-
- بانک اطلاعاتی دناسهم و نرم افزار شرکت پارس پرتفولیو(ره آورد)
- صورتهای مالی حسابرسی شده شرکتهای پذیرفته شده در بورس که نزد کتابخانه سازمان بورس اوراق بهادار تهران موجود میباشد.
۳-۶- آماده سازی داده ها برای پردازش
داده های مورد نیاز این تحقیق از منابع مختلف که در بخش قبل به آن ها اشاره شد، جمع آوری گردیده است. تعدد منابع جمع آوری داده ها و متفاوت بودن نحوه ارائه اطلاعات در این منابع مختلف، باعث عدم یکنواختی در دسترسی به اطلاعات و صرف زمان طولانی برای گردآوری داده ها شد. پس از جمع آوری داده های مورد نیاز، داده ها ابتدا به صورت سریهای زمانی برحسب هر شرکت- سال در قالب بانک اطلاعاتی در صفحه گسترده اکسل (EXCEL) ذخیره گردید. سپس برخی از داده های مورد نیاز تحقیق نظیر اندازه شرکت و غیره که مستقیماً از صورتهای مالی یا سایر منابع اطلاعاتی قابل استخراج نبود، بر اساس روشهایی که در بخش بعد به آن ها اشاره خواهد شد، توسط نرم افزار اکسل محاسبه گردید و در نتیجه داده های لازم برای پردازش آماری آماده شد.
۳-۷-روش تحقیق
تحقیق حاضر که به بررسی و تبیین رابطه بین تجدید ارائه صورتهای مالی و احتمال درماندگی مالی شرکت در آینده میپردازد، بنابرین تحقیق حاضر توصیفی-اکتشافی و از نوع تحقیق همبستگی است. تحقیقات همبستگی، شامل کلیه تحقیقاتی است که درآنها سعی میشود رابطه بین متغیرهای مختلف با بهره گرفتن از ضرایب همبستگی، کشف یا تعیین شود. هدف روش تحقیق همبستگی مطالعه حدود تغییرات یک یا چند متغیر با حدود تغییرات یک یا چند متغیر دیگر است. روش همبستگی برای دو هدف عمده به کار میرود: (۱) کشف همبستگی بین متغیرها و (۲) پیش بینی یک متغیر از روی یک یا چند متغیر دیگر. در این روش، متغیرها ممکن است هم زمان یا در زمانهای متفاوت مورد اندازه گیری قرار گیرند. (دلاور ۱۳۸۰).
۳-۸- مدلهای آماری
مدلهای آماری مورد استفاده در این تحقیق، از نوع مدل رگرسیون چند متغیره لوجستیک میباشد. بنابرین، قبل از بیان مدلهای آماری تحقیق، خصوصیات مدل رگرسیون لوجستیک و فروض اساسی آن بیان میشود.
۳-۸-۱ رگرسیون لوجستیک
در بسیاری از پژوهش ها متغیر وابسته مورد مطالعه ماهیتا یک متغیر گسسته است که برای برآورد رخداد هر یک از سطوح نیازمند استفاده از رگرسیون های کیفی هستیم. رگرسیونهای با متغیر وابسته گسسته دارای انواع مختلفی هستند که با توجه به ماهیت متغیر وابسته تعیین میشوند. اگر متغیر وابسته دو بعدی[۱۹] باشد رگرسیون لوجستیک[۲۰] برای بیان پیشبینی استفاده می شود.
منظور از دو وجهی بودن، رخ داد یک واقعه تصادفی در دو موقعیت ممکنه است. به عنوان مثال خرید یا عدم خرید، ثبت نام یا عدم ثبت نام، ورشکسته شدن یا ورشکسته نشدن، تجدید ارائه یا عدم تجدید ارائه و … متغیر هایی هستند که فقط دارای دو موقعیت هستند و مجموع احتمال هر یک آن ها در نهایت یک خواهد شد. کاربرد این روش عمدتاً در ابتدای ظهور در مورد کاربرد های پزشکی برای احتمال وقوع یک بیماری مورد استفاده قرار می گرفت. لیکن امروزه در تمام زمینههای علمی کاربرد وسیعی یافته است. به عنوان مثال مدیر سازمانی میخواهد بداند در مشارکت یا عدم مشارکت کارمندان کدام متغیر ها نقش پیشبینی دارند؟ مدیر تبلیغاتی میخواهد بداند در خرید یا عدم خرید یک محصول یا برند چه متغیر هایی مهم هستند؟ یک مرکز تحقیقات پزشکی میخواهد بداند در مبتلا شدن به بیماری عروق کرنری قلب چه متغیر هایی نقش پیشبینی کننده دارند؟ تا با اطلاع رسانی از احتمال وقوع کاسته شود.
