کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

۳- به جای کلمات به تصاویر ذهنی می اندیشند.

۴- با تلفیق اطلاعات گوناگون آن ها را به نحو مناسبی مورد استفاده قرار می‌دهند.

توانایی‌های ذهنی۴

افراد خلاق نوعا مخاطره پذیرند و دارای شخصیتی مصر، بسیار با انگیزه پذیرای فکرهای نو، قادر به تحمل ابهام تحمل تنهایی، ومستقل اند.شخصیت۵دوران کودکی افراد خلاق معمولا با رخدادهای متنوعی همراه بوده است. نظیر وجود مشقت در زندگی و کم و زیاد شدن امکانات مالی.دوران کودکی۶افراد خلاق بر خلاف افراد گوشه گیر درون گرا نیستند و تمایل به تبادل افکار با همکاران خود دارند.عادت‌های اجتماعی۷

۲-۲-۱-۵٫ استقلال طلبی

نیاز به استقلال را با عباراتی نظیر (کاری را برای خود انجام دادن ، آزادی عمل داشتن و آقای خود بودن) تعریف کرده‌اند. در واقع نیاز به استقلال عاملی است سبب می شود تا کارآفرینان به اهداف و رویاهای خود دست یابند. بیشتر کارآفرینان ساعات زیادی را در روز کار می‌کنند، اما رضایت آنان از آنجا حاصل می شود که با وجود محدودیت های اقتصادی و محیطی، خود تصمیم می گیرند، کارها را به شیوه خود انجام می‌دهند، طبق برنامه خود عمل می‌کنند و سودی را که خود ایجاد کرئه اند، برداشت می‌کنند(احمدپور داریانی و مقیمی،۱۳۸۹). مک کرین و فلانینگان (۱۹۹۶) بیان می‌کند نیاز به استقلال را می توان به صورت عباراتی نظیر کنترل داشتن به سرنوشت خود، کاری را برای خود انجام دادن تعریف کرده‌اند.

۲-۳٫ رفتار کارآفرینانه

دراکر(۱۹۸۵) اعتقاد دارد کارآفرینی بیش از آنکه یک ویژگی شخصیتی باشد یک الگوی رفتاری است. این الگوی رفتاری را می توان به افراد آموزش داد تا آن را یاد بگیرند که چگونه به طور کارآفرینانه رفتار کنند. به زعم وی از جمله پیش شرط های رفتار کارآفرینانه گرایش به کارآفرینی بوده و با توجه به مطالعاتی که در زمینه گرایش کارآفرینانه دانشجویان دانشگاه ها به عنوان یک منبع بالقوه کارآفرینی انجام شده است. افرادی که ویژگی های کارآفرینانه آن ها برانگیخته می شود اقدام به رفتارهای کارآفرینانه از جمله راه اندازی یک کسب و کار ایجاد یک حرفه برای خود و دیگران و در نهایت ثبت اختراع به نام خود می‌کند.(کلارک،۲۰۰۴). ویژگی های شخصی افراد و محیطی که در آن قرار دارند بر ویژگی های کارآفرینی آنان اثر گذار بوده و وجود این نوع ویژگی ها بر بروز رفتارهای کارآفرینانه تاثیرگذار است.

در مطالعه ای به ارزیابی ویژگی های کارآفرینی دانش آموختگان دانشگاهی در مرحله راه اندازی و توسعه کسب و کار، بلند پروازی آن ها می‌باشد. از طرف دیگر در مرحله توسعه کسب و کار، ویژگی خطرپذیری در رتبه دوم اهمیت قرار دارد. اما در مرحله راه اندازی ، ویژگی اعتماد به نفس کارآفرینان دانشگاهی در رتبه دوم است. در مطالعه ای گوئورو و همکارانش^[۵](۲۰۰۶)ادراک از گرایش و امکان بروز رفتار و نیت کارآفرینانه را در میان دانشجویان کارآفرینی بررسی کردند و در نهایت ‌به این نتیجه رسیدند که بیشتر دانشجویان به ایجاد یک کار جدید علاقمند بودند در حال که به توانایی خود در اجرای آن شک داشتند. راسموسن و سورهیم در مطالعه ای با عنوان آموزش کاربردی کارآفرینی ‌به این نتیجه رسیدند که لازمه پرورش ویژگی های کارآفرینانه در محیط های آموزشی مانند دانشگاه ها است.

۲-۴٫ راه اندازی کسب و کار

برای راه اندازی یک کسب و کار سه گام در نظر گرفته شده است که شرح زیر است:

گام اول: ارزیابی اولیه

بدیهی است که شروع یک کسب و کار جدید ریسکهای زیادی را به همراه دارد که البته با برنامه ریزی می توان شانس موفقیت را بالا برد. ‌بنابرین‏ بهترین نقطه شروع آن است که نقاط قوت و ضعف خود را به عنوان دارنده کسب و کار بشناسید. این را در نظر بگیرید در صورت شروع یک کسب و کار این خود شما هستید و نه شخص دیگر که باید تصمیم بگیرید که چگونه پروژه ها، برنامه ها و زمان خود را مدیریت کنید.

