در کل، با عنایت به مطالب فوق، با توجه به اهمیت فوق العاده قدرت بهره وری در شرکت کلیدی نفت و گاز به دلیل وابستگی بیش از حد اقتصاد ملی به درآمدهای ناشی از آن به عنوان یک صنعت مادر و سرآمدترین صنعت شیمیایی کشور و همچنین جایگاه و نقشی که کارکنان در پویایی، رشد، شکوفایی و سلامت این سازمان و پیشبرد اهداف آن دارند، ضروری است تا به بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی کارکنان با تعهد سازمانی و دلبستگی شغلی آنان پرداخته شود.
-
- اهداف تحقیق:
– هدف کلی تحقیق: تبیین رابطه بین ویژگی های شخصیتی با تعهد سازمانی و دلبستگی شغلی در بین کارکنان.
-اهداف جزئی:
-
- بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی با تعهد سازمانی در بین کارکنان.
-
- بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی با دلبستگی شغلی در بین کارکنان.
- پیش‌بینی تعهد سازمانی و دلبستگی شغلی از روی ویژگی های شخصیتی کارکنان.
*اهداف کاربردی:
بهره گیری از نتایج این تحقیق در شرکت های صنعتی از جمله شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران.
-
- فرضیه‌ها:
-
- بین ویژگی های شخصیتی و تعهد سازمانی در بین کارکنان رابطه وجود دارد.
-
- بین ویژگی های شخصیتی و دلبستگی شغلی در بین کارکنان رابطه وجود دارد.
ویژگی های شخصیتی، تعهد سازمانی و دلبستگی شغلی را در بین کارکنان پیش‌بینی می‌کند.
- تعاریف نظری و عملیاتی متغییرها:
تعاریف نظری:
ویژگی های شخصیت: شخصیت بیانگر آن دسته از ویژگی های فرد یا افراد است که الگوهای ثابت رفتاری انسان ها را نشان می‌دهد. از این رو شخصیت ، بیانگر اصول و قواعدی است که در کنش همه افراد مشترک است ( کریمی ، ۱۳۸۶).
کاستا و مک کری (۱۹۹۹) مهمترین ویژگی های شخصیتی را در الگوهایی به عنوان پنج ویژگی عامل بزرگ مطرح ساخته اند که عبارتند از : روان رنجور خویی(روان نژندی)، برونگرایی، پذیرش یا باز بودن به تجربه ها، توافق یا سازگاری و وظیفه شناسی(شولتز، ۱۹۹۸، سید محمدی، ۱۳۸۸).
۱) روان رنجور خویی(N) : ناسازگاری یا موثرترین قلمرو مقایسه های شخصیتی مقابل سازگاری یا ثباتهای عاطفی یاروانژندی است در این بعد انواع گونا گون ناراحتی از ناراحتی های عاطفی چون ترس اجتماعی، افسردگی و اضطراب را در افراد تشخیص می‌دهیم.
۲) برون گرایی: صفاتی را در بر می‌گیرد که برون فردی است، یعنی نشان می‌دهد که افراد با یکدیگر و برای یکدیگر چه می‌کنند.
۳) پذیرش یا گشودگی (O): تصور فعال، احساس زیاد پسندی، توجه به احساسات درونی، تنوع طلبی، کنجکاوی، انعطاف ذهنی و استلال در قضاوت را در بر می‌گیرد.
۴) سازگاری یا خوشایندی(A) : بعدی از تعاملات بین فردی است و اساسا فردی که دارای این خصوصیت نوع دوست است و نسبت به دیگران همدردی می‌کند و مشتاق کمک به دیگران است.
۵) وظیفه شناسی ©: یعنی کنترل خود و چنین فردی می‌تواند به مفهوم قدرت طرح ریزی خیلی فعال سازمان دهی انجام و ظایف محوله را به نحو مطلوب انجام دهد(شولتز، ۲۰۰۵).
تعهد سازمانی: تعهد سازمانی به عنوان باور قاطع افراد در پذیرش ارزش ها و اهداف سازمانی و تمایل به تلاش بیشتر و حفظ عضویت در شغل معرفی شده است(پورتر و همکاران، ۱۹۷۴).
وابستگی عاطفی و روانی به سازمان که بر اساس آن فردی که شدیداًً متعهد است هویت خود را با سازمان معین می‌کند، در سازمان مشارکت می‌کند، در آن درگیر می شود و از عضویت در آن لذت می‌برد(مودی، پورتر و استیرز، ۱۹۸۲).
