۲-۸- مداخلات تکمیلی

دسته­ای دیگر از مداخلات وجود دارند که به مداخلات تکمیلی مشهور هستند که شامل روش­های زیر هستند:

۱)مداخلات غذایی

۲) روش دی.آی.آر

۳) برنامه­سان رایز^[۸۷]

۴) درمان به شیوه یکپارچگی حسی

در زیر توضیح کامل در ارتباط با هر کدام از این روش­ها آورده شده است.

۲-۸-۱- مداخلات غذایی

این روش بر اساس این دو دیدگاه است که حساسیت­های غذایی عاملی برای ایجاد علائم درخودماندگی است و اینکه کمبود یک ماده غذایی ویژه و یا نوعی از ویتامین­ها می ­تواند عاملی برای ایجاد دسته­ای از علائم اختلالات طیف درخودماندگی باشد( صمدی و مک کانکی، ۱۳۹۰).

رژیم غذایی که برای این افراد تأیید شده برنامه غذایی عاری از گلوتین که در مواد غذایی مانند غلات وجود دارد و کازوئین نیزکه پروتئین موجود در شیر است. اغلب والدین ویتامین ب ۶ با منیزیوم را برای فرزندانشان مفید گزارش دادند. البته نتایج پژوهش همگی مفید بودن این ویتامین را گزارش نکرده و دسته­ای دیگر منفی بودن این روش را گزارش کرده ­اند. سکرتین نیز یک ماده دارویی است که برای کمک به مشکل دستگاه گوارش افراد درخودمانده که توسط مرکز فرآورده ­های دارویی و غذایی آمریکا مورد تأیید قرار گرفته و تحقیقات گزارش­هایی را ‌در مورد بهتر شدن الگوی خواب، ارتباط چشمی­، مهارت­ های زبانی و گفتاری داده ­اند(تورکینگتون، ۲۰۰۷).

ماده­ای دیگر به نام سالیسات تشدید کننده­ فعالیت­های کودک هستند و خوراکی­های حاوی این ماده باید از لیست غذایی ک.دک حذف شوند. این خوراکی­ها مانند( خشکبار، توت، مرکبات و داروهایی مانند آسپرین) ‌می‌باشد( صمدی و مک کانکی، ۱۳۹۰).

۲-۸-۲- روش دی.آی.آر

‌به این روش رویکرد رشدی مبتنی بر ارتباط انفرادی نیز گفته می­ شود. پایه و اساس این رویکرد بر اساس روش بازی درمانی است و این روش برای اولین بار توسط دکتر استانلی گریسپان و سرنا ویدر به کار برده شد است. فلسفه این روش این است که به کودک کمک می­ کند تا بتواند با جهان اطراف خود ارتباط برقرار کند( یاپکو، ۲۰۰۳). این روش که به روش فلور تایم نیز معروف است. روش فلور تایم به جلسه­ غیر رسمی افراد بر روی موکت اشاره دارد که در این جلسه کودک و بزرگسال از طریق فعالیت­های بازی متناسب با سطح رشد کودک به طور طبیعی باهم ارتباط برقرار ‌می‌کنند. این رویکرد به طور عمده توسط والدین در خانه اجرا می­ شود، اما می ­تواند توسط معلمان و متخصصان در مراکز پیش­دبستانی نیز مورد استفاده قرار گیرد(وستوود^[۸۸]، ۲۰۰۹؛ ترجمه همتی علمدارلو و شجاعی، ۱۳۹۱).

۲-۸-۳- برنامه­سان رایز

این روش نوعی برنامه مبتنی بر خانه است که برای کودکان با اختلال­های طیف درخودماندگی و سایر ناتوانایی­های رشدی توسط باری نیل کافمن^[۸۹] و سماهاریا کافمن^[۹۰] تهیه شده است. در واقع نوعی برنامه بازی درمانی مبتنی بر ارتباط است که توسط والدین اجرا می­ شود( وستوود، ۲۰۰۹؛ ترجمه همتی علمدارلو و شجاعی، ۱۳۹۱)

روش سان رایز شامل پنج مرحله است و هر مرحله خود به چندین زیر بخش تقسیم می­ شود. بخش­های موجود در سه مرحله اولیه عبارتند از ارتباط چشمی، ارتباط کلامی، توجه دوجانبه، انعطاف و مدارا و آمادگی برای آموزش. مرحله چهارم و پنجم علاوه بر پنج بخش ذکر شده پیشین هر یک دارای یک بخش اضافی هستند. بخش اضافی مرحله چهارم امل آمادگی برای رفتن به مدرسه است و بخش اضافی مرحله پنجم شامل آغاز مدرسه می­ شود( صمدی و مک کانکی، ۱۳۹۰).

۲-۸-۴- روش یکپاچگی حسی

این روش در دهه­ ۱۹۶۰ میلادی توسط جین آیرس^[۹۱] ارائه شد. این روش ‌می‌توان با افراد دارای اختلال ذهنی و جسمی نیز مورد استفاده قرار داد و روشی خاص برای افراد درخودمانده نیست(صمدی و مک کانکی، ۱۳۹۰).

هدف این روش کمک به کودک درخودمانده به منظور پردازش کارآمدتر درونداد حسی و جلوگیری از واکنش­های افراطی به صداهای بلند یا نورهای روشن و توانمندسازی آن ها برای تعامل بهتر با محیطاست. این روش برنامه فعالیت­های حسی و فعالیت­های حرکتی درشت و ظریف است. این برنامه معمولا توسط کاردرمانگر و هفته­ای سه یا چهار بار ارائه می­ شود( وستوود، ۲۰۰۹؛ ترجمه همتی علمدارلو و شجاعی، ۱۳۹۱).

