استفاده از نام تجاری سابقه چندین هزارساله دارد. به عمل علامت گذاری یک محصول با طرحی که نشان دهنده هویت محصول و شناسایی شخص تولید کننده برای مصرف کنند گان بود، در قدیم نامگذاری اطلاق می شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

برای مثال در قدیم صاحبان احشام و چارپایان برای شناسایی حیوانات خود از سایر احشام آن ها را نشانه گذاری می کردند و طرح هایی را بر روی پوست آن ها داغ می زدند، سفالگران مصری برای شناسایی آجر و کوزه های خود از نام تجاری استفاده می کردند، برای مثال یک سفالگر از طریق گذاشتن اثر انگشت خود و یا هر نشانه دیگری بر روی گل رس در انتهای ظرف ساخته شده، محصول خود را نشانه گذاری می نمود(مالونیز^[۷۷]، ۱۹۹۶). در زمان رومی ها صنعتگران محصولات خود را امضاء و یا به هر طریق دیگری علامت گذاری می کردند این کار به شناسایی و انتخاب محصولات پیشنهاد شده از سوی دوستان( قدرتمندترین شکل تبلیغ) و یا خرید مجدد محصولی که قبلا مورد آزمون قرار گرفته و از آن رضایت داشته اند کمک می نماید. بنابراین نام تجاری برای آنان به عنوان یک عامل تسهیل کننده انتخاب عمل می کرد(بیکر^[۷۸]، ۱۹۹۹). در نیمه دوم قرن ۱۹ میلادی استفاده از نام تجاری به عنوان یک وسیله پیشرفت بازاریابی تکامل پیدا کرد. انقلاب صنعتی و سیستم های جدید ارتباطی این امکان را برای شرکت ها به وجود آورد تا نام تجاری خود را در مناطق گسترده تری تبلیغ نمایند. از همه مهمتر ، شکل های توسعه یافته تری از حمل و نقل کالا و خدمات پدید آمد. تولید کنندگان محصولات خود را از طریق کشتی برای اولین بار در اواخر قرن ۱۹ حمل کردند. در نتیجه ارائه نام تجاری با مقیاس انبوه محدود به مناطق و شرکت هایی شد که نزدیک به نقاط قابل کشتیرانی بودند(مالونیز، ۲۰۰۰).
در اواخر قرن ۱۹ با ایجاد سیستم ریلی در آمریکا و دیگر بخش های صنعتی جهان، به تدریج موانع حمل و نقل کاهش یافت. همانطور که تولیدکنندگان توانستند به بازارهای ملی دست پیدا کنند تعداد زیادی از نام های تجاری متولد شد و توانست در آمریکا و دیگر نقاط جهان شهرت کسب کند.پراکتر اند گمبل، کرافت، کوکا کولا، کداک و سیرز، تعدادی از نام های اولیه ای بودند که تبدیل به نام های مشهور و پرآوازه ای در اواسط قرن بیستم شدند- حداقل چهار تغییر مهم برای شکل گیری نام های تجاری رخ داد که عبارتند از:
۱- موتورهای بنزینی و سوختی این امکان را به وجودآوردند که محصولات در مناطق دورتری توزیع شوند.
۲- از نام تجاری به عنوان وسیله ای برای ایجاد تمایز میان کالاهای بسیار همگن مانند تخم مرغ یا موز استفاده شد.
۳- سیستم های حقوقی برای تشخیص و محافظت از نام های تجاری به وجود آمد.
۴- استراتژی های نام گذاری تجاری تا جایی گسترش پیدا کرد که خدماتی همانند تعمیرگاههای ماشین را نیز دربرگرفت. یکی از معروف ترین مثال های اولیه در ایالات متحده آمریکا ، نام تجاری کوکا کولا بود که تاریخ آن به دهه ۱۸۸۰ باز می گردد. در نتیجه عوامل تکنولوژیکی مطرح شده در بالا باعث شدند کوکاکولا شهرت بی سابقه ای از طریق نام و شکل بطری های نوشیدنی خود بدست آورد(همان منبع،۲۰۰۰)
با وجود پیشینه زیاد نام گذاری تجاری ، اما براساس اظهارات فرگوهر(۱۹۹۰) تکامل اهداف و استراتژیهای نامگذاری به قرن ۲۰ میلادی باز می گردد. اخیرا مفهوم ارزش ویژه نام تجاری توجهات بسیاری را به خود جلب نموده است، به طوری که بررسی و قضاوت در مورد اعتبار و مفید بودن روش های ارزیابی نام تجاری مستلزم تجربیات عملی و تحقیقات تطبیقی بیشتر است(همان منبع،۱۹۹۰).
سطح بی سابقه فعالیت های ادغام و یا تملک شرکت ها در وال استریت گواه تمرکز بیشتر بر ارزش ویژه نام تجاری در دهه ۸۰ است(تاوبر^[۷۹]، ۱۹۹۸). بر خلاف اعصار گذشته، امروزه کاربرد نام تجاری محدود به شناسایی محصولات و یا رقابت برای کسب سهم بازار ، بیشتر نمی باشد.
مدیریت نام تجاری از پیشینه طولانی در بازاریابی محصولات مصرفی برخوردار است. ابتدا P& G در دهه ۱۹۳۰ و با عرضه نام تجاری جدید کامی در رده محصولات صابون این مفهوم را معرفی نمود. بدلیل ترس از شکست نام تجاری جدید و رقابت مستقیم آن با نام های تجاری معروف همچون ایوری سیستم مدیریت نام تجاری مورد قبول شرکت قرار گرفت.
بدین ترتیب مدیری جهت نام تجاری جدید استخدام شد و برای رقابت با نام های معروف شرکت تشویق گردید. با موفقیت این استراتژی، فلسفه مدیر نام تجاری بصورت رسمی در شرکت مورد استفاده قرار گرفت. از آن پس شرکت های دیگری نیز- خصوصا فعالان صنایع غذایی، شوینده ، لوازم بهداشتی و شیمیایی به تقلید از P&G اقدام به تاسیس دپارتمان مدیریت نام تجاری نمودند. هر چند طی سالیان متمادی حاصل تلاش های آن ها به اندازه موفقیت های کسب شده P&G نبود(لاو و فالرتون^[۸۰]، ۱۹۹۴). از سال ۱۹۶۷ تقریبا ۸۴% از تولید کنندگان محصولات مصرفی در آمریکا از مدیر نام تجاری استفاده کردند(بوئل^[۸۱]، ۱۹۷۵).
تحلیل گران و محققین براین باورند که عمر نام های تجاری به مراتب بیشتر از محصولات و امکانات تولیدی شرکت است. آن ها نام های تجاری را جزء دارایی های بادوام و همیشگی شرکت می دانند. با این وصف هر نام تجاری قدرتمند ، نشانگر تعدادی از مشتریان وفادار است. بنابراین دارایی اساسی که زمینه ساز ارزش ویژه نام تجاری است همان ارزش ویزه مشتری است. این بدان معناست که تاکید صحیح برنامه ریزی بازاریابی بر بسط فایده دوره عمر مشتری وفادار است. این تاکید با بهره گرفتن از مدیریت نام تجاری به عنوان ابزار عمده بازاریابی صورت می پذیرد(کاتلر،۱۳۸۵). بنابراین مدیریت نام تجاری یعنی مجموعه تلاش هایی که برای معرفی بنگاه اقتصادی، معرفی محصولات یا خدمات، جاانداختن نام تجاری، تعیین جایگاه و ایجاد وفاداری در مشتری و … انجام می شود. واقعیت این است که نام تجاری ، همانند سرمایه ، فناوری و مواد اولیه در ایجاد ارزش افزوده برای یک سازمان نقش دارد و از این رو مدیریت نام تجاری به یکی از مهم ترین نقش های مدیران امروز تبدیل شده است(کلر،۲۰۰۳)
کلر تاکید می کند که قلمرو مدیریت نام تجاری بسیار وسیع بوده و آگاهی از نام تجاری و متعلقات آن می بایست براساس اهداف استراتژیک بنگاه خلق شود تا این که محدود به یک سمبل یا لوگو باشد. مدیریت نام تجاری یک فعالیت مدیریتی مهم است که به منظور خلق سیستماتیک آگاهی مصرف کننده در مورد نام تجاری ، مزایای آن و متعلقات خاص و متمایز کردن آن در رقابت به کار برده می شود.( همان منبع،۲۰۰۳)
مفهوم توسعه نام تجاری به دلیل کاربرد روزافزون آن در مدیریت نام تجاری، توجهات بسیار زیادی را به خود معطوف داشته است. هزینه های بالای عرضه محصولات جدید به بازار عمده ترین علت توجه زیاد به این استراتژی است. بنابراین، استفاده از یک نام تجاری معروف جهت عرضه محصولات کاملا متفاوت از طبقه محصول فعلی را برای شرکت ها امکان پذیر می سازد. مبنای آن استراتژی بر بکارگیری تصویر ذهنی مثبت(ارزش ویژه) مصرف کنندگان از محصولات فعلی جهت بازاریابی سودآور، محصولات جدید است.
۱۳-۲٫ ویژگیهای نام های تجاری قدرتمند: (مارک ارلس، اگیلوی و ماتر،۲۰۰۳)^[۸۲]
نامهای تجاری قدرتمند بر بیشترین سهم بازار تسلط دارند:
نام های تجاری ممتاز و خوش نام به خریداران اطمینان خاطر می بخشند و مصرف کنندگان با آگاهی از این مطلب که یک نام تجاری در صنعت خود “پرفروش ترین” است، از خرید خود اطمینان می یابند. شاید به همین دلیل است که سهم بازار نام های تجاری قدرتمند غالبا ثابت بوده و به ندرت کاهش می یابد.
نامهای تجاری قدرتمند مانع ورود رقبای جدید به بازار هستند:
علاوه بر هزینه های گزافی که نامهای تجاری مسلط، صرف تبلیغاتشان می کنند و رقبای تازه وارد کمتر چنین ریسکی را می پذیرند ، در جنگ قیمتی که با ورود بازیگری جدید به صحنه بازار ایجاد می شود، نام های تجاری معروف در بازار بدون نیاز به جبران هزینه های ورود، قادرند بدون کاهش سودآوری، قیمت های خود را کاهش داده و برنده جنگ قیمت باشند. نام های تجاری قدرتمند به شیوه دیگری نیز مانع ورود رقبا به بازار می گردند.در برخی نمونه ها، یک نام تجاری تا حدی به بازار مسلط است که مصرف کنندگان آن را به طور مطلق و منحصر به فرد، مترادف و معادل با محصول یا خدمت می دانند.به بیان دیگر نام تجاری بر کل بازار سایه گسترده است.
نامهای تجاری قدرتمند قادر به پیاده سازی موفقیت آمیز برنامه های توسعه هستند:
نام های تجاری که در یکی از حوزه های کسب و کار موفق هستند، می توانند به حوزه های دیگر گام نهند و به عبارت دیگر از طریق تولید کالاها و خدمات جدید تحت همان نام تجاری، توسعه و گسترش یابند. استراتژی توسعه نام های تجاری می تواند به شیوه های زیر برای کسب و کارها ارزش آفرین باشد:
- دسترسی به منابع جدید درآمدزایی برای کسب و کار
- تجدید حیات نام تجاری در نگاه مشتریان
- حمایت از کسب و کار در جهت پاسخگویی به تحولات بازار
نامهای تجاری قدرتمند، آسان تر به بازار سایر کشورها راه می یابند:
توسعه نام های تجاری به بازارهای جدید، یکی از مهم ترین راه های حفظ نرخ رشد کسب و کارها است. تنها معدودی از نام های تجاری (نام های تجاری قدرتمند ) توانسته اند در گوشه و کنار جهان به سهم چشم گیری در بازاردست یابند.با کاهش محدودیت ها و موانع تجارت بین المللی و بهبود فعالیت های پشتیبانی در جهت حمل و نقل و توزیع کالاها و خدمات در گوشه و کنار جهان، ورود این شرکت ها به بازار سایر کشورها و ارزش آفرینی نام های تجاری آسان تر از گذشته است.
نامهای تجاری قدرتمند، قادر به جذب و حفظ نیروهای مستعد و کارآزموده هستند:
هزینه جذب، استخدام و آموزش کارکنان جدید، از عمده ترین هزینه های مستقیم در بسیاری از کسب و کارها است. نام های تجاری قدرتمند با بهبود نیم رخ و افزایش جذابیت شرکت ها، این هزینه ها را کاهش می دهند. به علاوه برخورداری از نام تجاری برتر، بهترین بازتاب فرهنگ مثبت درون سازمانی بوده و در جذب مناسب ترین گزینه ها به سازمان یاری می رساند. علاوه بر این، نام های تجاری قدرتمند با بوجود آوردن احساس غرور و وفاداری در میان کارکنان، تعهد و پایبندی آنها را به سازمان بیشتر می کنند.
نامهای تجاری قدرتمند، از کشش قیمت^[۸۳]پایین برخوردارند:
نام تجاری قدرتمند قادر است قیمت کالاها و خدمات خود را بدون از دست دادن حجم قابل ملاحظه فروش افزایش دهد. البته هر نام تجاری علی رغم قدرت و برتری، دارای نقطه اشباع قیمت است و در قیمت های بالاتر از آن ، تمایل خریدار به استفاده از کالا کاهش یافته و فاجعه در انتظار شرکت است .
۱۴-۲٫ تدوین استراتژی نام تجاری:
بیش از هر چیز لازم است بدانیم که نام تجاری پدیده ای است کل نگر و نباید ارزش های نام های تجاری را بصورت جداگانه تحلیل کرد بلکه باید این اجزا را مرتبط با هم نگریست و در جهت خلق نام تجاری باید تمامی اجزای ارزشی آن نام تجاری را با هم منسجم کرد، به گونه ای که بین آن ها هم افزایی ایجاد شود تا نام تجاری قدرتمندی را بنا کنند. با تکیه بر راهکارهای زیر می توان تشخیص داد که چگونه باید اجزای مختلف نام تجاری را با هم پیوند زد .برای موقع یابی نام تجاری از پیوند سه مولفه تشکیل دهنده نام تجاری بهره می بریم:
مولفه کارکردی: محصول یا خدمت چه کاری را انجام می دهد؟
مولفه روانشناختی: کدام یک از نیازهای انگیزشی ، موقعیتی یا نقش توسط محصول یا خدمت برآورده می شود؟
مولفه ارزیابی کننده: نحوه ارزیابی مصرف کننده از نام تجاری چگونه است؟(نام تجاری چگونه ارزیابی می شود؟)
سپس با پیوند زدن این سه مولفه ، نام تجاری بنا می شود.
این تعریف از نام تجاری از طرز فکر مصرف کننده نشات می گیرد، زیرا مصرف کننده هر کدام از این مولفه ها را به صورت جدا از هم نگاه نمی کند. به عنوان مثال، یک نوشابه در یک تبلیغ چنین توصیف می شود ، که این نام تجاری از نظر کارکردی ، سرشار از انرژی است. ادراک مصرف کننده از نام تجاری باعث می شود او فکر کند استفاده از آن باعث سلامتی در زندگی می شود. بنابراین، در این حالت مولفه کارکردی نام تجاری با دیدگاه روانشناختی ارزیابی می شود(رینولدز و همکاران^[۸۴]،۱۹۹۵).
۱-۱۴-۲ تدوین استراتژی نام تجاری از دیدگاه کاتلر:
هر شرکتی در تدوین استراتژی برای نام تجاری می تواند به یکی از چهار روش زیر عمل کند( نمایشگر ۵-۲). می تواند بر دامنه محصولات دارای آن نام تجاری معین بیفزاید( یعنی محصولات با شکل ها و اندازه های جدید که از مشتقات محصولات موجود در بازار می باشند، عرضه کند) دوم، بر دامنه نام تجاری بیفزاید( یعنی محصولات جدید با همین نام تجاری عرضه کند)، سوم، از نام های تجاری متعدد استفاده کند( یعنی برای یک دسته از محصولات از چند نام تجاری جدید استفاده کند) و چهارم نامهای تجاری جدید را به کار برد(کاتلر،۱۳۷۹).
گسترش دامنه محصول:
مقصود از گسترش دامنه محصول این است که شرکت اقلام دیگری از نوعی کالا با همان نام تجاری ولی با شکل ، مزه ، محتوا یا بسته بندی جدید را عرضه کند. اکثر فعالیت هایی که در راه عرضه محصول جدید رخ می دهد برهمین اساس انجام می شود. شرکت ها ممکن است به دلایلی بر دامنه محصولات خود بیفزایند. شاید بخواهند برای مشتری تنوع ایجاد کنند یا متوجه خواست جدید مشتری شوند و بخواهند آن خواست را برآورده سازند . ظرفیت مازاد شرکت احتمالا باعث می شود که شرکت درصدد عرضه اقلام جدیدی برآید یا اینکه بخواهد در صحنه رقابت از شرکت های رقیب عقب نماند. برخی از شرکت ها تنها بدین دلیل بر دامنه محصولات خود می افزایند که می خواهند فضای بیشتری را در قفسه های فروشگاه های زنجیره ای اشغال کنند. با این تفاسیر ، زمانی گسترش دادند دامنه محصولات کارساز واقع می شود که بتواند بخشی از فروش شرکت رقیب را به خود تخصیص دهد و نه اینکه موجب کاهش فروش اقلام ذیگری از همین کالا شود.
گسترش دامنه نام تجاری:
مقصود از گسترش دامنه نام تجاری این است که از یک نام تجاری موفق برای ارائه محصولات جدیدی به بازار استفاده شود. برای مثال، شرکت هوندا برای محصولات مختلفی مثل خودرو، موتور سیکلت، برف روب، چمن زن، موتور قایق و.. از همین نام تجاری هوندا استفاده می کند.
نام تجاری چندگانه:
اغلب شرکت ها، محصولات خود را با نام ها و نشان های تجاری چند گانه به بازار عرضه می کنند. برای مثال شرکت پراکت اند گمبل چندین دسته از شوینده با نام های متفاوت را به بازار عرضه می کند. تعدد نام تجاری برای شرکت تولید کننده ، این امکان را به وجود می آورد تا از فروشگاه ها بخواهندکه فضای بیشتر به این محصولات(در قفسه های خود) تخصیص دهند. یا شرکت با عرضه محصولاتی مشابه با نام ها و نشان های تجاری متعدد درصدد برمی آید از محصولات خود در برابر محصولات رقیب دفاع کند. سرانجام، امکان دارد شرکت ها نام های متفاوتی را بر روی کالاهای مشابه بگذارند که در مناطق یا کشورهای مختلف عرضه می شود و در این زمینه تفاوت های فرهنگی و زبانی رعایت شود. یکی از نقاط ضعف تعدد نام تجاری این است که هر محصولی با نام تجاری خاص تنها بخش کوچکی از سهم بازار را به خود اختصاص می دهد و شاید برخی از این اقلام چندان سودآور نباشند.
نام تجاری جدید:
امکان دارد شرکت زمانیکه محصول جدیدی را به بازار عرضه می کند، هیچ یک از نام های تجاری خود را درخور آن نداند، در این صورت از نام تجاری جدید استفاده می کند. برای مثال شرکت میتسوشیتا از ژاپن برای انواع محصولات خانوادگی خود از نام های تجاری مختلف استفاده می کند، مانند تکنیک، پاناسونیک، ناسیونال، و توآسار( کاتلر،۱۳۷۹).
استراتژی برای نام تجاری
نوع محصول

