فرضیه اول: بین انگیزه پیشرفت دانش آموزان تیزهوش و عادی شهر ایلام تفاوت معنیداری وجود دارد.
بر اساس نتایج به دست آمده از فصل چهارم (جدول ۴-۴) فرضیه تفاوت بین انگیزه پیشرفت در دانش آموزان تیزهوش و عادی تأیید شد. بر اساس نتایج حاصل شده بین دانش آموزان تیزهوش و عادی از نظر انگیزه پیشرفت تفاوت وجود دارد. نتایج این پژوهش با یافته های پژوهشهای تمنایی فر و گندمی(۱۳۹۰)؛ سیفی (۲۰۰۸) و بیکر و تارمیزی (۲۰۱۰) همسو است. در تبیین یافته های حاضر میتوان بیان داشت که بر اساس مطالعات گوناگون از عواملی که می تواند به عنوان زمینهای مرتبط با انگیزه پیشرفت در نظر گرفته شود میزان هوش افراد است. به این معنی، زمانی که فرد توان هوشی خود را در حد انجام یک تکلیف میبیند عاملی می شود که بر میزان انگیزش او اثرگذار می شود هرچند که در این بین عواملی می توانند این میزان اثرگذاری را کاهش یا افزایش دهند. انگیزه پیشرفت عبارت است از میل یا علاقه به موفقیت کلی یا موفقیت در یک فعالیت خاص. بعضی افراد دارای انگیزه سطح بالایی هستند و در رقابت با دیگران برای کسب موفقیت به سختی تلاش میکنند. در مقابل، برخی دیگر انگیزه چندانی برای پیشرفت و موفقیت ندارند و از ترس شکست، آماده خطر کردن برای کسب موفقیت نیستند. به هر حال، این نیاز افراد را برای رسیدن به موفقیت در رقابت با معیار برتری، با انگیزه میکند (بابلج و سیمیک، ۲۰۱۱). اسلاوین (۲۰۰۶، ترجمه سیدمحمدی، ۱۳۸۵) انگیزه پیشرفت را به عنوان میل یا اشتیاق برای کسب موفقیت و شرکت در فعالیتهایی که موفقیت در آنها به کوشش و توانایی شخصی وابسته است، تعریف کردهاست. وی معتقد است افراد دارای انگیزش پیشرفت سطح بالا برای حل مشکلات و رسیدن به موفقیت بسیار کوشا و جدی هستند، در صورت شکست، دست از تلاش بر نمیدارند و تا رسیدن به موفقیت به کوشش خود ادامه می دهند. در رابطه با این که انگیزه پیشرفت بالا به موفقیت میانجامد یا این که موفقیت موجب بالا رفتن سطح انگیزه پیشرفت می شود، پژوهشها نتایج قاطعی را به دست ندادهاند. آن چه که مشخص شده این است که انگیزه پیشرفت در ابتدا تحت تأثیر تجربه های فرد در خانواده است. یعنی هر چه تجربههای موفقیتآمیز فرد در خانواده بیشتر باشد، انگیزش وی بالاتر است. پس از آن که فرد وارد مدرسه شد و تجارب بیشتری کسب نمود، در این شرایط موفقیت و انگیزش پیشرفت روی یکدیگر اثر میگذارند. به عبارت دیگر، افزایش موفقیت باعث افزایش انگیزش پیشرفت می شود که در مقابل، انگیزش پیشرفت بالا نیز باعث موفقیت بیشتر میشود (بابلج و سیمیک، ۲۰۱۱). به طور کلی میتوان بیان داشت زمانی که فرد از سطح هوشی بالاتری برخوردار باشد فرد میزان توانمندیهای خود را به نحو بهتری برای دستیابی به موفقیتها و کامیابیها مورد استفاده قرار میدهد. و همچنین این میزان هوش در فرد بر روی اعتماد به نفس و ایمان فرد به توانمندیهای خویش اثرگذار خواهد بود و منجر میشود که فرد در راستای رسیدن به اهدافش هر چه بیشتر مصصم تر شود و انگیزش بیشتری در خود ایجاد نماید چرا که زمینه دستیابی به اهداف را در خود میبیند.
فرضیه دوم: بین خلاقیت و مؤلفههای آن در دانش آموزان تیزهوش و عادی شهر ایلام تفاوت معنیداری وجود دارد.