۲-۹- بازی درمانی:

بازی درمانی یک تعامل کمکی بین کودک و بزرگسال آموزش دیده است که از طریق ارتباط نمادین در بازی، در جستجوی راه هایی برای ایجاد ‌ارتباط و کاهش آشفتگی های هیجانی کودک است. به طوری که کودک در طی تعاملات بین فردی با درمانگر، پذیرش، تخلیه هیجانی، کاهش اثرات رنج آور، جهت دهی مجدد تکانه ها و تجربه هیجانی تصحیح شده راتجربه می‌کند( محمداسماعیلی، ۱۳۸۲).

بازی درمانی رویکرد فعالی است که می توان آن را به طور انفرادی یا گروهی به کار برد، به گونه ای که به کودکان اجازه می‌دهند تا به واسطه بازی، در ابتدا با درمانگر ارتباط برقرار کرده و احساسات هوشیار و ناهوشیارشان را آشکار سازند( الکیند^[۹۲]، ۱۹۸۱). نظریه های که تبیین بازی کودکان می پردازند، از لحاظ نوع تببین، بسیار متفاوتند، به طور مثال، بازی را به عنوان مؤلفه‌ ای از تحول شناختی و عقلانی مورد توجه قرار می‌دهند، یا آن را فرایندی برای رها سازی استرس های مرتبط با رشد و بزرگ شدن می دانند، یا بازتابی از فشار های فرهنگی است، و وسیله ای برای مهارت های تازه می‌باشد( اسلاتر^[۹۳] و دامبروسکی^[۹۴]، ۱۹۸۱). مع ذلک هیچ یک از این نظریه ها تضادی در استفاده از بازی به عنوان یک روش درمانی ندارند. اگر چه افراد مختلف ممکن است درباره علت بازی کردن کودکان اختلاف نظر داشته باشند، ولی بااین نکته موافقند که بازی از مؤلفه‌ های ضروری زندگی کودکان است، چرا که آن ها به هنگام بازی معمولا در طبیعی ترین و راحت ترین وضعیت هستند، و به همان راحتی که بزرگسالان احساساتشان را از طریق گفتار ابراز می‌کنند، آن ها نیز همین کار را به وسیله بازی انجام می‌دهند. ‌بنابرین‏ بازی وسیله فوق العاده کارآمد و مؤثری است که با کمک آن می توان وارد دنیای درونی کودکان شد( اسلاتر^[۹۵] و دامبروسکی^[۹۶]، ۱۹۸۱)..

‌بنابرین‏ ‌بر اساس این نظریه ساختار سرمایه بهینه نقطه­ای است که در آن هزینه کل شرکت به حداقل ممکن می­رسد ]پژوهی، ۱۳۹۰، ص ۶۳[.

شکل (۲-۱) رویکرد سنتی نسبت به ساختار سرمایه ]جمالی، ۱۳۹۱، ص ۴۹[

دیدگاه فوق در قالب یک نمودار قابل تفسیر است. هزینه سهام عادی با رشد سریعی نسبت به درجه اهرم افزایش می­یابد اما هزینه بدهی که با نشان داده شده فقط بعد از استفاده زیاد از اهرم شروع به افزایش می­ کند. در ابتدا میانگین موزون هزینه سرمایه کاهش می­یابد زیرا افزایش استفاده از بدهی ارزان­تر را کاملا جبران یا خنثی می­ نماید، لذا با استفاده منطقی از اهرم شروع به کاهش می­ نماید. سرانجام پس از حد معینی، افزایش بیش از منافع حاصل از بدهی ارزان­تر می­ شود و شروع به صعود می­ نماید. این صعود همچنان که شروع به افزایش می­ کند، ادامه خواهد یافت.

نظریه سود خالص

بر اساس این نظریه هزینه بهره و هزینه حقوق صاحبان سهام مستقل از اهرم شرکت است. صرف­نظر از اینکه شرکت چه مقدار اهرمی باشد، نرخ تامین مالی از طریق بدهی و سهام عادی ثابت است. اگر هزینه بدهی کمتر از هزینه سهام عادی باشد، با فرض ثابت بودن هزینه بدهی و سهام، استفاده­ بیشتر از اهرم موجب کاهش میانگین موزون هزینه سرمایه شرکت و افزایش ارزش شرکت خواهد شد ]هیبتی و موسوی، ۱۳۸۸، ص ۲۸۲[.

نظریه مودیلیانی و میلر

نظریه­ های نوین ساختار مالی از اواخر دهۀ ۱۹۵۰ و به عبارت دقیق­تر از زمان انتشار مقاله معروف مودیلیانی و میلر در سال ۱۹۵۸ و ارائه نظریۀ استقلال ارزش شرکت از ساختار سرمایۀ آن^[۳۷] مطرح شدند. آنان در نظریۀ خود چنین فرض کرده ­اند که هر شرکت دارای مجموعۀ معینی از جریان­های نقدی مورد انتظار است. هنگامی که شرکت نسبت مشخصی از بدهی­ها و حقوق صاحبان سهام را برای تأمین مالی دارایی­ های خود تعیین می­ کند، در واقع دربارۀ چگونگی تقسیم جریان­های نقدی مذبور در میان سرمایه ­گذاران گوناگون تصمیم ‌می‌گیرد. همچنین، فرض می­ شود از آنجا که میزان دسترسی سرمایه ­گذاران و شرکت­ها به بازارهای مالی یکسان است، به گونه ­ای که سرمایه ­گذاران می ­توانند تمامی نیازهای مالی شرکت (فارغ از میزان آن) و تسویه تمام بدهی­های ناخواسته­ای را که شرکت متعهد به ایفای آن است تأمین کنند.