۸۵۴/۰

۳

وفاداری

۹۲۶/۰

۸۳۷/۰

۳

قصد خرید

۹۲۳/۰

۹۲۴/۰

۳۸

کل سوالات پرسشنامه

۳-۸ روش­های تجزیه و تحلیل آماری
در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل داده ­های به دست آمده از نرم­افزارهای SPSS و LISREL استفاده شده است. تجزیه و تحلیل فرضیات پژوهشی تحقیق در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. آمار توصیفی به توصیف اطلاعات به دست آمده پرداخته و از آمار استنباطی جهت تعیین وجود یا عدم وجود رابطه بین متغیرهای مذکور استفاده گردیده است و برای تحلیل مدل از نرم افزار LISREL استفاده شده است. در بخش آمار استنباطی تحقیق با بهره گرفتن از مدل­سازی معادلات ساختاری، ضرایب رگرسیون و سطح معناداری آن‌ها محاسبه می­ شود و برازش مدل ساختاری پژوهش مورد بررسی قرار می­گیرد. برای بررسی و آزمون فرضیات فرعی از تحلیل همبستگی استفاده می­گردد. تشریح کاربرد هر یک از آزمون­های ذکرشده و شاخص­ های برازش مدل در فصل چهارم ارائه شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۸-۱ تحلیل همبستگی پیرسون
برای بررسی تعیین وجود یا عدم وجود رابطه معنی‌دار بین متغیرهای پژوهش از آزمون همبستگی استفاده شده است. به دلیل نرمال بودن توزیع داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده می‌شود. مقدار این ضریب همواره بین ۱- تا ۱+ می‌باشد و هر چه این مقدار به صفر نزدیک‌تر باشد نشان‌دهنده عدم رابطه بین دو متغیر می‌باشد. هرچه مقدار ضریب همبستگی به ۱- نزدیک‌تر باشد نشان‌دهنده قوی‌تر بودن رابطه عکس بین دو متغیر می‌باشد و هرچه به ۱+ نزدیک‌تر باشد نشان‌دهنده رابطه مثبت و هم جهت بین دو متغیر می‌باشد. محاسبه ضریب همبستگی پیرسون با فرمول زیر می‌باشد(مومنی، ۱۳۸۶).
۳-۸-۲ تحلیل رگرسیون
روش رگرسیون (چند متغیری) بسط ساده رگرسیون دو متغیری است. روش رگرسیون چندگانه روشی برای مطالعه سهم یک یا چند متغیر مستقل (x) در پیش‌بینی متغیر وابسته (y) است. متغیرهای مستقل را پیش­بین و متغیر وابسته را متغیر ملاک می‌گویند. متغیرهای مستقل در تحلیل رگرسیون چندگانه می‌تواند پیوسته، گسسته و یا هردو باشد. متغیر وابسته در رگرسیون چندگانه پیوسته است. می‌توان معادله رگرسیون چندگانه را در حقیقت بسط معادله رگرسیون خطی در نظر گرفت، این معادله برای پیش‌بینی مقدار y از روی مقدار x بکار می‌رود.
ŷ= Bx + a ŷ
اگر بخواهیم اثر بیش از یک پیش‌بینی کننده را بر مقدار y در نظر بگیریم، نیاز است که یک ارزش برای شیب (B) خط هر متغیری که اضافه می‌شود، محاسبه کنیم؛ بنابراین معادله رگرسیون چندگانه با دو متغیر پیش‌بینی به صورت زیر است:
= B₁X₁+ B₂X₂+ aŷ
پژوهش­گر باید ابتدا از مقیاس اندازه‌گیری متغیرها آگاه باشد. به همین دلیل، ضرایب رگرسیون معمولاً استاندارد می‌شوند یعنی تبدیل به نمرات z می‌شوند. علامتی که برای آن‌ها بکار می‌رود (β) بتا است. در معادله رگرسیون چندگانه هر B نمایانگر تغییر منتظره در متغیر وابسته y به ازای یک واحد تغییر در متغیر مستقل مربوط است، در شرایطی که سایر متغیرهای مستقل کنترل شده یا ثابت نگه داشته شده باشند. تعریف β نمایانگر تغییر غیرمنتظره در متغیر وابسته‌ای است که به صورت نمرات استاندارد بیان شده است و به ازای یک انحراف معیار تغییر در متغیر مستقل مربوطه به وجود می‌آید، در شرایطی که سایر متغیرهای مستقل کنترل­شده یا ثابت نگه داشته شده باشد. مقدار B تحت تأثیر مقیاس اندازه‌گیری متغیرهای مستقل قرار می‌گیرد درحالی‌که این امر در مورد بتا صادق نیست. رابطه β یا بتا به صورت زیر است.
β= B
با این حال ممکن است وزن‌های β به خودی خود چیز خیلی زیادی به ما ندهند؛ بنابراین ضریب رگرسیون چندگانه که عبارت است از مجذور ضریب همبستگی بین y و بهترین ترکیب خطی متغیرهای پیش بین (r_yŷ) ارائه می‌شود. این ضریب با R² نمایش داده می‌شود. در واقع R برابر است با ضریب همبستگی پیرسون نمرات پیش‌بینی‌شده از روی معادله رگرسیون ŷ و نمرات مشاهده‌شده (y). R² سهم متغیرهای مستقل را در تبیین واریانس متغیر وابسته نشان می‌دهد، یعنی درصد واریانس تبیین شده متغیر وابسته توسط متغیرهای مستقل برابر R² است (مومنی، ۱۳۸۶).
۳-۸-۳ آزمون‌های موجود در رگرسیون سلسله مراتبی
آزمون معناداری ضریب رگرسیون (آزمون t)
به منظور پی بردن به معنی‌داری آماره‌های محاسبه‌شده در معادله رگرسیون می‌توان از آزمون‌های آماری استفاده کرد و فرضیه صفر در هر مورد این است که متغیرهای پیش­بین مقدار معناداری از واریانس y را تبیین نمی‌کنند. اولین چیزی که باید بدانیم محاسبه خطای استاندارد ضریب است یا به عبارتی تعیین اینکه مقدار آن احتمالاً در جریان تکرار نمونه گیری چقدر تغییر می‌کند. با تقسیم ضریب بر خطای استاندارد، آماره t بدست می‌آید که می‌توان با مراجعه به جدول مربوطه و درجه آزادی (N-P-1) معناداری آن را بررسی کرد.
در واقع این آزمون نشان می‌دهد که آیا ضرایب معادله رگرسیون (B) معنی­دار بوده و در برآورد مقدار متغیر وابسته موثر می‌باشد یا خیر. ضرایب در تحلیل رگرسیون به دو بخش تقسیم می‌شوند:
۱- ضریب همبستگی چندگانه
۲- ضریب تعیین
ضریب همبستگی چندگانه ® در جدول زیر شدت رابطه بین متغیرهای مستقل با متغیر وابسته را نشان می‌دهد. این مقدار همواره
بین ۰ و ۱+ می‌باشد. مقدار ضریب تعیین (R²) نشان می‌دهد که حدود چند درصد از تغییرات متغیر وابسته بازار ناشی از متغیرهای مستقل تحقیق می‌باشد؛ و بقیه به عوامل دیگر بستگی دارد؛ اما این آماره تعداد درجه آزادی را در نظر نمی‌گیرد. به همین دلیل از ضریب تعیین استاندارد استفاده می‌گردد. (مؤمنی، ۱۳۸۶)
- ضرایب معادله رگرسیون به دو بخش تقسیم می‌گردند:
۱- ضریب تأثیر غیر استاندارد (B)
۲- ضریب تأثیر استاندارد (Beta)
ضرایب غیراستاندارد یعنی ضرایب B برای نوشتن معادله رگرسیون می‌باشند و از آن‌ها برای نوشتن معادله رگرسیون استفاده می‌شود. بر این اساس معادله رگرسیون برای هر مرحله نوشته می­ شود. اما برای نشان­دادن اهمیت متغیرهای مستقل در پیش ­بینی متغیر وابسته و به طور کلی در پیش­گویی معادله رگرسیون باید به مقادیر استاندارد (Beta) توجه نمود، چرا که مقیاس اغلب متغیرهای مستقل از واحدهای مختلفی می‌باشد و با راحتی نمی‌توان به مقایسه سهم هر متغیر مستقل در تبیین تغییرات یا واریانس متغیر وابسته پرداخت. از این رو ضریب تأثیر استاندارد شده به ما در تعیین سهم نسبی هر متغیر مستقل در تبیین تغییرات متغیر وابسته کمک می­نماید. (مؤمنی، ۱۳۸۶)
۳-۸-۴ تحلیل مدل معادلات ساختاری
برای بررسی روابط بین متغیرها به صورتی منسجم کوشش­های بسیاری در دهه اخیر صورت گرفته است. یکی از روش­های نویدبخش در این زمینه مدل معادلات ساختاری یا تحلیل چند متغیری با متغیرهای مکنون است. از این روش تحت عنوان مدل علی و تحلیل ساختار کوواریانس یاد شده است. از طریق این روش می­توان قابل‌قبول بودن مدل­های نظری را در جامعه‌های خاص با بهره گرفتن از داده ­های همبستگی، غیرآزمایشی و آزمایشی آزمود. (رندال، ۱۳۸۸)
مدل­های معادله ساختاری، برای بررسی و آزمون نظریه طرح و توسعه داده شده ­اند که کمک فراوانی به برقراری رابطه میان متغیرهای پنهان یا سازه­ها با در نظر گرفتن دیدگاهی نظری کرده ­اند. رویکرد مدل­سازی معادله ساختاری شامل طرح مدل­های اندازه ­گیری برای تعریف متغیرهای پنهان و سپس برقراری روابط یا معادلات ساختاری در میان متغیرهای پنهان است.
فرضیه مورد بررسی در یک مدل معادلات ساختاری، یک ساختار علی خاص بین مجموعه ­ای از سازه­های پنهان است. این سازه‌ها از طریق مجموعه ­ای از متغیرهای نشانگر (قابل‌مشاهده) اندازه ­گیری می­ شود. یک مدل معادلات ساختاری کامل از دو مؤلفه تشکیل شده است: الف) یک مدل ساختاری که ساختار علّی خاصی را بین متغیرهای پنهان (مکنون) مفروض می­دارد و ب) یک مدل اندازه ­گیری که روابطی را بین متغیرهای پنهان و متغیرهای نشانگر (اندازه ­گیری شده یا سؤالات سنجش­گر هر متغیر) تعریف می­ کند. هنگامی که داده ­های به دست آمده از نمونه مورد بررسی به صورت ماتریس همبستگی یا کوواریانس درآید و توسط مجموعه ­ای از معادلات رگرسیون تعریف شود، مدل را می­توان با بهره گرفتن از نرم­افزارهای مربوط (Amos، LISREL، Visual PLS) تحلیل کرد و برازش آن‌ها را برای جامعه­ای که نمونه از آن استخراج‌شده، آزمود. این تحلیل برآوردهایی از پارامترهای مدل (ضرایب مسیر و جملات خطا) و همچنین چند شاخص برای نیکویی برازش فراهم می ­آورد. (رندال، ۱۳۸۸)
برای برآورد پارامترهای مدل معادلات ساختاری یک مجموعه معادلات رگرسیون بر حسب متغیرهای مستقل و وابسته مدل تدوین می­ شود. تأثیر یک متغیر بر متغیر دیگر، هم می ­تواند مستقیم باشد و هم از طریق تأثیرگذاری بر متغیر میانی دیگر غیرمستقیم. اکثر تغییرات مستقیم همان تغییراتی هستند که در یک نمودار تحلیل مسیر به وسیله پیکان­های یک طرفه مشخص و توسط پارامترهای مدل برآورده می­شوند. یک مدل ساختاری کامل با یک نمودار مسیر که معرف روابط نظری مورد بررسی میان متغیرهای مستقل و وابسته است، شروع می­ شود. در این پژوهش از نرم‌افزار LISREL جهت مدل‌سازی معادلات ساختاری و محاسبه شاخص­ های برازش مدل استفاده شده است(رندال، ۱۳۸۸).
۳-۹ خلاصه فصل
در این فصل به روش­شناسی پژوهش پرداخته شد. نوع پژوهش کاربردی است و روش تحقیق در این پژوهش روش پژوهش از نوع پیمایشی و همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق شامل برخی شرکت­های موجود در صنعت مواد غذایی و مشتریان آن­ها می­باشد و برای جمع‌ آوری اطلاعات از منابع کتابخانه‌ای و پرسشنامه استفاده گردید. پرسشنامه پژوهش برای بررسی فرضیات حاوی ۳۸ سؤال است که در بین نمونه آماری توزیع گردید. روایی و پایایی پرسشنامه با بهره گرفتن از نظر اساتید و صاحب‌نظران و مقدار آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. در فصل بعد به تجزیه و تحلیل داده‌های به دست آمده از پرسشنامه‌های جمع‌ آوری شده خواهیم پرداخت.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ­های پژوهش
۴-۱ مقدمه
پس از آنکه اعتبار و روایی پرسشنامه را مورد تحلیل قرار دادیم و از آن اطمینان حاصل نمودیم، نوبت به آن رسید که پرسشنامه ­ها یا ابزار گردآوری اطلاعات را درمیان افراد نمونه انتخابی توزیع کردیم و نظرات آن­ها را در چارچوب آن ابزار گردآوری نمودیم. در این فصل با توجه به داده ­های گردآوری شده، به بررسی سوالات و فرضیه ­های تحقیق پرداختیم و درصدد دستیابی به اهداف تحقیق برآمدیم. تا به این وسیله به رسالت خویش از تحقیق پاسخ دهیم. در نهایت نیز، از آنجا که هر تحقیق می ­تواند به یافته­هایی دست یابد که جزء اهداف آن نبوده، ولی می ­تواند محق یا سایر پژوهشگران را برای تحقیقات آتی
و یا دلایل احتمالی بروز وقایع و پدیده ­ها یاری کند، به بررسی سایر یافته­های تحقیق پرداختیم و هرگونه تعبیر و تفسیر نتایج را به فصل بعد واگذار نمودیم.

این روش برای حفر سوراخهای با قطر زیاد(تا۱۰سانتی متر)برای کسب نمونه های دست خورده وبررسی لایه ها درخاکهای دارای چسبندگی که گمانه نیاز به حایل ندارد،مورد استفاده قرار می گیرد.دراین حفاری با چرخاندن اوگردارای قطرزیاد خاک بریده شده وگمانه حفر می شودو روشی سریع بوده وبررسی شرایط خاک درزیر زمین از نزدیک را امکان پذیر می سازد.عمق حفاری توسط سطح ایستابی وشرایط سنگ محدود می شود.برای خاکهای بدون چسبندگی،رس های نرم وخاکهای آلی مناسب نیست.نمونه ها دست خورده است(۱۲).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۲-۷-حفاری ضربه ای
تنها درحفاری چاه های آب بکار می رود.نمونه های شسته شده توسط گل کش خارج می شود،عمق تاسنگ بستر را مشخص می کند.دستگاه های حفاری ضربه ای دستگاه های ساده ای هستندکه برای پژوهش های آب یابی بسیارمناسب هستند.ازاین دستگاه ها بیشتربرای چاههایی که درداخل سنگهای مقاوم حفر می شود،استفاده می کنند.اصول کار حفاری ضربه ای خورد کردن سنگ هاست که این عمل به وسیله مته ای به نام مته حفاری یا ترپان انجام می گیرد.مته ها بطورمنظم ازارتفاع ثابتی روی سنگ فرود می آیند.دستگاه مجهز به یک خرک چهار قطبی ویا یک دکل است که مته های حفاری بوسیله یک قرقره برگشت روی آن آویزان می گردند.این مته ها دارای حرکت رفت وآمدی می باشندوبه منظوراجرای مانورهای پایین وبالا رفتن،ازدستگاه رفت وبرگشت جدا گردیده وبه یک وسیله ای به نام چرخ قرقره که برای جاگذاری لوله ها نیز بکار می رود،مربوط می باشند.خرک های جداشونده،چوبی ویا فلزی هستند.پایه ها روی دالهای سیمانی که قبل ازمونتاژ دستگاه تهیه می شوند،قرارمی گیرند.روش حفاری به این صورت است که سرمته سنگین بالا آورده شده ورها می شود تا مواد شکسته شده ویک مخلوطی ازخورده هاوآب ایجاد شودکه توسط گل کش باپمپ های ماسه کش خارج می شود.دیواره چاه توسط لوله جدار،پابرجا نگاه داشته می شود،این روش روشی نسبتا اقتصادی جهت تعبیه گمانه های باقطر زیاد (تا۶۰سانتی متر)درانواع مواد است.درخاکهای قوی وسنگ به کندی انجام می شود.اغتشاشات اطراف سرمته که ناشی از ضربات پر انرژی سرمته است،به شدت بر مقادیرSPT تاثیر می گذارد،مغزه گیری ونمونه UD سنگ امکان پذیر نیست(۱۲).
۳-۲-۸-مته چکشی
برای حفر چاه آّب وچاه های اکتشافی در داخل قطعه سنگ ها مناسب است.این روش مشابه حفاری ضربه ای است.مزیت این روش نفوذ نسبتا سریع درقطع سنگ ها وقلوه سنگ ها است.پیشروی به مراتب سریعتر از روش حفاری ضربه ای است(۱۲).
۳-۲-۹-مته ضربه ای بادی
این روش برای حفر گمانه برای آتشباری،دوغاب زنی ومهارسنگ است.روش سریع برای حفرچال های باقطرکم درسنگ سخت است.بهترین کاربرد را درسنگ های سخت توده ای دارد.نمونه ها منحصر به ذرات وترانشه های کوچک است.برای نمونه گیری به کار نمی رود.درسنگ های سست دارای شکستگی با لایه های رس یا شیل مرطوب ممکن است تمام لوله حفاری درسوراخ باقی بماند.روش حفاری به این صورت است که ضربات وچرخیدن سرمته،سنگ را خورد می کندوترانشه ها توسط فشار هوا خارج می شود(۱۲).
۳-۳-تأثیر عوامل زمین‌شناسی و تکتونیکی در حفاری
شناخت مشخصات ساختمان ظاهری لایه‌ها و سنگها می‌تواند کمک بزرگی در موفقیت اجرا پروژه‌های باشد. در اینجا به آن دسته از خصوصیات ساختمانی و زمین‌شناسی مرتبط با حفاری اشاره می‌گردد(۹).
- شیب و امتداد لایه‌ها
اکثر مواد رسوبی در محیط‌های آبی و یا خشکی دارای لایه‌بندی بوده که بعداً تحت تاثیر نیروهای تکتونیکی وارده دچار چین‌خوردگی می‌گردند. سطوح لایه‌ها بخش ضعیف آن می‌باشد و لایه‌های کم ضخامت به علت خردشدگی، راحت‌تر حفاری می‌گردند. لایه‌های ضخیم دارای یکنواختی بیشتری بوده و خردشدگی کمتری دارند بهمین دلیل حفاری آنها در مدت زمان بیشتری صورت می‌گیرد. تغییر وضعیت لایه‌ها ممکن است سبب انحراف چاه خصوصاً در روش‌های حفاری ضربه‌ای کابلی گردد. استفاده از استابلیزر در حفاری‌های دورانی از انحراف چاه جلوگیری می کند. حفاری در لایه‌های متناوب ضخیم و کم ضخامت چین خورده به علت امکان وجود شکستگی، خطر انحراف چاه و گیرافتادن مته ولوازم حفاری را افزایش می‌دهد.شیب بزرگترین زاویه بین سطح لایه با افق است و امتداد عمود بر شیب می‌باشد،شیب وامتدادلایه هادرپی سد حوضیان دارای زاویه کمتراز۴۵درجه وبه سمت بالادست است.(۹و۲).
- چین‌خوردگی
در نواحی چین‌خورده و در محل طاقدیس‌ها خصوصاً در محدوده محور آنهابه علت وجود بازشدگی و شکستگی و در نتیجه خردشدگی، عملیات حفاری مشکل آفرین است.همچنین در محل ناودیس‌ها نیز به علت تمایل لایه‌ها به لغزش روی یکدیگر و وجود قطعات خرد شده، حفاری مشکلات خاص خود را دارد. بطور کلی در مناطق چین خورده می‌باید اصول فنی و دقت در حفاری برای جلوگیری از انحراف چاه، ریزش و گیرافتادن ابزار و فرار سیال حفاری رعایت گردد(۹).
- گسل‌ها
گسل‌ها محل جدا شدن لایه‌ها و جابه‌جایی آنها در امتداد یک سطح می‌باشد. سنگها در مجاورت سطح گسل معمولاً خردشده و ضعیف می‌باشند و بعضاً ممکن است محل جریان آب بوده و خرده سنگهای اطراف را بتدریج وارد چاه نماید که در اینصورت باید مراقب ریزش و گیرافتادن لوازم بود.گاهی ممکن است در اثر گسل و جابجائی، دو لایه با جنس و سختی متفاوت روی هم قرار گرفته باشند. بطور کلی برای حفاری در سازندهای گسله و یا دارای درز و شکاف، روش حفاری دورانی با بهره گرفتن از گل بنتونیت برای جلوگیری از ریزش سنگها و فرار گل اولویت دارد. حفاری با سیستم ضربه‌ای – دورانی در این قبیل مناطق خطر گیرافتادن چکش و مته مربوطه را به دنبال خواهد داشت(۹).
- هوازدگی و فرسایش
تغییرات درجه حرارت و میزان رطوبت و بطور کلی عوامل جوی باعث فرسایش سنگها و کاهش مقاومت فشاری و سختی آنها می‌گردد. البته عمق نفوذی این پدیده چندان زیاد نمی‌تواند باشد. در زمان تصمیم گیری برای عقد قرارداد در مناطق کوهستانی و ناهموار، مطالعه وضعیت سلامت سنگها و تشخیص تاثیرات تکتونیکی بر آنها برای ارائه پیشنهاد قیمت بسیار مهم است. گاه ممکن است سنگهای بظاهر خرد شده و فرسایش یافته سطحی در عمق به سنگهای سالم و سخت با حفاری مشکل تبدیل شوند. این مسئله در مورد سنگهای آذرین بشدت صدق می‌کند.بطور کلی در انتخاب سیستم حفاری عوامل ذیل را باید در نظر گرفت:
نوع و جنس زمین، قطر و عمق چاه، برآورد اقتصادی، نوع و مدت زمان اجرا پروژه(۹).
۳-۴- عملیات تزریق درسدمخزنی حوضیان
هدف ازتزریق پرنمودن درزه هاوشکاف هاوحفره های ایجاد شده در روباره ها وسنگ ها ازطریق حفاری وتزریق بافشار جهت آب بندی پی است.چون حدودعملیات تزریق پرده آب بند تقریبی بوده،بنابراین هرقسمت ازعملیات حفاری وتزریق رابرحسب شرایط طرح،افزایش یا کاهش می دهند.عملیات آب بندی پی شامل حفاری وتزریق به منظور اجرای پرده آب بنددرروبارهاوسنگ ها است.پرده آب بندنفوذپذیری رابطورقابل ملاحظه ای کاهش می دهدوبرای اینکه بتواندروی شبکه خطوط پتانسیل وجریان،زه موثرباشدبایدبه اندازه کافی عریض طراحی شود.انتهای آن ترجیحا بایدبه لایه های بانفوذپذیری کمتربرسدتابتواندجریان وشیب زه خروجی را شدیداکاهش دهد.دیواره آب بند درسنگهای ضعیف یا رسوبات آبرفتی اجرا می شود(۲۰و۵).
۳-۴-۱- تعاریف و اصلاحات
-آزمایش آب تحت فشار: این آزمایش شامل تزریق آب تحت فشار در یک قطعه از گمانه و به منظور تعیین آب خوری سنگ است.
-آزمایش لوژن: آزمایش اندازه‌گیری آب خوری در سنگ است. میزان آب خوری در سنگ با واحد لوژن (lu) بیان می‌شود.
-آزمایش لوفران: آزمایش تعیین نفوذپذیری در روباره‌ها و مصالح آبرفتی است. نفوذپذیری خاک‌ها و رسوبات آبرفتی به وسیله ضریب دارسی برحسب سانتی‌متر برثانیه بیان می‌شود.
-تزریق آب‌بندی: نوعی از تزریق است که به منظور بستن درز و شکاف سنگ و حفره‌های درون روباره‌ها و مصالح آبرفتی برای ایجاد یک پرده‌آب بند مناسب پیشنهاد می‌شود.
-تزریق آزمایشی: هدف از این آزمایش تعیین روش حفاری، تعیین نفوذپذیری، بررسی تجهیزات در ارتباط با انجام تزریق پرده آب‌بند، بررسی روش‌های مختلف تزریق، انتخاب فشار و کیفیت مخلوط تزریق است. محل آزمایش تزریق می‌تواند بر روی خط پرده تزریق یا در قسمتی از محل سازه‌های دیگر و یا محلی کاملاً جدا از محل سازه‌ها باشد.
-حفاری با نمونه‌گیری: شامل حفاری دورانی توأم با نمونه‌گیری توسط نمونه‌گیر یک جداره یا دوجداره است.
-حفاری مجدد: شامل حفاری مجدد قطعه‌ای از گمانه است که قبلاً تزریق شده باشد.
-دوغاب تزریق: ترکیبی از آب و موادی چون سیمان، سیمان و خاک، ماسه یا مواد شیمیایی است که با نسبت‌های کنترل شده به درون درز و شکاف سنگ‌ها و یا به درون حفره‌های روباره آبرفتی از طریق گمانه‌های حفاری پمپ می‌شود(۵و۲).
-شستشو: شامل عملیاتی است که مصالح باقیمانده در انتهای گمانه و یا مصالحی که از دیواره‌های گمانه به داخل آن ریزش نموده را با تزریق آب خارج می کند(۵و۲).
-شستشو برای تزریق: شامل شستشو و تمیز کردن گمانه قبل از شروع تزریق است(۵و۲).
-قطعه: قسمتی از طول کلی یک گمانه است که در آن آزمایش فشار آب انجام گرفته و یا در آن عمل تزریق انجام می‌شود.طول مقطع حداکثر ۵ متر است(۵و۲).
-گمانه‌های اولیه: شامل اولین سری گمانه‌های تزریق است که بیشترین فاصله را از یکدیگر دارند (در امتداد خط پرده تزریق)(۵و۲).
-گمانه‌های سری دوم و سوم … : شامل گمانه‌هایی است که بین هر دو گمانه سری‌های قبلی حفر و تزریق می‌شود. این روش به نام روش نیمه کردن معروف است(۵و۲).
-لوژن: واحدی است قراردادی و عبارت است از عبور یک لیتر آب در یک دقیقه از طول یک متر گمانه (با قطر بین ۶۶ تا ۱۳۳ میلیمتر) در فشار یک مگا پاسکال، پی با آب‌خوری یک لوژن تقریباً آب‌بند است و به تزریق و پرده آب بند نیاز ندارد. پی با آب خوری بیش از ۳ واحد مستلزم تزریق سیمان برای آب‌بندی است(۵).
۳-۴-۲- تزریق تماسی و تحکیمی
«تزریق تماسی » عبارت است از فرایند پر نمودن شکاف بین سازه و شالوده آن . این شکاف می‌تواند در سطح شالوده یک سد بتنی وزنی یا یک سد قوسی و یا بین پوشش بتنی تونل و سنگهای در برگیرنده آن باشد . هدف از انجام این تزریق برداشتن فاصله بین سازه بتنی و سنگها ی اطراف آن می باشد . به نحوی که این دو بتوانند به صورت یک واحد ساختمانی عمل نمایند . در تزریق تماسی تنها درزه ها مد نظر هستند که در ضخامتی از سنگ بین۵ /۰ تا یک متر وجود دارند(۳).
در« تزریق تحکیمی » ضخامت بیشتری از منطقه سنگی نسبت به تزریق تماسی مورد توجه می باشد که این منطقه سنگی در زیر شالوده سازه های بتنی بزرگ یا اطراف پوشش تونل و یا گود برداریهای وسیع زیرزمینی واقع باشد . هدف از تزریق تحکیمی بهبود بخشیدن و یکنواخت نمودن خواص دگر‌شکلی سنگهایی است که در زیر شالوده واقع بوده و بر اثر انفجارهایی که به منظور گود برداری انجام شده سست گردیده است . عمق تزریق تحکیمی به خواص سنگ ، ابعاد سازه و فشاری که به وسیله سازه به آن وارد می‌شود ، بستگی دارد(۴).
- تزریق تماسی
محدوده عرض درز و شکافهایی که در تزریق تماسی مورد تزریق واقع می شود در حدود چند دهم میلیمتر تا ۱۰ سانتیمتر و یا بیشتر است . از این رو می توان برای تزریق از سوسپانسیون غلیظ سیمان استفاده نمود که ترجیحاً به صورت مخلوط پایدار بوده و هنگام گیرش آب خود را از دست نداد و به این ترتیب آب و سیمان از هم تفکیک نمی شود. گمانه‌های تزریق را به عمق ۵ / ۰ تا یک متر در سنگ در شبکه ای با فاصله های مساوی ۵ /۱ تا ۳ متر حفر می‌نمایند(۳) . فاصله صحیح گمانه‌ها را می توان با انجام تزریقهای آزمایشی تعیین نمود‌. برای تزریق در محل تماس پوشش بتنی تونل با دیواره ، همان الگوی فاصله های مساوی در شبکه گمانه‌ها مناسب می‌باشد‌. بهتر است که سازماندهی کار به صورت پیوسته و ۲۴ ساعته باشد . فشار تزریق در تزریق تماسی به نوع سنگ و فشار روبار شالوده دارد فشار تزریق را باید در شروع کار با انجام تزریق آزمایشی سنجید، فشار بین ۲ تا ۱۰ اتمسفر کافی خواهد بود . فشار بیشتر سبب تحکیم بیشتر و مقاومت زیادتر ماده تزریق می‌شود(۵).
- تزریق تحکیمی
چون هدف اصلی از تزریق تحکیمی ، کاهش تغییرشکل پذیری سنگ است‌، باید کلیه درزه‌ها، شکافها و حفره های موجود با ماده تزریق دارای مقاومت و فشار بالا، پر شود . در اکثر موارد ضروری است که مواد داخل درزه ها تخلیه و تمیز گردد . هنگامی که تزریق تحکیمی در زیر شالوده ها انجام میشود، فشار تزریق با فشار کم روبار محدود می‌شود‌. بنابراین برای افزایش روانی و نفوذپذیری یک سوسپانسیون سیمان با درصد آب کم ، به مواد مضاف احتیاج می باشد . برای این منظور می توان از مواد افزودنی مورد استفاده در بتن حجیم بهره گرفت. گمانه های تزریق در شبکه ای با فواصل مساوی و به صورتی که در مورد تزریق تماسی ذکر گردید حفر می‌شود. معمولاً عمق گمانه ها را بیشتر در نظر می‌گیرند. هنگام تزریق مقاطع عمیقتر با اعمال فشار بیشتر، بهتر است که گمانه ها از بالا به پایین تزریق شود تا لایه های بالایی را آب بند نموده و مانع نشت ماده تزریق به سطح زمین گردد .فشار تزریق به سیستم درز و شکاف سنگ بستگی دارد . فشار تزریق باید حتی‌الامکان زیاد باشد تا سوسپانسیون تزریقی به خوبی تحکیم یابد . از طرف دیگر فشار تزریق توسط عواملی مانند فشار روبار، امکان نشت سطحی و بالا آمدن سطح گودبرداری شده به علت شکست هیدرولیکی ، محدود می گردد‌. برای کنترل بالا آمدن سطح زمین، نقاط نشانه ً انگپایه َ برای پیمایش ژئودتیک نصب می‌شود و یا از دیگر سیستمهای هشدار دهنده نوری و صوتی می توان استفاده نمود . هنگامی که بالا آمدن سطحی شروع شد، باید فشار را کاهش داد .
برای تزریق منطقه بالاتر سنگها که در اثر انفجار سست شده اند باید از سوسپانسیونهای تزریق و فشار تزریق نسبتاً کم استفاده نمود . برای انجام تحکیم در چینه های سنگی عمیقتر و دست نخورده، استفاده از سوسپانسیونهای با نفوذپذیری زیاد و همچنین فشار تزریق بالا ضروری می باشد قبل از انجام عملیات تزریق باید درز و شکافها ی پر شده با مواد سست را شستشو نموده و تمیز نمایند، زیرا سوسپانسیون سیمان نمی تواند در پر شدگی سست درزه ها نفوذ نماید و تأ ثیر آن روی تغییر‌شکل‌پذیری به صورت موضعی است . قبل از عملیات باید مواد سست پرکننده را شستشو داده و تمیز نمود و این کار با تزریق متناوب دومین گمانه از یک سری و شستشوی دیگر گمانه‌ها با هوا یا آب تحت فشار انجام پذیر است‌. ابتدا یک سری از گمانه‌ها، مورد تزریق واقع می شوند و این کار ادامه می یابد تا آب زلال به گمانه‌های مجاور رسوخ نماید سپس توالی شستشو معکوس می شود . تلاطم زیاد آب موجب خالی شدن درز و شکافها از مواد سست می گردد . در صورت ضرورت می توان پس از گذشت زمانی اندک، این روش را تکرار نمود . هنگامی که کار شستشوی یک قطعه ۳ تا ۵ متری گمانه‌های یک سری خاتمه پذیرفت، گمانه‌های دوم به خط تزریق متصل شده و عملیات ادامه داده می شود تا آمیزه به تدریج در دیگر گمانه ها ظاهر شود، سپس این گمانه ها به خط تزریق متصل و عملیات ادامه می یابد . تزریق در هر چاه موقعی تلقی می گردد که معیار اشباع پیش بینی شده در طراحی ( فشار و دبی ) حاصل شده باشد . این فرایند در قطعه بعدی و عمیقتر گمانه‌ها با شستشو و تزریق تکرار می شود تا اینکه در عمق مورد نظر کلیه گمانه‌ها عملیات انجام گردد . پس از آن یک دسته چاه دیگر به همین روش تزریق می گردد تا تمامی حجم سنگ پیش بینی شده در طرح، تحکیم یابد.سیستم تزریق مشابه روشی است که قبلاً و در مورد تزریق تحکیمی شالوده سازه ها شرح آن گذشت. تزریق در قطعات ۳ تا ۵ متری و به صورت پیوسته مانند آنچه در تزریق تماسی ذکر شد انجام می گردد.درسدحوضیان ازاین روش درقطعات۵متری استفاده شده است(۵) .
۳-۴-۳- روش های تزریق
-روش بالابه پایین: زمانی که عمق گمانه های حفاری شده تاحدود۳مترباشدازاین روش استفاده می شود(۵).

در سوره ی مبارکه حج آیه ۴۱ می فرماید: عاقبت کارها به دست خداست.
در سوره ی مبارکه محمد آیه ی ۱ می فرماید: آنان که به خدا کافر شدند و راه دین خدا بر خلق بستند، اعمال آن ها تباه و باطل خواهد شد.
در سوره ی مبارکه حجرات آیه ۱۳ می فرماید: بدرستیکه با تقواترین شما نزد خداوند پرهیزکارترین شماست.
حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) در حکمت ۸۱ می فرمایند: ارزش هر کسی به مقدار دانایی و تخصص اوست.
حضرت علی (ع) در خطبه ی ۳۱ نهج البلاغه درباره ی میزان و معیار سنجش اعمال می فرماید:
یا بنی اجعل نفسک میزاناً فیما بینک و بین غیرک
ای پسرم! نفست را میزانِ بین خود و دیگران قرار ده.
مربی با بیان معیارها، به آموزش ارزش ها پرداخته و به متربی کمک می کند تا در تشخیص ارزش ها از ضد ارزش ها و تمایز آن ها دچار مشکل نگردد.
شاعر نکته سنج ایرانی«صائب تبریزی» در این باره می گوید:
معیار دوستان دغل روز حاجت است قرضی به رسم تجربه از دوستان طلب
۶-۳-۲-۳۲٫روش تحلیل ضد ارزش ها و تبیین خطرات حاکم بر آن ها :
در آموزش ارزش ها همیشه نبایستی از تبیین و تحلیل ارزش ها استفاده نمود، شاید بتوان گفت که بیان و تحلیل ضد ارزش ها و شفاف نمودن ماهیت وجودی آن ها برای متربیان، به مراتب تأثیری عمیق تر و جدی تر ،بر روی آن ها خواهد گذاشت. اگر متربی ضد ارزش ها را بشناسد و خطراتی را که در پس هر یک از آن ها نهفته است را بداند، کمتر به سمت آن ها روی می آورد و بیشتر در صدد دوری و فرار از آن ها بر می آید. زمانی که به فرزندمان می گوییم در نبود ما، اگر در منزل را به روی غریبه ها باز کنی، خطرناک است و ممکن است فردی به قصد دزدی وارد شده و علاوه بر ربودن وسایل منزل به خودت هم آسیب جدی برساند، بسیار به ندرت پیش می آید که فرزند ما در منزل را به روی کسی بگشاید؛ زیرا از خطرات پشت پرده ی آن آگاه شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

وقتی از سوی یک فرد آگاه و دانا به فرد عاقلی گفته شود، که آخر این جـاده ای که مـی روی به پرتگاه منتهی می شود. قطع به یقین ، چون این حرف را از منبع موثقی می شنود، از آن راه عبور نمی کند و اگر هم به شرط تقریباً محال به راه خود ادامه دهد، حتماً با احتیاط بسیار زیاد رفته و از سرعت خود به شدت می کاهد، تا اگر احیاناً از دور با خطری مواجه شد، توقف کند. قطع به یقین اگر چه ممکن است این روش در موردعده ی قلیلی کارساز نباشد اما با اطمینان زیاد می توان گفت که تاثیرآن دامنه ی وسیعی از افراد را در بر می گیرد و موثر واقع میشود؛لذا می توان گفت که در روش تحلیل ضد ارزش ها و تبیین خطرات حاکم بر آن نیز، چنین جوی ایجاد خواهد شد و متربی با شناخت ماهیت پلیدِ ضد ارزش ها و درک کامل آن ها، نه تنها رغبتی به آن ها پیدا نمی کند، بلکه به شدت از آن ها حذر می نماید.
۶-۳-۲-۳۳٫روش استدلال یا قضاوت اخلاقی:
پیاژه و کلهبرگ از این شیوه استفاده کرده اندبه این صورت که داستان هایی مطابق طراز تحول شناختی کودکان مطرح می کردند که در ضمن آن ها قهرمان داستان بر سر دو راهی اخلاقی قرار می گرفت .در این جا مخاطب داستان با استدلال هایی که بیان می کند قضاوت اخلاقی خود را استخراج می کند .مربی با دخالت جزئی، این بحران اخلاقی را به بحث می گذارد؛ اما جلوتر از آنان قدمی بر نمی دارد .این استدلال ها در ذهن متربی نقش می بندد و او را به صورت نا خود آگاه در رفتارهای اخلاقی اش هدایت می کند. در این روش پیامدهای عمل با شیوی استدلالی و به طور واضح برای فرد مجسم می شود و فرد با توجه به آن ها دست به انتخاب و تصمیم گیری می زند.بدون این که امر و نهی صورت گیرد (دیلمی،آذربایجانی:۱۹۶:۱۳۸۷) .
پیاژه معتقـد است که هـر رفتاری دارای یک جنبه احساسی یا فـعال و یک جنبـه ی ساختاری یا شناخت می باشد. نمی توان یکی از جنبه ها را به نفع دیگری تقلیل داد. این نکته دلالت می کند بر این که،داوری اخلاقی را نمی توان بر معیار شناختی صرف یا معیار احساسی صرف توصیف کرد. همچنین وی اشاره می کندکه این جنبه ها باید براساس رفتار یکسان اندازه گیری شوند و این اندازه گیری ها باید به لحاظ منطقی مستقل از هم باشند. هر چه سطح استدلال اخلاقی بالاتر رود، صلاحیت داوری اخلاقی بالاتر خواهد رفت. داوری اخلاقی می تواند به طور مؤثری با مباحث دشوار و روش های مباحثاتی مشابه آموخته شود (براگمن^[۲۴] ۲۰۰:۲۰۰۳ ،۱۹۸) .
مربـی می توانـد با با لا بردن سطـح داوری اخـلاقی مـتربیـان به آن ها کمک کنـد تا مسائـل را از
زوایای مختلف بررسی نموده وبا در نظر گرفتن این زوایا و عواقب احتمالی ناشی از آن ها رفتار های اخلاقی منطقی و مناسب را پیشنهاد و یا انجام دهد .
۶-۳-۲-۳۴٫روش آموزش تلفیقی با سایر دروس علمی:
در این روش مربی یا معلم موظف نیست که به طور مستقیم به آموزش ارزش ها بپردازد، بلکه می تواند به صورت ضمنی و در کنار آموزش سایر دروس و به گونه ای کاملاً ظریف به آموزش ارزش ها اقدام نماید. ونکاتایاه^[۲۵](۲۰۰۷ :۱۵)به روش غیر مستقیم (آموزش تلفیقی با سایر دروس علمی)اشاره می کند که در آن به همراه سایر موضو عات درسی از جمله ریاضی،فیزیک و سایر دروس و یا از طریق ارائه سمینارها و سخنرانی های رهبران بارز مذ هبی به آموزش ارزش ها پرداخته می شود. شاید به توان گفت که محدود کردن آموزش ارزش ها در زمان و مکان خاصی آموزش را از جهت کمی و کیفی محدود می سازد. چند ساعت آموزش در روز خسته کننده است و از کیفیت آموزش نیز می کاهد. یادگیری و نکته آموزی در باره ی ارزش ها، زمان و مکان خاصی ندارد و هر فردی می تواند یک متربی باشد و در هر زمانی یا هرمکانی اعم از مدرسه، محل کار، کوچه، خیابان، مسجد و بازار و غیره ارزش ها را فرا گیرد .
اگر جایگاه آموزش و تربیت دینی و اخلاقی، تنها به کلاس های «دین و زندگی» محدود شود. نشانگر این حقیقت است که ما نسبت به این امر جدی، غفلت ورزیده ایم. اگر هر معلمی فقط به درس خود بیندیشد و نسبت به هدایت دینی و اخلاقی کودکان، نوجوانان و جوانان، احساس مسئولیت نکند و این امر را مختص معلمان درس دینی و زندگی بداند، انتظار داشتن نسلی فرهیخته و آراسته به ارزش های دینی و اخلاقی، خیالی دور از واقعیت است. در این جا به ذکر چند نمونه از آموزش تلفیقی ارزش ها پرداخته می شود.
در کلاس درس زیست شناسی، مربی و معلم می تواند هنگام بحث درباره ی ساختمان بدن انسان ،
به آیات قرآن درباره ی خلقت انسان اشاره کرده و درباره ی قدرت خداوند در خلقت ظریف انسان صحبت هایی را به میان آورد.
در درس علوم اجتماعی معلم می تواند با مقایسه افراد جامعه به اعضای بدن و رابطه میان آن ها به ارزش همکاری و تعـاون اشاره کرده ویا از انفـاق و ایثـار به عنوان مصـداق های این همکاری و
تعـاون یاد کرده و موضـوع درس را به ایـن ارزش ها مرتبـط سازد و یا می توانـد دربـاره ی ارزش
مشورت و همفکری با شاگردان صحبت نماید.
در درس تاریخ می تواند به آیات خداوند در باب عبرت گیری از زندگی گذشتگان اشاره نماید.
در درس جغرافیا می تواند هنگام تدریس درباره ی منظومه ی شمسی و یا گردش زمین و یا خسوف و کسوف ، به قدرت و علم خداوند اشاره نماید و درباره ی آن ها آیاتی را از قرآن کریم مطرح نماید.
۶-۴٫مرحله سوم: مرحله بعد از آموزش ( مرحله پرورش ):
قطعاً وقتی که نفس انسان از ناپاکی ها تصفیه شد و ارزش ها از طریق اصول صحیح و طی مراحل ذکر شده بیان شد می توان امید داشت که متربی در پایان مرحله سوم به حد قابل قبولی از پذیرش ارزش ها دست یافته است و تا حد زیادی به ممارست در جهت درونی کردن ارزش ها اقدام کرده است.
در حقیقت هنر مربی آموزش ارزش ها در پایان مرحله سوم نمایان می شود؛ زیرا در پایان این مرحله مربی توانسته یک متربی زبده، فرهیخته و کارآزموده را تحویل اجتماع دهد. تا این مرحله از آموزش را می توان در حالت قیاس به یک میخی تشبیه نمود که با چند ضربه استاد کار در دیوار جا گرفته اما محکم نیست و با کوچکترین ضربه ای می توان آن را از جا در آورد؛ لذا به چند ضربه دیگر نیاز دارد تا جایگاهش تثبیت شده و محکم و استوار در دیوارجا گرفته و بایستد.از پایان این مرحله به بعد حمایت و هماهنگی سایر نهادهای تربیتی را می طلبد تا تلاش نمایند که در تضاد با یکدیگر نباشند و همسوو همراه با یکدیگر سیر تکاملی ارزش ها را در متربیان افزایش دهند. اگر چه این حقیقتی انکارناپذیر است که همسویی سایر نهادهای تربیتی چندان هم ساده نیست؛ اما ناممکن هم به نظر نمی رسد و همتی بلندو برنامه ریزی دقیقی را از سوی مسئولان امر طلب می نماید.
لازم به ذکر است در روش پله کانی آموزش ارزش ها حذف هر یک از سه مرحله ی یاد شده ،در
مسیر آموزش ارزش ها نقصان شدیدی را به این آموزش وارد می نماید؛ لذا طی نمودن این سه مرحله آن هم در امتداد یکدیگر از ملزومات اساسی روش آموزش پله کانی ارزش هاست.
به ویژه مرحله سوم (مرحله پرورش) از چنان اهمیتی برخوردار است که در صورت نادیده گرفتن آن به طور قطع یقین می توان گفت که تمام تلاش های مربی و متربی بی نتیجه مانده است.
این مرحله مرحله ی تقویت و تحکیم ارزش های دینی و اخلاقی قبلاً آموخته شده است و مربی بایستی در این مرحله با مهارت هایی خاص تلاش کند ،تا متربیی راکه تا این مرحله پیش آمده است را همچون زرگران به سنگ محک و ابزار سنجشی مجهز کند تا با بهره گرفتن از آن ابزار ،به راحتی ارزش ها را از ضد ارزش ها باز شناسد. مربی بایستی متربیانی را بپروراند که به صورت مجهز وکاملا حساب شده و با کمال زیرکی وارد عرصه اجتماع شوند و حداقل این اطمینان حاصل شود که احتمال به خطا رفتن و انحراف از معیار آن ها بسیار ضعیف و به حداقل ممکن رسیده است. پس از گذران این مرحله انتظار می رود که “معرفتی” خاص در متربی حاصل شده باشدو متربی قادر باشد تااز روی ظاهر قضایا ،رای به ارزشمند بودن یا بی ارزشی آن ها ندهد.
بابایی ( ۱۳۷۲: ۲) به نقل از کلیات شمس در تعبیر زیبایی چنین بیان می دارد که «مثل پاره ای از مردم هر جایی مباش، به در هر شخص و دکان هر کسی نرو، با کسی مصاحب شو و نشست و برخاست کن که شور و شعور و کمال و معرفتی داشته باشد؛ چرا که اگر محک و معیاری در اختیارت نباشد زود تو را از راه به در می برند و یک سکه قلابی نشانت می دهند و تو می پنداری که زر دارد. اگر اندیشه ای نقاد و تراوزیی دقیق نداری به در دکان دین فروشان قدم منه ؛زیرا چه بسیار زود که سکه ای قلابی و کالای ناسره به اسم طلای خالص ( دین و عرفان واقعی) به تو خواهند فروخت.».
آن ها با تردستی و چرب زبانی تو را با کالای تقلبی به نام عرفان سرگرم کرده ا ند. مواظب باش! تا فریبت ندهند و منتظرت ننشانند؛ چرا که خانه ی دین دو در دارد و تو به یکی چشم دوخته ای و او از دیگر در فرار کرده است ( عقل و خرد را از تو می گیرد و چیز دیگری به جای آن به تو می دهد)
به هردیگی که می جوشد میاور کاسه و منشین که هر دیگی که می جوشددرون چیز دگر دارد
الهی ( ۱۳۸۰ )اصول اخلاقی را به منزله غذای روح در نظر گرفته و فرایند تحلیل آن توسط ارگانیزم معنوی در قیاس با فرایند تحلیل غذا توسط دستگاه گوارش بدن را به این ترتیب بیان نموده است.
(فرایند تحلیل اصول اخلاقی توسط دستگاه گوارش ارگانیزم معنوی ( روح) معادل فرایند تحلیل مواد غذایی توسط دستگاه گوارش ارگانیزیم فیزیکی«بدن»است ) .
توجه خوردن
تفکر هضم
به خاطر سپردن جذب
تحلیل تحلیل

1. 1. مرحله توجه ( خوردن): دراین مرحله توجه انسان به عملی، فکری یا ایده ای جلب می شود و آن را مدنظر قرار می دهد، مثلاً با دیدن یک فیلم یا خواندن یک مقاله، عمل” نوع دوستی” که مورد تشویق همگان بوده مورد توجه وی قرار می گیرد و آن را در ذهن نگه می دارند در این مرحله ارگانیزم معنوی به کمک پرورش فکری ( اطلاعات و آگاهی های صحیحی که قبلاً کسب کرده ایم) خوراک مورد نظر خود را یافته و آن را مناسب تشخیص می دهد. یا برعکس بر اساس پرورش فکری قبلی آن را نامناسب تشخیص می دهد. در واقع در مرحله توجه انتخاب یا گزینش توسط پرورش فکری صورت می گیرد.

۲- مرحله تفکر ( هضم ) :در مرحله تفکرمسئله مورد توجه قرار گرفته شده،موردارزیابی و بررسی قرار می گیرد. در این مرحله هم پرورش فکری نقش مهمی بر عهده دارد و همچون آنزیم های دستگاه گوارش در مرحله هضم غذا عمل می کند. با پرورش فکری (یعنی اطلاعاتی که از قبل داریم) مسئله را تجزیه و تحلیل نموده و شیوه به کارگیری آن را طرح ریزی می کنیم.
مثلاً در نوع دوستی می کوشد تا محاسن نوع دوستی و شیوه ی پرورش این فضیلت را مورد تجزیه و تحلیل عمیق تر قرار داد. یعنی می اندیشد که چگونه و نسبت به چه کسی و تا چه حدی و … باید

سـواد: در آبان ماه ۱۳۸۵، از کل جمعیت ۶ ساله و بیشتر شهرستان،۵/۷۶ در صد باسواد بوده اند کهنسبت باسوادی در بین مردان ۶۵/۸۱ و در بین زنان۵۶/۷۱درصد بوده است. این نسبت در نقاط شهری برای مردان و زنان به ترتیب ۲۱/۳۹ و۵۵/۸۶ درصد و در نقاط روستایی ۷۷/۷۶ و ۶۸/۶۵ درصد بوده است. نسبت باسوادی در گروه سنی۶ تا ۱۰ ساله ۴۹/۵۹ درصد، در گروه سنی ۱۵ ساله و بیش تر ۷۱/۷۲ درصد و در گروه سنی ۶۵ ساله و بیش تر ۴۹/۱۱ درصد بوده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اشتغـال: در آبان ماه ۱۳۸۵، از جمعیت شاغل ۱۰ ساله و بیش تر شهرستان ،۸۴ /۷۸ درصد و در بخش خصوصی و ۱۷/۱۹ درصد در بخش عمومی فعالیت می کردند. این نسبت ها برای نقاط شهری به ترتیب ۳۳/۶۳ و ۱۸/۳۵ درصد و برای نقاط روستایی ۲۹/۸۶ و ۴۷/۱۱ درصد بوده است.

۳-۴- ویژگی های اقتصادی

کشاورزی: شهرستان فومن دارای ۹۹۰۰هکتار اراضی کشاورزی با ۱۴۳۴۶ و ۲۵۳۰ هکتار اراضی باغی با ۶۵۴۸ بهره بردار می باشد.که ۹/۴ در صد اراضی کشاورزی و۶/۴ درصداراضی باغی استان را در بر می گیرد. متوسط مساحت اراضی باغی و زراعی برای هر بهره بردار به ترتیب ۹۶/۰ و۸۳/۰ هکتار می باشد.
که این ارقام در سطح استان ۷۷/۰ هکتار برای زراعی و ۸/۴ هکتار برای اراضی باغی است که بیانگر خرد بودن اراضی زراعی وباغی در سطح استان وهم در سطح شهرستان می باشد.محصولات کشاورزی شهرستان فومن نظیر: چای، برنج، باقلا، لوبیا، سبزی های برگی و غده ای، محصولات جالیزی و… از جمله جاذبه های اقتصادی این منطقه محسوب می شود.
براساس آمارهای موجود سطح مراتع و جنگلها این شهرستانها به ترتیب ۵۶۰۰۰ و ۱۳۰۰۰ هکتار بوده و دارای ۱۶۴۸۱ هکتار سطح زیر کشت محصولات زراعی با تعداد ۲۳۵۴۵ بهره بردار است که از این مقدار ۱۳۸۷۰ هکتار زیر کشت برنج با تعداد ۱۹۸۱۴ بهره بردار میباشد. چای با سطحی معادل ۲۴۰۰ هکتار و تعداد ۵۸۰۰ بهره بردار و نوغانداری با سطح ۷۰۶ هکتار توتستان و ۹۵۰ نوغاندار عمده محصولات باغی این شهرستان می باشد.(مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان فومن). در کل جمعیت شهرستان فومن در سال ۱۳۸۵ نفر به کشاورزی مشغولند که از این تعداد۷۴۳۰ نفر مرد و فقط ۳۱۸ نفر زن می باشند که به طور کلی ۱/۳۰ درصد از کل جمعیت شاغل در شهرستان راپوشش می دهند.
شهرستان فومن دو بخش عمده ی کوهستانی و جلگه ای را دارا می باشد. مبانی اقتصادی در بخش جلگه ای کوهستانی ( برنج، ابریشم، توتون، چای، صید، شکار) و در نواحی کوهستانی دامداری همراه با کشاورزی است. در اقتصاد روستایی شهرستان فومن خدمات وصنعت نقش اساسی دارد ودر اغلب روستاها عده محدودی از افراد به فعالیت های غیر کشاورزی مشغول هستند و از راه های غیر از آن امرار معاش می کنند. امروزه در ماسوله و قلعه رودخان صنعت گردشگری نیز وارد چرخه اقتصادی شده و دور نمای روشنی را ترسیم می نماید. ( سازمان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی،۱۳۸۷:ص ۱۴۵).
صنعـت: در شهرستان فومن حدود ۲۳ کارگاه صنعتی دارای ۱۰ نفر شاغل به بالا فعالیت دارند. تعداد شاغلین این کارگاهها به ۵۰ نفر هم نمی رسد. در این شهرستان ۱۱۵ کارخانه برنجکوبی وجود دارد که جمعا ۲/۶ درصد از کل گارخانه های برنجکوبی استان را به خود اختصاص داده است.
از طرحها و تعاونیهای فعال و در دست اجرا در شهرستان فومن در سال ۱۳۸۵ تعداد ۵۱ تعاونی بوده که با ۴۳۷ نفر عضو و ۲۴۷۹ میلیون ریال فعالیت نموده اند. از مهمترین تولیدات صنعتی این شهرستان می توان بسته بندی زردچوبه، تولید لباس چرمی، تولید کندوی عسل، تولید انواع پارچه، ماکارونی، تزیئنات و وسایل چوبی، تولید نخ هالیباک، ماشینهای کشاورزی، اتصالات پلی اتیلن و… را نام برد.(سازمان صنایع و معادن استان گیلان).
در شهرستان فومن ۴۵۶ واحد تولیدی صنایع دستی فعالیت داشته و ۵۰۵ نفر شاغل را در بر می گیرد. این واحدها در زمینه : سفالگری، قالیبافی، شال بافی، تولیدات پشمی، چموش دوزی وعروسک کاموایی فعالیت می نمایند. اکثر کارگاههای صنایع دستی در ماسوله و اطراف ان تمرکز دارند.(صنایع روستایی استان گیلان). هم چنین از مهمترین تولیدات صنعتی این شهرستان می توان، چای خشک کنی وبسته بندی و انجماد ماهی و میگو، ماکارونی، انواع کلوچه، گیاهان دارویی، تولید انواع پارچه، دستمال کاغذی و سایر متنوعات پوشاک، تولید کندوی عسل، تزئینات و لوازم چوبی، زهوار چوبی … را می توان نام برد. (اصلاح عربانی، ۱۳۸۷،۱۶۱۴).
خدمـات: از مجموع جمعیت شاغل در شهرستان فومن ۲۵۷۶۹ نفر که در بخش خدمات مشغول بوده که این تعداد۱۶۳۸ نفر زنان و ۹۶۳۱ نفر را مردان تشکیل می دهد. در واقع ۷/۴۳ درصد از جمعیت شاغلین در بخش خدمات می باشند.در واقع از عمده ترین این فعالیتها در نقاط روستایی : نانوایی، بقالی، قهوه خانه، تعمیرگاه ماشین آلات کشاورزی، قصابی … می باشند.در بعضی از روستاها مراکز اداری- درمانی وجود دارد که افراد در آنجا مشغول به کار هستند. البته اکثر این شاغلین در مراکز غیر بومی وجود دارند. یکی از دلایل اصلی کمبود فعالیتهای خدماتی در روستاها را می توان در غالب بودن فعالیت منطقه در بخش: دامپروری، کشاورزی، باغذاری، پرورش طیور و زراعت و نداشتن برخی روستاها از امکانات زیر بنایی و خدمات… دانسته که این خود عاملی در پایین بودن تعداد شاغلین در بخش خدمات است.

فصل چهارم

یـافتـه هـای تحقیـق

۴-۱- گردشگری در شهرستان فومن

شهرستان فومن با توجه به وجود جاذبه‎هایمتنوع طبیعی و انسانی، یکی از مقصدهای گردشگری شمال کشور در استان گیلان است که مقصد گروه‎های مختلفی از گردشگران با انگیزه‎های متفاوت است و بر این اساس هم اکنون در شهرستان فومن گردشگری طبیعت‎گرا، فرهنگی، تاریخی، سلامت و اقتصادی رواج دارد.

۴-۱-۱- جاذبه‎های گردشگری شهرستان فومن

برای بیشتر گردشگرانی که به شهرستان فومن سفر می کنند ماسوله مقصد اصلی است و در واقع بسیاری از گردشگران شهرستان فومن را تنها با ماسوله می شناسند و حتی قلعه رودخان نیز برای تعداد کثیری از گردشگران ناشناخته است واین در حالیست که فومن همانند بیشتر نقاط استان دارای تنوعی از جاذبه های گردشگری است. علاوه بر ماسوله و قلعه رودخان، شهرستان فومن جاذبه های گردشگری طبیعی و انسانی بسیار زیادی دارد که مشخصات این جاذبه ها در جدول شماره ۴-۱ ارائه شده و در ادامه با توجه به موضوع تحقیق، جاذبه های فرهنگی گردشگری به تفصیل بررسی شده است.