به طور خلاصه بر اساس قرارداد بدهی، بیش‌نمایی سود می‌تواند احتمال ورشکستگی را کمتر از واقع نشان دهد. متقاضیان وام باید برخی از الزامات مالی مشخص مانند پوشش بهره، اهرم، سرمایه در گردش و غیره را احراز نمایند. عدم احراز الزامات مذکور می‌تواند جرایمی را از طرف اعتباردهنده در پی داشته باشد که تنگناهای مالی شرکت وام‌گیرنده را تشدید خواهد نمود.
-
-
- فرضیه هزینه های سیاسی
-
این فرضیه پیش بینی می کند که به احتمال زیاد شرکتهای بزرگ در مقایسه با شرکتهای کوچک از رویه های حسابداری استفاده می‌کنند که سود را کمتر نشان دهند. اندازه و بزرگی شرکت شاخصی برای توجه و مد نظر بودن سیاسی است. بر اساس این فرضیه، فرض بر این است که اگر اشخاص طرف قرارداد شرکت، بدانند که سود حسابداری نشان دهنده تملک انحصاری مالک نسبت به سود است، در آن صورت ممکن است این آگاهی برای شرکت گران تمام شود.
از این رو اگر مدیران شرکتها بدانند که در کانون توجه سیاسی قرار دارند، این انگیزه را دارند تا از روشهای حسابداری استفاده نمایند که سود را کمتر نشان دهند. آن ها با این گونه اعمال و رفتار سعی دارند تا احتمال انجام اقدامات سیاسی علیه شرکت را کاهش دهند و بموجب آن هزینه های مورد انتظار سیاسی کاهش یابد. هزینه هایی که از سوی اتحادیه های کارگری به منظور افزایش دستمزد در پی افزایش سود از شرکتها درخواست می شود از جمله هزینه های سیاسی است.
به طور خلاصه، شرکتهایی که سودآوری بالایی دارند، بیشتر مورد پیگیری رسانه ها و تحلیل‌گران واقع میشوند. این امر احتمالاً منجر به پایش، مقررات‌گذاری و الزامات دولتی شدیدتر مانند وضع مالیات خواهد شد. بنابرین شرکتها تمایل دارند که شناسایی سود امروز را به فردا موکول کنند (تی گنگ لی، ۲۰۰۹).
۲-۷ رویکرد فرصتطلبانه و رویکرد کارایی
تحقیقات اثباتی حسابداری یا از رویکرد کارایی اقتباس می‌کنند و یا از رویکرد فرصت طلبانه. در رویکرد محقق توضیح میدهد که چگونه سازوکارهای قراردادی مختلف می توانند هزینه های نمایندگی شرکت، یعنی هزینه های مرتبط با واگذاری اختیار تصمیم گیری از طرف مالک به مدیر را کاهش دهند. غالباً به رویکرد کارایی، رویکرد آینده نگر گفته می شود. این رویکرد به حداقل رساندن هزینه های نمایندگی و قراردادی آتی، مکانیزم ها و ساختارهایی را مد نظر قرار میدهد که شرکت در آینده با آن مواجه خواهد شد. مثلاً اکثر شرکتها در دنیا به صورت داوطلبانه صورتهای مالی قابل دسترسی را تهیه می‌کنند. قبل از آن که تهیه آن ها از سوی مراجع قانونگذاری الزام شده باشد. غالباً صورتهای مالی مذبور بدون آن که الزامی وجود داشته باشد، حسابرسی نیز میشوند. برخی از محققین معتقدند که تهیه صورتهای مالی حسابرسی شده منجر به صرفهجویی در هزینه ها می شود به این شکل که شرکها وجوه را با هزینه پائین جذب می‌کنند. نتیجه حسابرسی آن است که گروه های خارج از شرکت اطلاعات قابل اعتمادی درباره منابع و تعهدات شرکت را در اختیار خواهند داشت، بنابرین بواسطه اعتماد گروه های خارجی، شرکت می تواند وجوه را با هزینه پائینتر نسبت به سایر منابع تامین مالی جذب نماید و بدین وسیله ارزش شرکت افزایش یابد.
