۱۱- مدل ارزیابی عملکرد مبتنی بر شایستگی در وزارت نیرو
طرح رشد و ارتقای مدیران در وزارت نیرو، به منظور آموزش مستمر مدیران در سطوح مختلف، طراحی و اجرا شده است. معیارهای لحاظ شده در این طرح، که بر اساس مرور مبانی نظری و مطالعات می‌دانی طراحی شده، عبارتند از :
۱- مدیریت منابع انسانی (مربیگری و هدایت، آموزش زیردست، تواناسازی کارکنان، انگیزش، مردم شناسی، تفویض اختیار)؛
۲-ارتباطات (شنوایی، گفتاری، نوشتاری و اداره جلسات)؛
۳-رهبری (ایجاد و نشر آرمان، تدوبن استراتژی، هدایت و به کارگیری منابع، نفوذ، قدرت مدیریت، تغییر و تحول، تیم سازی و رفع تعارض و تنش)؛
۴-کارآفرینی (تشخیص فرصت ها، ریسک پذیری، نوآوری، مدیریت بحران و آینده نگری)؛
۵-بینش اجتماعی و سیاسی (ادراک اجتماعی، شعور سیاسی، مهارت های فرهنگی، دانش حقوقی)؛
۶-حل مشکل و تصمیم گیری (درک مسئله، تفکر سیستمی، قضاوت، تصمیم گیری، تجزیه و تحلیل)؛
۷-اجرایی (سازماندهی، برنامه ریزی، کنترل، اطلاعات، بهره وری)؛
۸-رشد شخصیتی(یادگیری، مدیریت استرس، مدیریت زمان، خلاقیت، خویشتن شناسی، انعطافپذیری).
۱۲- مدل ارزیابی عملکرد مبتنی بر شایستگی در سازمان تامین اجتماعی
سازمان تامین اجتماعی از بزرگترین سازمان های خدماتی و بیمه ای کشور است. هزاران نفر از کارکنان این سازمان در سراسر کشور، به ارائه خدمات درمانی، بیمه و بازنشستگی به میلیونها نفر از مردم ایران مشغول هستند. این سازمان، در سال ۱۳۸۵، با بهره گیری از مفهوم شایستگی، به طراحی مدل ارزیابی عملکرد مدیران خود اقدام کرد تا بر اساس آن، به ارزیابی استعدادهای مدیریتی و پرورش قابلیت های مربوط در میان مدیران آینده خود بپردازد. نمودار ذیل، مدل ارزیابی عملکرد مبتنی بر شایستگی در سازمان تامین اجتماعی را نشان می‌دهد.
خویشتن شناسی
ارتباطات
رهبری
مدیریت اجرایی
تصمیم گیری
هوشیاری محیطی
نمودار۲-۷- مدل قابلیت‌های مدیران سازمان تامین اجتماعی، منبع ؛ طراحی الگوی شایستگی های مدیران
سازمان تامین اجتماعی ، ۱۳۸۶ ، ۲۱
همچنین علاوه بر نمودار فوق، جدولی نیز از فهرست معیارهای اصلی، شاخص ها و تعریف آن ها قابل مشاهده است :
جدول۲-۴ – فهرست معیارهای های اصلی ، شاخص ها و توصیف رفتاری قابلیت های مدیران سازمان
منبع ؛ طراحی الگوی شایستگی های مدیران سازمان تامین اجتماعی ، ۱۳۸۶ ، ۲۵
معیارهای اصلی
شاخص ها
توصیف رفتاری
خویشتن شناسی
تعهد به یادگیری
تمایل و تلاش برای کسب دانش و مهارت‌های جدیدی مورد نیاز و به کار بستن آن ها در حوزه کاری، یادگیری مستمر و استقبال از فرصتها برای یادگیری و رفع نقاط ضعف.
برنامه ریزی پیشرفت شغلی
برنامه ریزی، اولویت بندی، تعیین اهداف و پیگیری آن ها برای پیشرفت شغلی و توجه به عملکرد شخصی.
هوشیاری محیطی
آگاهی محیطی
درک اثر روندها و عوامل محیطی بر عملکرد سازمان، توجه کافی به روندهای اجتماعی و سیاسی مؤثر در سازمان، مسائل بیمه ای و رفاهی .
تفکر استراتژی
درک چشم انداز، مأموریت و اهداف سازمان و توجه به روندهای محیطی و ویژگی های سازمان برای تحقق اهداف، شناخت عوامل کلیدی مؤثر بر تحقق اهداف و توانایی تصمیم گیری استراتژیک.
آگاهی سازمانی
درک ساختار رسمی و غیررسمی سازمان و توانایی کارکردن با گروه های رسمی و غیررسمی، شناخت دقیق ظرفیتهای سازمان و قوانین برای ایفای بهتر وظایف و تلاش برای رفع مشکلات سازمان.
تصمیم گیری
تفکر تحلیلی
توانایی تجزیه و تحلیل مشکلات به اجزای آن و بررسی آن ها به منظور درک و حل آن ها، شناسایی انواع مسائل و شیوه حل آن ها و ارزیابی راهکارها.
تفکر خلاق
توانایی درک موقعیت‌ها از منظرهای مختلف، گرایش و توانایی انجام و یا طرح مسائل جدید، ارائه راه حلهای متنوع برای مشکلات.
ارتباطات
کار تیمی
توانایی و مهارت کار با دیگران در یک گروه برای رسیدن به یک هدف مشترک، کار با افراد مختلف در شرایط متفاوت، تسهیم اطلاعات و تشویق دیگران به مشارکت در کار تیمی
مهارت‌های ارتباطی
توانایی برقراری ارتباط با دیگران و توجه به نظرات دیگران در هنگام تعامل و گفتگو با ایشان.
مدیریت اجرایی
مدیریت منابع
توانایی تخصیص منابع مالی، تجهیزات و نیروها، توانایی ارزیابی نیازها و پیگیری پیشرفت امور.
برنامه ریزی
مدیریت بر زمان و منابع شامل اولویت بندی، برنامه ریزی، تعیین اهداف و هماهنگی با اهداف و برنامه ها، توانایی تعیین مسیر تحقق اهداف و اثربخشی برنامه پیشنهادی.
مدیریت عملکرد
تلاش برای دستیابی به نتایج مورد انتظار و ارتقای سطح عملکرد و گشودن مسیرهای جدید.
رهبری
تحول آفرینی
ذهنیت و مهارت در تشخیص نیاز به تحول، ابعاد چشم انداز قدرت برای پیشبرد تحول و حمایت از برنامه های تغییر.
نفوذ و تسهیل گری
توانایی تسهیل گفتگو و رابطه مثبت میان دیگران با هدف حل تعارضها و رسیدن به وفاق، همکاری با دیگران برای حل مسائل و توفیق سازمان.
توانمند سازی کارکنان
توجه به سطح افراد و نیازهای توسعه ای ایشان و کمک به آنان در تشریح گامهای توسعه و راهنمایی و هدایت افراد برای توسعه.
ظرفیت سازی سیستمی
به ذهنیت، دانش، توانایی و مهارت مدیر در شناسایی، اولویت بندی، طراحی و استقرار و نهادینه سازی فرایندهای مورد نیاز یک واحد خاص گفته می شود.
ارزشهای سازمانی
روحیه خدمات به دیگران
تلاش برای خدمت رسانی به مردم و تامین نیازهای اساسی عمومی ایشان با توسعه و پیاده سازی اقدامهای مناسب در جهت اهداف سازمان و جامعه.
مسئولیت پذیری و پایداری در کارها
تعهد نسبت به انجام وظایف و پذیرش مسئولیتهای جدید برای بهبود عملکرد سازمان، گرایش به پیروی از رویه ها و قواعد سازمان، انجام کارها با شوق و اشتیاق.
۱۳- مدل ارزیابی عملکرد مبتنی بر شایستگی های مدیریتی در بخش نظامی، دولتی و عمومی کشور کانادا
کشور کانادا از جمله کشورهایی است که در بهره گیری از مدلهای شایستگی مدیران در بخشهای عمومی، دولتی و نظامی پیشتاز است؛ به همین دلیل، دو مدل الگوی شایستگی مدیریتی در ارتش کانادا و الگوی شایستگی مدیریتی در بخش عمومی کشور کانادا و مدل شایستگی عمومی مدیران دولت کانادا انتخاب شده است که در ادامه ارائه می شود.
الگوی شایستگی مدیریتی در ارتش کانادا، شامل پنج دسته شایستگی اصلی است که در نمودار۲-۸ نشان داده می شود:
ویژگی های درونی
اعتبار ؛ کارسازی
استدلال حرفه ای
توانمندی شناختی