با توجه به مفروضات بالا، مودیلیانی و میلر (۱۹۵۸) نتیجه ­گیری کردند که بدهی­ها و ساختار سرمایۀ هر شرکت تأثیری در ارزش بازار آن ندارد. انتشار مقالۀ آن­ها هم بسیاری از مسائل موجود در حوزۀ مربوط را تبیین کرد و هم موجب شکل­ گیری مباحث و ابهامات جدیدی در آن شد. از دیدگاه نظری، استقلال ساختار سرمایۀ شرکت از ارزش آن را ‌می‌توان تحت شرایط گوناگونی به اثبات رساند. در این راستا، ‌می‌توان به دو نظریۀ اساسی و متفاوت اشاره کرد. فرضیۀ اول، که مودیلیانی و میلر آن را تدوین و صاحب نظرانی چون هیرشلًیفِر^[۳۸] (۱۹۶۶) و اشتیگلیتز^[۳۹] (۱۹۶۹) تکمیل کردند، مبتنی بر آربیتراژ کلاسیک^[۴۰] است. ‌بر اساس این نظریه، آربیتراژ سرمایه ­گذاران به استقلال ارزش شرکت از ساختار سرمایه آن می­انجامد. نوع دوم نظریه­ های تدوین شده در زمینۀ استقلال ارزش شرکت از ساختار سرمایۀ آن مبتنی بر شرایط تعادل چندگانه^[۴۱] است. در این الگوها فرض می­ شود که شرایط تعادل به وجود آمده موجب ثابت ماندن مجموع مبالغ بدهی و حقوق صاحبان سهام در بازار می­ شود. ‌بر اساس الگوهای مذکور نیز نمی­ توان سهم هر شرکت را از مجموع مبالغ مورد اشاره تعیین کرد. میلر (۱۹۷۷) در مقاله کلاسیک خود، با فرض وجود مالیات بر درآمد برای شرکت­ها و افراد حقیقی، به محاسبۀ نسبت بدهی مشخص برای سطح کل اقتصاد پرداخته است؛ هرچند که اذعان می­دارد تعیین نسبت مذکور برای هر یک از شرکت­های فعال در نظام اقتصادی مستلزم وجود نقاط تعادل متعددی است. علاوه بر میلر (۱۹۷۷)، آوئرباخ^[۴۲] و کینگ^[۴۳] (۱۹۸۳) نیز با مطالعۀ ساختار سرمایۀ شرکت­ها، نظریه مشابهی را در زمینۀ استقلال ارزش شرکت از ساختار سرمایۀ آن ارائه کرده ­اند ]خالقی مقدم، ۱۳۸۵، ص­ص ۶۲[.

شکل (۲-۲) دو الگوی کیک ساختار سرمایه ]رأس و همکاران، ۱۳۸۸، ص ۲۳۹[.

یکی از راه­های تشریح قضیه ۱ مودیلیانی و میلر آن است که دو شرکت را که سمت راست ترازنامه آن­ها مانند هم است، در نظر بگیریم. دارایی­ ها و عملیات این دو شرکت دقیقا مانند هم است. هر یک از آن­ها به مدت نامحدود، هر سال مقدار مشخصی سود قبل از بهره و مالیات به دست می ­آورند. هیچ رشدی برای سود قبل از بهره و مالیات این دو شرکت پیش‌بینی نمی­ شود. سمت چپ ترازنامه­های دو شرکت با هم تفاوت دارد، چون با روش­های متفاوتی عملیات خود را تامین مالی ‌می‌کنند. سوال ساختار سرمایه را می­توانیم الگوی یک کیک تلقی کنیم. با توجه به شکل، دلیل انتخاب این نام مشخص می­ شود. این شکل نشان­دهنده دو روش محتمل برای بریدن این کیک به دو قطعه است: قطعه حقوق صاحبان سهام و قطعه بدهی، ۴۰ به ۶۰ یا ۶۰ به ۴۰ درصد. ولی اندازه کیک­های دو شرکت در این شکل مساوی است، چون ارزش دارایی­ های آن­ها برابر است. این دقیقا همان چیزی است که در قضیه ۱ مودیلیانی و میلر بیان می­ شود: اندازه کیک به نحوه بریدن آن بستگی ندارد ]رأس و همکاران، ۱۳۸۸، ص ۲۳۹[.

یکی دیگر از پیامد­های انتشار مقالۀ مودیلیانی و میلر (۱۹۵۸) برانگیخته شدن پژوهشگران بسیاری برای رد ادعاهای مطرح شده در آن بوده است. مطالعات نشان می­دهد که نظریه دو صاحب­نظر مذبور در برخی از شرایط نمی­تواند پدیده ­های مشاهده­ شده را تبیین کند. تعدادی از موارد مذکور عبارت­اند از در نظر گرفتن عواملی مانند انواع مالیات، هزینه­ های معاملاتی، هزینه­ های ورشکستگی، تضادهای نمایندگی، مخالف گزینی، عدم تفکیک فعالیت­های، تأمین مالی از سایر فعالیت­های عملیاتی شرکت، فرصت­های موجود در بازارهای مالی در طی زمان و آثار مشتری­گونه سرمایه ­گذاران^[۴۴]. ‌بنابرین‏، با توجه به کثرت این عوامل، تعجبی ندارد که الگوهای متعددی در زمینۀ بررسی و تحلیل ساختار سرمایه شرکت­ها طراحی شده باشد ]خالقی مقدم، ۱۳۸۵، ص­ص ۶۲-۶۳[.