در رویکرد کارایی تحقیقات اثباتی حسابداری، عقیده بر این است که رویه های حسابداری انتخاب شده توسط شرکتها برای انعکاس بهتر عملکرد مالی واحد تجاری انتخاب میشوند. رویکرد مذکور بر اساس ویژگیهای متفاوت هر شرکت توضیح میدهد که چرا شرکتهای مختلف روشهای حسابداری مختلف را انتخاب می‌کنند. مثلاً انتخاب روش استهلاک سرقفلی از میان روشهای مختلف، این گونه توجیه می شود که آن روش، استفاده از دارایی (سرقفلی) را بهتر نشان میدهد. یکی از تحقیقاتی که بر اساس این رویکرد انجام شده است، تحقیقی بود که ویترد در سال ۱۹۸۷ انجام داد. او به دنبال آن بود که توضیح دهد چرا شرکتهایی که به طور داوطلبانه صورتهای مالی تلفیقی را در دورهای که هیچگونه الزامی برای تهیه آن وجود ندارد، تهیه و منتشر می‌کنند. او دریافت هنگامیکه شرکتی وجوهی را استقراض می کند و این بدهی توسط سایر شرکتهای گروه تضمین می شود، صورتهای مالی تلفیقی نیز به منظور ارائه اطلاعات در زمینه توانایی گروه در بازپرداخت بدهیها تهیه می شود تا اینکه صورتهای مالی جداگانه برای هر یک از شرکتهای گروه تهیه شود.
به طور خلاصه، در رویکرد کارایی فرض می شود که شرکتها روشهای حسابداری مشخصی را بخاطر آنکه آن روشها، عملکرد و کارایی اقتصادی شرکت را به بهترین شکل نشان می دهند، انتخاب می‌کنند. مثلاً به هزینه بردن هزینه های تحقیق به جای سرمایهای کردن آن ممکن است عملکرد شرکت را به بهترین شکل نشان ندهد. اکثر نظریهپردازان تئوری اثباتی حسابداری معتقدند که مدیریت شرکت با توجه به شرایط، بهتر از هر شخص دیگری می تواند رویه های حسابداری مناسب را انتخاب نماید و نباید در کار آن ها دخالت شود.
از سوی دیگر، موضوع بحث رویکرد فرصت طلبانه تئوری اثباتی حسابداری توافقات و قراردادهای منعقد شده شرکت با گروه های مختلف است و به دنبال آن است تا رفتار فرصت طلبانه را که بعداً رخ خواهد داد، تشریح و پیش بینی نماید. در آغاز ممکن است توافقات خاصی برای آن که منافع اشخاص مختلف طرف قرارداد شرکت در یک راستا قرار گیرد، تنظیم شده باشد. اما تنظیم قراردادهای کاملی که راهنمایی برای استفاده از روشهای حسابداری در شرایط مختلف باشد، امکان پذیر یا مؤثر نیست، از این جهت همیشه برای مدیران، آزادی عمل برای انجام رفتارهای فرصت طلبانه وجود دارد.
غالباً به رویکرد فرصتطلبانه رویکرد گذشته نگر نیز میگویند. رویکرد مذبور به این دلیل گذشتهنگر است که اقدامات فرصتطلبانهای که به محض تنظیم توافقات قراردادی می تواند انجام شود را مدنظر و مورد بررسی قرار میدهد. مثلاً برای کاهش هزینه های نمایندگی (رویکرد کارایی) ممکن است توافقی با مدیر مبنی بر پرداخت پاداش او بر اساس درصدی از سود شرکت انجام شود. به محض این که این توافق انجام شد، مدیر ممکن است برای افزایش سود و در نتیجه افزایش پاداش خود روشهای حسابداری معینی را انتخاب نماید (رویکرد فرصتطلبانه).