بر اساس نتایج به دست آمده از فصل چهارم (جدول ۴-۵) فرضیه تفاوت بین خلاقیت و مؤلفه های آن در دانش آموزان تیزهوش و عادی تأیید شد. بر اساس نتایج حاصل شده بین دانش آموزان تیزهوش و عادی از نظر خلاقیت و مؤلفههای آن تفاوت وجود دارد. نتایج این پژوهش با یافته های پژوهشهای پیرخائفی و همکاران (۱۳۸۶ و بیکر و تارمیزی (۲۰۱۰) همسو است. در تبیین نتایج حاضر میتوان بیان داشت که خلاقیت از جمله موضوعاتی است که تحت تاثیر میزان هوش افراد قرار میگیرد. در همین راستا پیرخائفی و همکاران (۱۳۸۶) در پژوهشی با عنوان مقایسه خلاقیت و هوش دانشجویان رشتههای مختلف تحصیلی بیان داشتند که بین میانگین خلاقیت و هوش دانشجویان رشتههای مختلف تفاوت معنیداری وجود دارد و همچنین میزان خلاقیت با میزان هوش افراد در رابطه است به گونه ای که پیشرفت تحصیلی و ظهور استعداد و خلاقیت دانش آموزان بدون وجود فاکتور میزانی از هوش در آنان میسر نیست.
نکته دیگر اینکه خلاقیت توانایی تولید ایده های اصلی و سازگارانه است. لذا تولید این ایده ها نیازمند سطحی از توانشهای هوشی است. چرا که فرد برای نشان دادن و ارائه ایده های نوین و جدید نمیتواند بی نیاز از توانشهای شناختی خود عمل کند.
فرضیه سوم: بین عملکرد تحصیلی دانش آموزان تیزهوش و عادی شهر ایلام تفاوت وجود دارد.
بر اساس نتایج به دست آمده از فصل چهارم (جدول ۴-۶) فرضیه تفاوت بین عملکرد تحصیلی در دانش آموزان تیزهوش و عادی تأیید شد. بر اساس نتایج حاصل شده بین دانش آموزان تیزهوش و عادی از نظر عملکرد تحصیلی تفاوت وجود دارد. نتایج این پژوهش با یافته های پژوهشهای تمنایی فر و گندمی(۱۳۹۰)؛ سیفی (۲۰۰۸) و چو (۲۰۱۰) همسو است. در تبیین نتایج حاضر میتوان بیان داشت که بر اساس مطالعات گوناگون عوامل مختلفی بر عملکرد تحصیلی افراد تاثیر میگذارند که متخصصان تعلیم و تربیت آن ها را به چهار دسته شامل عوامل فردی، عوامل آموزشگاهی، عوامل خانوادگی و عوامل اجتماعی تقسیم کرده اند (زهرا کار، ۱۳۸۶). که در بین عوامل فردی، یکی از عوامل تاثیرگذار بر عملکرد تحصیلی افراد، هوش و توانایی ذهنی اوست. هرچه میزان هوش افراد بالاتر باشد به نوبه ی خود عملکرد تحصیلی بهتری را به دنبال خواهد داشت. همچنین بر اساس مطالعات انگیزه پیشرفت که آن را به صورت میل یا علاقه به موفقیت کلی یا موفقیت در یک فعالیت خاص تعریف کرده اند در دانش آموزان تیزهوش نسبت به دانش آموزان با هوش متوسط در سطح بالاتری قرار میگیرد.
۵-۳- محدودیتهای پژوهش
-
- ارزیابی انگیزه پیشرفت و خلاقیت دانش آموزان به شیوه پرسشنامهای ممکن است صحت و دقت یافته ها را مورد تردید قرار دهد، چرا که افراد در این روش سعی بر نشان دادن تصویری بهتر از آنچه در واقع هستند، دارند.
-
- برخی از دانش آموزان به شکل خاص به سوالات پرسشنامه ها پاسخ میدادند مثلا پاسخ دادن به گزینه خنثی و یا میانی توسط برخی از دانش آموزان.
- نظر به این که این پژوهش بر روی دانش آموزان دبیرستانی شهر ایلام صورت گرفته، لذا در تعمیم نتایج به دانش آموزان دیگر استانها و دیگر مقاطع بایستی جانب احتیاط را رعایت نمود.
-
- . achievement motive ↑
-
- . motivational factors ↑
-
- . Bakar & Tarmizi ↑
-
- . Gage & Berliner ↑
-
- . Bubulj., & simic ↑
-
- . self-controling ↑
-
- . bihavior ↑
-
- . emotion ↑
-
- . thought ↑
-
- . frustration ↑
-
- . Elfhag & Moreyb ↑
-
- . Slavin ↑
-
- . creativity ↑
-
- . Schunk ↑
-
- . Brunstein ↑
-
- . Job & Brandstätter ↑
-
- . Achievement Montivation Ouestionnaire ↑
-
- . Hermans ↑
-
- . Werneun ↑
-
- . Simonton ↑
-
- . Positive psychology ↑