نظریه توازن ایستا

این نظریه بیان می­ کند که مزیت مالیاتی بدهی، ارزش شرکت اهرمی را افزایش می­دهد. از سوی دیگر، هزینه­ های بحران مالی و ورشکستگی احتمالی ناشی از عدم ایفای به موقع تعهدات بدهی، ارزش شرکت (بدهی­دار) را کاهش می­دهد. لذا ساختار سرمایه شرکت را ‌می‌توان به منزله توازن بین مزیت­های مالیاتی بدهی و هزینه­ های بحران مالی و ورشکستگی احتمالی (ناشی از بدهی) تلقی نمود. از این­رو، این دو عامل خنثی­کننده یکدیگر (توازن مزایا و مخارج ناشی از بدهی)، به استفاده بهینه از بدهی در ساختار منجر می­ شود ]پژوهی، ۱۳۹۰، ص ۵۹[. همان‌ طور که در شکل (۲-۳) مشخص شده است، در دنیای حقیقی ارزش از ۴ بخش تشکیل می­ شود:

ما به چهار وضعیت ‌در مورد خودمان و دیگران می‎رسیم:

۱- من خوب نیستم، شما خوب هستید.

۲- من خوب نیستم، شما خوب نیستید.

۳- من خوب هستم، شما خوب نیستید.

۴- من خوب هستم، شما خوب هستید.

این چهار دیدگاه را وضعیت‎های زندگی می‎نامیم. وضعیت‎های زندگی نشان‎دهنده تصمیمی اساسی هستند که شخص نسبت به ارزش اساسی که در خود و دیگران می‎یابد، گرفته است. این معنایی بیش از این دارد که شخص صرفاً نظری درمورد رفتار خود و دیگران داشته باشد(برن، به نقل از ترکان، ۱۳۸۵).

وضعیت اول: من خوب نیستم، شما خوب هستید(وضعیت انزوا و گوشه‎گیری یا وضعیت افسردگی).

در اوائل زندگی هر طفلی ‌به این نتیجه می‎رسد که “من خوب نیستم” درباره پدر و مادر خودش هم ‌به این نتیجه می‌رسد که “شما خوب هستید.” این ا ولین چیزهایی است که طفل درباره زندگی و دنیایی که باید عمری را در آن بگذراند، احساس می‎کند. این نتیجه‎گیری به طور دائمی در او ضبط می شود و در تمام کارهایی که می‌کند تأثیر خواهد داشت. انتخاب یک وضعیت، مهم ترین تصمیمی است که در تمام عمر می گیریم. با وجود این از آن جا که این یک تصمیم است می‌تواند تغییر کند، اما فقط با یک تصمیم دیگر و نه پیش از آن که این تصمیم اولیه فهمیده شود(هریس، ترجمه فصیح، ۱۳۷۶).

اگر وضعیت دوران کودکی من “من خوب نیستم، شما خوب هستید” باشد، احتمال دارد که من زندگی خود را اساساً از موضع افسردگی و احساس حقارت به پیش ببرم، به طور ناخودآگاه احساس های بد را انتخاب کنم و رفتارهایی تکراری داشته باشم تا به خود ثابت کنم که حق من در این دنیا همین وضعیت است. این گونه افراد نوعاً به جای برآوردن نیازهای خود، به تأمین نیازها دیگران می‎پردازند و معمولاً احساس قربانی شدن دارند. از موقعیت دیگران حمایت و خود را انکار می‌کنند (نوابی نژاد، ۱۳۸۳). اگر دچار مشکلات روانی شوند، احتمالاً بر آن ها تشخیص عصبی یا افسرده می‌دهند. اگر هم شدیداًً در این وضعیت باشند احتمالاً به خودآزاری یا خودکشی خواهند رسید(بولینگ و همکاران، ۲۰۰۵).

وضعیت دوم: من خوب نیستم، شما خوب نیستید(وضعیت بیهودگی و پوچی)

“من خوب نیستم” شما خوب نیستید”. در این وضعیت رشد “بالغ” متوقف می شود، زیرا یکی از ابتدایی‎ترین وظایفش یعنی دریافت نوازش مختل شده است، و ممکن است این احساس به وجود بیاید که منشأ نوازش دیگر وجود ندارد و شخصی که در این وضعیت قرار دارد به هیچ چیز اهمیت نمی دهد. امیدی وجود ندارد. او زندگی را فقط می گذراند و بالاخره ممکن است با وضع اعتزال حاد و رفتار ‌و حالتی قهقرایی در گوشه یک تیمارستان بیفتد و آن چنان به درون تلخ خودش فرو برود که گویی می‌خواهد به زندگی کهنه و بسیار دورافتادهای باز گردد- مثل دنیای یک سالگی‎اش، آنجا که نوازش بود… آنجا که او را بغل می‎کردند و غذایش می‎دادند(هریس، ۱۹۷۳، ترجمه فصیح، ۱۳۷۶).

