جنگ جهانی دوم نیز همانند جنگ جهانی اول جغرافیای سیاسی خاورمیانه را به گونه ای بنیادین دگرگون کرد . از نیمه ی دوم دهه ۱۹۴۰ به سرزمین های تحت قیمومیت استقلال رسمی داده شد ،بدین ترتیب یکی از پر تلاطم ترین مراحل در زندگی خاورمیانه معاصر اغاز شد.[۲۶]
بخش دوم:الگوی توزیع قدرت در لبنان
فصل اول:کلیات
لبنان کشوری کوچک و کوهستانی در غرب آسیا و خاورمیانه و در کنار ساحل شرقی دریای مدیترانه است و پایتخت آن شهر بندری بیروت است.
لبنان از شمال و شرق با کشور سوریه، از جنوب با کشور اسرائیل و از غرب با دریای مدیترانه همسایه است. جزیره قبرس نیز که از نظر سیاسی به بخش‌های مختلف تقسیم شده، شامل جمهوری قبرس که عضو اتحادیه اروپا می‌باشد و جمهوری ترکی قبرس که از نظر بین‌المللی به رسمیت شناخته نشده‌است، نیز در نزدیکی سواحل این کشور قرار دارند.واژه لبنان از واژه سامی «لبن» که اشاره به قله‌های سفید کوهستان‌های لبنان دارد، گرفته شده‌است.”تا قبل از جنگ داخلی ۱۹۹۰-۱۹۷۵ لبنان کشوری متمول در منطقه و پایتخت بانکداری جهان عرب محسوب می‌شد و تعداد زیادی توریست را جذب خود می‌کرد تا حدی که بیروت را به عنوان پاریس خاورمیانه می‌شناختند و همچنین به دلیل قدرت مالی بسیار لبنان را به عنوان سوئیس خاورمیانه می‌شناختند”. [۲۷]بلافاصله بعد از پایان جنگ تلاش‌های بسیاری صورت گرفت تا اقتصاد را بهبود بخشند و زیر ساختهای کور را از نو بسازند که نتایج مثبت آن در سال‌های اخیر آشکار شده‌است. تا قبل از ابتدای سال ۲۰۰۶، کشور به ثبات و بازسازی لبنان به پایان رسید و تعداد بسیاری توریست به گردشگاه های لبنان سرازیر شدند.” اما با شروع جنگ اسرائیل لبنان در سال ۲۰۰۶ تعداد بسیاری نظامی و غیر نظامی صدمه دیدند و خسارات بسیاری به زیر ساختهای کشور وارد شد و جمعیت گسترده‌ای بی خانمان شدند”. [۲۸]از سپتامبر ۲۰۰۶ دولت لبنان برنامه رسیدگی به اموال مخروبه بیروت، طیر و دیگر دهات واقع در جنوب لبنان را شروع کرده‌است.
گفتار اول :تقسیمات اداری کشور لبنان
“از آنجا که مردم لبنان در ۶۰ سال گذشته به شهرنشینی روی آورده‌اند، بیشتر جمعیت این کشور در شهرها به ویژه در پایتخت آن بیروت و اطراف این شهر سکنی گزیده‌اند. بیش از نیمی از لبنانی‌ها در اینجا زندگی و تعداد بیشتری نیز در آنجا کار می‌کنند.”[۲۹]
لبنان از شش استان (به عربی: ألمحافظه) تشکیل شده‌است.
استان بیروت ،استان جبل لبنان ،استان شمالی لبنان ،استان بقاع ،استان نبطیه ،استان جنوبی لبنان.[۳۰]
گفتار دوم :جغرافیا و اقلیم
لبنان سرزمینی بلند و کوهستانی است که در کرانه شرقی دریای مدیترانه قرار دارد. کرانه‌های لبنان ۲۵۵ کیلومتر درازا دارد. رودخانه‌های مهم لبنان عبارت‌اند از: عاصی (ألعاصی) و لیطانی (أللیطانی) در دره سهل‌البقاع، و کلب (ألکلب). رشته‌کوه‌های لبنان عبارت‌اند از: رشته‌کوه‌های لبنان شرقی و رشته‌کوه‌های لبنان غربی که میان این دو رشته کوه، دره سهل‌البقاع قرار گرفته‌است.
“لبنان به عنوان یک کشور خاورمیانه‌ای از غرب با دریای مدیترانه حدود ۲۲۵ مرز ساحلی دارد و از شمال و شرق با سوریه و از جنوب با اسرائیل هم مرز است. مرز لبنان با سوریه ۳۷۵ کیلومتر است در حالی که مرز لبنان با اسرائیل تنها ۷۹ کیلومتر است.”[۳۱] سازمان ملل مرز لبنان با اسرائیل را تأیید کرده‌است .اگر چه منطقه‌ای کوچک با نام مزارع شبا واقع در ارتفاعات گلان را که اسرائیل به اشغال خود در آورده‌است لبنان از آن خود می‌داند.” لبنان یکی از کوچک‌ترین کشورهای دنیا است که مساحتی حدود ۱۰۴۵۲ کیلومتر مربع (۴۰۳۵ مایل مربع) دارد.”[۳۲] بسیاری از مناطق آن کوهستانی است به جز مناطق ساحلی کم عرض و دره بقا که بخش مهمی از صنعت کشاورزی لبنان را تشکیل می‌دهد.
سرزمین لبنان آب‌وهوای مدیترانه‌ای دارد، هوای سواحل در زمستانها سرد و بارانی و در تابستانها گرم و شرجی است. در نواحی بلندتر به ویژه کوهستان‌ها، زمستانها با بارش برف همراه است و دمای هوا به زیر صفر می‌رسد. بخش‌های دیگر این کشور، تابستان‌های گرم و خشک دارد.
در مناطق ساحلی زمستانها کلاً سرد و بارانی و تابستانها گرم و مرطوب هستند. در مناطق مرتفع تر در طول زمستان دما به زیر صفر درجه می‌رسد. تابستانها از سوی دیگر گرم و خشک هستند. اگر چه اکثر مناطق لبنان سالانه شاهد بارانهای بسیاری است (در مقایسه با مناطق خشک کنارش) ولی در مناطق خاصی در شمال شرق لبنان به دلیل وجود قله‌های مرتفع کوه‌های غرب که راه ابرهای بارانی به وجود آمده از مدیترانه را سد می‌کنند باران زیادی نمی‌بارد
گفتار سوم :مردم
مردم لبنان را گروه‌های نژادی و قومی گوناگونی تشکیل می‌دهند. عربها ۶۰٪، آسوریان و سریانیها ۳۶٪ و ارمنیها ۴٪، کردها و یهودیان ۱٪ جمعیت را تشکیل می‌دهند.با وجود اینکه از سال ۱۹۳۲ به دلیل حساسیت های موجود در جامعه لبنان سرشماری در مورد جمعیت مذاهب صورت نگرفته ولی”بر حسب تخمین ۴۰٪ مسیحی(عمدتاً کاتولیک با جمع کثیری ارتدوکس و پروتستان)۲۵-۳۰٪مسلمان سنی و۲۰-۲۵٪شیعه و ۵٪دروز و ۱٫۷٪ بی دین یا سایر ادیانمیباشند.”[۳۳]
فصل دوم :اهمیت موقعیت استراتژیک لبنان در منطقه
لبنان به دلیل ویژگی های خاص و منحصر به فردش، مورد توجه بسیاری کشورهای اسلامی و غربی با دغدغه های متفاوت بوده است و تحولات سیاسی اجتماعی آن برای این کشورها اهمیت داشته و همواره تلاش کرده‌اند، این تحولات، با منافع و علایق آن ها همسو باشد. یکی از این ویژگی ها، جایگاه جغرافیایی و فرهنگی لبنان است که حلقه پیوند میان دنیای اسلام و غرب بوده است.
لبنان همواره پل ارتباط فرهنگی و سیاسی میان اروپا و خاورمیانه بوده است. این کشور از این نظر، جایگاه ویژه ای دارد و از نخستین کشورهای خاورمیانه بوده است که آثار مدرنیسم در آن ظاهر گشته است. به نظر دانیل لرنر، در سال ۱۹۵۸، لبنان مدرن ترین سرزمین عربی است و از نظر کلیه شاخص های تجدد، از همسایگان عرب خود جلوتر است. چون خیلی زود، با طیفی از تاثیرات نوساز، از خارج هماهنگ شد. این ویژگی های مدرن، با وجود تحولات عمیق در جامعه لبنان، هنوز هم اثر خود را بر زندگی سیاسی و اجتماعی لبنان بر جای می‌گذارد. لبنان از این جهت، پایگاه و کانون پیوند میان دنیای عرب از یک سو و ارزش های غربی از سوی دیگر بوده است.[۳۴]
ویژگی مهم و منحصر به فرد دیگر این کشور، ترکیب قومی و فرقه ای آن است. این ترکیب فرقه ای، تاثیر مهمی بر سرنوشت سیاسی لبنان داشته است. در لبنان، مشکلات معمول که در دگرگونی اجتماعی همه کشورها وجود دارد، با ترکیب مذهبی و فرقه ای منحصر به فرد آن عجین شده است. هیچ یک از هفت فرقه عمده مذهبی این کشور، اکثریتی را تشکیل نمی دهند.