گام دوم: برنامه ریزی کسب و کار

شروع یک کسب و کار نیاز به انگیزه، علاقه استعداد داردو همچنین نیاز به تحقیقات وسیع و برنامه ریزی صحیح دارد. اطلاعات زیر برای تهیه طرح کسب و کار می‌تواند بسیار مؤثر باشد: قبل از شروع به کار لیستی از تمامی دلایلی که می خواهید بخاطر آن ها وارد دنیای تجارت شوید تهیه کنید. سپس بایستی تعیین کنید که اصولا چه کسب و کاری برای شما مناسب است. پس از تعیین کسب و کار مناسب تحقیقات لازم را برای پاسخ به سوالات خود داشته باشید. آخرین مرحله قبل از تهیه طرح این است که چک لیست زیر را تهیه کنید و پاسخ دهید: من علاقه به شروع چه کاری دارم؟ چه خدمتی یا کالایی قرار است ارائه دهم؟ چه مهارت‌ها و تجربه ای برای این کار دارم؟ ساختار قانونی چه خواهد بود؟ و…

گام سوم: تامین منابع مالی

یکی از کلیدهای اساسی موفقیت و پیشرفت در شروع کار جذب و تامین منابع مالی کافی برای راه اندازی یک کسب و کار کوچک است. راه های تامین منابع مالی می‌تواند از پس اندازهای شخصی، دوستان و افراد خانواده، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، شرکت سرمایه گذاری مخاطره پذیر می‌باشد.

۲-۵٫ چرخه حیات کسب و کارهای کارآفرینانه

صاحب‌نظران مختلف، مراحل ایجاد و توسعه کسب و کارهای کوچک را در قالب های متعددی تقسیم بندی کرده‌اند. به طور سنتی چرخه حیات این نوع کسب و کارها را می توان در قالب پنج مرحله بررسی کرد:

زیاد

سود، بهره وری و درآمد

کم

سود، بهره وری و درآمد

مرحله ی ایجاد کسب و کار

مرحله ی شروع کسب و کار

مرحله ی رشد کسب و کار

مرحله ی تثبیت کسب و کار

مرحله ی افول یا نوآوری

ورشکستگی

افول

نوآوری

نمودار۲-۱ . چرخه حیات کسب و کارهای کارآفرینانه

۱- مرحله ایجاد کسب و کار: مرحله اول شامل فعالیت‌های مرتبط با شکل گیری اولیه کسب و کار

است. در مرحله آغازین، فرایند کارآفرینانه ایجاد شده و خلاقیت مورد نیاز است. برای انباشت و کسب منابع مالی و غیرمالی، به خلاقیت، ارزیابی و شبکه سازی نیاز است. در این مرحله؛ هدف کلی، مأموریت‌ و جهت کسب و کار در قالب استراتژی کارآفرینانه مشخص می شود.

۲- مرحله شروع کسب و کار: در این مرحله، فعالیت‌های لازم برای ایجاد برنامه رسمی کسب و کار،جستجوی سرمایه، انجام فعالیت‌های بازاریابی و ایجاد تیم کارآفرینانه مؤثر انجام می‌گیرد.

۳- مرحله رشد: این مرحله نیازمند تغییرات مهمی ‌در استراتژی کارآفرینانه است. زیرا رقبا و دیگر نیروهای بازار، مشغول ایجاد تغیر و تحول در استراتژی های خود خود هستند و چالش های جدیدی پیش روی کسب ‌و کارها قرار می‌گیرد.در این مرحله، رشد و انتقال از رهبری انفرادی کارآفرینانه به رهبری تیم گرای مدیریتی مطرح است.

۴- مرحله تثبیت کسب و کار: این مرحله هم نتیجه شرایط بازار و هم تلاش های کارآفرینان است. در طول این مرحله، رقابت شرکت‌ها و بی تفاوتی مشتریان نسبت به کالاها و خدمات کارآفرینان افزایش می‌یابد و بازار اشباع می شود. علاوه بر آن، میزان فروش کسب و کار، حالتی ثابت به خود می‌گیرد و شرکت باید ‌در مورد سه تا پنج سال آینده خود برنامه ریزی کند نوآوری برای موفقیت آینده کسب و کار حیاتی است.

در مجموع، تئوری‌های انتظار ارزش را می‌توان مدل زنجیرهای وقایع با تفاوت در جزئیات کاربردی هر یک دانست. از این دیدگاه رفتار عبارت است از نقطه پایان وقایع روانشناختی زنجیرهای که با ارزیابی پیامدهای نتایج رفتار مورد نظر شروع می شود. بر اساس این سنجش، تصمیم گیرنده راهی را انتخاب می‌کند که قصد دنبال کردن آن را دارد. وقایع بعدی با اجرای رفتار انتخاب شده دنبال می‌شوند. در حالی که پیامدهای خاص رفتار مورد نظر کاملاً رابطه متقابل بین پیامدهای رفتاری را مشخص می‌کند و روش علمی برای ادغام ارزیابی‌های مردم از این پیامدها جهت پیش‌بینی رفتار یا قصد انجام رفتار ارائه می‌دهد اما در اغلب موارد چنین پیامدهایی در چارچوب نظر منظور نشده است. پیامدهای هر رفتاری به طور تجربی در جمعیت هدف به دست می‌آید در زمینه محتوای مدل، برای استفاده کاربردی این روش ها در تعداد زیادی از رفتارها انعطاف پذیری قابل ملاحظه‌ای وجود دارد. در آموزش بهداشت که رفتارها و همچنین ‌گروه‌های هدف خیلی متفاوتند، درک مسائل خاصی مربوط به تصمیم گیری افراد و چگونگی این مسائل در زیر گروه ها، وسیله ای قوی برای طرح استراتژی هایی جهت مداخلات مؤثر فراهم می‌کند. مرکز توجه تئوری های انتظار-ارزش این می‌باشد که چطور رفتار افراد با فرایند شناختی افراد مرتبط می‌باشد که این فرایندهای شناختی در ارتباط با ارزش‌های ذهنی و انتظارات در نتایج احتمالی یک رفتار ویژه می‌باشند. این تئوری ها بر هویت ساختار شناختی، سبک های شناختی، متمرکز می‌باشند. هدف نهایی این تئوری‌ها درک و پیشگویی رفتار انسان می‌باشد (ترنهلم،۱۹۸۶).