“من خوب نیستم، تو خوب نیستی” موقعیت افرادی است که همه امیدهای خود را از دست داده‎اند، رغبتی به زندگی ندارند و زندگی را بدون نوید و چشمداشت می‎بینند خود- تخریبی از ویژگی‎های این افراد است که در سازگاری با دنیای واقعی ناتوانند، و ممکن است این وضعیت به کناره گیری شدید، بازگشت به رفتار کودکانه یا رفتار خشونت‎آمیزی منجر شود که باعث آسیب رسانیدن به خود یا دیگران گردد(نوابی نژاد، ۱۳۸۳).

وضعیت سوم: من خوب هستم، شما خوب نیستید (وضعیت خود بزرگ انگاری)

بچه‎ای که برای مدتی طولانی مورد ضرب و شتم شدید پدر و مادری قرار می‎گیرد و ابتدا احساس می‎کند آن ها”خوب” هستند به وضعیت سوم یا وضعیت جنایی تغییر می‎کند (هریس، به نقل از سالاری، ۱۳۸۶).

شخصی که در وضعیت “من خوب هستم، شما خوب نیستید” به سر می‌برد از محرومیت نوازش نیز در رنج است، اما نوازش می‌تواند فقط به اندازه نوازش دهنده خوب باشد و در نظر او نوازش دهنده “خوب” وجود ندارد. چون هیچکس خوب نیست. ‌بنابرین‏ نوازش خوب وجود ندارد. چنین شخصی ممکن است یک عده ملتزمین “بله قربان گو” برای خود پیدا کند که مدام او را تحسین کنند و مجیزش را بگویند و نوازش کنند. گرچه او می‌داند این نوازش ها واقعی نیست، چون خودش این ها را دست و پا ‌کرده‌است، تا آن جا که بالاخره تمام آن‌آموزش‌ها را دور می‎ریزد و عده‎ای “بله قربان‎گو”ی تازه می‎خواهد (هریس، به نقل از سالاری، ۱۳۸۶).

“من خوب هستیم، تو خوب نیستی” موقعیتی است که در آن افراد مشکلات خود را برون فکنی می‎کنند و دیگران را به خاطر آن سرزنش و تحقیر کرده و پیوسته آنان را مورد انتقاد قرار می‎دهند. این افراد در نقش یک برتر عمل می‌کنند(من خوب هستم) که خشم، بی‎اعتمادی و سرزنش و احساس حقارت خود را در فردی پایین‎تر از خود به عنوان سپرِ بلا (تو خوب نیستی) نشان می‌دهند. به بیان کوتاه، این موقعیت فردی است که قربانی بی‎عدالتی است و ‌به این طریق می‎خواهد حس «خوب بودن» را درخود حفظ کند(نوابی‎نژاد، ۱۳۸۳).

وضعیت چهارم: من خوب هستم، شما خوب هستید(وضعیت موفق و سالم)

وضعیت چهارمی هم وجود دارد (وضعیت آخر) که امید ما به آن است؛ و آن وضعیت “من خوب هستم، شما خوب هستید” است. از لحاظ کیفیت، اختلاف بارزی بین سه وضعیت اول و وضعیت چهارم وجود دارد. سه وضعیت اول همه ریشه‌های ناآگاهانه دارند، چون تصمیم گیری آن ها در اولین سال های زندگی اتخاذ می شود. تصمیم گیری های هر یک از این وضعیت ها شاید اولین کار “بالغ” است که می‌خواهد مفهوم و معنایی برای زندگی پیدا کند تا بتواند مقیاسی برای پیش‎بینی و برخورد خود با دیگران در میان آن همه آشفتگی و احساس‎های خود داشته باشد و به کار ببرد. این وضعیت‌آموزش‌ها ناشی ازنتیجه‎گیری طفل بر مبنای اطلاعاتی است که از “والد” و “کودک” دریافت می‎کند و بر پایه احساسات درونی و اثرات روحی، و بدون استفاده اطلاعات یا توضیحاتی از خارج از وجود فرد که کار “بالغ” است، نتیجه‎گیری می‎شوند(هریس، به نقل از سالاری، ۱۳۸۶).

سه وضعیت اول بر پایه احساسات‎اند. چهارمی بر پایه تفکر، ایمان و قول و قرار خود شخص برای عمل است. سه وضعیت اول به چرا ختم می‎شوند چهارمی به چرا نه.

من خوب هستم، شما خوب هستید وضعیت سالم است. در این حال من زندگیم را به پیش می برم و مشکلاتم را حل می‎کنم و به گونه ای عمل می‎کنم که به پیامدهای موفقیت‎آمیزی که مورد نظر است دست یابم. این تنها وضعیتی است که بر مبنای واقعیات قرار دارد. این موقعیت معمولاً نمایانگر یک نگرش حاکی از اعتماد و راحت بودن شخص و تمایل به داد‎و‎ستد و پذیرش دیگران آن‎گونه که هستند، می‌باشد. در این موقعیت هیچ بازدارنده ای وجود ندارد و فقط برنده وجود دارد(نوابی نژاد،۱۳۸۳).