مشخصا در این موقعیتهای پژوهشی نمیتوان از رگرسیون های معمولی برای پیشبینی رخداد این متغیرهای وابسته استفاده نمود. در این نوع از رگرسیون از نسبت برتری[۲۱] که نسبت (p/(1-p) می باشد استفاده می شود و برای به دست آوردن مدل لوجستیک از این رابطه باید از آن لگاریتم گرفت. لذا مدل عمومی رگرسیون لوجستیک به شکل زیر خواهد بود.
Ln (p/ (1-p) = intercept + b1×X1 + b2×X2 + … + bk×Xk.
از آنجایی که رگرسیون لوجستیک از خاصیت حداکثر درستنمایی به جای حداقل مربعات مرسوم در رگرسیون خطی استفاده میکند، از روی این فرمول در نهایت می توان احتمالات پیشبینی شده را بر اساس قاعده زیر بیان نمود:
p = e intercept + b1×X1 + b2×X2 + … + Bk×Xk / (1+ e intercept + b1×X1 + b2×X2 + … + Bk×Xk(
در رگرسیون لوجستیک، پیش شرط های انجام رگرسیون خطی مانند وجود رابطه خطی بین متغیرهای مستقل و وابسته، همسانی واریانس متغیر وابسته و متغیرهای مستقل[۲۲]، توزیع نرمال متغیر وابسته و باقیماندهها یا خطای اندازه گیری مدل را نیاز ندارد. لیکن موضوع همراستایی چند گانه در رگرسیون لجستیک نیز وجود دارد که به معنای عملکرد خطی هر یک از متغیرهای مستقل نسبت به یکدیگر است. برای این منظور برای هر ضریب بتا باید مقدار خطای استاندارد[۲۳] جزیی باشد. اگر هر متغیر مستقلی دارای خطای استاندارد بالایی باشد نشان از وجود همراستایی چند گانه روی آن متغیر دارد.
۳-۸-۲ مدل رگرسیون لوجستیک چند متغیره و آزمون فرضیههای تحقیق
در این تحقیق به منظور بررسی و تبیین رابطه بین تجدید ارائه و احتمال درماندگی مالی، دو فرضیه تدوین شده است. به منظور آزمون فرضیههای تحقیق از مدل رگرسیون لوجستیک چند متغیره استفاده شده است. برای آزمون فرضیه نخست تحقیق، مدل رگرسیون لوجستیک چند متغیره زیر استفاده شدهاست:
(۳-۱)
در معادله بالا، Distress متغیر وابسته تحقیق و متغیری است دو ارزشی که نشان دهنده وجود یا عدم وجود درماندگی مالی برای شرکت است. در این تحقیق برای تعیین وجود یا عدم وجود درماندگی مالی از تعریف ارائه شده در ماده ۱۴۱ قانون تجارت بهره گرفته شدهاست. بر اساس این تعریف، شرکتی که زیان انباشتهای معادل یا بیش از نصف سرمایه خود داشته باشد ورشکسته تلقی می شود و هر ذینفعی میتواند با مراجعه به محاکم قضایی خواستگار توقف عملیات شرکت شود.
متغیر مستقل اصلی تحقیق، تجدید ارائه است Restate متغیری است دو ارزشی که تجدید ارائه یا عدم تجدید ارائه صورتهای مالی شرکت i در دوره t را نشان می دهد. به منظور آزمون فرضیه دوم Restate برای تجدید ارائههای متقلبانه عدد ۱ و تجدید ارائههای غیر متقلبانه عدد صفر را اختیار می کند.
سایر متغیرهای مستقل تحقیق نشان دهنده نسبتهای مالی است که در تحقیقات پیشین بیشترین کاربرد را برای پشیبینی ورشکستگی داشتهاند.
به این ترتیب، فرضیه نخست تحقیق در صورتی تأیید می شود که مقدار برآوردی برای ضریب متغیر تجدید ارائه ( ) مثبت و از نظر آماری معنادار باشد. به عبارت دیگر، فرض صفر رد شده و فرض خلاف پذیرفته شود.