احساس بهزیستی ذهنی از چند جهت اهمیت دارد: تأمین سلامت روانی، جسمانی و افزایش طول عمر، اثبات ارزش شادکامی برای انسان، اندازه گیری شاخص کیفیت زندگی در کنار شاخص های اقتصادی و اجتماعی. در واقع احساس بهزیستی ذهنی یا رضایت از زندگی بزرگترین و مهم ترین هدف زندگی بشر است که بیش از هر عامل دیگری بهداشت روانی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد (داینر، ساچ، لوکاس و همکاران[۱]، ۲۰۰۳). لذا با توجه به اهمیتی که احساس بهزیستی ذهنی در سلامت روان دارد، می توان شناخت بهتر احساس بهزیستی ذهنی و ابعاد آن می‌تواند در کاهش مشکلات روانی افراد مفید واقع شود. یکی دیگر از شاخص هایی که سلامت و بهداشت روان افراد را می‌تواند تحت تأثیر قرار دهد، کیفیت زندگی افراد می‌باشد که مطالعه آن نیز دارای اهمیت و از اولویت های جوامع امروزی به شمار می‌آید.
درباره کیفیت زندگی می‌توان گفت یکی از مهم ترین اولویتهای جوامع امروزی، افزایش مشارکت همه اقشار جامعه در فعالیتهای اجتماعی است. مسایل بهداشتی، کنترل موالید و پیشگیری از مرگ و میر که نگرانیهای اصلی قرن بیستم را تشکیل میدادند، دیگر چالش‌های اصلی سیاست گذاران نیستند و امروزه شاخص‌هایی چون کیفیت زندگی افراد جامعه است که در جوامع بین‌المللی، به عنوان ملاک‌های جامعه سالم دغدغه اصلی قرن بیست و یکم سیاست گذاران اجتماعی را به خود اختصاص داده است. ارتباطاتی که هر فرد در زندگی خود برقرار می‌کند شامل حمایت‌هایی که از خانواده، دوستان و یا جامعه دریافت می‌کند، مستقیما سلامت عمومی او را تحت تاثیر قرار می‌دهند. به نظر می‌رسد حمایت‌هایی که فرد در ارتباط با دیگران دریافت می‌کند، پاسخ دهی مناسب وی به استرس‌ها و مقابله در برابر مشکلات را تقویت می‌کند (رحیمی و سلیمانی نیا، ۱۳۸۶).
در باب عملکرد شغلی می‌توان گفت ضرورت پژوهش درباره این موضوع، از این واقعیت سرچشمه می‌گیرد که عملکرد شغلی در بررسی سیستمی سازمان‌ها جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص می‌دهد. آن به عنوان یکی از ملاک‌های ارزیابی درونداد سازمان‌ها نقش ویژه ای را ایفا می‌کند. آزمون‌های ورودی شغلی و مصاحبه های موردی شغلی ملاکی برای تشخیص و تضمین عملکرد شغلی متقاضیان ورود به سازمان‌ها محسوب می‌شوند. از طرف دیگر در فرآیندهای سازمانی از مقیاس‌های عملکرد شغلی به عنوان یکی از ملاک‌های ارتقای کنش‌گران در سلسله مراتب اداری استفاده می‌شود و جریان اختصاص منابع با ارزش در سازمان‌ها ارتباط مستقیمی با میزان عملکرد شغلی هرکدام از کنش‌گران سازمانی دارد. بدین لحاظ، مدیریت سازمان‌ها ربط مستقیمی با ساز و کارهای افزاینده یا کاهنده عملکرد شغلی کنش‌گران سازمانی پیدا می‌کند. مدیران هشیار در جستجوی آن ساز و کارها، به نقش احتمالی عوامل اجتماعی به ویژه نقش منزلت اجتماعی ادراک شده کنش‌گران سازمانی پی می‌برند و منابع مشخصی را به مدیریت تصویر کنش‌گران سازمانی از خودشان در سازمان‌ها اختصاص می‌دهند. برگزاری جشن‌ها و مراسم متعدد و مختلف با عناوین جذاب از قبیل «روز کارمند»، «روز کارگر » و «روز معلم » از جمله تلاش‌های مدیران برای ابراز علاقه و توجه و احترام نسبت به جایگاه و رتبه کنش‌گران سازمانی در اجتماع محسوب می‌شود. اگر چه اقدامات دولتی و غیر دولتی که به منظور ایجاد، تغییر، بهبود و تعدیل ادراک از منزلت اجتماعی با صرف هزینه های گزاف صورت می‌گیرد، ضرورتی اجتناب ناپذیر برای اتصال کارآمد خرده نظام‌های اجتماعی و سازمانی محسوب می‌شود، لیکن ساز و کارهای این اتصال هنوز نامشخص بوده و شواهدی بر اثر بخشی مدیریت تصویر کنش‌گران سازمانی در افزایش یا کاهش عملکرد شغلی وجود ندارد (بقائی سرابی، ۱۳۸۵). از این رو مطالعه دقیق و علمی، امکان تاثیر گذاری مدیریت تصویر کنش‌گران سازمانی از سوی مدیران را در راستای افزایش عملکرد شغلی سازمان متبوع فراهم می کند.
توجه به کارکنان و در رأس آن عملکرد شغلی آن ها به عنوان بزرگ ترین و مهم ترین سرمایه سازمان، پدیده ای است که در طول چند دهه اخیر رشد فراوانی داشته است. هم اکنون سازمان های صنعتی، بازرگانی و حتی خدماتی بیش از پیش برای بالا بردن درجه بهره وری خود به افزایش توان تخصصی، رضایت و دلبستگی منابع انسانی خود روی آورده اند و بهره وری را با بهبود بخشیدن به عملکرد شغلی و کیفیت زندگی آنان مربوط ساخته اند (دولان[۲] و همکاران، ۱۳۸۰). لذا سازمان های صنعتی، بازرگانی و حتی خدماتی می‌توانند با بهره گرفتن از نتایج مطالعاتی که در زمینه عملکرد شغلی و کیفیت زندگی کارکنان و عوامل مرتبط با آن ها مانند بهزیستی ذهنی انجام می شود، کارایی و بهره وری کارکنان و در نهایت سازمان‌ها را افزایش دهند. هم چنین مدیران، مسولان بندر شهیدرجایی و گمرک می‌توانند با تکیه بر نتایج این مطالعه تصمیمات و راه کارهای مناسبی را در جهت بهبود عملکرد شغلی کارکنان، افزایش بهزیستی ذهنی و کیفیت زندگی آن ها اتخاذ نمایند.
۱-۴- اهداف تحقیق
۱-۴-۱- هدف کلی:
بررسی رابطه بهزیستی ذهنی با عملکرد شغلی و کیفیت زندگی کارکنان بندر شهیدرجایی
۱-۴-۲- اهداف جزیی:
-
- پیش‌بینی کیفیت زندگی کارکنان بندر شهیدرجایی بر اساس عاطفه مثبت بهزیستی ذهنی
-
- پیش‌بینی کیفیت زندگی کارکنان بندر شهیدرجایی بر اساس عاطفه منفی بهزیستی ذهنی
-
- پیش‌بینی عملکرد شغلی کارکنان بندر شهیدرجایی بر اساس عاطفه مثبت بهزیستی ذهنی
-
- پیش‌بینی عملکرد شغلی کارکنان بندر شهیدرجایی بر اساس عاطفه منفی بهزیستی ذهنی
-
- پیش‌بینی کیفیت زندگی کارکنان بندر شهیدرجایی بر اساس مؤلفه های بهزیستی ذهنی
- پیش‌بینی عملکرد شغلی کارکنان بندر شهیدرجایی بر اساس مؤلفه های بهزیستی ذهنی
۱-۵- سؤالات تحقیق
-
- آیا عاطفه مثبت بهزیستی ذهنی، کیفیت زندگی کارکنان بندر شهیدرجایی را پیش‌بینی می‌کند؟
-
- آیا عاطفه منفی بهزیستی ذهنی، کیفیت زندگی کارکنان بندر شهیدرجایی را پیش‌بینی می‌کند؟
-
- آیا عاطفه مثبت بهزیستی ذهنی، عملکرد شغلی کارکنان بندر شهیدرجایی را پیش‌بینی می‌کند؟
-
- آیا عاطفه منفی بهزیستی ذهنی، عملکرد شغلی کارکنان بندر شهیدرجایی را پیش‌بینی می‌کند؟
-
- آیا مؤلفه های بهزیستی ذهنی، کیفیت زندگی کارکنان بندر شهیدرجایی را پیش‌بینی می‌کند؟
- آیا مؤلفه های بهزیستی ذهنی، عملکرد شغلی کارکنان بندر شهیدرجایی را پیش‌بینی می‌کند؟
۱-۶- فرضیه‌های تحقیق
فرضیه اول : عاطفه مثبت بهزیستی ذهنی، کیفیت زندگی کارکنان بندر شهیدرجایی را پیش‌بینی می‌کند.
فرضیه دوم : عاطفه منفی بهزیستی ذهنی، کیفیت زندگی کارکنان بندر شهیدرجایی را پیش‌بینی می‌کند.
فرضیه سوم : عاطفه مثبت بهزیستی ذهنی، عملکرد شغلی کارکنان بندر شهیدرجایی را پیش‌بینی می‌کند.
فرضیه چهارم : عاطفه منفی بهزیستی ذهنی، عملکرد شغلی کارکنان بندر شهیدرجایی را پیش‌بینی می‌کند.