افراد تلاش ها و منابع شخصی شان را در راهکارها یا هدفهایی که ارزش کمی برای آن ها دارد یا ارزشی برای آن ها ندارد، صرف نخواهند کرد. بعلاوه اغلب افراد کوشش‌هایشان را صرف هدف‌هایی نمی کنند که علی رغم جذاب بودن، غیر ممکن و یا دست نیافتنی باشد. تغییر فردی با این چار چوب تئوریک بهتر قابل درک خواهد بود، یعنی توجه به ارزش انتزاعی تغییر و انتظار انتزاعی می‌باشد که برای رسیدن به آن وجود دارد. اهمیت برانگیختگی ارزش انتزاعی تغییر بر اساس این فرض می‌باشد که هرچه یک فرد از موقعیت فعلی اش در یک حیطه بخصوص ناراضی باشد، پاداش ها یا منافعی که در ارتباط با یک تغییر مطلوب خواهد بود بزرگتر می‌باشد. این ارزش انتزاعی تغییر می‌تواند قابل مقایسه با منافع درک شده جهت به کار گیری یک رفتار بهداشتی در نظر گرفته شود. اهمیت انگیزشی انتظار انتزاعی و به دست آوردن موفقیت‌آمیز تغییر یا نتیجه به آگاهی قبلی شخص از موفقیت‌ها یا موفقیت‌های دیگران در رسیدن به نتیجه و اعتماد شخصی به اینکه موفقیت او نیز به همان اندازه و یا بیشتر از دیگران خواهد بود، بستگی دارد. این مفهوم شبیه به مفهوم خودکارآمدی در تئوری شناخت اجتماعی می‌باشد (مروتی شریف آباد و همکاران، ۱۳۸۴).

تئوری عمل منطقی یا استدلالی

تئوری عمل منطقی در سال۱۹۶۷ به وجود آمد. تئوری عمل منطقی بیانگر مدل‌هایی برای پیش‌بینی قصد انجام رفتار خاصی، و همچنین تصمیم های شخص درباره عمل کردن یا نکردن رفتار مورد نظر می‌باشد. این تئوری را می‌توان در جمعیت‌ها و رفتارهای گوناگون مورد استفاده قرار داد. این تئوری قدرت پیش‌بینی دقیق درباره رفتار بهداشتی داوطلبانه را داشته و ابعاد مهم تصمیم گیری در تصمیم‌ها و رفتارهای بهداشتی را نشان می‌دهد. به منظور مؤثر بودن مداخلات برای تشویق مراجعه کننده ها جهت شروع به تغییر در رفتارشان بایستی عوامل و موانع اصلی در تصمیم‌گیری برای تغییر شناسایی شوند (شفیعی،۱۳۷۶).

این تئوری جهت توجیه هر رفتاری که فرد می‌تواند کنترل کند، قابل استفاده است. در این مدل فرض بر این است که قصد رفتار تعیین کننده مستقیم رفتار است، و بقیه عواملی که بر رفتار تاثیر می‌گذارند غیر مستقیم می‌باشند. اندازه گیری قصد باید در رابطه های مستقیم با اندازه گیری رفتار در چار چوب عمل، هدف، موقعیت و زمان باشد، تا بتوان رفتار را بدرستی پیش‌بینی کرد. قدرت قصد فرد برای انجام یک رفتار خاصی حاصل کارکرد دو عامل است:

۱-گرایش در جهت رفتار

۲-تاثیر محیط اجتماعی یا هنجارهای ذهنی عام در رفتار

گرایش ها و هنجارهای ذهنی، هرکدام دارای دو جزء می‌باشند.گرایش نسبت به یک رفتار به وسیله اعتقاد شخص به نتیجه حاصل از رفتار و ارزیابی آن مشخص می شود. در به کارگیری این مدل در آموزش بهداشت امکان دارد که نتایج شامل مسائلی از قبیل تاثیر جانبی در رابطه با داروها باشد و یا زمان و مشکلات شخصی در ارتباط با شرکت منظم در کلاس ورزشی باشد. بالاخره، هنجار اجتماعی بر اساس اعتقاد هنجار فرد درباره این که دیگران چه فکر می‌کنند و یا انگیزه فرد در پیروی از خواسته های دیگران چیست، تعیین می شود. پیامدها و نتایج در رابطه با رفتار خاصی را می‌توان با روش تجربی از طریق مصاحبه های غیر ساختاری (باز) با افراد جمعیت هدف به دست آورد. در این مصاحبه ها از افراد سوال می‌شود که نتایج و یا پیامدهای مهم ناشی از اجزای عمل را لیست کنند. در حالی که مشخص کردن عقاید مهم از چنین لیستی غیر ممکن است (براون^[۱۸۶]، ۱۹۹۲؛ شفیعی، ۱۳۷۶).

تئوری رفتار برنامه ریزی شده:

تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده یکی از تئوری‌های مهم می‌باشد که مکانیسم اصلی پذیرش رفتارهای بهداشتی را توضیح می‌دهد. این تئوری از نگرش، کنترل رفتار درک شده، هنجارهای انتزاعی، قصد و رفتار تشکیل شده است. این تئوری وقوع یک رفتار ویژه را پیش‌بینی می‌کند مشروط بر اینکه فرد قصد انجام رفتار را داشته باشد. بر طبق این مدل قصد برای انجام یک عمل توسط سه عامل پیش‌بینی می شود:

۱ ) فرد دید مثبتی نسبت به انجام رفتار داشته باشد (نگرش).

۲ ) فرد احساس کند برای انجام دادن رفتار تحت فشار اجتماعی می‌باشد (هنجارهای انتزاعی).

۳ ) فرد احساس کند قادر است رفتار را انجام دهد (کنترل رفتاری درک شده).

به عنوان یک قاعده کلی در این مدل نگرش مثبت فرد نسبت به انجام کار، هنجارهای انتزاعی مطلوب و کنترل رفتاری درک شده زیاد باعث می شود که فرد قصد انجام رفتار را داشته باشد (گودین، کوک، ۱۹۹۶).

محدودیت‌های تئوری عمل منطقی، رفتار برنامه‌ریزی شده: این محدودیت‌ها عبارتند از:

۱-قدرت پیش‌بینی: قدرت پیش‌بینی این تئوری‌ها بستگی به شناسایی تمام یا اغلب نتایج بارز برای جمعیت هدف دارد. چون پیامدهای بارز، محتوای این تئوری‌ها را تشکیل می‌دهند، فرایند دریافت اطلاعات از جامعه هدف بسیار مهم می‌باشد.

بعد از انقلاب نیز طبق اصل پنجاهم قانون اساسی (حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسل‌های بعد باید در آن حیات اجتماعی روبه رشدی داشته باشند وظیفه عمومی تلقی می‌گردد از این رو فعالیت‌های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند ممنوع است) از لزوم حفظ و نگهداری از محیط زیست بحث شده است، همچنین طبق اصل یک‌صد و بیست و چهارم که (رییس جمهور می‌تواند برای انجام وظایف قانونی خود معاونانی داشته باشد) معاون رییس جمهور و رییس سازمان محیط زیست متولی امور زیست محیطی و حفاظت از آن‌ ها می‌باشد. همچنین قوانین و مقررات موضوع دیگری نیز طی این سال‌ها تصویب و اجرایی شده است که دال بر حفاظت از محیط زیست بوده و در راستای رفع آسیب‌ها و تخریب‌های زیست محیطی می‌باشند.(سعادت ، ۱۳۸۶)

اما حال در واقع با آن همه توصیه های اخلاقی در متون ادبی و وجود قوانین چه وضعیتی بر کشور ما حاکم است؟ تا چه مقدار از این پتانسیل‌ها استفاده شده است و در چه رده‌ای از امور زیست محیطی قرار داریم؟ آیا در وضع ایده آلی هستیم یا وضعیتی بحرانی بر محیط زیست ما مستولی است؟

با بروز مشکلات زیست محیطی و رشد هر چه بیشتر آن‌ ها در طی سالیان اخیر از جمله آلودگی شدید هوای شهرهای بزرگی همچون تهران، اهواز، تبریز، اراک، اصفهان، شیراز و مشهد، پدیده بسیار مضر و خطرناک گرد و غبارها، آلودگی شدید رودخانه‌ها و سواحل دریاها، خشکسالی و مخصوصاً خشک شدن دریاچه ارومیه، پیشروی صحراها در مناطق کویری، معضل بزرگ زباله‌های شهری که اغلب به صورت سنتی و با دفن در حاشیه شهرها انجام می‌شود، قطع درختان و نابودی جنگل‌ها به منظور ساخت و ساز راه‌ها و جاده‌ها و مشکلات دیگری که گریبان گیر محیط زیست شده است نهادها و مقامات مسئول به فکر چاره اندیشی و مقابله با آن‌ ها افتاده و اخیراًً شاهد انجام کارهای مفیدی در این زمینه هستیم که می‌توان به برخی از آن‌ ها به شرح زیر اشاره کرد:

• • طرح‌های تفکیک زباله در مبدأ.

• • ساخت و بهره برداری از کارخانه‌های بازیافت.

• • تصویب و اجرای قوانین مربوط به استانداردهای آلایندگی خودروها و کارخانه‌ها.

• • ایجاد مناطق محافظت شده.

• اجباری کردن برچسب انرژی و نظارت بر مصرف سوخت.

البته این طرح‌ها در گروه دولتی بوده و در کنار آن با به وجود آمدن پدیده مسئولیت اجتماعی و بازاریابی سبز بخش خصوصی و نهادهای غیر دولتی (NGO) نیز وارد این مقوله شده‌اند و به یاری دولت مردان آمده‌اند تا هم خود از قافله سرعت روز افزون پیشرفت این علم عقب نمانند و هم مقداری از مسئولیت خویش در مقابل طبیعت و محیط زیستی را که با بهره گرفتن از آن رشد و پیشرفت می‌کنند را انجام دهند، به همین منظور شاهد هستیم که علاوه بر قوانین دولتی خود مؤسسات تولیدی نیز در امر محیط زیست پیش‌قدم می‌شوند. برای مثال شرکت‌های خودروسازی در ارتقا استانداردهای مصرف سوخت و میزان آلایندگی تلاش می‌کنند و در تبلیغات نیز خود را حامی محیط زیست معرفی می‌کنند، یا شرکت‌های تولید ظروف ‌یک‌بار مصرف و برخی ظروف و لوازم دیگر به جای استفاده از مواد پلاستیکی که تجزیه ناپذیر بوده و سالیان سال طبیعت را آلوده می‌کنند از مواد قابل بازیافت و تجزیه استفاده می‌کنند، یا شاهد ساخت وسایل سبزی همچون مداد روزنامه‌ای هستیم که در تبلیغات خویش عنوان می‌کند مواد اولیه خویش را از کاغذهای بازیافتی و روزنامه‌های باطله قرار داده است و سعی در جلوگیری از آسیب رسانی به درختان و جنگل‌ها را دارد. (سعادت و همکاران، ۱۳۸۶).

با تمام این تفاسیر و انجام این کارها اعم از دولتی و غیر دولتی آیا مشکلات رفع شده است و می‌توان بدون دغدغه محیط زیست به زندگی ادامه داد؟ یا هنوز راه فراوانی باقی مانده است که باید طی شود؟ آری ما آگاه شدیم که دنیا عوض شده است و امروزه دیگر نمی‌توان بدون توجه به مسائل زیست محیطی به روند رشد و توسعه پرداخت و تنها پیشرفت در زمینه صنعتی کافی نیست و در کنار آن باید به صنایع پاک و محیط زیستی عاری از آلودگی نیز توجه شود، اما این کافی نیست و سرعت فعلی جوابگوی مشکلاتی که در قرن حاضر ایجاد شده است نیست و باید شتاب فعالیت‌ها را بالا برد مخصوصاً اینکه تا کنون تنها بخش دولتی در این زمینه فعالیت کرده و بخش کوچکی نیز از بخش خصوصی به جهت قوانین دولتی و بعضاً رقابت‌های تجاری در این زمینه وارد گشته‌اند.

بر اساس مطالب فوق، در این مطالعه سعی بر آن است که با تمرکز بر مصرف کنندگان داخلی، نگرش‌های آن‌ ها در خصوص آمیخته بازاریابی سبز شرکت لبنیاتی صالح ارزیابی شده و سپس تأثیر آن ‌بر قصد خرید آن‌ ها مورد بررسی قرار گیرد.

۲-۵- آمیخته بازاریابی سبز

هر شرکت، آمیخته بازاریابی مخصوص خود را دارد. ۴P بازاریابی سبز همان آمیخته‌های مرسوم بازاریابی بوده، اما چالش بازاریابان، استفاده خلاقانه از۴P است. که این عناصر عبارتند از محصول سبز، قیمت سبز، ترفیع سبز، توزیع سبز که در ادامه به شرح هر یک از این مفاهیم پرداخته می‌شود.

۲-۵-۱- محصول سبز:

اصطلاح سبز هنگامی به یک محصول اطلاق می‌شود که عملکرد زیست محیطی و اجتماعی آن در تولید، استفاده و دفع در مقایسه با سایر کالاهای رقیب به طرز قابل توجهی بهبود یافته باشد (پتی، ۱۹۹۵، به نقل ازدانگلایک و پاندرندالفو، ۲۰۰۹).به عبارتی دیگر محصول سبز محصولی است که به محیط زیست زیان نرسانده و همچنین حاوی عناصری است که به طور بالقوه برای محیط زیست مضر نیستند (براین، کرف، ریشان،۲۰۱۱،ص۲). هدف‌های اکولوژیکی در طراحی محصولات به کاهش مصرف منابع و آلودگی و افزایش بقای منابع کمیاب منجر می‌شود (کلرمن، ۱۹۷۸). محصول سبز به حفظ و بهبود محیط طبیعی با حفظ انرژی و یا منابع و کاهش یا حذف استفاده از مواد سمی، آلودگی و ضایعات کمک می‌کند. به عبارتی محصول سبز، محصولی است که ضرر کمتری به محیط زیست وارد می‌آورد و از روش‌های تعمیر، نوسازی، تولید مجدد، استفاده مجدد، بازیافت و کاهش به دست می‌آید. عموماً ویژگی‌های سبز و پایدار محصولات و خدمات را چنین می‌توان برشمرد:

۱-برای ارضای نیازهای واقعی بشر طراحی شده باشد.

۲-برای سلامت بشر ضرر نداشته باشد.

۳-در تمام دوره عمر خود سبز باشد.

طبق تعریفی دیگر محصول سبز، محصولی است که دارای چنین معیارهایی باشد: به گونه‌ای طراحی شده که قابلیت استفاده، مونتاژ و تولید مجدد را داشته باشد و همچنین در تولید آن از موادی استفاده شده که بتوان آن را مورد بازیافت قرار داد. از لحاظ مصرف انرژی کارایی داشته و آلودگی محیطی کمتری را نسبت به کالاهای دیگر ایجاد نماید (دانگلایک، پاندرندالفو،۴:۲۰۰۹)، و در بیانی کلی می‌توان آن را محصولی تعریف نمود که زیان‌های زیست محیطی کمتری ایجاد نماید (ماهن،۲۰۰۵). چگلمیلچ و همکارانش(۱۹۹۶) نیز در مطالعات خود کالاهای سبز را به چند طبقه تقسیم نمود از جمله، کالاهای سبز عمومی، محصولات کاغذی قابل بازیافت، محصولاتی که روی حیوانات آزمایش نشده، محصولات سازگار با محیط زیست، گازهای سازگار با لایه ازن و محصولاتی که از نظر مصرف انرژی کارائی دارند.

مورد اول با اصل مطلب یا موضوعی که گروه روی آن کار می‌کند، سرو کار دارد . در اغلب واکنش ها توجه بیشتر مردم بر روی مفاد یا مندرجات است .

عامل دوم – فرایند – با این موضوع که چه چیز بین افراد گروه و یا برای آن ها درهنگام کار اتفاق می افتد، سرو کار دارد. فرایند، دامنه وسیعی از موارد را در بر می‌گیرد؛ نظیر : مشارکت، شیوه نفوذ ، هنجارها ، رویه های تصمیم گیری و بسیاری دیگر. مطالعه شیوه ای که در آن افراد در درون یک گروه عمل می‌کنند، بسیار مهم است، زیرا، رفتارهای آنان موجب انتقال پیغام های زیادی، هم ‌در مورد مفاد و یا زمینه ارتباط و هم چگونگی انتقال اطلاعات درباره احساسشان در مقابل پیغام می شود.

در زندگی روزمره ما به دلایل مختلفی ارتباط برقرار می‌کنیم . به ‌عنوان مثال :

1. 1. برقراری ارتباط برای به دست آوردن چیزی

1. 1. برقراری ارتباط برای اینکه رفتار کسی را عوض کنیم

1. 1. برقراری ارتباط برای اینکه چیزی را بفهمیم

1. 1. برقراری ارتباط برای اینکه احساسات خود را بیان کنیم .

1. 1. برقراری ارتباط برای اینکه از معاشرت با دیگران لذت می بریم .

1. 1. برقراری ارتباط برای اینکه مشکلی را حل کنیم .

1. 1. برقراری ارتباط برای علاقه .

1. برقراری ارتباط برای این که موقعیت این گونه ایجاب می‌کند ( همان منبع، ص ۶۹ ) .

جریان اطلاعات در سازمان های امروزی باید از هر زمان دیگر شتابنده تر باشد . یک فرد فقط از طریق ارتباط، می‌تواند با دیگری تماس حاصل کرده؛ ضمن برآورد نیازهایش به کارها صورت عمل بدهد . به همین ترتیب در یک سازمان افراد به وسیله ارتباط برقرار کردن قادرند بین فعالیت ها هماهنگی به وجود آورده و به نتیجه مطلوب برسند . ارتباطات همچنین در سازمان یکی از عناصر کلیدی موفقیت مدیران است ؛ چرا که اطلاعات به ‌عنوان یک داده مهم در سیستم سازمانی و در سایه ارتباطات مؤثر وارد سازمان می شود و همین که به سازمان راه یافت، باز نیازمند یک سیستم ارتباطی کارآمد است تا مورد پردازش قرار گرفته و بسان خون در رگهای سازمان جریان یابد. برای کارآمد بودن ، یک مدیر به اطلاعاتی نیاز دارد که به او امکان انجام دادن وظایف و کوشش های مدیریت را بدهد .

به دو دلیل ارتباطات برای مدیران حائز اهمیت می‌باشد : نخست اینکه، ارتباطات فرایندی است که مدیران با بهره گرفتن از آن وظایف برنامه ریزی ، سازماندهی ، رهبری ، هماهنگی و کنترل را به انجام می رسانند . دوم اینکه، ارتباطات فعالیتی است که مدیران قسمت زیادی از وقت خود را به آن اختصاص می‌دهند؛ زیرا، فرایند ارتباطات به مدیران این امکان را می‌دهد تا مسئولیت های خود را ایفا کنند ( حقیقی، ۱۳۸۰ ) .

استونر و ونکل ^[۹]۱ در کتاب مدیریـت از قول «پیتـر دراکر» ^[۱۰]۲ نقل قـول می‌کنند که مدیر افراد را اداره نمی کند؛ بلکه آن ها را برمی انگیزد، راهنمایی می‌کند و برای دست یافتن به هدف ها سازمان می‌دهد. کارآمدی مدیر بستگی به توانایی او در برقراری ارتباطات با کارکنان دارد. چنان که این نقش را به نحو مطلوب ایفا کند. تأخیر در کار از میان می رود، سوء تفاهم، ابهامات و تعارضات به حداقل تقلیل می‌یابند و هماهنگی و زمینه‌های کنترل فراهم می شود (به نقل ازچاندن ^[۱۱]۳، ۱۹۸۷).

اهمیت ارتباطات در سازمان ها تا بدان حد است که فقدان یا ابهام در آن را یک عامل اصلی، از منابع اصلی بروز تعارضات در سازمان دانسته اند . جــلوگیری از دخالت ذهنیــت ها در ارتـباطات سازمانی ، آشکار سازی منظورها ، انعطاف پذیری در پذیرش نظرات دیگران ، استفاده از حرکات و اشارات مناسب برای انتقال پیام ، شناسایی عوامل فیزیکی و روانی محل ارتباط، از جمله عواملی هستند که می‌توانند تعارض ناشی از ارتباطات مبهم را به حداقل برسانند . (سلطانی، ۱۳۷۷).

۲-۱-۳-فرایند و انواع ارتباطات: ^[۱۲]۱

فرایند ارتباطات را می توان به طور ساده در الگویی که شامل سه جزء اصلی ارتباط یعنی فرستنده پیام، پیام و گیرنده پیام است، نشان داد.

گیرنده پیام

پیام

فرستنده پیام

شکل ۶ الگوی ساده فرایند ارتباطات

(ایران نژاد پاریزی و ساسان گهر، ۱۳۷۵)

مدل مذبور سه عنصر اساسی دارد و اگر یکی از عناصر حذف شود، ارتباطات برقرار نمی شودبه عنوان مثال چنانچه پیام فرستاده شود، اما توسط شخصی دیگر، شنیده یا دریافت نشود، ارتباطات صورت نگرفته است (ایران نژاد پاریزی و ساسان گهر، ۱۳۷۵)

این مدل پیــــچـیدگی ارتباطـات را نشـان نمی دهد. شـکل ۷ مدل پیـچیده تر ارتباطـات را نـشان می‌دهد که هر یک از عناصر آن در ذیل مورد بحث قرار می‌گیرد.

منبع

(فرستنده)

دریافت کننده (گیرنده)

اخــتلالات

حقله بازخور

رمز کردن

کشف کردن

رمز کردن

ارسال

کشف کردن

شکل۷ الگوی پیچیده فرایند ارتباطات (مورهد و گریفین، ۱۳۷۹٫ ترجمه الوانی و معمارزاده)

منبع ^[۱۳]۱ : فرد، گروه یا سازمانی است که خواهان برقراری ارتباط با طرف دیگر است. منبع مسئولیت تهیه پیام، به رمز درآوردن آن و انتخاب وسیله مناسب برای ارسال آن را به عهده دارد.

به رمز درآوردن ^[۱۴]۲: به رمز درآوردن فرایندی است که توسط آن پیام از شکل یک مفهوم و فکر تبدیل به علایم قابل ارسال می شود. علایم مورد استفاده ممکن است به صورت کلمات و اعداد، تصاویر، صدا و یا اشارات و حرکات بدنی باشند.

ارسال و انتقال ^[۱۵]۳: ارسال فرآیـندی است که به وسـیله آن علایمی که عامل پیام می‌باشند برای گیرنده فرستاده می شود.

کشف کردن/ از رمز خارج کردن ^[۱۶]۴: کشف کردن فرایندی است که گیرنده ی پیام، توسط آن معنی پیام را تفسیر می‌کند.

گیرنده / پاسخ دهنده ^[۱۷]۵: گیرنده عبارت است از یک یا چند نفری که پیام را دریافت می‌کنند. تا مرحله کشف پیام، منبع پیام فعال و گیرنده پیام منفعل بوده است.

اکنون این گیرنده پیام است که تصمیم می‌گیرد پیام را کشف کند، آن را درک کند و به آن پاسخ دهد یا واکنش نشان دهد.

بازخورد ^[۱۸]۶: پاسخ گیرنده، پیام به منبع، حلقه فرایند ارتباطات را تشـکیل می‌دهد. بازخـورد پیام را ممیزی و تأیید می‌کند، به عبارت دیگر به منبع می‌گوید که پیام دریافت و فهمیده شد.

اختلالات/ پارازیت ^[۱۹]۷: پارازیت هر گونه اختلال در فرایند ارتباطات است که با ارتباطات تداخل پیدا می‌کند و یا باعث تحریف آن می شود. اختلالات در عمل می‌توانند در هر مقطعی از فرایند وجود داشته باشند (مورهد و گریفین، ۱۳۷۹).

ارتباطات انواع مختلفی دارد که ‌به این قرار است:

پیروان حاکمیت اراده و فردگرایان، منبع اصلی را اراده مدیون می دانند و اعتقاد دارند که تنها او است که می‌تواند از آزادی خود بکاهد.^[۴۱] بر این مبنا، عقد نیز تمام نیروی خود را از اراده می‌گیرد و هرگاه با بنیان این نیرو منطبق نباشد الزام آور نیست. هرکس بحکم اخلاق وظیفه دارد که عهدشکنی نکند و همین تکلیف اخلاقی است که در حقوق نیز او را پایبند می‌کند. پس هرگاه آنچه از شخص بروز ‌کرده‌است بر اراده باطنی تکیه نداشته باشد، پوسته بی مغزی است که هیچ اثر حقوقی ندارد، چرا که در این فرض دلیلی برای مقید ساختن انسان آزاد وجود ندارد. دادرس در مرحله اول باید اراده حقیقی متعهد را جستجو کند و هرگاه به یقین نتواند به آن دست یابد، از راه ظن و تخمین نیت باطنی را تعیین می‌کنند.^[۴۲] پیروان این مکتب منبع اصلی در ایجاد آثار حقوقی را اراده باطنی دانسته اند و معامله ای که قدرت خود را از اراده می‌گیرد ولی با آن منطبق نیست در نظام اینان الزام آور نیست.^[۴۳]

اصالت داشتن اراده باطنی بدین مفهوم است که در عقود باید توجه افراد به قصد درونی افراد معطوف گردد و پایه سنجش آثار عقود قرار گیرد. طرفداران این نظریه عقیده دارند که:

اولاً: فطرت سلیم و پاک هر انسانی اقتضا می‌کند که آنچه در واقع خواست او بوده، برعهده او بیاید و تحقق عینی و خارجی پیدا کند و اجتماعی شدن انسان نباید موجب سلب حقوق فطری او شود، چون مصلحت اجتماع به معنای مصلح فرد در حالت اجتماعی او است و تنها برای آزادی فردی در حالت اجتماعی است که حق ایجاد محدودیت در راه پیاده شدن اراده به وجود می‌آید.

ثانیاًً : با مراجعه به عرف در می یابیم در معاملات و حتی در محاورات عادی به القای قصد درونی بطرف مقابل و یافتن نیت واقعی وی اهتمام ورزیده می شود.

ثالثاً: اهل تحقیق ثابت کرده‌اند که قوام وجودی قرارداد به قصد است، یعنی قصد، عامل به وجود آورنده عقد است، نه یکی از شروط صحت آن، مانند معلوم بودن ثمن، مبیع و اهلیت طرفین.

رابعاً: استحکام مبانی فلسفی و سیاسی این نظریه به حدی است که فلسفه اخلاق «کانت» و تیوری های سیاسی «روسو» ‌بر اساس آن شکل گرفته اند.

همچنان در ترجیح اراده باطنی گفته شده که با روح آزادی خواهی و حمایت از حقوق فردی سازگارتر است و مانع از آن می شود که شخص تعهد ناخواسته پیدا کند، ولی این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که در قراردادها تنها حقوق اعلام کننده اراده مطرح نیست. عقد رابطه ای است اجتماعی که دست کم بین دو شخص برقرار می شود و هریک از آن دو تنها از راه اعلام های طرف دیگر می‌تواند به خواست های درونی او پی ببرد. نفع این دو نیز به طور معمول متعارض است. پس، چگونه می توان با معیارهای ‌فردگرایی دو نفع گوناگون را در این رابطه اجتماعی به شیوه عادلانه جمع کرد؟

و همچنان همه می‌دانیم که دو طرف عقد، به دلیل آگاه نبودن از حقوق یا عجله و بی اعتنائی ، نمی توانند همه آثار دور و نزدیک آن را هنگام انشای عقد در نظر بگیرند،‌ پس چگونه می توان تمام آثار عقد را بر طبق اراده مشترک آنان تعیین کرد؟.

و همچنان برخلاف ادعای پیروان اعلام اراده پرداختن دادرس به مقصود اصلی طرفین عقد، از لحاظ اجتماعی زیانبار نیست. اگر دادرس هرچه در کشف مقصود طرفین تلاش زیاد نماید و خود را محدود به صرف مطالعه اعلام طرفین عقد ننماید، از نظم عمومی و اخلاق حسنه می توان به طور بهتری در برابر اشخاص دفاع نمود. و دادرس هیچگاهی از رجوع به مقاصد درونی اشخاص بی نیاز نخواهد بود زیرا اعلام اراده چهره دیگری از راده درونی است که منشأ آثار حقوقی می شود، ولی الفاظ و اشاره ها و اعمالی که ‌به این منظور به کار می رود باید متکی بر قصد اعلام اراده باشد: یعنی، اگر اعلام کننده در ایجاد اثر حقوقی نیز قاصد نباشد، دست کم باید اراده اعلام مطالب را داشته باشد. به همین دلیل هم اعمال صغیر، مجنون ، خواب، مست و بیهوش هیچ اثر حقوقی ندارد.^[۴۴]

اشکالات نظریه اراده باطنی:

۱- اینکه اگر این نظریه را قبول کنیم می بینیم که تنها برای اموری که در جامعه ظهور اجتماعی دارند ارزش و اعتبار قایل است در حالی که قصد باطنی از اموری نیست که اثر آن، خود به خود در جامعه ظاهر شود و قاضی از کاوش در امور باطنی اشخاص عاجز است و برای فهم قصد اشخاص فقط راهی که خود آنان ارائه می‌دهند راهی دیگری نیست.

۲- چون لزوم قرارداد از حاکمیت اجتماع و قانون ناشی شده است، باید مظهر اجتماعی آن را مورد نظر قرار داد، زیرا جامعه، افراد را به آنچه در اجتماع ابراز کرده‌اند، ملزم می‌کند و التزام به قرارداد را نمی توان سبب لزوم آن دانست، زیرا التزام درونی طرفین نمی تواند تضمینی برای اجرای آن باشد.

۳- مهمتر از همه هدف از تفسیر قرارداد، تشخیص اراده مشترک طرفین است، نه فقط اراده هریک از طرفین، و یا قبول نظریه اراده باطنی، دست یابی به اراده مشترک دو طرف به سهولت انجام نمی پذیرد زیرا هر یک از طرفین امری را که مقابل اراده دیگری است، اراده می‌کند، لذا در این صورت هرچه را به عنوان قصد مشترک درونی طرفین ارائه دهیم، فرضی بیش نخواهد بود.

ب- نظریه اراده ظاهری:

‌آنان که به نظم روابط اجتماعی بیشتر اهمیت می‌دهند، بویژه اندیشمندان آلمانی، عقیده دارند که عقد رابطه اجتماعی است که از توافق اعلام اراده ها به وجود می‌آید. آنچه در نیت باطنی می گذرد در جهان حقوق اثر ندارد. اگر شخصی که اراده خود را بیان می‌کند به مفاد عرفی واژه های که به کار برده است ملتزم نشود، هیچ امنیتی در روابط حقوقی مردم باقی نمی ماند.^[۴۵]

آنان که معتقد ‌به این نظریه اند می‌گویند که اراده درونی یک امر درونی و باطنی است که در باطن انسان به طور مخفی وجود دارد و جنبه خارجی و اجتماعی ندارد حال آنکه این جنبه خارجی و اجتماعی اراده مؤثر است. طرفداران این نظریه وسیله اعلام اراده را دلیل، کاشف و عنصر اصلی تلقی می‌کنند. ‌بنابرین‏ اگر شخصی ادعا کند آنچه در ضمیر داشتم غیر از این است که اظهار کردم مسموع نخواهد بود.^[۴۶] طرفداران نظریه نوعی یا اراده ظاهری می‌گویند: «قانون کاری به اراده درونی و واقعی طرفین ندارد. در قرارداد مانند زمینه‌های دیگر باید جنبه‌های خارجی (اراده ظاهری) ملاک عمل باشد و درباره افراد بر مبنای رفتار آنان داوری شود.»

‌بر اساس این نظریه، تعبیرات طرفین و آنچه در اجتماع اظهار می‌کنند، اراده آن ها محسوب می شود و این امر ارادی با ظهور در اجتماع، از طرفین استقلال یافته و مانند امور اجتماعی دیگر سبب ایجاد تعهداتی برای طرفین می شود و اثبات خلاف مضامین این تعابیر به راحتی امکان پذیر نیست.^[۴۷]

بنظر می‌رسد ریشه‌های فلسفی عقاید بنیان‌گذار این نظریه؛ یعنی «سالی» از نظریات فیلسوف آلمانی «فرگه» سرچشمه گرفته باشد؛ چه او سه امر را در ردیف هم قرار می‌دهد: اول ، آنچه عینیت بیرونی یافته که همان الفاظ و مبرزات هستند و بعد مفهومی که این ها را ارائه می‌دهند و سپس عقیده ای که باطن این امور را تشکیل می‌دهد.