نگاره ۴-۱٫ آمار توصیفی متغیرهای مربوط به مدل های محاسبه سود عملیاتی غیر منتظره و تغییرات آن

متغیر

میانگین

میانه

انحراف معیار

ضریب چولگی

ضریب کشیدگی

۳۰۶۵۲۳

۲۹۸۴۶۶

۶۸۱/۱۱

۰۵۴/۰

۱۶۳/۰

۵۶۵۵۸

۵۵۵۷۴

۷۲۰/۴

۱۳۹/۰

۸۷۲/۰

۲۷۳۹۸۵

۲۵۹۱۶۲

۷۵۵/۸

۸۱۸/۰

۹۰۷/۰

۵۲۲۰۹

۵۵۳۵۷

۴۲۴/۴

۴۲۵/۰

۹۹۶/۰

۵۹۵/۳

۸۹۵/۲

۸۳۴/۲

۱۰۶/۰

۷۶۹/۱

۱۵۸/۰-

۱۱۲/۰-

۱۷۳/۲

۸۹۲/۰-

۸۴۲/۰

۰۵۱/۰

۰۴۵/۰

۳۲۳/۰

۴۹۹/۰

۳۷۵/۲

۶۱۶/۱۸

۶۶۷/۱۶

۸۷۸/۲۶

۴۴۶/۰

۲۷۶/۲

۳۰/۹

۱۴/۹

۹۵/۳

۵۶۶/۰

۴۵۴/۰

مقدار میانگین، متوسط داده ها را نشان می‌دهد. میانه، نشان دهنده این است که %۵۰ داده ها کمتر از عدد وسط مجموعه و %۵۰ داده ها بیشتر از عدد وسط مجموعه هستند. نزدیک بودن مقدار میانگین و میانه، تقارن داده ها را نشان می‌دهد. انحراف معیار، پراکندگی را نشان می‌دهد و در نهایت، چولگی، شاخص تقارن داده‌هاست.

نگاره ۴-۲٫آمار توصیفی متغیرهای مربوط به فرضیات تحقیق

متغیر

میانگین

میانه

انحراف معیار

ضریب چولگی

ضریب کشیدگی

۰۱۱۱/۰

۰۲۵۹/۰

۰۷۸/۱

۰۱۷/۰-

۶۰۲/۰

۰۱۰۵/۰

۰۳۰۹/۰

۰۷۲/۱

۰۴۲/۰-

۴۲۹/۰

۵۴۵/۰

۵۱۰/۰

۳۳۴/۱

۱۰۵/۰

۱۷۷/۱

۰۰۰/۵

۸۱۸/۴

۴۷۴/۶

۳۹۸/۰

۶۶۱/۰

۴-۳٫ نتایج حاصل از آزمون مدل های محاسبه سود عملیاتی غیر منتظره و تغییرات آن

در این بخش مدل های مربوط به محاسبه سود عملیاتی غیر منتظره و تغییرات آن با بهره گرفتن از روش تحلیل پانلی^[۴۸]و به صورت تجمعی مورد آزمون قرار گرفته و نتایج حاصل از آن ارائه می گردد. دلیل استفاده از این روش به علت نوع ماهیت داده ها است. زیرا ، داده ها به صورت مقطعی- زمانی^[۴۹] گردآوری شده‌اند. در این تحلیل تعداد داده ها عبارت است از تعداد شرکت‌ها ضربدر تعداد سال‌

۴-۳-۱٫ آزمون مدل محاسبه سود عملیاتی غیر منتظره()

مدل مربوط جهت محاسبه سود عملیاتی غیر منتظره مطابق با تحقیق مک وی (۲۰۰۶)به صورت زیر می‌باشد:

فرض صفر و فرض مقابل برای معنی‌داری مدل به صورت زیر است:

در نگاره ۴-۳ نتایج تحلیل پانلی آورده شده است. مقدار احتمال (یا سطح معنی‌داری) F برابر با ۰۰۰/۰ است. چون این مقادیر کمتر از ۰۵/۰ است، ‌بنابرین‏ فرض صفر در سطح اطمینان ۹۵ ‌درصد رد می‌شود. یعنی مدل معنی‌داری وجود دارد.میزان ضریب تعیین یا برابر با ۶۹/۰ است. مقدار آماره دوربین واتسون برابر با ۲۹/۲ است که این مقدار عدم وجود خودهمبستگی را نشان می‌دهد (تأیید یکی دیگر از پیش فرض‌های مدل).برای برآورد پارامترهای مدل ( شیب و عرض از مبداء) فرض صفر و فرض مقابل به شرح زیر است.

نگاره ۴-۳ نتایج حاصل از آزمون مدل محاسبه سود عملیاتی غیرمنتظره

متغیرهای مدل

ضریب

آماره

سطح

معنی داری

آماره

سطح

معنی داری

ضریب

تعیین

ضریب

تعیین تعدیل شده

آماره

۳۳۷/۰

۷۷۰/۱

۰۷۸/۰

۵۳/۱۴۰۵

۰۰۰/۰

۶۹۴/۰

۶۹۳/۰

۲۹۵/۲

۹۷۱/۰

۹۶۲/۵۶

۰۰۰/۰

۰۰۳/۰

۴۴۳/۰

۶۵۸/۰

۲۸۷/۰-

۰۲۶/۲-

۰۴۴/۰

۱۸۲/۰-

۳۱۰/۲-

۰۲۲/۰

۰۰۹/۰

۲۶۹/۱۲

۰۰۰/۰

۲۱۹/۰-

۶۹۴/۴-

۰۰۰/۰

همان گونه که نتایج نشان می‌دهد مقدار آمارهt برای برابر با ۹۶/۵۶، برای برابر با ۰۲۶/۲- ، برای برابر با ۳۱/۲- ، برای برابر با ۲۷/۱۲ و برای برابر با ۶۹/۴- به دست آمده است که همگی در ناحیه رد فرض صفر قرار می گیرند، یعنی متغیرهای ذکر شده در سطح ۹۵ درصد ‌معنا دارند. اما، برای متغیر مقدار آماره t در ناحیه عدم رد فرض صفر قرار می‏ گیرد،لذا این متغیر معنادار نیست. مقدار t برای عرض از مبداء ©برابر با ۷۷/۱ که در سطح اطمینان ۹۰ درصد معنادار است زیرا مقدار t از نقطه بحرانی (۶۴/۱) بزرگتر است.از این رو مدل به صورت زیر بیان می شود:

با توجه به نتایج حاصله متغیر سود عملیاتی غیرمنتظره ( ) از اختلاف بین سود عملیاتی گزارش شده و سود عملیاتی پیش‌بینی شده با بهره گرفتن از مدل،که همان باقیمانده های مدل برآورد شده می‌باشد، محاسبه می شود.

۴-۳-۲٫ آزمون مدل محاسبه تغییرات سود عملیاتی غیرمنتظره ( )

مدل مربوط به محاسبه تغییرات سود اصلی غیر منتظره مطابق با تحقیق مک وی (۲۰۰۶) به صورت زیر می‌باشد:

فرض صفر و فرض مقابل برای معنی‌داری مدل به صورت زیر است.

در نگاره ۴-۴ نتایج تحلیل پانلی آورده شده است.

نگاره ۴-۴ نتایج حاصل از آزمون مدل محاسبه تغییرات سود عملیاتی غیرمنتظره

متغیرهای مدل

ضریب

آماره

سطح

معنی داری

آماره

سطح

معنی داری

ضریب

تعیین

ضریب

تعیین تعدیل شده

آماره

متغیرهای مدل

ضریب

آماره

سطح

معنی داری

آماره

سطح

معنی داری

ضریب

تعیین

ضریب

اما در تدوین بودجه، برخی از متغیرهای اثرگذار بر بودجه سازمان، لحاظ نمی­گردد. برخی از متغیرهای اقتصادی و اجتماعی نظیر ویژگی­های جمعیتی، اشتغال، بیکاری، ویژگی­های منطقه­ای، سرمایه ­گذاری­های بخش خصوصی و عمومی،و … بشدت بر عملکرد سازمان در بخش منابع و مصارف تاثیرگذار است ولی در زمان تهیه و تنظیم بودجه ‌به این عوامل کمترتوجه می­ شود. بعبارتی شاخص­ های مورد استفاده در تهیه و تدوین بودجه کفایت چندانی ندارند و تاثیر متغیرهای کلان کشوری بر عملکرد سازمان و بودجه سازمان کمتر مورد توجه قرار گرفته است و بودجه سازمان بدون در نظر گرفتن این عوامل تنظیم می­گردد. این امر باعث می­ شود که بودجه سازمان، بودجه­ای منطبق بر واقعیت نباشد و در عمل بودجه با انحراف زیادی مواجه باشد.

۲-۱۶-۵-۵- مناسب نبودن روش انتخابی بودجه ­ریزی:

در نظام فعلی بودجه ­ریزی سازمان تامین اجتماعی، تنها کارکردهای سنتی بودجه ( نظارت و کنترل) مد نظر ‌می‌باشد و هیچگونه کارکرد برنامه­ای، مدیریتی یا راهبردی از آن انتظار نمی­رود و از این­رو نظام بودجه ­ریزی نیز بر این اساس انتخاب شده است. سازمان تامین اجتماعی از بین روش­های موجود بودجه ­ریزی, روش متداول یا سنتی را برگزیده و تا امروز فارغ از هر تغیری آن را به کار گرفته است. بودجه متداول, بودجه­ای است که در آن اعتبارات به تفکیک فصول و مواد هزینه مشخص می‌شوند و در عین حال هیچگونه عملیاتی که اجرای آن مورد نظر است در آن منعکس نمی گردد. این نوع بودجه که یک بودجه افزایشی و مبتنی بر عملکرد روندی است و بر صرفه جویی و کنترل در صرف اعتبارات تأکید دارد. انتخاب این روش بودجه ­ریزی باعث شده که اعمال هر گونه برنامه­ ریزی، اعمال مدیریت و گونه فرایند توسعه­ای از طریق این روش بودجه ­ریزی امکان­ پذیر نباشد. این در حالی است که در شرایط فعلی، روش های بودجه ­ریزی نوینی طراحی شده است که از طریق اعمال آن ها، انجام اموری نظیر برنامه­ ریزی، سیاست­گذاری، اعمال مدیریت و … به راحتی امکان­ پذیر است.

۲-۱۷- پیشینه تحقیق:

آقایان کیانی و عزیزی در پروژه تحقیقاتی، با عنوان شناسایی و تبیین الگوهای بودجه ­ریزی در سازمان تامین اجتماعی شهرستان مشهد شعبه چهار و با هدف اینکه کدامیک از الگوها در بودجه ­ریزی اهمیت بیشتری دارند و با بهره گرفتن از روش هبستگی، ‌به این نتیجه دست یافتند که از میان الگوهای مورد بررسی بین رشد تعداد بیمه شدگان با هزینه­ های سازمان و بین حداقل و حداکثر دستمزد روزانه با درآمدهای سازمان ارتباط تنگاتنگی وجود دارد.