دلبستگی شغلی: دلبستگی شغلی عبارت است از شدت همانند سازی روانشناختی یک فرد با شغل خود که به خصوصیات شخصی و ماهیت وظایف کاری وابسته است، که مهم ترین ویژگی های شخصی در دلبستگی عبارتند از سن، نیاز به رشد، و اعتقاد به اخلاق کاری سنتی. کارگران مسن شاید به دلیل دارا بودن مسئولیت و چالش بیشتر و فرصت کافی برای ارضای نیازهای رشد معمولا بیشتر به شغل خود دل بسته اند(مهداد، ۱۳۸۷).
تعاریف عملیاتی:
ویژگی های شخصیت: منظور از شخصیت در این پژوهش نمراتی است که آزمودنی ها از پرسشنامه پنج عاملی شخصیت(NEO) فرم ۶۰ سؤالی کاستا و مک‌ری( ۱۹۸۵) به دست آورده اند.
۱- روان رنجور خویی : منظور از عامل روان رنجور خویی شخصیت در این پژوهش نمراتی است که آزمودنی ها از سوالات شماره ۱، ۶، ۱۱، ۱۶، ۲۱، ۲۶، ۳۱، ۳۶، ۴۱، ۴۶، ۵۱ و ۵۶ پرسشنامه پنج عاملی شخصیت(NEO) فرم ۶۰ سؤالی کاستا و مک‌ری( ۱۹۸۵) به دست آورده اند.
۲-برون گرایی: منظور از عامل برون گرایی شخصیت در این پژوهش نمراتی است که آزمودنی ها از سوالات شماره ۲، ۷، ۱۲، ۱۷، ۲۲، ۲۷، ۳۲، ۳۷، ۴۲، ۴۷، ۵۲ و ۵۷ پرسشنامه پنج عاملی شخصیت(NEO) فرم ۶۰ سؤالی کاستا و مک‌ری( ۱۹۸۵) به دست آورده اند.
۳-پذیرش یا گشودگی: منظور از عامل گشودگی شخصیت در این پژوهش نمراتی است که آزمودنی ها از سوالات شماره ۳، ۸، ۱۳، ۱۸، ۲۳، ۲۸، ۳۳، ۳۸، ۴۳، ۴۸، ۵۳ و ۵۸ پرسشنامه پنج عاملی شخصیت(NEO) فرم ۶۰ سؤالی کاستا و مک‌ری( ۱۹۸۵) به دست آورده اند.
۴- سازگاری یا خوشایندی: منظور از عامل سازگاری شخصیت در این پژوهش نمراتی است که آزمودنی ها از سوالات شماره ۴، ۹، ۱۴، ۱۹، ۲۴، ۲۹، ۳۴، ۳۹، ۴۴، ۴۹، ۵۴ و ۵۹ پرسشنامه پنج عاملی شخصیت(NEO) فرم ۶۰ سؤالی کاستا و مک‌ری( ۱۹۸۵) به دست آورده اند.
۵-وظیفه شناسی : منظور از عامل وظیفه شناسی شخصیت در این پژوهش نمراتی است که آزمودنی ها از سوالات شماره ۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۵، ۳۰، ۳۵، ۴۰، ۴۵، ۵۰، ۵۵ و ۶۰ پرسشنامه پنج عاملی شخصیت(NEO) فرم ۶۰ سؤالی کاستا و مک‌ری( ۱۹۸۵) به دست آورده اند.
تعهد سازمانی: منظور از تعهد سازمانی در پژوهش حاضر نمراتی است که توسط آزمودنی در پاسخ به پرسشنامه ۱۳ ماده ای تعهد سازمانی پورتر[۲۷]۱ و همکاران (۱۹۷۴)، به دست آمده است.
دلبستگی شغلی: منظور از دلبستگی شغلی در پژوهش حاضر نمراتی است که توسط آزمودنی در پاسخ به پرسشنامه ۲۰ ماده ای دلبستگی شغلی ادوارد زوکیلپاتریک (۱۹۸۴)، به دست آمده است.
فصل دوم
ادبیات تحقیق
۲-۱- مقدمه:
در این فصل که به ادبیات تحقیق مرسوم است به ترتیب متغیرهای موجود در پژوهش مورد بررسی قرار می‌گیرد. در ابتدا به ارائۀ تعریف، نکات و نظریه های پیرامون تعهد سازمانی و دلبستگی شغلی و در ادامه در خصوص ویژگی های شخصیت پرداخته می شود و در نهایت گذری بر نتایج سایر پژوهش های مشابه در داخل و خارج از کشور خواهیم داشت.
۲-۲- مبانی نظری:
۲-۲-۱- تعهد سازمانی:
