• • کاهش ریسک بنگاه اقتصادی از طریق بهبود و ارتقای شفافیت و ‌پاسخ‌گویی‌.

• بهبود کارایی درازمدت سازمان، از طریق جلوگیری از خودکامگی و عدم مسئولیت پذیری مدیریت اجرایی (Keasey, 2005).

اهداف تحقیق حاضر عبارتند از:

• • تبیین رابطه بین اصول حاکمیت شرکتی با نسبت مالیات ابرازی به قطعی

• • • تعیین اولویت شاخص های حاکمیت شرکتی برای شرکت های منتخب

  

• • بررسی عوامل کلیدی حاکمیت شرکتی در شفافیت مالیات ابرازی

• پیدا کردن راه حلی برای رسیدن ‌به این مهم که دولت به عنوان یکی از ذینفعان از سود بیشتری بهره مند گردد.

۱-۵ سؤالات تحقیق

• • آیا میان رعایت اصول حاکمیت شرکتی و میزان مالیات اخذ شده توسط دولت رابطه معنی داری وجود دارد؟

• • مهم ترین اصول حاکمیت شرکتی برای شرکت های منتخب کدامند؟

• کدامیک از معیارهای حاکمیت شرکتی با نسبت مالیات ابرازی به مالیات قطعی رابطه معنی داری دارد؟

۱-۶ فرضیه ‏های تحقیق

فرضیه اصلی:

رابطه معنا داری بین اصول حاکمیت شرکتی و نسبت مالیات ابرازی به قطعی وجود دارد.

فرعی:

• • میان تعداد اعضای هیئت مدیره و نسبت مالیات ابرازی به قطعی رابطه ی معنا دار وجود دارد.

• • میان نسبت مدیران غیرموظف به مدیران موظف و نسبت مالیات ابرازی به قطعی رابطه معنی داری وجود دارد.

• • میان عدم نفوذ مدیرعامل و نسبت مالیات ابرازی به قطعی رابطه معنی داری وجود دارد.

• • میان سهام‌داران نهادی و نسبت مالیات ابرازی به قطعی رابطه معنی داری وجود دارد.

• • میان اتکاء بر بدهی و نسبت مالیات ابرازی به قطعی رابطه معنی داری وجود دارد.

• میان تمرکز مالکیت با نسب مالیات ابرازی به قطعی رابطه ی معنی داری وجود دارد.

۱-۷ مراحل اجرایی تحقیق

• • تصریح سنجی : اولین و مهمترین مرحله در یک کار تجربی، مشخص کردن متغیرهای وابسته و مستقل، شکل تابعی الگو و مقادیر و علائم مورد انتظار پارامترها است. در تحقیق حاضر با تبعیت از مقاله های کار شده در داخل و خارج از کشور و نیز روابط منطقی حاکم بر متغیرها، الگوی مورد نظر انتخاب شده و برازش می شود.

  

• تجزیه و تحلیل داده ها : مرحله بسیار مهم بعدی استخراج داده های مورد نیاز و مناسب می‌باشد. اطلاعات لازم مبتنی بر بانک اطلاعاتی و نظر مدیران ارشد سازمان امور مالیاتی و سازمان بورس و اوراق بهادار تهران می‌باشد.

روش سنجی : پس از طی مراحل اول و دوم باید روش مناسب بررسی مسئله و همچنین روش مناسب تخمین انتخاب شود. در مطالعه حاضر پس از تبیین مدل در قالب تابع خطی از روش پنل دیتا جهت تخمین استفاده می شود.

• • ارزیابی الگو و تخمین ها و استنباط آماری : در این مرحله، نتایج تخمین الگوی تدوین شده با بهره گرفتن از داده های موجود ارزیابی می شود. در این راستا از آزمون های ریشه واحد (لوین و لین – ایم – پسران و شین ) ، هم انباشتگی ، t ، F ، LM ، Hausman ،دوربین واتسون و … استفاده خواهد شد.

• تحلیل نتایج : در آخر نتایج حاصل از برآورد مدل تحلیل می شود و بر اساس آن پیشنهادات و راهکارها ارائه می‌گردد.

همچنین تحقیق از نظر هدف یک تحقیق کاربردی است و از نظر ماهیت و روش تحقیق توصیفی _ تحلیلی و همبستگی است و از اطلاعات ثانویه استفاده می شود. جامعه آماری تحقیق حاضر ۴۹ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد، و از اطلاعات ثانویه بانک های اطلاعاتی سازمان امور مالیاتی ، مرکز آمار ایران و سایت بورس استفاده شده است. مدل تحقیق با بهره گیری از نرم افزار Eviews و با بهره گرفتن از روش های آمار و اقتصاد سنجی (پانل دیتا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بدین منظور داده های مربوط به مالیات اخذ شده از شرکت‌های منتخب مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.

۱-۸ مدل مفهومی

عدم نفوذ مدیرعامل

سهامدارن نهادی

اتکاء بر بدهی

اندازه هیات مدیره

تمرکز مالکیت

نسبت مدیران موظف به غیر موظف

اصول حاکمیت شرکتی

نمودار۱-۱- مدل مفهومی

لذا شکل ضمنی مدل عبارت است از:

=f(

با توجه به مدل ضمنی فوق مدل رگرسیون به صورت زیر در تحقیق مورد استفاده خواهد بود:

در ذیل هر یک از متغیرها معرفی می‌گردد:

taxe: مالیات ابرازی

Taxd: مالیات قطعی

mn: مدیران غیر موظف

Mm : مدیران موظف

sep : تمرکز مالکیت

inf: مقدار سهامدارن نهادی

dep: کل بدهی

Asse: کل دارایی

ins: نفوذ مدیر عامل

num: تعداد هیات مدیره

t : دوره زمانی مورد نظر از سال ۱۳۸۶ الی ۱۳۹۱ می‌باشد

i : مقاطع مورد نظر می‌باشد، که عبارت است از ۴۹ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۱-۹ تعریف واژه‏ ها و اصطلاحات فنی و تخصصی

• حاکمیت شرکتی :

حاکمیت شرکتی قوانین، مقررات، ساختارها، فرآیندها، فرهنگ‌‌ها و سیستم‌‌هایی است که موجب دستیابی به هدف‌‌های ‌پاسخ‌گویی‌، شفافیت، عدالت و رعایت حقوق ذی‌نفعان می‌شود.

• نسبت مدیران غیرموظف به مدیران موظف :

به صورت معمول، هیات مدیره ای که تعداد مدیران غیرموظف آن به نسبت بیشتر است، تصویر مثبتی از استقلال و مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ را برای سهام‌داران تداعی نموده، حصول اطمینان از رعایت ویژگی های حاکمیت شرکتی را نیز افزایش می‌دهد.

• تمرکز مالکیت:

سهام‌داران بزرگ منجر به مدیریت سود فرصت طلبانه کمتر گردد. بندس و ولفنزون استدلال می‌کنند که سهام‌داران کوچک، سهام‌داران بزرگ را به عنوان نشانه ای از محیط نظارت بهتر می شناسند.

• مالکیت نهادی:

مالکیت نهادی به صورت مجموع درصد سهام شرکت که متعلق به بانک ها، بیمه ها، نهادهای مالی، شرکت های هلدینگ، سازمان ها و نهادها و شرکت های دولتی تعریف می شود.

• نفوذ مدیرعامل:

اغلب توصیه کننده های رویه حاکمیتی بر استقلال رئیس هیات مدیره تأکید می‌کنند. قانون گذاران حاکمیت شرکتی ‌به این موضوع رسیده اند که مدیرعامل به عنوان منبعی از قدرت اجرایی بر هیات مدیره نفوذ دارد.

نفوذ مدیر عامل متغیر موهومی است بدان معنی که اگر رئیس هیات مدیره عضو موظف باشد عدد ۱ و اگر غیر موظف باشد عدد صفر منظور می‌گردد.

• دوگانگی وظایف مدیرعامل:

اگر مدیرعامل رئیس هیات مدیره نیز باشد، ‌به این وضعیت دو گانگی وظیفه مدیر عامل اطلاق می‌گردد و در این حالت مدیر عامل به طور بالقوه اختیار بیشتری دارد.

• اندازه هیات مدیره:

از منظر نمایندگی می توان استدلال کرد که یک هیات مدیره بزرگتر به احتمال قوی نسبت به مشکلات نمایندگی هوشیار است، زیرا تعداد بیشتری از افراد کارهای مدیریت را تحت نظر قرار خواهند داد.