دکتر محسن رسولیان سید حسینعلی ابریشم در این مقاله که حاصل مطالعات می‌دانی است در سال۱۳۸۵ تحت عنوان آسیب شناسی و بررسی نارسایی های ناشی از عدم به کارگیری بودجه ریزی عملیاتی در شهرداری کاشان” در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد توسط محقق، انجام داده است

یافته ­های این پژوهش حکایت ازآن دارد که بودجه ­ریزی عملیاتی قابلیت محاسبه بهای تمام شده خدمات را به ساختار حسابداری شهرداری ­ها می ­افزاید و کارایی سیستم بودجه ­ریزی را در شهرداری ها به نحو چشمگیری ارتقاء می­بخشد

بودجه و بودجه ­ریزی درسازمان تامین اجتماعی توسط محسن ریاضی، در این مقاله شرایط و مراحل پیاده سازی این الگو برای تهیه و تنظیم بودجه سالانه سازمان تامین اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است

مقاله بودجه ­ریزی کارآمد و نقش آن در موفقیت سازمان. تحقیق کاربردی – پژوهشی بررسی نقش بودجه ­ریزی کارآمد و نقش آن در موفقیت سازمان؛ توسط هانیه اورجلو – فاطمه شجاعیان، در شرکت خصوصی واقع در مشهد انجام شده است که مشخص گردید، بودجه ­ریزی عملیاتی یکی ازمهم­ترین مشخصه­ های رشد و پیشرفت است که موجب موفقیت سازمان می­ شود. استفاده از متخصصان مجرب و وجود امکانات مالی مناسب و ابزارهای لازم می ­تواند ضریب موفقیت سازمان در برنامه ­های مطرح شده را افزایش دهد

بودجه ­ریزی عملیاتی ‌در زمینه­های گوناگون کاربرد دارد که ممکن است در بعضی اوقات با موفقیت همراه نباشد.
کشورهای پیشرفته، بودجه ­ریزی­های عملیاتی دقیق را یکی از عوامل پیشرفت­های اقتصادی می­دانند.
مقاله شناخت وضعیت موجود نظام بودجه‌ریزی در سازمان تامین اجتماعی به مسؤلیت عادل آذر و نوشته همکاران، ‌بر اساس جمع‌بندی، شناخت و مشکلات و نارسائی­های بودجه فعلی، چارچوب نظام بودجه‌ریزی مطلوب سازمان تامین اجتماعی را در این پژوهش ترسیم ‌کرده‌است .

در نظام بودجه‌ریزی مطلوب سازمان، بودجه‌ریزی در سطح کلان با محاسبات بیمه‌ای، در سطح خرد به صورت بودجه عملیاتی و تخصیصی بهینه منابع به فعالیت­های مختلف با مدل عمومی بودجه در محیط فازی صورت خواهد گرفت. برای حرکت از نظام فعلی به نظام مطلوب پنج گروه کاری:

۱- محاسبات بیمه‌ای ۲ – تعیین شاخص‌ها، معیارها و روش­های پیش‌بینی ۳- سیستم‌های اطلاعاتی پنج گروه کاری ۴- تعیین برنامه ها و فعالیت­های سازمان ۵- تعیین پارامترهای بودجه برنامه‌ریزی در مدلسازی تشکیل خواهد شد.

مقاله بررسی روند بودجه ­ریزی عملیاتی در صنعت آب و فاضلاب توسط آقایان خشاِئی و خطیبی۱۳۸۶ در این مقاله با بررسی روند بودجه ­ریزی عملیاتی در صنعت آب و فاضلاب و بیان مراحل تشکیل و پیگیری آن، روش­های برنامه­ ریزی وکنترل بودجه و همچنین تعیین نیازهای اطلاعاتی برای استقرار نظارت­های قانونی در سطح شرکت­ها و صنعت آب و فاضلاب مورد بررسی قرار ‌می‌گیرد.

در شرکت­های آب و فاضلاب به دلیل کارایی­هایی که بودجه ­ریزی مبتنی بر عملکرد، نسبت به سایر روش­های بودجه­بندی داشته است برگزاری کارگاه ­های آموزشی جهت آشنایی مدیران و کارشناسان با نحوه استفاد ه از ضوابط ناظر بر تهیه بودجه واستفاده از نقطه نظرات معاونت­های تخصصی، سعی در بهبود و توسعه این روند داشته است.

اولین مجموعه از پژوهش­ها درباره بودجه ­ریزی عملیاتی را ماتیو آندریوس همراه با همکارش هرب هیل در دانشگاه ویرجینیا با عنوان، تأثیر سیستم بودجه ­ریزی سنتی بر اثر بخشی سیستم بودجه ­ریزی عملیاتی، نگاهی متفاوت به یافته های جدید، انجام دادند. در سال ۲۰۰۴ نیز آندریوس در پژوهشی با عنوان، توانایی، اختیار، مقبولیت در اتخاذ بودجه ­ریزی عملیاتی، سه عامل مؤثر بر بودجه ­ریزی، به بررسی چگونگی اجرای نظام بودجه ­ریزی عملیاتی در ایالت­های کشور آمریکا و کشف عوامل مؤثر در اجرای نظام مذکور پرداخته‌اند(گیلمور، ۲۰۰۶).

کلاس و دوگرتی نیز در پژوهشی با عنوان، تأثیر بودجه ­ریزی عملیاتی بر درآمدهای ایالت ها، چگونگی اجرای بودجه ­ریزی عملیاتی و آثار مثبت و منفی آن در ایالت­ها را مورد بررسی قرار دادند (کلاس و دوگرتی، ۲۰۰۸ ). مارک رابینسون و دونکانلست در پژوهشی با عنوان، یک مدل پایه­ای برای بودجه ­ریزی عملیاتی، مدل چندجانبه ای را برای اجرای اثربخش بودجه ­ریزی عملیاتی تدوین کردند. (رابینسون و لست، ۲۰۰۹٫(