق های سرمایه گذاری غیر فعال، همواره از نوع و میزان اوراق ( قرضه ) پرتفوی صندوق آگاهی دارد و می‌داند که ترکیب پرتفوی تغییر نخواهد کرد(راعی و پویان فر، ۱۳۸۹).
۲-۱۱-۳)صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه متغیر:
این صندوق ها پیوسته سهام جدید منتشر می‌کنند تا از محل وجوه حاصل از فروش سهام جدید در سایر اوراق بهادار سرمایه گذاری نمایند. سرمایه این صندوق ها متغیر بوده و صندوق هر لحظه آمادگی بازخرید سهام منتشره خود را به ارزش خالص دارایی[۴۷] ها دارد.
ارزش خالص دارایی های صندوق با محاسبه ارزش بازار پرتفوی صندوق به قیمت های پایانی بازار در هر روز تعیین می شود و از طریق فرمول ذیل به دست می‌آید:
( ارزش روز بدهی های صندوق – ارزش روز اوراق بهادار و دارایی های صندوق) ÷ تعداد سهام منتشره = NAV = ارزش خالص دارایی ها
NAV ،بیانگر ارزش خالص هر سهم صندوق،در روز محاسبه بوده و مبنای خرید و فروش سهام صندوق، در روز بعد در نظر گرفته می شود. معمولا‍ً قیمت باز خرید سهام معادل ارزش خالص هر سهم می‌باشد ولیکن قیمت فروش سهام صندوق در صدی بالاتر است که این مبلغ اضافه بیانگر حق کمیسیون صندوق می‌باشد، که حداکثر تا ۸٫۵ درصد ارزش سهام صندوق تعیین می شود، و با افزایش حجم معاملات در صد حق کمیسیون به تناسب و با توافق و با در نظر گرفتن سیاست صندوق کاهش می‌یابد. بر خلاف سهام که قیمت آن وابسته به تغییرات هر معامله است، NAV صندوق ، در پایان هر روز و با بهره گرفتن از قیمت های پایانی هر یک از سهام موجود پرتفوی اعلام میگردد.
۲-۱۱-۴)مقایسه صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه ثابت و صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه متغیر:
وجه اشتراک و افتراق صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه متغیر، که به لحاظ زمانی در تعاقب صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه ثابت بوده و به عنوان نسل جدید شرکت های تجمیع کننده منابع مالی، وارد عرصه بازارهای پول و سرمایه شده اند را می توان در موارد ذیل دانست ( هسبتی ، ۱۳۸۰ ، ص ۱۴ ):
الف: وجوه اشتراک:
هر دو صندوق به جمع آوری وجوه سرمایه گذاران برای خریداری اوراق بهادار اقدام می نمایند.
برای سرمایه گذاران کوچک سود آور خواهد بود.
با تنوع بخشی ، خطر ورشکستگی هر دو گروه از صندوق ها ، کاهش می‌یابد.
توسط مدیرانی اداره می شود که یک تیم از محققان و مدیران یا تجربه آن ها را یاری می نمایند.
صرفه جویی اقتصادی در هزینه های خرید و فروش اوراق بهادار، هزینه های حسابداری، محاسبات مالیاتی و سایر فعالیت ها برای سرمایه گذاران کوچک خواهد داشت.
ب: وجوه افتراق:
بیشتر صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه ثابت بر خلاف صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه متغیر، ارزش خالص دارایی خود را به صورت روزانه محاسبه نکرده و نتیجه را اعلام نمی نمایند.
بسیاری از صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه ثابت در بازار های خالص نظیر معادن طلای آفریقای جنوبی و بازارهای نوظهور، سرمایه گذاری می نمایند. اما توجه صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه متغیر صرفاً به اوراق بهادار با قابلیت نقد شوندگی کافی معطوف است.
دستمزد کارگزاران در صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه ثابت بالا است.
در مورد صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه متغیر قیمتی که در آن سرمایه گذار انفرادی می‌تواند سهم را خرید و فروش نماید، در سطح ارزش خالص دارایی است؛ ولی در صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه ثابت قیمت سهام بر اساس عرضه و تقاضای بازار تعیین می شود که ممکن است کمتر یا بیشتر از ارزش خالص دارایی های صندوق باشد.
خرید و فروش سهام صندوق های سرمایه گذاری یا سرمایه ثابت، به کسر یا صرف، می‌تواند فرصت های سود آوری برای دارندگان آن ایجاد نماید(راعی و پویان فر، ۱۳۸۹).
۲-۱۲)مزایای صندوق های سرمایه گذاری :
عمده مزایای اصلی صندوق های سرمایه گذاری عبارتند از:
