کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

به دلیل خواص ویژه ترکیبات پلاتین (II)، بیشتر مطالعات سینتیکی روی کمپلکسهای پلاتین (II) انجام شده است که دلایل به قرار زیر می باشند:
پلاتین (II) در مقابل اکسایش ازRh(I) و Ir(I) پایدار تر است.
بر خلاف کمپلکسهای Ni(II) که اغلب تتراهدرال هستند کمپلکسهای پلاتین (II) همواره مسطح مربعی هستند.
سرعت واکنشهای جانشینی در کمپلکسهای پلاتین (II) در مقایسه با دیگر کمپلکسهای مسطح مربعی کند تر است. به عنوان مثال، کمپلکسهای Ni(II) واکنش جایگزینی را ۱۰^۶ بار سریعتر از کمپلکسهای پلاتین (II) انجام می دهند.^{۹و۱۰و۱۱و۱۲}
۱-۴ لیگاندهای فسفری نوع سوم^۱
لیگاندهای فسفری بطور کلی لیگاندهای پذیر بشمار می روند. لیگاندهای پذیر دو دسته اند:
آنهایی که^* خالی دارند مثل :C C = O , C
آنهایی که اوربیتال d خالی دارند مثل : P , S
از طرفی لیگاندهای نرم دو دسته اند:
لیگاندهای پذیر بطور کلی نرم هستند و اگر بطور نسبی در نظر بگیریم هر چه یک لیگاند، الکترونگاتیویته کمتری داشته باشد نرم تر است.
زمانیکه یک اتم بزرگ است یا بار منفی روی اتم زیاد است، به دلیل پخش بهتر الکترونها، لیگاند نرم بشمار می رود. مثل: S^-2 , P^-3 , I^-
پس وقتی یک فلز با عدد اکسایش پایین مثل ۲+ داریم به این معناست که چگالی الکترون روی سیستم زیاد است پس یک لیگاند پذیر همچون لیگاندهای فسفری نوع سوم می تواند الکترون ها را به جریان انداخته و فلز راپایدار کند.
تری فنیل فسفین (PPh₃) ، تری فنیل فسفیت (P(OPh)₃) و۱و۳و۷ تری آزا فسفا آدامانتان(PTA) از جمله لیگاندهای دهنده فسفری نوع سوم می باشند که لیگاندهایی خنثی بوده و دهنده دو الکترون از طریق زوج الکترون ناپیوندی فسفر به فلزات واسطه می باشند.
سنتز کمپلکس های دارای فسفر های نوع سوم به دلیل کاربردهای گوناگون مورد توجه قرار گرفته اند، که عبارتند از:
کاربرد کاتالیزوری: با توجه به خصوصیات پیوندی مشتقات فسفری نوع سوم، به عنوان پیوند دهنده ی فلزی در کاتالیست های آلی فلزی نامتقارن همگن مورد استفاده قرار می گیرند. ^۱۳ کمپلکس های دارای لیگاندهای فسفیتی در چرخه های مختلف کاتالیزوری از جمله هیدروژن دار کردن، هیدروفرمیل دار کردن و هیدروسیانید دار کردن به کار گرفته شده اند. معمولاً این کاتالیزورها نسبت به سیستم های مشابه فسفینی خود فعالیت بیشتری دارند.^۱۴
خواص دارویی: به ویژه کمپلکس هایی که دارای لیگاندهای فسفری محلول در آب هستند توجه خاصی را به خود جلب کرده اند.^۱۵ همچنین فسفیت ها بدون حضور در کمپلکس فلزی نیز توانسته اند خواص ضد سرطان خوبی از خود نشان دهند.^۱۶
۱-۴-۱ - PTA ^۱۷
لیگاند ۱و۳و۵ تری آزا۷- فسفا آدامانتان(PTA) یک لیگاند قابل حل درحلالهایی مانند آب، متانول، استون می باشد اما در تولوئن، بنزن و هگزان حل نمی شود. این لیگاند دارای دو موقعیت متفاوت برای اتصال به مرکز فلزی می باشد یکی از سر P و دیگری از سرN، اما در اکثر موارد مشاهده می شود که ازسمت P به فلز مرکزی اتصال می یابدکه سه دلیل عمده را می توان برای این رفتار ذکر کرد :

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

وجود ممانعت فضایی کمتر در ناحیه اتم فسفر
اتم فسفر در مقایسه با اتم نیتروژن ، نرم تر است و بنابراین انتظار می رود که دهنده بهتری برای پذیرنده های نرم تر مثل: Pt(II) و یا Pd(II) باشد.^۱۸
این لیگاند از سمت اتم فسفر به دلیل داشتن اوربیتال d خالی، لیگاندی پذیر بشمار می رود و این خاصیت، فلز را در حالت اکسایش پایین پایدار می کند.
پس از انجام یک سری مطالعات مشخص شد کمپلکس های فلزات واسطه مختلف حاوی لیگاند PTA می توانند ویژگیهای متفاوتی را داشته باشند از جمله: خواص کاتالیستی، دارویی و فوتولومینسانس.^۱۹ بعد از گزارش اولین مقاله درباره لیگاند PTA، چندین گروه تحقیقاتی به کشف کاربردهای این لیگاند قابل حل در آب پرداختندو اینکه واکنش پذیری نیتروژن و فسفر و متیلن ها چگونه می توانست منجر به باز شدن یا نشدن قفسPTA گردد.
کمپلکس های پلاتین (II) دارای سه لیگاند PTA یا بیشتر، در آب و نسبتاً در متانول حل می شوند اما کمپلکس های پلاتین (II) حاوی دو لیگاند PTA، تنها در آب محلولند و در متانول غیر قابل حل می باشند.^۲۰

ویژگی لیگاندهای نیتروژنی آروماتیک
مطالعه کمپلکس های معدنی حاوی لیگاندهای نیتروژنی کانون توجه بسیاری از گروه های تحقیقاتی می باشد.^۲۱
محدوده لیگاندهای نیتروژن دهنده بسیار وسیع تر از سایر لیگاندها می باشد. یک طبقه بندی مناسب برای دهنده های نیتروژنی می تواند بر اساس هیبریداسیون اتم نیتروژن ( sp² ، sp ، sp³ ) باشد.لیگاندهایی که شامل اتم های نیتروژن با هیبریداسیون sp² هستند شیمی کئوردیناسیونی وسیعی دارند، بویژه هنگامی که اتم نیتروژن بخشی از یک سیستم آروماتیکی مثل پیریدین، بای پیریدین و فنانترولین باشد.
لیگاند های دهنده نیتروژنی نمی توانند بطور قابل توجهی تشکیل پیوند دهند، به همین دلیل است که پیوندهای M-N اساساً از نوع هستند پس قدرت پیوند M-N بطور گسترده تحت تأثیر خصلت کووالانسی پیوند همراه با سهم قابل توجهی از خصلت یونی خود پیوند می باشد همچنین برهمکنش های با این لیگاندها بویژه بین هتروسیکل نیتروژن دار و اتم مرکزی امکان پذیر است و از اثرات پیوند برگشتی بخصوص بین هتروسیکل های نیتروژن دار و مراکز فلزی برای توجیه بعضی از مشاهدات تجربی استفاده شده است.
پیوند M-N به مراتب از پیوند M-P در دهنده های فسفری ، استحکام بیشتری دارد و قدرت این پیوندها ( M-N )، نسبت به پیوندهای M-P ، بیشتر تحت تأثیر اثرات فضایی است.^۲۲
۱-۵-۱ پیریدین
پیریدین یک ترکیب هتروسیکل آروماتیک است که به عنوان پیش ماده در داروسازی کاربرد دارد و نیز به عنوان حلال و معرف مهم در سنتز مواد استفاده می شود. حلقه پیریدین در بسیاری از ترکیبات، از جمله در ویتامین های نیکوتینامید و پیریدکسال حضور دارد. درطیف ^۱H NMR لیگاند پیریدین، سه سیگنال در نواحی ppm59/8= و ppm61/7= و ppm23/7= مشاهده می شود.
پیریدین یک نوکلئوفیل خوب با خصلت دهندگی بالاست که بطور گسترده در شیمی کئوردیناسیون به عنوان لیگاند حضور دارد و از طرفی دارای اوربیتال ضد پیوندی خالی است که می تواند چگالی الکترونی را از فلز به سمت خود بکشد^۵ و به دلیل توانایی اش در اتصال به مراکز فلزی با تشکیل پیوند فلز – لیگاند بطور وسیعی در سنتز ترکیبات جدید کئورددیناسیونی پلاتین مورد استفاده قرار می گیرد.^۲۳
با توجه به در دسترس بودن سیستم حلقه آروماتیک، پیوند فلز- پیریدین در بر دارنده هر دو خصلت و می باشد. ^{۹و۲۴و۲۵} در نتیجه پیریدین بعضی از خصوصیات شبیه دهنده های P(III) در کمپلکس هایش را نشان می دهد، از جمله پایداری پیوند فلز – کربن^۲۶ در گونه های Pt(IV) . پیریدین به عنوان یک باز مرزی در نظر گرفته می شود و این با واکنش های مشاهده شده آن با کمپلکس های اولفین Pt(II) از نوع [Pt(olefin)₂R₂]، جائیکه اولفین جایگزین می شود تا [Pt(Py)₂R₂] ایجاد شود مطابقت دارد. ^۲۷
مطالعه روی ترکیبات مشتقات پیریدین با پلاتین، به واسطه داشتن خواص ضد سرطان بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند.^۲۸
۱-۵-۲ ۴-متیل پیریدین
۴- متیل پیریدین یا پیکولین یک ترکیب آلی است و یکی از سه ایزومر متیل پیریدین است. مایعی بی رنگ که بسیار مشابه پیریدین عمل می کند.
در طیف درطیف ^۱HNMR لیگاند پیریدین، سه سیگنال در نواحی ppm46/8= مربوط به H و در ناحیه ppm10/7= مربوط به H و در ناحیه ppm34/2= مربوط به هیدروژن های گروه متیل یاH است مشاهده می شود.
۱-۵-۳ ۱- متیل ایمیدازول^۲۹
۱- متیل ایمیدازول یا N - متیل ایمیدازول یکی از مشتقات ایمیدازول است و همانند آن دارای یک نیتروژن پیرول مانند و یک نیتروژن پیریدین مانند است که در موقعیت های ۱و۳ آن قرار گرفته اند و روی موقعیت ۱ آن یک گروه متیل قرار گرفته اند. دراین لیگاند هتروسیکل آروماتیک، ۶ الکترون بر روی ۵ اتم توزیع شده اند اما عمده تمرکز الکترونها بر روی اتم های نیتروژن می باشد. در طیف ^۱HNMR این ترکیب ۴ سیگنال درنواحی ppm86/6= مربوط به H⁵ و ppm01/7= مربوط به H⁴و ppm 38/7= مربوط بهH² و ppm64/3= مربوط به هیدروژن های گروه متیل مشاهده می شود.
بطور کلی ایمیدازول ها دسته مهمی از ترکیبات حیاتی هستند که در ساختار اسیدآمینه هیستیدین و هورمون هیستامین بکار می روند.بسیاری از داروها مانند داروهای ضد قارچ و نیتروایمیدازول، در بر گیرنده حلقه ایمیدازول هستند و نیز در داروی ضد سرطان مرکاپتوپیورین که در درمان سرطان خون توسط ایجاد اختلال در فعالیت DNA عمل می کند، ایمیدازول حضور دارد.
درباره فعالیت های فرم سیس کمپلکس های ایمیدازول نیز مطالعات زیادی انجام شده است.^۳۰

NMR روشی مفید در شیمی معدنی
طیف سنجی NMR یکی از مفیدترین تکنیک های فیزیکی مهم برای شناسایی کمپلکس‌های معدنی است که در دسترس شیمیدانان تجربی است که دلیل آن کاربرد وسیع، به نسبت آسان و مقادیر زیاد داده های شیمیایی و ساختاری است که با بکارگیری این روش می توان به دست آورد.
۱-۶-۱ ^۱H NMR در کمپلکس های پلاتینی
طیف سنجی ^۱H NMR به طور گسترده ای در حل مسائل شیمی مورد استفاده قرار گرفته است و بسیاری از مسائل ساختاری بوسیله داده های جابجایی شیمیایی و جفت شدن اسپین- اسپین حل می گردد. پلاتین یک ایزوتوپ با عدد اتمی ۱۹۵ و با درصد فراوانی ۷/۳۳% و با عدد کوانتومی هسته برابر با ۲/۱ می باشد بنابراین کوپلاژ هر اتم هیدروژن با هسته پلاتین می تواند اطلاعات گسترده ای در مورد عدد اکسایش پلاتین و همچنین شیمی فضایی کمپلکس ها به دست دهد.
۱-۶-۲ ^۳۱P NMR در کمپلکس های پلاتینی
طیف سنجی ^۳۱P NMR نیز بطور مفیدی در حل مسائل ساختاری مربوط به کمپلکس های معدنی حاوی لیگاند های فسفری ( با حداکثر۳پیوند فاصله به مرکز فلزی ) بکار گرفته می شود. در آنالیز رزونانس مربوط به فسفر و هسته های دیگر، حضور مولکول های حاوی^۱۹۵Pt از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
۱-۷ هدف

خداوند راجع به من رفتارو شیوه ای دارد ومن هم برابر بندگانش عادتی پیدا کرده ام که بندگانش کمک نمایم ومی توان که اگر از این عادت خود دست بکشم او نیز روش خود را نسبت به من تغییر دهد . ^[۶۸]
صدقه خطاها و گناهان را ازبین می برد همانطور که آب آتش را خاموش میکند.
۲۱-۲- ادبیات مشارکت
۱-۲۱-۲اهمیت مشارکت اجتماعی در اسلام
ادیان الهی به ویژه اسلام ، در اهمیت و ضرورت مشارکت اجتماعی توصیه ها و راهکارهای بسیاری ارائه نموده و بر آن تأکید داشتند و آن را ضامن بقای اجتماعی دانستند . حضرت علی (ع) در نامه ای از مردم مصر می خواهد که صحنه را ترک نکنند . زیرا«و انّ أخاالحَربِ الأرقُ ، مَن نامَ یُنَم عنهُ»؛ (نهج البلاغه،نامه۶۲٫) مرد جنگجو بیدار است و جنگ و جهاد با خوابیدن و کناره گیری از صحنه ها تناسب ندارد . جامعه پویا همیشه بیدار است و از همه ابعاد زندگی خود آگاه است . چنین جامعه ای می داند که در داخل چه می گذرد و چه باید بشود و می داند که از خارج چه می آید که نباید بیاید.(جوادی آملی،۱۳۸۹ص۳۱۷-۳۱۸)
۲-۲۱-۲اهمیت و ضرورت مشارکت مردم در انقلاب اسلامی :
نسل معاصر خود شاهد تأثیر مشارکت مردم در پیروزی انقلاب اسلامی بوده اند که بی تردید از مهم ترین دلایل پیروزی انقلاب اسلامی ، مشارکت مردم در صحنه های سیاسی و اجتماعی بود . مسأله ای که نظر تحلیل گران انقلاب اسلامی را به خود جلب کرده ، این واقعیت است که چگونه همه مردم همزمان و هماهنگ قیام کردند و خواستار تحول و تغییر بنیادین سیاسی یعنی سقوط رژیم شاه و برقراری حکومت اسلامی شدند؟ با بررسی انقلاب های دنیا با انقلاب اسلامی به این نتیجه می رسیم که میزان مشارکت مردم در کشورهای دیگر به نسبت کشور ما کمتر بوده است . جلوه عظیم مشارکت مردم در انقلاب اسلامی را می توان در راهپیمایی بزرگ روزهای عید فطر ، تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷ دید. این مشارکت گسترده ، تأثیر زیادی در همگرایی بین اقوام مختلف و پیروان مذاهب گوناگون داشت .همه آنان را تحت رایت انقلاب گرد آورد . «میشل فوکو» فیلسوف و نظریه پرداز برجسته فرانسوی، در بحثی که با یکی از شهروندان اهل سنت در کردستان انجام داده ، می نویسد : با وجود تفاوت داشتن مذهب اوبا بیشتر مردم ایران، وی همان شعارها و خواسته هایی را دارد که مردم دیگر در تهران یا مشهد دارند . ( محمدی،۱۳۸۸،۸۵-۸۷) اما ان چیزی که مهم است این است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران مشارکت مردم کم نشده ، بلکه بر اهمیت آن افزوده شده است .و سپری شدن سال های بحرانی نخستین ، انفعال و از دست دادن روحیه انقلابی و مشارکت جویانه ، خطری است که نیروهای انقلابی را تهدید می کند.کناره گیری از صحنه های اجتماع و نا امیدی از انقلاب به دلیل تحقق نیافتن آرمان های ایدئولوژیک و ناکامی آن در رویارویی با مشکلات ، نیروهای انقلاب را به انزوا می کشاند و انقلاب را از درون تهی خواهد کرد . (همان ، ۵۴) اصول متعدد قانون اساسی ، این حق را درموارد گوناگون روشن می کند که مهم ترین آن ها مشارکت مردم در انتخاب مستقیم رئیس جمهور ، خبرگان رهبری ، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و شوراهای ده ، بخش ، شهر و استان است .
امروزه در نظریه های توسعه ، مشارکت را یکی از شاخص های توسعه می دانند . با نگاهی به کشورهای پیشرفته و توسعه یافته در می یابیم که مردم این جوامع در برابر سرنوشت اجتماعی و سیاسی خویش ، منفعل و بی تفاوت نیستند . در صدر اسلام نیز مشارکت مسلمانان دلباخته و شیفته سبب گسترش و توسعه اسلام گردید . مشارکت مردم افزون بر حوزه داخلی ، در بُعد بین المللی و سیاست خارجی نیز بسیار اهمیت دارد . جایگاه و نقش مردم در تصمیم گیری های سیاست خارجی از ابعاد مهم مدیریت جامعه به شمار می رود . ( قوام، ،۱۳۸۹-۲۲ )مشارکت سیاسی و اجتماعی در حوزه عملی و علمی کاربرد زیادی دارد. معمولاً عمل از فکر و نظریه ریشه می گیرد . هر قدر نظریه یک عمل مستحکم تر باشد ، در حوزه عمل ، کارایی بیشتری خواهد داشت . متأسفانه این گونه بحث ها در کشور ما سابقه زیادی ندارد و گسترش چندانی نیافته است.
۳-۲۱-۲اهمیت مشارکت در دوران تثبیت انقلاب اسلامی
مشارکت معیار اصلی دموکراسی به شمار می رود. در حقیقت در دموکراسی ، اکثریت آرای مردم ، انتخابات و وکیل فرستادن به مجلس اصل نیست ، بلکه اساس کار، اصل مشارکت است . حداکثر دموکراسی همان حداکثر مشارکت، مردم است ؛ از این رو ، برخی پژوهشگران ، دموکراسی را به « مشارکت مردم در تعیین سرنوشت خود» تعریف کرده و می افزایند: آنچه دموکراسی را دموکراسی می کند ، شکل حکومت نیست ، مشارکت مردم در امر حکومت است . (دوبنوا،«۱۹۹۷: ۹۶ ).
هر نظام سیاسی با خطر بروز پنج بحران مهم روبروست که عبارتند از :
۱- بحران مقبولیت ۲- بحران هویت ۳- بحران توزیع ۴- بحران نفوذ ۵- بحران مشارکت
اگر مشارکت مردم در امور اجتماعی مطلوب نباشد ، بحران مشارکت پدید می آید . این بحران ها در یکدیگر تأثیر متقابل دارند؛ برای نمونه ، سطح مشارکت مردم و مقبولیت یک نظام ، با هم رابطه متقابل دارند . ( قوام ، ۱۳۸۹ ، ۹۷٫) هر حکومتی برای این که بتواند از همه امکانات کشور برای پیشرفت استفاده کند ، نیازمند جلب حداکثر مشارکت مردم است .

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲۲-۲تشریح مشارکت :
معمولاً مفاهیم علوم اجتماعی همانند علوم سیاسی در طول زمان و همراه پدیده های عصر خود ، متحول می شوند . مفهوم مشارکت نیز از این قاعده مستثنا نیست . مشارکت اجتماعی پیش از جنگ جهانی دوم با نظریه هایی مانند قرار داد اجتماعی، حکومت مشروطه ، نظریه تفکیک قوا و مجالس قانونگذاری ، همراه بود؛ اما مفهوم نوین آن را در مطالعات سیاست های مقایسه ای و توسعه سیاسی می توان یافت که به دلیل تفاوت میان نظام های سیاسی و رابطه آن ها با مردم و گونه های مشارکت ، به تعریف های گوناگون انجامیده است.
۱-۲۲-۲تعاریفی از مشارکت اجتماعی :
۱- مشارکت سیاسی ، فعالیت داوطلبانه اعضای جامعه در انتخاب رهبران و شرکت مستقیم و غیر مستقیم در سیاست گذاری عمومی است .
مایرون وینر در مقاله معروف خود درباره مشارکت سیاسی با ذکر ده مورد عملیات مشارکتی ، این تعریف را ارائه می دهد:
مشارکت سیاسی هر عمل داوطلبانه موفق یا ناموفق ، سازمان یافته یا سازمان نایافته، مستمر یا غیر مستمر ، شامل روش های مشروع یا نامشروع برای تأثیر بر انتخاب رهبران ، سیاست ها و اداره امور عمومی در هر سطحی از حکومت محلی یا ملی است .
مجموعه راهنمای علوم سیاسی این تعریف را عرضه می کند: مشارکت سیاسی مجموعه فعالیت های قانونی شهروندان غیرحکومتی است که کم وبیش قصد دارند به طور مستقیم بر انتخاب کارگزاران حکومتی یا اعمال آنان اثر بگذارند .
۴- تعریف مقام معظم رهبری از مشارکت چنین است: « مشارکت مردم یعنی بار اداره ی جامعه را دولت به تنهایی بر دوش نگیرد ، بلکه با کمک مردم بگیرد که این بسیار منطقی است ( سالکی، ۱۳۸۸، ۲۳» دیدگاه ایشان همه فعالیت ها .و مشارکت ها در بر می گیرد. یکی از محاسن دین اسلام به ویژه تشیع ، توانایی جذب و بسیج مردم برای مشارکت است .
۲-۲۲-۲پیشینه و ادبیات مشارکت سیاسی و اجتماعی
چون انسان ذاتاً موجودی اجتماعی و گریزان از تنهایی است، حیاتش نیز به مشارکت اجتماعی او وابسته است . انسان از همان ابتدا، برای تأمین نیازهای خود که البته در دوره های اولیه بسیط بود،به تعاون و همکاری نیاز داشت . آدمی پیش از آن که به شهر نشینی روی آورد، در غارها و جنگل ها می زیست . گردهمایی های انسان های نخستین ، بسیار ابتدایی و بیشتر برای انجام نیایش بود. ۲ بر خلاف مشارکت اجتماعی که بسیار زود در حیات بشر رخ داد، مشارکت سیاسی پدیده ای نو است ،زیرا مفاهیم حکومت و ساختار سیاسی در دوره های اولیه وجود نداشت و دلیل آن نیز باید در وفور منابع طبیعی،کمبودجمعیت و نبود تنازع بقا جست . حتی پس از پدید آمدن حکومت ها و نظام های سیاسی ،در دوره های متمادی از تاریخ بشر، مشارکت مردم در حکومت اصلاً مطرح نبوده است . کشمکش در زمینه آزادی فرد و قدرت دولت نمایان ترین ویژگی تاریخ قدیم است . در این زمان تلاش مردم بر آن بود تا با ساختن حفاظ در مقابل دولت،از آزادی های فردی خود دفع کنندو حقوق فطری و طبیعی آنان ، کمتر در برابر اعمال و خواسته های حکمرانان ستمگر پایمال شود.( قاضی زاده، ، ۲۱۸-۲۲۰)
در این دوره فاصله اجتماعی میان شهروندان و صاحبان قدرت،بسیار زیادتر از امروز بود. قدرت ثروتمندان و قدرتمندان نیز بسیار بیشتر می شود. عامه مردم از صحنه رقابت در قدرت دور بودند و نظرشان اهمیتی نداشت . آنان آنچه را پیش می آمد ،تحمل می کردند و می پذیرفتند ، ولی در آن مشارکت نداشتند . مردم با ستمگری و اعمال جابرانه حاکمان خو گرفته بودند و هر گاه نیز فشار و ستم صاحبان قدرت ،غیر قابل تحمل می شد ، شورش می کردند . زندگی روزانه یک بار و برای همیشه شکل گرفته بود و افراد سرنوشت محتوم خود را از بدو تولد تا مرگ پذیرفته بودند . نهادهای اجتماعی با وجود تحول آرام تا حدود زیادی ثابت بود . در غرب ، نظام فئودالیته و سرواژ حاکم بود؛ کشاورزان به زمین کشاورزی وابسته بودند و همراه آن خرید و فروش می شدند.در چنین شرایط دشواری که بسیاری از افراد در حکم برده بودند، حقوق مساوی با بزرگان و اشراف معنایی نداشت ،چه رسد به مشارکت مردم در امور سیاسی و حکومت.(همان. ۱۸)در بیشتر دوره های تاریخی ایران نیز همین وضعیت حاکم بود. پادشاهان در حکم سایه خدا بودند و مردم به مانند گله ی گوسفندان ِ پادشاه .وظیفه مردم فقط اطاعت بود و مشارکت ، سخنی دور از ذهن و فهم توده ی مردم و حاکمان به شمار می رفت . این اوضاع و احوال ، در غرب تا دوران انقلاب صنعتی و در ایران تا انقلاب مشروطه و حتی پس از آن ادامه داشت . با این حال در برخی دوره ها ، مشارکت مردم در سرزمین های اسلامی و غرب جلوه های بیشتری داشته است . در یونان باستان و برخی دوره های روم باستان ،زمینه های بهتری برای مشارکت مردم وجود داشته است؛ اما در سرزمین های اسلامی ، مهم ترین عصر مشارکت مردم در امور سیاسی و اجتماعی ، سال های صدر اسلام است . با ظهور اسلام ، بسیاری از قیود قانونی و عرفی که سبب طبقه بندی مردم و محروم ساختن آنان از مشارکت شده یود ، از بین رفت .مشارکت مردم در حکومت اسلامی زمان پیامبر اکرم و امیر المومنین علی(ع) درخشان ترین نمونه های مشارکت مردم در طول تاریخ بشری است . مشارکت ، در عهد سه خلیفه پس از پیامبر اعظم به شکل ضعیف تری ادامه یافت ، اما به تدریج پس از کناره گیری امام حسن مجتبی از خلافت ، حکومت اسلامی راه انحراف پیمود . نقش مردم به تدریج فراموش شد و استبدادگرایانی جایگزین شدند که برای مشارکت اجتماعی و سیاسی مردم ، اهمیت چندانی قائل نبودند. (قاضی زاده، ۱۳۸۷،ص۲۲۱) انقلاب صنعتی ، افزایش جمعیت ، توسعه شهرنشینی، پیدایش طبقه متوسط و پیشرفت تکنولوژی ، سبب شد به تدریج نهادهای مشارکت مردمی پدیدار شوند . تقسیم و پیچیدگی روزافزون سازمان ها و فراگردها ، نیاز به افراد کاردان را بیش از پیش هویدا ساخت و به افزایش تحرک اجتماعی افراد ، کاهش تدریجی نظام اشرافی گری و سلسله مراتب طبقاتی در جوامع انجامید. از سوی دیگر، توزیع عادلانه تر ثروت که محصول پدیده های اقتصادی جدید بود، مشارکت اجتماعی را گسترش داد. پیدایش و گسترش وسایل ارتباط جمعی مانند، روزنامه و تلویزیون ، نیز در افزایش آگاهی مردم و مشارکت اجتماعی انان نقش داشت . ( اسدی، ۱۳۸۰،ص۴۳٫)
تا اینجا پیشینه عملی مشارکت عنوان گردید. اما بحث علمی مشارکت نیز پیشینه ای طولانی دارد و آغاز آن به دوره افلاطون و ارسطو در یونان باستان باز می گردد. افلاطون و ارسطو مشارکت را به قشرهای خاصی از مردم محدود می کردند. ارسطو بر این باور بود که در دموکراسی ، آزادمردان۳- نه همه مردم – باید فرمان برانند. ( ارسطو، ۱۹۸۱، ۱۶۲٫)
مباحث نظری مشارکت در غرب ، تا هنگام مشارکت عملی مردم ، به صورت متناوب پی گیری می شد و به تدریج ادبیات مشارکت نیز بسیار توسعه یافت . در این جا به سه دیدگاه علمی که در اروپای معاصر مطرح شده اشاره می کنم : ۱- دیدگاه مارکسیستی ۲- دیدگاه روانشناسی ۳- دیدگاه فرهنگی . محور مشترک این سه دیدگاه ، آن است که هرگونه رفتار سیاسی از عقیده و گرایش فرد در مورد سیاست ریشه می گیرد ؛اما در پاسخ به این که در تولید چنین عقاید و نگرش هایی ، چه عواملی مؤثرند ، راهکارهای متفاوتی ارائه می کنند.
در بینش مارکسیستی ، رفتار سایسی در آگاهی های طبقاتی که از تعارض های اجتماعی برخاسته اند، ریشه دارد . این تعارض ها نیز به ماهیت تولید و فعالیت های اقتصادی وابسته اند . گروه دیگری از دانشمندان علم سیاست ، مشارکت را محصول ویژگی روانشناختی فرد می دانند . براین اساس اختلاف فکری نخبگان سیاسی حاکم و نخبگان دور از گردونه ی قدرت که در پی کسب جدی قدرت هستند ، گرایش هایی را می آفرینند. (باتامور ،۱۹۹۷ ۵۰٫) نظریه سوم عقاید سیاسی را بر پایه فرهنگ و جامعه پذیری بررسی می کند. آلموند و وربا چند کشور پیشرفته را از این دیدگاه بررسی کرده اند. سه دیدگاه یاد شده نقش عقاید سیاسی را در ساختار رفتار سیاسی و مشارکت برجسته می دانند ، اما دیدگاه دیگری که در مقابل این دیدگاه ها قرار دارد ، به تقدم نظام سیاسی بر فرهنگ و عقاید سیاسی نظر دارد . ( فیرحی۱۳۷۵ص ۵۲).
در جهان اسلام با وجود تأکید فراوان متون دینی بر مشارکت علمی و فقهی جندان توجه نشده است . کتب فقه سیاسی اهل سنت از جمله- الاحکام السلطانیه و تشیع درباره مشارکت مردم بحث نکرده اند و سیاست نامه های نگاشته شده نیز وضع مشابهی دارند.
با این حال ، در دوران جدید ، علمای شیعه و اهل سنت درباره مشارکت سیاسی و اجتماعی مردم مباحث مهمی را طرح کرده اند . در ایران ، آیه الله نائینی و در مصر ، رشید رضا را پایه گذاران این مباحث می توان دانست . البته روشنفکران ، جامعه دانشگاهی و خاور شناسان نیز ، به صورت نه چندان شایسته، به این مسأله پرداختند.یکی از پژوهشگران در این باره می نویسد: « با این که توده مردم در همه اعصار ایران اهمیت داشتند ، ولی هم مورخان و جامعه شناسان و هم اندیشمندان علوم سیاسی به آن ها کم توجه کرده اند. پژوهشگران موافق ، نقش مردم را بدون استثنا در عمل به شکل مبارزه ای برای کشور ، آزادی و عدالت برجسته کرده اند؛ پژوهشگران مخالف نیز نقش مردم را به صورت اراذل و اوباش که مزد بگیر بیگانگان یا مخالفان حکومت بوده اند ، نشان داده اند، روزنامه نگاران اروپایی ، توده های مردم را هیولاهای بیگانه گریزی توصیف کرده اند که به سفارتخانه های خارجی دشنام و ناسزا می گویند؛ نویسندگان طنزپرداز هم مردم را توده ای دمدمی مزاج و مضحکی می پندارند که سیاست مداران را رد و تأیید می کنند و لذت می برند» ( آبراهامیان ،۱۳۹۱ .۱۱۰-۱۱۱٫)
۳-۲۲-۲٫ دیدگاه اسلام و مسیحیت در زمینه مشارکت اجتماعی
هر چند متون دینی و آئین مسیحیت تحریف شده است ، ولی با این وجود ، لابه لای متون مقدس مسیحیان به حقایقی می توان دست یافت . اصولاً مسیحیت ، آئین فردگرا و دنیا گریز است . عیسی(ع) می گفت : « هوای نفس را بکشید ، جسم را پست شماریدو برای تبلیغ ایین خود هرگز دست به شمشیر نبرید.» مذهب مسیح بیشتر به معنویات نظر داشته و پیروان خود را از دخالت در امور دنیوی منع کرده است . از عیسی(ع) نقل شده است که فرمود:« سلطنت من از سلطنت این جهان جداست». اصول هفت گانه پیروان مسیح چنین است :
تعمید یا نام گذاری ۲- تثبیت و تأکید ۳- تقدس نان ۴- استغفارقلوب ۵- راز ازدواج ۶- درجات روحانیت ۷- تدفین .
مسیحیت که در ابتدا مذهب بینوایان و ستم کشیدگان بود ، پس از گذشت دو قرن به مذهبی تبدیل شد که آهنگ ان را برده داران می نواختند و از آن پس ، مسیحیت به صورت دژ خلل ناپذیر حکومت ، پشتیبان طبقه استثمارگر و تکیه گاه ایدئولوژیکی سرمایه داران درآمد، تا آنجا که یکی از علمای اقتصاد می گوید :« مذهب مسیح به کسانی که از دسترنج دیگران زندگی می کنند، می آموزد که در زندگی دنیوی نیکوکار باشند وبه آنان پیشنهاد می کند که زندگی استثمارگرانه خود را با پرداخت مبلغ ناچیزی تطهیر کنند و پروانه ورود به بهشت را به قیمت ناچیزی بخرند» ( منوچهری ،۱۳۸۹، ۱۲۸٫)آموزه های مشارکت گریز آیین مسیحیت ، سبب شد رهبانیت و دنیاگریزی بوجود آمد. در دیدگاه مسیحیت ، انسان همیشه مشمول عنایت الهی است ولی خطای حضرت آدم (ع)بشر را در گناه و دوری از رحمت حق فرو برده است . از این رو برای رهایی از این گرفتاری به منجی نیاز دارد . آن منجی مسیح است که با فدا کردن خویش می کوشد کفاره این گناه را بپردازد . در این بین ، برای همراهی با منجی ، پیروان او نیز باید در زندگی به ریاضت کشیدن روی آورند تا از گناههای موجود پاک شوند .( سید قطب ، ۱۹۹۶ ،۷۵-۷۶)
در مقابل ، رهبانیت در اسلام جایگاهی ندارد و در عوض ، جهاد ، امر به معروف و نهی از منکر که اموری اجتماعی ، سیاسی هستند ، از (مسائل مورد اهتمام) دین اسلام به شمار می آیند . با این حال ، به دلیل ارتباط مسلمانان با مسیحیان در سرزمین های عراق ، شامات و مصر که با امپراطوری روم همجوار بودند ، رهبانیت رایج شد. زندگی دراویش در خانقاه نیز تا حد زیادی به تقلید از مسیحیان است و حتی گفته اند یکی از امرای مسیحی ، نخستین خانقاه مسلمانان را ساخته است . جامی در نفحات الانس در شرح حال ابو هاشم صوفی به این موضوع اشاره کرده است. ( تهرانی، ۱۳۹۰، ۱۳-۱۴ )تفاوت دیگر اسلام و مسیحیت در چگونگی برخورد با دولت است . مسیحیت در برابر دولت های استبدادی ، همواره برخورد منفعل و اطاعت آمیز داشته است . هنگامی که مسیحیت ظهور کرد ، نهاد دولت از پیش وجود داشت ومسیحیت از درون دولت رشد کرد ، زیرا در ابتدا مجبور بود به حاکمیت دولتی که آن مذهب را در سرزمین خود به رسمیت می شناسد تن در دهد؛ از این رو آیین مسیحیت برای دولت خطری محسوب نمی شد . این همان چیزی است که در انجیل بدین مضمون آمده است :« آنچه از قیصر است ، به قیصر بدهید و آنچه از خدای بزرگ است ، به خداوند بزرگ».
تفکر « حمایت خداوند از حکومت » در مسیحیت نیز از همین پدیده ریشه می گیرد . تحکیم رابطه سلطنت و شریعت در مسیحیت بدانجا رسید که حق الهی برای حکومتگران در نظر گرفته شد و شهریار ، خداوندگار جلوه می کرد . بر اساس این تفکر ، پادشاهان از جانب خدا برگزیده می شدند و تنها در برابر او پاسخ گو بودند . بدین ترتیب با پوشاندن نقابی بر چهره حکومت های استبدادی ، هرگونه مقاومت و نافرمانی در برابر این حکومت ها ضد دین شمرده می شد . تأملات موجود در نامه های پولس قدیس و نیز پطرس قدیس در عهد جدید ،نمونه این توجیه گری و حمایت مذهبی از مشروعیت حکومتی است . (دوبنوا ، ۱۹۹۷ ش۱۱و۱۲،۲۱٫)
اما وضع در اسلام به گونه دیگر است. اسلام در جامعه ای ظهور کرد که از دولت مرکزی بی بهره بود . هرقبیله ای به فراخور نیروی انسانی و تجهیزات نظامی ، از قلمرو خود دفاع می کرد و در موارد ضرورت با دیگر قبیله ها هم پیمان می شد. بنابراین پیامبر اعظم با تشکیل حکومت اسلامی در یثرب ، ساختار حکومتی جدید در عربستان پدید آورد. تعیین استانداران ، اجرای مجازات های شرعی ، تنظیم ساختار اقتصادی و مالیاتی و ساماندهی نیروهای نظامی از سوی پیامبر ، جلوه های بارز یک ساختار حکومتی به شمار می رود . پس در می یابیم که اسلام خود مبدع حکومت بود و با ایجاد حکومت اسلامی نیرومند توانست در برابر دو امپراطوری بزرگ عصر ، یعنی ایران و روم ، به پیروزی دست یابد . در اسلام تفکر حمایت از حکومت استبدادی مردود است و مشارکت مردمی ، اصل محسوب میشود . « بیعت» والاترین جلوه این مشارکت است . بحث انتقاد مردم از مدیران جامعه نیز پدیده مهمی است که در عصر پیامبر و امام علی (ع) به چشم می خورد .انتقاد از دولت ، نشانگر اهتمام حکومت به مردم سالاری و مشارکت اجتماعی توده مردم در اداره جامعه است .
۴-۲۲-۲نقش عوامل فرهنگی در توسعه مشارکت سیاسی و اجتماعی
فرهنگ از مهم ترین متغیرهای مشارکت سیاسی و اجتماعی است . مشارکت افراد در جامعه ای که دارای فرهنگ سیاسی مشارکتی است .،گسترده است ؛ در مقابل ، در جامعه فاقد چنین فرهنگی ، مردم با پدیده های سیاسی و اجتماعی برخورد انفعالی دارند.
در جامعه شناسی سیاسی ، درباره عوامل مؤثر مشارکت نظریه های گوناگونی وجود دارد . نظریه « تفهمی ماکس وبر » با تکیه بر فرهنگ معتقد است تغییرات فرهنگی ، سبب تغییرات در حوزه های مختلف اجتماعی می شود . اما نظریه « دترمینستی مارکس » عوامل اقتصادی را زیربنای روابط اجتماعی مانند مشارکت می داند.۳ در ایران که مذهب در آن ریشه عمیقی دارد، عوامل فرهنگی پس از عوامل دین ، مهمترین عوامل تأثیر گذار بر مشارکت سیاسی و اجتماعی هستند که با زمینه سازی یک فرهنگ سیاسی مطلوب ، به افزایش مشارکت اجتماعی می توان امیدوار بود .
۵-۲۲-۲نقش آگاهی های عمومی در توسعه مشارکت اجتماعی و سیاسی
آگاهی های عمومی و وابستگی های اجتماعی ، در افزایش مشارکت مردم نقش مهمی دارد . یکی از دلایل شرکت فرد در امور سیاسی و اجتماعی پیوستن به جمعیتی است که به گونه ای آرزوها ، ارزش ها ، نارضایتی ها و برداشت های او را منعکس می کند . در دوره جوانی که فرد می خواهد هویت مستقلی در جامعه به دست آورد ، پیوستن به گروه های سیاسی یا اجتماعی را برای این کار بر می گزیند. وابستگی ها و هیأت های دل خواه ، یکی از این روش هاست ؛ از این رو حتی در دور افتاده ترین روستاها نیز کسی را نمی توان یافت که به یک دسته و گروه مذهبی ، سیاسی ، صنفی یا اجتماعی وابسته نباشد . انسان ، حیوانی اجتماعی است و اجتماعی بودن او تنها برای بر آوردن نیازهایش نیست ، بلکه بهره مندی انسان از قوه تفکر ، این نیاز را به طور فطری در او پدید می آورد که یافته های فکری و مکنونات درونی اش را با دیگران در میان نهد . بدین ترتیب ، گروه های گوناگون انسانی شکل می گیرد که می کوشند با روش های مختلف ، اندیشه های خود را برای سازندگی ساختار اجتماعی خویش به کار گیرند. سیف زاده ، سید «۱۳۷۵٫ ۷۵ )
علمای علم سیاست معتقدند هر قدر شهروندان بیشتر به تعلقات مشترک خود آگاهی داشته باشند ، بهتر می توانند تصمیم های سیاسی را که به مصالح عام نزدیک تر ، تشخیص دهند ، به شرط آن که امکان واقعی انتخاب ومشارکت را در اختیار داشته باشند . نمایندگان جماعتی که خواستار یک نظام سیاسی و اجتماعی خاص هستند ، بر پایه وجدان ملی به یک فلسفه مشترک دل می بندند . این فلسفه در یک نوع تعلق اشتراک ریشه دارد که منشأ تکلیف برای افراد می شود و رعایت این تکالیف ، افراد را از عرصه کنش و واکنش های فردی و شخصی بالاتر می برد . مبنای اجماع ملی ، تاریخ و آثار فرهنگی و مذهبی یک ملت و تصور خاص او از انسان است .(همان .۱۳۹۰:۱۲۳)
درجه آگاهی سیاسی و اجتماعی شهروندان با میزان و کیفیت جریان اطلاعات ، سهولت دسترسی به آن و اعتماد عمومی به منابع تغذیه اطلاعاتی رابطه مستقیم دارد . معمولاً گرایش های حزبی ، صنفی ، گروهی ، اجتماعی و سیاسی مردم و واکنش آنان در برابر عملکرد حکومت در عرصه های سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی به پیش زمینه های آگاهی بستگی دارد . داشتن سواد و مدرک تحصیلی به تنهایی نشان دهنده ارتقای آگاهی های عمومی در مسائل یاد شده نیست . ولی بیسوادی و عدم دسترسی به اطلاعات حقوقی ، اداری ، فنی که جزو آگاهی های عمومی به شمار می روند مانع اصلی سازمان دهی نیازهای مشترک و چگونگی مشارکت برای برآوردن آن هاست . مهم ترین وظیفه مدیران اجتماعی ،تأمین اعتبارات و کمک های فنی و حرفه ای همراه با پدید آوردن زمینه گسترش آگاهی های عمومی است . آگاهی های عمومی افزون برتأثیر بر مشارکت ، در ثبات رأی و اندیشه افراد و مقاومت در برابر تهاجم تبلیغاتی رسانه های جمعی نیز مؤثر است .پژوهش نشان داده که افراد دارای اطلاعات سیاسی متوسط بیشتر از کسانی که اطلاعات سیاسی وسیع دارند مستعد تغییر عقیده اند . بنابراین شهروندان با آگاهی های متوسط ، به تعقیب مسائل تمایل بیشتری دارند و امکان تأثیر گذاری بر آن ها زیاد است . ( ملکوتیان،۱۳۹۰ ،۲۰۸- ۲۰۹٫)
راهکارهایی در این زمینه :
۱- گسترش عرضه مطالب و اطلاعات برای آشنایی مردم با مبانی قانون اساسی و دیدگاه های اسلام
درباره مشارکت از طریق رسانه های گروهی
- رسانه های گروهی در صفحات پرخواننده یا در میان برنامه های پربیننده خود، اصول قانون اساسی ، احادیث اسلامی درباره مشارکت و سخنان امام خمینی یا مقام معظم رهبری را تبلیغ کنند .

دانشکده علوم و فنون قرآن تهران
پایان نامه کارشناسی ارشد
رشته تفسیر قرآن کریم
موضوع:
جریان مبانی انسان شناسی فرهنگی از دیدگاه قرآن کریم
استاد راهنما:
دکتر محمد اکبری
نگارنده:
مهدی محمودی
تیرماه سال ۱۳۹۲
دانشکده علوم و فنون قرآن تهران
پایان نامه کارشناسی ارشد
رشته تفسیر قرآن کریم
موضوع:
جریان مبانی انسان شناسی فرهنگی اسلام از دیدگاه قرآن کریم
استاد راهنما:
دکتر محمد اکبری
نگارنده:
مهدی محمودی
تیرماه سال ۱۳۹۲
تقدیم به
کلیه حقوق مادی و معنوی این پایان نامه متعلق به
دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم و فنون قرآن تهران
میباشد.
چاپ پایان نامه و استخراج مقاله از پایان نامه باید به نام
دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم و فنون قرآن تهران
با تأیید استاد راهنما و با مجوز معاونت پژوهشی دانشگاه باشد.
محضر مبارک صاحب الزمان ^{(عجل الله تعالی فرجه الشریف)} و بیبی فاطمه معصومه ۳ و به روح مطهر حضرت امام خمینی ۱ که با انقلاب اسلامی فضای ایران را با بوی قرآن و اهلبیت : عطراگین کرد.
سپاس
خدا را سپاس می‌گویم که سه سال از بهترین دوران حیات خویش را در خاک پربرکت و مقدس شهر عشق، شهر قم و در جوار بارگاه نورانی و ملکوتی خانم فاطمه معصومه ۳ به تحصیل علوم نورانی قرآن کریم، در مقطع کارشناسی ارشد، گذراندم. حال که به فضل الهی پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد را تحت عنایات حضرت بقیۀالله الاعظم ^{(روحی و ارواح‌العالمین له الفداء)} و بی بی فاطمه معصومه ۳ به پایان رسانده‌ام، رسم ادب و فتوت می‌دانم تا از تمامی کسانی که مرا در تألیف و تدوین این پژوهش یاری نموده‌اند، نهایت سپاس و ادب را عرض بدارم. از این رو در ابتدا لازم می‌دانم، از زحمات استاد گران‌قدر حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر اکبری، کمال سپاس و تشکر را داشته باشم. همچنین از زحمات و همراهی تمامی دوستان و همکارانم ، کمال تشکر را دارم. در پایان نیز از تمامی غم‌گساری‌ها و دلسوزی‌های پدر و مادر عزیز و مهربانم که غم‌خوار این حقیر در برهه‌های مختلف زندگی بوده‌اند و همچنین همسرمهربانم که صبر و حوصله ایشان همواره موجب دلگرمی بنده میشد، نهایت سپاس و تشکر را دارم و از خداوندگار منان، توفیقات و سعادت روزافزون آن عزیزان را خواستارم.
چکیده
بحث از انسان و انسان شناسی قدمتی دیرینه دارد؛ زیرا انسان همواره در اندیشه شناخت ابعاد وجودی، فلسفه خلقت و جایگاه انسان در نظام هستی برای دستیابی به «چگونگی زیستن و بهتر زیستن» بوده است. از سویی فرهنگ، روش و شیوه زندگی مرسوم و عادت شده جامعه در عرصه های گوناگون حیات اجتماعی است و آموزههای اجتماعی اسلام و خصوصاً قرآن کریم در متن آیات خود مبانی و شاخصه های آن را معرفی نموده است. در پاسخ به این پرسش که اصول و شاخصه های انسانشناسانهای که قرآن کریم برای نظام فرهنگی جامعه اسلامی معرفی میکند کدامند؟ باید گفت که قرآن کریم در مواجهه با انسان، جهانبینی قرآنی را به عنوان اصل و مبدأ حرکت وجودی انسانی تعیین نموده و فلسفه آفرینش جهان را انسان و فلسفه آفرینش انسان را یقین و قرب الهی معرفی نموده است. قرآن کریم از روح، فطرت و اختیار، به عنوان مهمترین لوازم وجودی انسان در نیل به جامعهای با فرهنگ قرآنی سخن به میان آورده و روابط او را در چنین اجتماعی بر اساس رابطه با خدا، خود، همنوع و محیط پیرامونی در مبانی همچون خداشناسی، انسان شناسی، جامعهشناسی و جهانشناسی تعریف و تبیین نموده است. از دیدگاه قرآن کریم مهمترین شاخصه های انسانشناسانه نظام فرهنگی قرآنی عبارتند از: عدالت، ولایت، وحدت، انضباط اجتماعی، رشد محوری و آزادی و هویت قرآنی اجتماعی.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

واژگان کلیدی: مبانی، انسان شناسی، فرهنگ، یقین، قرآن.
فهرست مطالب
مقدمه تحقیق ۱
کلیات تحقیق ۲
بیان مسئله ۳
مسئله های تحقیق ۴
فرضیه های تحقیق ۴
یشینه موضوع تحقیق ۵
اهداف تحقیق ۵
اهمیت و ضرورت تحقیق ۶
جنبه های نوآوری ۶
سازمان‌دهی پژوهش ۶
فصل اول: مفهوم شناسی ۷
۱-۱. مفاهیم بنیادین ۸
۱-۱-۱. انسان شناسی ۸
۱-۱-۱-۱. انسان شناسی در اندیشه غرب ۹
۱-۱-۱-۲. انسان شناسی در اسلام و مسلمانان (ایران دوره اسلامی) ۱۱
۱-۱-۱-۳. انسان شناسی در ادبیات قرآنی ۱۲
۱-۱-۲. فرهنگ ۱۳
۱-۱-۲-۱. مفهوم لغوی فرهنگ ۱۳
۱-۱-۲-۲. مفهوم اصطلاحی فرهنگ ۱۵

۲-۴-۳- کودک آزاری هیجانی یا عاطفی
آزار هیجانی به معنای هر گونه بدرفتاری با کودک است که بر پایه معیارهای اجتماعی و نظر کارشناسان از نظر روان شناختی آسیب زا باشد؛ یعنی هر رفتاری که بر کارکرد رفتاری، شناختی، بدنی و عاطفی کودک اثر بگذارد مانند تحقیر مداوم و توهین و ناسزا به کودک (پور ناجی، ۱۳۸۸).
نستر^[۶] (۱۹۹۸؛ به نقل از واهلی و ونگ، ۲۰۰۳) آزار روانی را به عنوان تلاش‌های عمدی جهت تخریب اعتماد به نفس و شایستگی‌های کودک تعریف می‌کند که ممکن است به اشکال گوناگون شامل طرد، فراموشی، فساد، حملات کلامی، تهدید و وارد کردن فشار زیاد به کودک دیده می‌شود.
والدینی که کودکان را مورد سرزنش قرار می‌دهند، طرد می‌کنند، توقع نامتناسب از آن‌ها دارند، وابستگی‌های عمیق ایجاد می‌کنند (راهب و همکاران، ۱۳۸۸)، بی‌مهری می‌کنند، تبعیض‌گرانه رفتار می‌کنند و با خلقیات متفاوت و متعارض با کودک رفتار می‌کنند، کودک را مورد کودک آزاری عاطفی قرار داده‌اند (مدنی، ۱۳۸۲).
آزار عاطفی زمانی رخ می‌دهد که والدین آگاهانه و از روی قصد اقدام به اعمال تنبیه مکرر برای خطاهای کوچک، طرد کردن، دلسرد کردن، بیرون راندن وی از خانه و ممانعت از برقراری ارتباط وی با همسالان نمایند (اریکسون و اگلاند^[۷]، ۲۰۰۲).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

هم‌چنین، رفتارهایی که حاکی از دوست نداشتن کودک است، سرزنش کردن و تهدید نمودن وی، داد و فریاد بر سر کودک زدن و مسخره کردن کودک را به عنوان آزار عاطفی تعریف می‌کنند. به عبارتی دیگر، این گونه رفتارها تمامیت شخصیت کودک را زیر سؤال می‌برند.
۲-۴-۴- غفلت و بی‌توجهی
بی‌توجهی و غفلت والدین از تأمین نیازهای اساسی کودک که برای زیستن ضروری است گونه دیگری از کودک آزاری است. غفلت به منزله رابطه اندک والدین با کودک است که به اهمال در تغذیه، سلامت، پوشاک، نظافت، تربیت، مراقبت پزشکی، حمایت و ابراز عشق و علاقه است (براوز و کروز^[۸]، ۲۰۰۲). به عبارتی مسامحه عموماً قصور و ناتوانی والدین یا سرپرستان قانونی کودک در تأمین نیازهای اساسی وی و فراهم آوردن سطح مناسبی از مراقبت در راستای رفاه و بهزیستی کودک تلقی می‌شود (واهلی و ونگ، ۲۰۰۳).
۲-۵- همه‌گیرشناسی
کاربرد تعاریف مختلف هم بر تخمین و شیوع و هم بر نتایج تاثیر می‌گذارد. تقسیم‌بندی آزار دیدگی کودک، میزان شیوع و همه‌گیرشناسی متفاوتی را ارائه خواهد داد. اگر تعریف گسترده‌تر شود و تنبیه بدنی به هر شکل آن اضافه شود رقم بزرگی به دست می‌آید. در صورتی که بی‌توجهی به آن اضافه شود رقم بزرگتری به دست
می‌آید و اگر آزار عاطفی هم افزوده شود، باز هم رقم بزرگتری به دست می‌آید. بعضی انجمن‌ها و مراکز، همه موارد بروز آزار بدنی، جنسی، عاطفی و بی‌توجهی را به نام بدرفتاری با کودک یک‌جا مطرح می‌کنند تا آمار را زیاد نشان دهند. از طرف دیگر برخی آمارها با تعداد بروز آزار سروکار دارند و برخی دیگر با تعداد کودکان مورد آزار (جزایری، ۱۳۹۰) که در ذیل به برخی از آنان اشاره می‌گردد. بر طبق آمار موجود، سالانه حدود سه میلیون کودک (۴ درصد تمام کودکان زیر ۱۷ سال) به شدت مورد ضرب و جحر قرار می‌گیرند (لوین^[۹]، ۱۹۹۵). طبق گزارش اداره خدمات بهداشتی و انسانی آمریکا در سال ۲۰۰۰ از هر ۱۰۰۰ کودک آمریکایی ۳۰ نفر مورد غفلت و ۱۸ نفر مورد آزار جسمی، جنسی و روانی قرار گرفته‌اند.
طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۹ حدود ۴۰ میلیون کودک ۱-۴ ساله در سراسر جهان در معرض آزار و غفلت والدین یا مراقبان خود بوده‌اند به نحوی که نیاز به استفاده از خدمات بهداشتی، درمانی و اجتماعی پیدا کرده‌اند. در ایران نیز مطالعات محدودی در مورد کودکان آزار دیده و افراد آزاررسان صورت گرفته است (کلدی و رئیسی، ۱۳۸۳).
طبق سومین مطالعه ملی بروز کودک آزاری و غفلت، تقریباً ۲ تا ۳۵ درصد کودکان مورد بدرفتاری قرار گرفته‌اند و از یک صدمه جدی جسمانی یا روانی- عاطفی در اثر آزار رنج می‌برند (محمدخوانی و همکاران، ۱۳۸۱).نلسون^[۱۰] (۲۰۰۲؛ به نقل از سلمانی و همکاران، ۱۳۸۶) بیان می‌دارد، هر ساله تقریباً ۱ % کودکان تحت بدرفتاری قرار می‌گیرند. نلسون بدرفتاری و سهل‌انگاری در مورد کودکان را این‌گونه تعریف می کند: آسیب جسمی یا روانی، سوء استفاده جنسی، رفتار اهمال‌کارانه یا خشونت آمیز با کودک زیر ۱۸ سال توسط شخصی که مسئول رفاه کودک است و تحت شرایطی که نشان می‌دهند سلامت و رفاه کودک بدین وسیله زیان دیده یا به خطر افتاده است. سوء رفتار دارای انواع متفاوتی می‌باشد: سوء رفتار جسمی، غفلت‌های جسمی، سوء استفاده جنسی، غفلت‌های عاطفی، سوء استفاده عاطفی. طی انجام یک مطالعه کوهورت در طی مدت ۷ سال، نشان داد که در این مدت ۷۰۸۲۴ مورد تولد رخ داده است که ۳۲۵ مورد در این مدت مورد سوء رفتار قرار گرفته بودند و شیوع سوء رفتار ۱ مورد به ازای هر ۱۰۰۰ کودک گزارش شده بود.
سیبرت^[۱۱] و همکارانش (۲۰۰۲) شیوع سوء رفتار جسمی در کودکان زیر یک سال را ۰۰۰۰۰۱/ ۵۴، شیوع سوء رفتار جسمی در کودکان یک تا چهار سال را ۰۰۰۰۰۱/ ۹۲ اعلام کرده بودند. در ایران نیز در سال ۱۳۸۱ طی تحقیقی که بر روی ۲۰۰۰ نفر از کودکان سن مدرسه شهر رفسنجان، انجام گرفت، ملاحظه شد که ۶۹ % کودکان درجات مختلف سوء رفتار را تجربه کرده‌اند.
بر اساس گزارش استراس و گلس^[۱۲] (۱۹۹۰) هر ساله ۹/۶ میلیون کودک در معرض آزار جسمی قرار
می‌گیرند. بر خلاف آزار جسمانی کودک که نمادی آشکار دارد، مسئله سوء استفاده جنسی از کودکان بسیار کمتر از میزان واقعی شیوع این پدیده در هر جامعه‌ای است. هم‌چنین مطالعه کاپلان و سادوک ( ۲۰۰۳؛ به نقل از زرگر و نشاط دوست، ۱۳۸۵) شیوع آزار جنسی را برای دختران بسیار بالا گزارش داده‌اند.
گزارشات نشان می‌دهد که قریب به ۲۰ درصد کودکان ۱۱- ۶ سال ایرانی مورد کودک آزاری قرار گرفته‌اند (صفری، ۱۹۹۵). مطالعه پرونده‌های درمانگری در شهر تهران نشان داد که ۱۰۰ مورد کودک بالای ۶ سال توسط والدین خود آزاردیده‌اند (امینی و یزدان‌پناه، ۲۰۰۰).
۲-۶- علائم کودک آزاری
رفتارهایی مانند آسیب‌های پی در پی برای کودک، ترس کودک از افراد خاص، کج خلقی و زودرنجی، رفتارهای غیرعادی کودک برای جلب توجه، اعتماد به نفس پایین، تأخیر غیرقابل توضیح در رشد کودک، ناتوانی در همراهی با سایر کودکان، احتیاط و ترس از تماس با بزرگسالان و رد کردن محبت و مهربانی آن‌ها، جستجوی محبت دیگران و علاقه شدید به آن‌ها، دلدردهای مکرر و استفراغ می‌تواند نشان‌دهنده کودک آزاری باشد (رفیعی‌فر و همکاران، ۱۳۸۸). در ذیل به طور اختصاصی به علائم هشداردهنده هر یک از انواع کودک آزاری اشاره می‌شود.
۲-۶-۱- علائم هشداردهنده آزار جنسی
کودکی که مورد آزار جنسی قرار می‌گیرد، در راه رفتن و نشستن مشکل دارد، اعمال جنسی و نامناسب نسبت به سن خود را انجام می‌دهد یا حتی رفتارهای اغواکننده دارد، از ارتباط با فرد خاصی بدون هیچ دلیلی اجتناب می‌کند، از عوض‌کردن لباس یا فعالیت‌های فیزیکی در مقابل دیگران دوری می‌کند، دچار بیماری‌های قابل انتقال جنسی می‌شود و گاهی دچار باروری می‌شود و از خانه فرار می‌کند (عباسی، ۱۳۹۱).
۲-۶-۲- علائم هشداردهنده آزار جسمی
علائم نشان‌دهنده آزار جسمی عبارتند از: صدمات مکرر یا کبودی، سوختگی بر روی بدن کودک، همیشه به صورت آماده‌باش و منتظر است اتفاق بدی بیفتد، هنگام ورود به خانه، دچار ترس و اضطراب می‌شود. برای سرپوش گذاشتن به جراحات خود لباس نامناسب می‌پوشد مانند پیراهن آستین بلند و گشاد در روزهای گرم (عباسی، ۱۳۹۱).
۲-۶-۳- علائم هشداردهنده آزار عاطفی
کودک بیش از اندازه در مورد کارهایی که اشتباه انجام داده، دچار ترس و اضطراب می‌شود. افراط در رفتار، این موضوع را نشان می‌دهد که آنان یا بسیار سازگار، بسیار منفعل و یا تهاجمی خواهند بود. کودک دست به اعمالی می‌زند که بزرگسالان انجام می‌دهند مانند مراقبت از بچه‌های دیگر. گاهی هم رفتارهای نامناسب و بچه‌گانه‌ای انجام می‌دهد مثل تاب خوردن، مکیدن انگشت، پرتاب کردن اشیاء و کج‌خلقی (عباسی، ۱۳۹۱).
۲-۶-۴- علائم هشداردهنده ازار غفلت
کودکی که مورد غفلت قرار می‌گیرد با علائم زیر مشخص می‌گردد؛ لباس‌های نامناسب با توجه به آب و هوای موجود می‌پوشد، بهداشت فردی آنان بسیار ضعیف است مانند بوی بد بدن که نشان از عدم استحمام دارد، بیماری‌های درمان نشده و آسیب‌های فیزیکی قابل مشاهده هستند، دیر به مدرسه می‌رود و یا زیاد غیبت
می‌کند، دوست ندارد از مدرسه به خانه مراجعه کند یا اغلب دیر مراجعه می‌‌کند، از ماندن کسانی که اذیتش کرده‌اند، اجتناب می‌کند و به تنهایی برای بازی به محیط‌های ناامن می‌رود (عباسی، ۱۳۹۱).
۲-۷- علل کودک آزاری
بی‌تردید آزار کودکان نیز همانند هر پدیده اجتماعی دیگر معلول مجموعه‌ای از علت‌های خاص خود است. در ذیل به بررسی و تحلیل این علت‌ها پرداخته می‌شود.
۲-۷-۱- علل زیستی
مراد از علل زیستی به عنوان یکی از علل کودک آزاری، مجموعه ویژگی‌هایی است که جنبه هم‌زاد دارند. این علل همراه با فرد و به عنوان بخشی لایتغیر از وجود وی خواهند بود و به عنوان عواملی ثابت در کودک آزاری نقش دارند نظیر سن و جنس که ویژگی‌هایی همزادند و انسان در انتخاب آن هیچ‌گونه دخالتی ندارد.
الف) سن
سن را می‌توان به عنوان یکی از علل بزه دیدگی در میان دو گروه از افراد نام برد. گروه اول سالخوردگان و پیران هستند که به دلیل ضعف فیزیکی و ذهنی در معرض بزه دیدگی‌اند. دیگر کودکان و نوجوانان هستند که
می‌توان وضعیت آنان را به خاطر تلاش مستمر ایشان برای جست جو و کسب لذت‌ها و هیجانات قوی و به دلیل وضعیت وابستگی‌شان در خانواده از عوامل خطرزای زیست‌شناختی و در نتیجه از عوامل پیش‌زمینه‌ای تهاجم علیه آنان ذکر کرد (لپز و فیلوزولا^[۱۳]، ۱۳۸۹).
در مورد این علت خاص باید گفت که کودکان از دو عامل مناسب برای جلب توجه بزهکاران بالقوه برخوردارند. اول این که به دلیل شرایط سنی از ضعف فیزیکی برخوردارند که این پیامد مستقیم طفولیت است. از این رو، آنان کمترین مقاومت را در برابر بزهکاران منطقی که به دنبال سود خودند، ایجاد می‌کنند. مسلّم است بزهکاری که به دنبال رسیدن به حداکثر سود است، چنین آماج مناسبی را جهت منظور خود انتخاب
می‌کند، چرا که با کمترین خطر، بیشترین سود را خواهد برد. کودک بی‌دفاع بزهکار را به سوی خود جلب
می‌کند و بدون این‌که قادر به مقاومتی باشد، ناخواسته وی را در نیل به مقصود یاری می‌‌نماید (کارگری، ۱۳۸۶).
علاوه بر این، دلیل دومی که کودکان را به آماج مناسبی جهت بزهکاران تبدیل می‌کند، بالا بودن رقم سیاه
جرائم علیه کودکان است. مطابق برخی آمارهای سال‌های نه چندان دور، کودکان بزهدیده در کشور فرانسه ۵۰ هزار نفر و تعداد مرگ و میر آنان ۶۰۰ تا ۷۰۰ نفر می‌باشد که از بین آن‌ها ۳۰ هزار مورد به مراکز امداد کودکان گزارش شده است. بالا بودن رقم سیاه بزهکاری علیه کودکان، خود باعث افزایش جرائم علیه ایشان و در واقع مشوق بزهکاران در ارتکاب جرائم علیه ایشان می‌گردد؛ چرا که عدم کشف جرم، در واقع به معنای کاهش احتمال محکومیت و عدم محکومیت نیز چیزی است که مطلوب طبع تمامی بزهکاران می‌باشد (لپز و فیلیزولا، ۱۳۸۹).
زمانی که محل ارتکاب بزه علیه کودک، خانواده باشد، هر دو عامل ذکر شده تشدید می‌گردند. از یک سو کودک تنها ملجأ و پناهگاه خود را خانه و خانواده می‌داند و در واقع از جامعه به خانواده پناه می‌آورد و این وابستگی احساسی و عاطفی به این بزه دیدگی کمک می کند و از سوی دیگر اعتقاد به خصوصی بودن جرائم علیه کودکان در خانواده، به افزایش رقم سیاه بزهکاری کمک می کند. بسیاری از کودکان بزهدیده به دلیل ترس از اقدامات تلافی‌جویانه، شرم‌ساری و الزام به حفظ اسرار خانواده، از گزارش خشونت‌های اعمال شده علیه خود اجتناب می‌کنند (فروغان، ۱۳۸۰).
ب) وضعیت روانی
عامل دیگری که می‌توان در آزار کودکان مؤثر دانست، وضعیت روحی و روانی کودکان به عنوان یک عامل روان شناختی است که در ذیل به برخی از آن‌ها اشاره می‌گردد:
- ضعف قوای ذهنی
اولین موردی که می‌توان به عنوان مصداقی از این وضعیت دانست، ضعف قوای ذهنی است. ضعف قوای ذهنی و عقلی کودکان را که آن‌ها را در ارزیابی میزان خطرات، اعم از بالقوه و بالفعل، تا حدودی ضعیف و شکننده می‌سازد، می‌توان به عنوان یک عامل آسیب‌پذیری ایشان ذکر نمود. در واقع کودک را از این منظر نیز
می‌توان یک آماج مناسب برای بزهکاران دانست؛ آماجی که بدون توجه به خطرات و به بیان بهتر بدون شناخت و درک آن، حاضر به پذیرش آن به طور ناخواسته‌اند. از سوی دیگر، این ضعف قوای روحی باعث وابستگی کودک می‌گردد.این وابستگی در نهاد خانواده و نسبت به افراد آن بیشتر است. کودک به امید آرامش در خانوده وابستگی خود را محکم‌تر می‌کند، به گونه‌ای که خود را متعلق به والدین و خانواده می‌داند. اما خانواده‌ای که باید محل امن و آسایش کودکان و ابراز احساسات ایشان باشد، می‌تواند جنبه دیگر خود را بروز دهد. در خشونت‌های خانوادگی علیه کودکان، ضعف قوای روحی و روانی کودک و وابستگی روحی و عاطفی ناشی از آن را می‌توان بسیار مؤثر دانست (کارگری، ۱۳۸۶).
- ترس
یکی دیگر از وضعیت‌های روحی و روانی که کودک را در معرض بزه دیدگی، به ویژه در خانواده قرار می‌دهد، ترس است که علاوه بر تسهیل بزه‌پذیری ایشان، باعث گزارش‌ناپذیری بزهکاری‌های علیه کودکان نیز می‌شود و در تخمین رقم واقعی این موارد مشکل ایجاد می‌کند. کودکی که مورد بزه قرار گرفته، از ترس این‌که در صورت گزارش بزه دیدگی خود، کسی حرف‌های او را جدی نخواهد گرفت و یا از ترس این‌که با این کار نزدیک‌ترین کسانش را از دست بدهد، ارتکاب بزه علیه خود را تحمل می‌کند و از اعلام بزه دیدگی خود امتناع خواهد کرد.

وای ترنم دلگیر چرخ خیاطی
و ای جدال روز و شب فرشها و جاروها
نمی توانستم، دیگر نمی توانستم
صدای پایم از انکار راه برمی خاست
ویأسم از صبوری روحم وسیع تر شده بود
و آن بهار، و آن وهم سبز رنگ
که بر دریچه گذر داشت با دلم می گفت:
“نگاه کن
تو هیچگاه پیش نرفتی
تو فرو رفتی”
«وهم سبز»
و چنین است که او همه هستی خود را همچون آیه تاریکی می بیند و در پی آن، اندیشه زوال و بیهودگی و آنگاه مرگ ذهنش را لبریز می سازد:
من سردم است و می دانم
که از تمامی اوهام سرخ یک شقایق وحشی
جز چند قطره خون
چیزی به جا نخواهد ماند
مامثل مرده های هزاران هزار ساله به هم میرسیم و آنگاه
خورشید بر تباهی اجساد ما قضاوت خواهد کرد
«ایمان بیاوریم…»
سرانجام، روز پایانی زندگانی فروغ (دوشنبه ۲۴ بهمن ۱۳۴۵) فرارسید. در زندگی شیفته سرعت بود.:"فقط برای من مسئله سرعت مطرح بود. مثل این است که این سرعت جوابی به خفقان و خاموشی درون من میدهد و برای من تسکینی است. وقتی با سرعت پیش می روم نمی توانم به چیزی بیندیشم و همین را دوست دارم. حس می کنم که بار مسئولیت سنگینی از روی دوشم برداشته می شود. خودم را رها می کنم در آن جریانی که مرا با شتاب پیش می برد و این راه طی شدن، حالت نفس تازه کردن را برای من دارد."(همان:۹۹)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

درساعت ۳ عصر، با سرعت به استودیو می رفت. هنگامی که ماشین دبستان شهریار قلهک به جلواو پیچید، برای جلوگیری از تصادف به راست راند و از جاده اصلی منحرف شد.ترمز شدیدی که فروغ کرده بود باعث شد که سرش به شیشه جلو برخورد کند. شدت ضربه به حدی بود که در اتومبیل باز شد و باعث پرتاب وی به بیرون شد و سرش به جدول خیابان خورد و شکست. اورا به بیمارستان بردند اما افسوس که دیگر کار از کاز گذشته بود
ودرظهر چهارشنبه ۲۶ بهمن، در حالی که باران می بارید و زمزمه ها و اشکها جاری است، تابوت او بر دوش دوستانش: احمد شاملو، سیاوش کسرایی، مهدی اخوان ثالث، هوشنگ ابتهاج، غلامحسین ساعدی و چند تای دیگر…به سمت خیابان گورستان ظهیرالدوله تشیع می شد. دانه های سفید برف از آسمان فرو می ریزد، سپیدتر از کفن او، اورا که سپید پوشیده است آرام در گور می نهند. زمین را و گورش را رنگ سپید برف پوشانده است. (جلالی:۷۱۷)
شاید حقیقت آن دو دست جوان بود، آن دو دست جوان
که زیر بارش یکریز برف مدفون شد.
ایمان بیاوریم
ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد
ایمان بیاوریم به ویرانه های باغهای تخیل
به داس های واژگون شده بیکار
و دانه های زندانی
نگاه کن که چه برفی می بارد
«ایمان بیاوریم ….»
آرزوی فروغ از زبان خودش: “آرزوی من آزادی زنان ایران  و تساوی حقوق آن‌ها با مردان است… من به رنج‌هایی که خواهرانم در این مملکت در اثر بی عدالتی مردان می‌برند، کاملاً واقف هستم و نیمی از هنرم را برای تجسم دردها و آلام آن‌ها به کار می‌برم. آرزوی من ایجاد یک محیط مساعد برای فعالیت‌های علمی هنری و اجتماعی زنان است.” ازمیان شعرای ایرانی معاصر، فریدون توللی را استاد خود می داند وبه اشعارفریدون مشیری علاقمند است وبه آن ایمان دارد. ازخواندن شعرهای حافظ لذت می برد. از میان نویسندگان وشعرای خارجی شارل بودلر، آندره ژید فرانسوی وامیل زولا را برتر می داند. (جلالی ۱۳۷۵، ۵۹)
۳-۲ بررسی آثار فروغ
۳-۲-۱ «اسیر»
نخستین مجموعه شعری فروغ در سال (۱۳۳۴ /۱۹۵۵) با مقدمه ای از شجاع الدین شفا منتشر شد و شامل ۴۴ قطعه می باشد، نشان گر حال و هوای زندگی در ایران است که شخص بایستی مقررات و سنن بی شمار اجتماعی را که شکل ظاهر به خود گرفته، ومفهوم اصلی خود را ازدست داده، رعایت کند. وی در این دفتر با پذیرش عشق، راهی برای فرار از زندان پیدا کرده، بامسئله‌ی غیرعقلی در خود مواجه می شود. او راهی برای فرار از آن عرضه می کند و می خواهد آن را با گذران در میان صحرا، سرکوفتن به سنگ کوهستنان وتن کوفتن به موج دریا گسترش دهد. (آژند:۱۳۶۳ ،۲۱۰)
شعرهایی که بیانگر مفاهیم فردی، دردمندیها وآرزوهای زنی عاشق است که از نیازها، خواسته‎ها و رنج دنیای محدود خود حکایت میکند. نوجوان در جامعه‎ای سنّتی است که عشق بها و شهامت سنّت شکنی داد
آری این منم که در دل سکوت شب
نامه‎های عاشقانه پاره میکنم
ای ستاره‎ها اگر به من مدد کنید
دامن از غمش پر از ستاره‎ میکنم
«ای ستاره ها از مجموعه اسیر»
در حقیقت این مجموعه، فریاد آزادیِ اسیری در بند است. فریاد و شکایت زنی گرفتار مسایل خانوادگی؛ زنی که شرایط نامساعد زندگی او را به تنگ آورده است.
آنچنان که نسبت به زنان پرداخته و حتّی به خود زنان هم معترض است که چرا این نوع نگاه را تحمل کرده است .
هیچ جز حسرت نباشد کار من
بخت بد، بیگانه‎ای شد یار من
بی گنه زنجیر بر پایم زدند
وای از این زندان محنت‎بار من
«راز من از مجموعه اسیر»
شعرهای مجموعه اسیر، بیشتر بر محور عشق می‎چرخد، همچنین مسایلی چون: اسارت، تنهایی، غم و مرگ، اما فضای شعر، تازه و دید شاعر نو است عاشقانه‎هایی که بی پروا و بی‎پرده به بیان احساسات شاعر می‎پردازند.