استراتژی به عنوان موقعت، نقطه ی ملاقات محصول ومشتری را مشخص می‌کند و هم چنین به خارج یعنی به بازار خارجی می نگرد. بر عکس، استراتژی در قالب دورنما، بیشتر متوجه درون سازمان و افکار استراتژیست ها است و البته توجه زیادی نیز به دورنمای سازمان دارد. تا اینجا استراتژی دارای چهار تعریف متفاوت بود.پنجمین تعریف که کاربرد مشترک دارد این است که استراتژی یک حیله ی گمراه کننده[۱۳] است. یعنی مانور ویژه ایی مقصود از آن غلبه بر دشمن یا رقیب است. (میتزنبرگ، آلستراند، لمپل،۱۳۸۴)
۲٫۸٫۱ محیط داخلی و خارجی:
مجموعه ی فعالیت های شرکت در بستر دو محیط داخلی و خارجی آن انجام می شود. معمولا شرایطی که بر شرکت احاطه داشته و بر آن اثر می‌گذارد از نطر نحوه تاثیر گذاری به دو دسته تقسیم می شود. دسته ی اول؛ آن هایی که به طور مستقیم و از درون بر سازمان تاثیر دارند. دسته دوم؛ آن هایی که در سطح کلان و از بیرون سازمان اثر می‌گذارند. بر همین اساس عوامل داخلی یا درونی، عواملی هستند که در درون شرکت وجود داشته و از نظر اداری و رسمی تحت کنترل سازمان می‌باشند. هم چنین عوامل خارجی یا بیرونی نیز عواملی هستند که خارج از کنترل شرکت بوده ولی به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم بر عملکرد شرکت تاثیر می‌گذارند
(فیضی،۱۳۸۶)
عوامل داخلی: این عوامل در درون شرکت بوده. پس در عین حال که بر فعالیت های سازمان تاثیر دارند، سازمان نیز بر آن ها تاثیر می‌گذارد. ( همان ماخذ، ۱۳۸۶)
عوامل خارجی: عوامل خارجی تمام شرایطی را که بر سازمان اثر می‌گذارد ولی وابستگی آن ها نسبت به سازمان واضح و روشن نیست. عوامل خارجی می‌تواند شامل عواملی نظیر شرایط اقتصادی، شرایط سیاسی، محیط اجتماعی، ساختار حقوقی، وضعیت زیست بومی و شرایط فرهنگی . باید توجه داشت که بخشی از محیط سازمان به طور مستقیم با سازمان در تحقق اهدافش مواجه است. این محیط به عنوان محیط اختصاصی[۱۴] شناخته می شود. در هر زمان معین، محیط اختصاصی بخشی از محیط سازمان بوده است که مدیریت با ان مواجه خواهد شد. زیرا این بخش از محیط عوامل مؤثر مهمی را در بر دارد که می‌توانند تاثیراتی منفی یا مثبت بر اثر بخشی سازمان بر جای گذارند. محیط اختصاصی هر سازمان منحصر به فرد بوده و با تغییر شرایط تغییر می‌کند. ( رابینز[۱۵]،۱۳۸۶)
شناخت عوامل خارجی و داخلی مزایایی از قیبل موارد ذیل را برای شرکت ها به همراه خواهد داشت:
-
- فراهم آوردن اطلاعات موردنیاز برای شناخت محیط داخلی و خارجی شرکت
-
- تعیین حوزه های ترغیب کننده و محدود کننده شرکت
-
- ایجاد هم زبانی و دیدگاه های مشترک
-
- سوق دادن مدیریت به سمت تمرکز بر مسائل کلیدی وبحرانی شرکت
- آموزش تفکر نظام یافته تجزیه و تحلیل مسائل سازمای (علی احمدی، فتح الله، تاج الدین،۱۳۸۴)
شناسایی و تجزیه و تحلیل هر یک از عوامل داخلی وخارجی شرکت منجر به تهیه فهرست نقاط قوت و ضعف ( ناشی از تجزیه و تحلیل عوامل داخلی شرکت) و فرصت ها و تهدید ها( ناشی از تجزیه و تحلیل عوامل خارجی شرکت) خواهد شد. با توجه به مواردی که در فوق به آن ها اشاره شد، تعریف ذیل را برای هر یک از نقاط قوت[۱۶] و ضعف[۱۷] و هم چنین فرصت ها[۱۸] وتهدید ها[۱۹] می توان ارائه کرد. ( همان ماخذ، ۱۳۸۴)
۳٫۸٫۱ نقاط قوت:
قوت منبع مهارت یا مزیت دیگری است نسبت به رقبا و نیاز های بازار هایی که مؤسسه در آن ها کار می‌کند یا خواهد کرد قوت یک شایستگی ممتاز است که مزیت مقایسه ای مؤسسه در بازار می شود . قوت نقطه اتکای سازمان است که با بهره گرفتن از آن می‌خواهد به اهداف خود برسد ” بر مبنای این نقاط قوت شاخه اجرایی را میتان به موتوری قدرتمند برای رشد تغیییر نو اوری و خدمت تبدیل کرد.” پس هر سازمانی بایستی این نقاط قوت را برای جامه عمل پوشاندن به رسالتش به حداکثر رسانده و از آن ها به عنوان مزیتی رقابتی در مقابل رقبا استفاده نمایند.( روستا، ونوس، ۱۳۷۸)
۴٫۸٫۱ نقاط ضعف:
ضعف یک محدودیت یا کمبود در منابع مهارت ها و توانایی هایی است که جدا مانع عملکرد اثر بخش می شود. ضعف یک عمل درونی است که مختل کننده فعالیت های سازمان بوده و در رسیدن سازمان به اهدافش خلل ایجاد می‌کند پس لازم است تا سازمان این عوامل را در حد امکان به حد اقل رسانده و یا در جهت رسیدن به اهدافش از آن ها بهره برداری نماید. ضعف ها عواملی هستند که هر سازمانی که وجود خارجی دارد قطعا با آن ها رو به رو است و نمی تواند از آن ها دوری گزیند بلکه بایستی با درکی صحیح آن ها را نظارت کرده و مهار نمایند. درک صحیح نقاط قوت و ضعف اسا سی به سازمان کمک می‌کند تا با استفاده بهینه از قوت ها و به حد اقل رساندن ضعف ها با اثر بخشی بیشتری به اهداف رسیده و از هدر رفتن منابع و امکانات سازمان جلوگیری نمایند. در سطح ملی و کلان نیز بایستی این نقاط مورد شناسایی قرار گرفته و با بهره گیری مناسب قوت ها و اجتناب از ضعف ها استراتژی مناسب تدوین شده و به اجرا در آید. (رحمان سرشت، ۱۳۸۳)
۵٫۸٫۱عوامل بیرونی:
این عوامل خارج از سازمان بوده است و بر فعالیت های سازمان تاثیر دارند اما در اختیار سازمان نبوده و سازمان هیچ گونه تاثیری بر آن ها ندارد . هدف از بررسی محیط خارجی تهیه فهرستی محدود از فرصت هایی که می‌تواند به سازمان سود رساند و هم چنین تهدیدهای است که باید از آن ها اجتناب شود، است.( الوانی ۱۳۸۵)
۶٫۸٫۱ فرصت:
فرصت یک موقعیت عمده در محیط مؤسسه است. یعنی آن چه که مؤسسه را در رسیدن به اهدافش یاری می کند و به عنوان موتور محرکه ای است که شتاب حرکت مؤسسه را چندین برابر می‌کند . “سه منبع اصلی فرصت ها و تهدید ها عبارتند از ۱- فشار ها و روند ها (سیاسی اقتصادی اجتماعی و فن آوری) ۲- مراجعان مشتریان و پرداخت کنندگان مالیات ۳- رقبا و همکاران پس فرصت ها مطلوب مؤسسه بوده و بایستی کوشش نمایند تا آن ها را به حداکثررسانده و از آن ها استفاده بهینه کنند. ( حسینی،۱۳۷۷)
-
-
- تهدید:
-
