یکی از معروف ترین معیارهای سنجش پایایی،استفاده از معیار آلفای کرونباخ است.آلفای کرونباخ همبستگی درونی داده هارا اندازه گیری می‌کند و به صورت زیر محاسبه می‌شود:
که در این فرمول α آلفا کرون باخ k تعداد سوالها ی پرسشنامه واریانس مجموع سوالها و واریانس سوال i ام می‌باشند. هر چقدر مقدار آلفا به یک نزدیک شوند نشان دهنده پایایی بیشتر هر چقدر مقدار آن کوچکتر باشد نشان دهنده پایایی کمتر برای پرسشنامه است .
در این تحقیق ضریب آلفای کرونباخ کل پرسشنامه بالای ۷/۰ و نشان از پایایی بالای پرسشنامه می‌باشد. همچنین ضریب آلفای کرونباخ برای بخشهای مختلف پرسشنامه نیز برآورد شد که در جدول به تفصیل ارائه شده است:
جدول۳ – ۳ : پایایی بخش های متفاوت پرسشنامه پیش آزمون بر اساس روش آلفای کرونباخ
مؤلفه ها
آلفای کرونباخ
استراتژی کسب و کار
۷۲۳/۰
استراتژی فناوری
۷۴۷/۰
زیر ساختهای سازمان
۹۱۳/۰
زیرساخت‌های فناوری اطلاعات
کل پرسشنامه
۷۸۹/۰
۷۲۱/۰
همان طور که مشاهده می‌شود تمامی ضرایب بالای ۷/۰ در تمامی متغیرها و نشان از پایایی بالای پرسشنامه مورد استفاده می‌باشد.
۳-۷-۲- روایی[۵۲]
مقصود از روایی آن است که وسیله اندازه گیری بتواند خصیصه و ویژگی مورد نظر را اندازه بگیرد. اهمیت روایی از آن جهت است که اندازه گیری‌های نامناسب و ناکافی می تواند هر پژوهش علمی را بی‌ارزش و ناروا سازد. روایی (اعتبار) در اصل به صحت و درستی اندازه گیری محقق برمی‌گردد. (خاکی، ۱۳۸۲،ص ۲۸۸) روایی را به شکلهای مختلف طبقه بندی کرده اند که تعدادی از آن ها عبارتند از: روایی محتوایی[۵۳]، روایی نمادی(ظاهری)[۵۴]، روایی مربوط به ملاک[۵۵]، روایی موافق[۵۶]، روایی متضمن پیش بینی، روایی سازه، روایی همگرا و روایی متمایزکننده. (خاکی، ۱۳۸۲، ص ۲۹۱-۲۸۹)
در این تحقیق برای بررسی روایی، روایی سازه، روایی محتوایی و روایی ظاهری مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند.
روایی محتوایی
روایی محتوایی این اطمینان را به وجود می‌آورد که مقیاس شامل موارد کافی و نمونه برای استفاده از مفهوم است. هرچه موارد معرف حیطه مفهومی که اندازه گیری می شود بیشتر باشد، اعتبار محتوایی آن بیشتر خواهد بود. به عبارت دیگر روایی محتوایی معرف چگونگی توصیف ابعاد و اجزاء مفهوم است (خاکی، ۱۳۸۲،ص ۲۸۹).
برای طراحی پرسشنامه با توجه به پیشینه قوی مدل‌ها و همچنین در نظر داشتن متغیرهای مدل‌های اصلی سعی شد تا پرسشنامه از حیث شاخص هایی که سازه‌ها را اندازه گیری می‌کنند، بر پشتوانه‌ی مناسبی از نظریه و کاربردهای عملی آن ها در پژوهش‌ها و آزمون‌های متعدد متکی باشد.
روایی نمایی (ظاهری)
در روایی ظاهری در واقع بررسی میکنیم که آیا متخصصین تأیید می‌کنند که، ابزار همان چیزی را که از نام آن استنباط می شود، میسنجد؟ (خاکی، ۱۳۸۲،ص ۲۹۰)
به منظور سنجش روایی نمایی، پرسشنامه و محتوای آن تحت بررسی استاد راهنماو چند تن از صاحب‌نظران قرار گرفته و نظرات اصلاحی ایشان لحاظ گردید.
روایی سازه
روایی سازه دلالت بر چگونگی نتایج به دست آمده از مقیاسی دارد که برای آزمون پیش‌بینی شده جهت فرضیه هاست. این کار با روایی همگرا و متمایز کننده ارزیابی می شود. (خاکی، ۱۳۸۲،ص ۲۹۱) همچنین جهت بررسی روایی پژوهش از ضریب رتبه‌ای اسپیرمن استفاده شده است.
روش اجراء:
۱- دو نفر کارشناس را که در محتوای تست مورد نظر متخصص باشند، برگزیده می‌شود.
۲- تعریفی ازحیطه مورد سنجش ( که در حقیقت توصیف بسیار اختصاصی از محتوای حیطه مورد‌آزمون باشد) و مواد اصلی آزمون را در اختیار هر دو متخصص قرار داده می‌شود.
۳- از هرمتخصص خواسته می‌شود که تناسب و ارتباط هر سوال تست را با تعریفی که برای آن حیطه در نظر گرفته‌ایم، با بهره گرفتن از یک مقیاس چهار امتیازی که دامنه آن عبارت نامربوط(۱)، ارتباط نسبتاً کم(۲)،ارتباط نسبتاً زیاد(۳)وارتباط بسیار زیاد(۴)می‌باشد مستقل از نظرات متخصص دیگر درجه‌بندی می‌نمائیم.
۴- داده های حاصل از داوری هرمتخصص را در جدولی وارد کرده‌ایم.
۵- میزان توافق بین دو متخصص را با بهره گرفتن از ضریب همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن به دست می‌آوریم:
که در آن:
: ضریب همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن.
: تفاضل در رتبه‌های تعیین شده توسط متخصصین.
: تعداد سوالات.
جدول۳ – ۴: ضریب همبستگی محاسبه شده رتبه‌ای اسپیرمن دو نفر کارشناس خبره
کارشناس خبره دوم
کارشناس خبره اول
کارشناس
۸۱۲/۰+
۱
کارشناس خبره اول
۱
۸۱۲/۰+
کارشناس خبره دوم
در این پژوهش این میزان برابر ۸۱۲/۰ به دست آمده است که قابل قبول می‌باشد.
به منظور تحلیل ساختار درونی پرسشنامه و کشف عوامل تشکیل دهنده هر سازه، روایی سازه با بهره گرفتن از ابزار تحلیل عاملی تأییدی[۵۷] انجام شد. تحلیل عاملی تأییدی سازه‌های تحقیق در فصل چهارم ارائه شده است.
تحلیل عاملی تأییدی
تحلیل عاملی تاییدی در واقع یک مدل آزمون تئوری است، که در آن پژوهشگر تحلیل خود را با یک فرضیه قبلی آغاز می‌کند. این مدل که مبتنی بر یک شالوده تجربی و نظری قوی است، مشخص می‌کند که کدام متغیرها با کدام عاملها و کدام عامل با کدام عاملها باید همبسته شوند. برای ارزشیابی روایی سازه نیز یک روش قابل اعتماد به پژوهشگر عرضه می‌کند، تا از این طریق بتواند به گونه بارزی فرضیه هایی را درباره ساختار عاملی داده ها که ناشی از یک مدل از پیش تعیین شده با تعداد و ترکیب مشخصی از عامل‌هاست بیازماید(هومن، ۱۳۸۷، ص ۲۹۶- ۲۹۵). در تحلیل عاملی تأییدی، پژوهشگر به دنبال تهیه مدلی است که فرض می شود
داده های تجربی را بر پایه چند پارامتر نسبتا اندک، توصیف، تبیین یا توجیه می‌کند. این مدل مبتنی بر اطلاعات پیش تجربی درباره ساختار داده هاست که می‌تواند به شکل؛ ۱) تئوری یا فرضیه، ۲) یک طرح طبقه بندی کننده معین برای گویه ها یا پاره تستها در انطباق با ویژگی‌های عینی شکل و محتوا، ۳) شرایط معلوم تجربی، و یا ۴) دانش حاصل از مطالعات قبلی درباره داده های وسیع باشد.( هومن، ۱۳۸۷،ص ۲۹۵)
در انجام تحلیل عاملی، جهت بررسی کفایت نمونه‌گیری ( کافی بودن تعداد داده های مورد نظر برای تحلیل عاملی) از شاخص [۵۸]۲ از رابطه ذیل استفاده می‌گردد:
که در آن ضریب همبستگی بین متغیرi و متغیر j و ضریب همبستگی جزئی بین متغیرi و متغیر j به شرط ثابت بودن بقیه متغیرها می‌باشند. شاخص و هر مدلی که دارای مقدارKMO بزرگتری باشد بهتر است . یعنی مقادیرKMO حدود ۹/۰ تجزیه عاملی بسیار مناسب و مقادیرKMO حول ۸/۰ تجزیه عاملی مناسب و مقادیرKMO حول ۷/۰ تجزیه عاملی متعادل و مقادیرKMO حول ۶/۰ تجزیه عاملی متوسط و ۵/۰ تجزیه عاملی ناچیز و کمتراز ۵/۰ تجزیه عاملی نامناسب را نشان می‌دهد.
